LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 6: Gesprek 6 (27 Oktober 1998)
p501
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
daaroor dat elke ou moet sê jammer dat hy wit is nie, ek dink glad nie dit is in die
prentjie nie. Dat mense verwag dat almal wat wit is nou moet sê hulle is jammer nie.
Mike: Ek praat onder die standpunt van as 'n mens nie kyk na die evils wat gepleeg
was nie. Jy sê apartheid was nou 'n fout, jy is vreeslik jammer, dit was 'n sonde. Maar
ek voel nie sleg omdat ek daai swarte so behandel het nie, jy kan nie sê jy kyk verby
die punt as jy net kyk na die dade nie. Die dade is 'n uitvloeisel. Ek kan maklik verkeerd
verstaan word. Ons moet hom as 'n geheel uitbring, en dit sluit in die dade van alle
kante af. Ou Dingaan het daar in sy kraal gebly, hy het geen blankes gehad wat in sy
kraal gebly het nie, so hy het apartheid gehad. Hy het toe die boere wat ingekom het
vermoor, maar die dade wat hy gepleeg is niks nie, die feit dat hy nie witmense in sy
kraal gehad het nie, dit was sonde. Kan julle sien? Ek sien die ding as 'n geheel, wat
gebeur het en die beleid wat ons gehad het, het veroorsaak dat mense minderwaardig
behandel is, miskien van alle kante vermoor was, ens.
Elsa: Is dit nou nie juis die beleid wat dan die sonde is nie? Ek is oortuig daarvan dat
as jy met swartmense praat en hulle moet vir jou sê wat hulle die seerste gemaak het,
sal dit nie wees omdat hulle in hulle eie woongebiede gebly het of na hulle eie skool
toe moes gaan nie. Dit sou wees die feit dat ons gemaak het asof hulle minder mens is
as ons.
Mike: Ja, dan is jy weer by die dade.
Elsa: Nee, juis nie die dade nie Mike. Die hele idee dat hulle minder is as ons, dat hulle
nie dieselfde tipe mense is nie, deur ons hele houding en ons manier van lewe.
Mike: Dis hoe ons opgetree het, dit is nie apartheid nie. So dit is nie die sisteem nie.
Hanlie: Dan is jy inderdaad weer terug by, indien die sisteem oraait was …
Mike: Die sisteem was ook nie oraait nie …
Hanlie: Alles was verkeerd, ons baklei dan nou net oor wie was die eier en wie was die
hoender.
Mike: Ons kom terug na die stelling wat sê deur net te kyk na die dade, mis ons die
punt. (Onduidelik).