LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 1998) p554 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 lokasie, word hy afgebrand binne 'n week. Hy sê ek is nie bereid om my geld te belê en dit net te verloor nie. So wie bedreig nou sy besigheid, is dit die blanke? Nou backfire hierdie hele ding op die manne wat wil vorder in die lewe, hulle eie mense bedreig hulle, en ek glo ons verantwoordelikheid, is om mense, entrepreneurs, mense wat wil sy eie besigheid wil begin, te ondersteun. Albert: Die beeld is goed en wel om te sê kom ons bak nog 'n koek, die dilemma is net in die praktyk is dit nie moontlik nie. Jy kan mettertyd die koek groter maak, maar jy kan nie 'n groter skep oornag nie. Nou is die vraag, tot tyd en wyl daai koek nou groter is en daar vir elkeen 'n stukkie is, het die swartmense niks. Hy sal eerder die koek in kleiner stukkies sny dat elkeen ten minste iets het, as om dit steeds te hou vir een groep, die blankes. Mike: 'n Tipiese denkrigting vir mense wat nie in groei belangstel nie, maar in ander mense se eiendom belangstel. Ek sê nog steeds, jy sê dis nie maklik om 'n nuwe koek te bak nie, hoekom nie. Omdat die blanke die koek gebak het in die verlede? Het daai mense nog nie geleer om 'n koek te bak nie? Hoeveel geld is nie in hierdie swart besighede nie, hoeveel geld is daar nie in Soweto nie. Daar is 'n studie gedoen van hoeveel skatryk swartes bly in Soweto, wat nie hulle geld belê in besighede nie. Hoekom nie. Isak: Dit is goed en wel om die beginsel van politieke verantwoordelikheid en restitusie te aanvaar. Al hoe dit uitgeoefen gaan word, om dit prakties te laat werk, gaan om 'n top down aksie uitkom. Die regering gaan ons net swaarder belas, of hulle sal moet kom soos in Zimbabwe en vat net jou eiendom van jou weg. As iemand sê ons moet in politiek bydra, hoe moet ons in politiek bydra? Albert: As ons nou sê daar moet 'n kollektiewe verantwoordelikheid wees, het die blankes dit al geïnternaliseer, of is dit 'n eksterne ding – daar sal 'n kollektiewe verantwoordelikheid wees, soos jy net nou gesê het, daar is 'n HOP belasting en so meer. Ons betaal dit, daar is wette… Maar dit is half buite ons. Die regering dwing ons met die wet op indiensneming en so aan. Die vraag is steeds: is kollektiewe verantwoordelikheid geïnternaliseer, of is dit 'n ding wat op ons afgedwing word? En ons is half uitgelewer, want dit is die regering van die dag s’n. Mike: Hoe kan jy as die man op die straat, hoe kan jy daai verantwoordelikheid persoonlik doen. Moes ek, toe die wetgewing verander het, dadelik na 'n swart
Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 1998) p555 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 weeshuis toe gegaan het en 'n paar swart kindertjies in my huis ingevat het en hulle opleiding gegee het. Sommige blankes het dit gedoen, dit is iets prakties wat jy kon doen. Wat kan jy doen? Ons vat die verantwoordelikheid finansieel, dat die mense wat ons wil uitjaag, miljarde rande gaan spandeer op die weermag, wat nie nodig was tot nou toe nie. Watse verantwoordelikheid, kollektief, vat die mense van die land? Vergeet wat vat die blankes. Watse verantwoordelikheid vat die mense van hierdie land wat ons finansies, ons skole en al daai goed. Hoe kan ek die staat anders laat dink oor hoe hy sy geld moet bestee? Hoe kan ek nou op die oomblik, vir wie kan ek stem om die beleid te verander? Ek kan niks doen nie. Vir wie kan ek stem? As iemand vir my kan sê hoe kan ek dit doen, deur te sit en sê ek is jammer, ek kan dit doen, ek kan op die straat gaan sit en sê ek is vreeslik jammer oor die foute wat ek gemaak het. Albert: Maar hoe gaan ons vorentoe? Karin: Ek het op 'n stadium 'n voorstel vir een van die ministers gemaak, dat hulle al die welsynsorganisasies wat besig met opbou in die verskillende gemeenskappe, kry nie genoeg geld om die werk te kan doen nie en hulle doen 'n absolute uitstekende werk. Toe sê ek kry plaaslike besighede dat hulle uitgaan as die expert, 'n maatskaplike werker kan nie 'n finansiële adviseer, besigheidsontwikkelaar en al daai goed wees nie. Kry 'n besigheid en sê vir hom vat hierdie skool en lei entrepreneurs op, raak betrokke, spandeer geld aan die opleiding, maar maak 'n toegewing op sy belasting, dit kom dan mos nie uit die staat se kas uit om die opleiding te doen nie, jy het klaar die expertise, om die twee verskillende groepe bymekaar te kry, leer hulle mekaar ook sommer ken en leer hulle mekaar vind. Dit gaan jy mos nou vinniger kom, toe was die antwoord aan my, daar is te veel onreëlmatighede dat die besighede die staat verneuk met belasting, so hulle kan nie dit ook nog toelaat nie. Nou lees ek 'n paar maande later in die koerant, in Amerika word dit so gedoen, besighede raak betrokke by gemeenskapsopbou-projekte, hulle kry belastingkorting daarop, maar die staat betaal nie vir die opleiding nie, die besigheid doen die opleiding en hy dra die uitgawe. Isak: Amerika se besighede is seker baie eerliker as hierdie land s’n. Albert: Dis net hulle president wat bietjie lieg. Isak: Welvaart in die sin om iets te hê, dit is iets wat jy verdien, dis nie iets wat vir jou gegee kan word nie, en ek dink die hele politieke verander het nou die mense wat nie voorheen die geleentheid gehad het om dit te verdien nie, het nou die geleentheid, en
- Page 519 and 520: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 521 and 522: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 523 and 524: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 525 and 526: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 527 and 528: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 529 and 530: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 531 and 532: Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 199
- Page 533 and 534: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 535 and 536: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 537 and 538: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 539 and 540: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 541 and 542: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 543 and 544: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 545 and 546: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 547 and 548: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 549 and 550: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 551 and 552: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 553 and 554: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 555 and 556: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 557 and 558: Bylaag 7: Gesprek 7 (4 November 199
- Page 559 and 560: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 561 and 562: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 563 and 564: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 565 and 566: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 567 and 568: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 569: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 573 and 574: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 575 and 576: Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 19
- Page 577 and 578: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 579 and 580: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 581 and 582: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 583 and 584: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 585 and 586: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 587 and 588: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 589 and 590: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 591 and 592: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 593 and 594: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 595 and 596: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 597 and 598: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 599 and 600: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 601 and 602: Bylaag 9: Opvolggesprek met Elsa en
- Page 603 and 604: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 605 and 606: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 607 and 608: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 609 and 610: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 611 and 612: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 613 and 614: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 615 and 616: Bylaag 10: Opvolggesprek met Mike e
- Page 617 and 618: Bylaag 11: Opvolggesprek met Johan
- Page 619 and 620: Bylaag 11: Opvolggesprek met Johan
Bylaag 8: Gesprek 8 (19 November 1998) p555<br />
440<br />
441<br />
442<br />
443<br />
444<br />
445<br />
446<br />
447<br />
448<br />
449<br />
450<br />
451<br />
452<br />
453<br />
454<br />
455<br />
456<br />
457<br />
458<br />
459<br />
460<br />
461<br />
462<br />
463<br />
464<br />
465<br />
466<br />
467<br />
468<br />
469<br />
470<br />
471<br />
472<br />
473<br />
474<br />
475<br />
476<br />
weeshuis toe gegaan het en 'n paar swart kindertjies in my huis ingevat het en hulle<br />
opleiding gegee het. Sommige blankes het dit gedoen, dit is iets prakties wat jy kon<br />
doen. Wat kan jy doen? Ons vat die verantwoordelikheid finansieel, dat die mense wat<br />
ons wil uitjaag, miljarde rande gaan spandeer op die weermag, wat nie nodig was tot<br />
nou toe nie. Watse verantwoordelikheid, kollektief, vat die mense van die land?<br />
Vergeet wat vat die blankes. Watse verantwoordelikheid vat die mense van hierdie<br />
land wat ons finansies, ons skole en al daai goed. Hoe kan ek die staat anders laat<br />
dink oor hoe hy sy geld moet bestee? Hoe kan ek nou op die oomblik, vir wie kan ek<br />
stem om die beleid te verander? Ek kan niks doen nie. Vir wie kan ek stem? As iemand<br />
vir my kan sê hoe kan ek dit doen, deur te sit en sê ek is jammer, ek kan dit doen, ek<br />
kan op die straat gaan sit en sê ek is vreeslik jammer oor die foute wat ek gemaak het.<br />
Albert: Maar hoe gaan ons vorentoe?<br />
Karin: Ek het op 'n stadium 'n voorstel vir een van die ministers gemaak, dat hulle al die<br />
welsynsorganisasies wat besig met opbou in die verskillende gemeenskappe, kry nie<br />
genoeg geld om die werk te kan doen nie en hulle doen 'n absolute uitstekende werk.<br />
Toe sê ek kry plaaslike besighede dat hulle uitgaan as die expert, 'n maatskaplike<br />
werker kan nie 'n finansiële adviseer, besigheidsontwikkelaar en al daai goed wees nie.<br />
Kry 'n besigheid en sê vir hom vat hierdie skool en lei entrepreneurs op, raak betrokke,<br />
spandeer geld aan die opleiding, maar maak 'n toegewing op sy belasting, dit kom dan<br />
mos nie uit die staat se kas uit om die opleiding te doen nie, jy het klaar die expertise,<br />
om die twee verskillende groepe bymekaar te kry, leer hulle mekaar ook sommer ken<br />
en leer hulle mekaar vind. Dit gaan jy mos nou vinniger kom, toe was die antwoord aan<br />
my, daar is te veel onreëlmatighede dat die besighede die staat verneuk met belasting,<br />
so hulle kan nie dit ook nog toelaat nie. Nou lees ek 'n paar maande later in die<br />
koerant, in Amerika word dit so gedoen, besighede raak betrokke by<br />
gemeenskapsopbou-projekte, hulle kry belastingkorting daarop, maar die staat betaal<br />
nie vir die opleiding nie, die besigheid doen die opleiding en hy dra die uitgawe.<br />
Isak: Amerika se besighede is seker baie eerliker as hierdie land s’n.<br />
Albert: Dis net hulle president wat bietjie lieg.<br />
Isak: Welvaart in die sin om iets te hê, dit is iets wat jy verdien, dis nie iets wat vir jou<br />
gegee kan word nie, en ek dink die hele politieke verander het nou die mense wat nie<br />
voorheen die geleentheid gehad het om dit te verdien nie, het nou die geleentheid, en