LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 4: Gesprek 4 (10 September 1998)
p472
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
ons totaal en al mis kyk. As daar nie 'n rede was waarom mense aangetrokke gevoel
het tot byvoorbeeld kommunisme nie, dan sou dit mos nooit 'n issue gewees het nie.
Maar daar was iets daaragter, maar in die proses dat ons kommuniste kon baklei, het
ons nie nodig gehad om vrae te vra oor die dinge wat daaragter lê nie.
Hanlie: Ek dink enige regering doen dit, en ek dink die huidige een sal dit ook doen. Op
die oomblik gebruik hulle nou weer die ou apartheid, hulle ry nou weer op daai rug,
totdat daar weer iets anders sal gebeur. Enige regering gebruik 'n stelsel of 'n ding om
agter te skuil, om die gewone mens te beïnvloed, dat hy verkieslik so min as moontlik
moet dink.
Albert: Dit was jy nou sê is geweldig belangrik. Ons as blankes, Afrikaners, is nie
denkende mense nie. Dit klink nou baie hard om sulke goed van onsself te sê, maar ek
dink ons dink min oor goed.
Hanlie: Ons kinders glad nie. Die swart kind is geweldig voor met politieke kennis en
met redenasie vermoë by die blanke kind. Oor die hele verlede en alles weet hulle baie
meer.
Elsa: Dit is oor ons ou skool stelsel, ons het nie geleer om te dink nie. Ons moes soos
papegaaie dit leer en dit opsê en dit neerskryf om jou standerd deur te kom. Jy mag
nie verskil het van 'n onderwyser of 'n grootmens nie, so jy mag nooit self gedink het
nie.
Albert: 'n Grootmens vertel my nou die dag, as hy eksamen geskryf het, dan moes hy
rekening hou met die vak, hy moes uiteraard sy werk ken, maar hy moes ook rekening
hou met watter dosent dit is, en sy goeters so skryf dat hy daai dosent se manier van
dink kan akkommodeer, anders is hy benadeel. Is dit nie dalk deel van ons oplossing
nie, dat ons ons kinders en onsself moet leer om krities te kyk na goeters en krities en
analities te dink oor goeters wat ons doen.
Danie: Ek sal ook net objektief daar wou byvoeg.
Albert: Vir sover objektiwiteit enigsins moontlik is, want elkeen van ons kyk maar vanuit
sy gegewe situasie. Ons sal vir die res van ons lewens met 'n blanke oog daarna kyk,
en die swart mense anders, want dit is hoe ons op hierdie stadium dink. Dit is 'n groot
uitdaging om daarby verby te kom.