LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en Frans
p578
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
die nuus. So goed, ons is al ʼn bietjie verder dat ons nie meer deur ʼn wit/swart bril kyk
nie. Dit is goed.
Elsa: Ek dink daar is nog baie mense wat nog nie daar is nie.
Albert: Nee, ek dink daar is ʼn klomp ouers wat sal dood gaan in apartheid, al is die
vyftig jaar van nou af. Ek wil ʼn bietjie praat oor skuld. Elsa ek onthou jy het destyds toe
ons in die groep gepraat het, het jy op ʼn stadium gesê maar jy voel skuldig oor dit wat
gebeur het en wat gedoen is en so aan. En dat jy voel dat die blanke moet hier
restitusie doen of eers vergoed. Hoe dink julle nou daaroor? Hoe dink julle oor skuld in
ons aandeel in apartheid?
Elsa: Ek persoonlik voel nog steeds dat ons skuld het daaraan en dat dit baie jare gaan
neem om ʼn restitusie te doen. En dit frustreer ons almal hierdie regstellende aksie dat
ons wit kinders nie werk kry nie. Maar as ʼn mens kyk na hoeveel jare dit al aankom, dit
is nie net vandat die NP regering aan bewind gekom het nie. Dit is van Jan van
Riebeeck hier geland het. Hoeveel jare is die wit mens bevoorreg bo die swarte. Dan
dink ek tog het ons nog steeds ʼn skuld om te betaal. Ek glo nie ons het al klaar betaal
aan ons skuld nie.
Albert: Hoe gaan ons hierdie skuld betaal? Hoe gaan ons daai restitusie doen?
Elsa: Dit is ʼn moeilike ding. Ek dink regstellende aksie is een van die goed. Dit is wat
ons as blankes die meeste raak in hierdie land dat ons kinders veral nie werk kry nie
en baie mense die land uitgaan. En ek persoonlik dink, jy weet dit is nou baie moeilik ʼn
mens wil nie graag van jou geld weggee nie en minder te kry wat jy sou gekry het nie.
Ek weet nie of so iets sou nie kon werk dat hulle verskillende belasting heffings het op
swartes as op wit mense. Ek voel tog ons moet op ʼn manier betaal en miskien moet ʼn
mens dit liewer ʼn persoonlike ding maak dat jy meer van jou goed en meer van jou tyd
gee.
Albert: Dat dit meer ʼn persoonlike ding is waar ek my vrywilliglik aanbied van my bates
of wat ook al aanbied as wat dit van die regering se kant af kom en sê maar nou moet
almal so of so maak.
Frans: Dit voel vir my of die regstellende aksie, die BEE moet iewers stop. Ek voel
persoonlik daaroor ek het geestelik lankal boete gedoen daarvoor en vergifnis gevra.