LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 3: Gesprek 3 (27 Augustus 1998)
p447
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
Albert: Jy sê nou apartheid was 'n stelsel wat half op ons afgeforseer was, dis die
indruk wat ek nou kry, dit was 'n baie passiewe ding. Dit voel vir my of jy sê ons was
uitgelewer aan apartheid.
Isak: Ons het gestem vir die regering. Ons het Nasionaal gestem.
Mike: Nee, nee, nee. In die vroeër jare wat ons nie kon stem nie, wat ons as kinders
grootgeword het, het ons in daai ding grootgeword, en ons het niks anders geken nie.
Albert: Hoeveel keer in jou lewe het jy gestem?
Mike: Ek twyfel of ek ooit in my lewe gestem het tot die nuwe regering gekom het.
(groot reaksie in groep – onduidelik)
Johan: Al het jy Nasionaal gestem, het jy nie elke keer vir dieselfde ding gestem nie.
Dit het tog ontwikkel. Die Nasionale Party se beleid byvoorbeeld, elke vier of vyf jaar
vorentoe het jy gedink ons is op die regte pad daarom stem ek weer vir hulle.
Elsa: A, wat jy gesê het oor die comfort zone: ons het geweet in ons agterkoppe, dit
was verkeerd, maar dit was gerieflik en gemaklik vir ons. Ek wil graag iets sê van
Desmond Tutu in die Rapport Sondag oor die WVK. Hy sê wat hom verskriklik hartseer
maak van die hele storie is dat ons wit mense sê ons is jammer, maar… Ons kan nie
net sê ons is jammer nie, ons wil alles probeer regverdig, maar die geskiedenis kom
van daai tyd al af, of dit was die regering, daar is altyd 'n rede oor hoekom ons iets
gedoen het. Ons kan nie net sê "ekskuus" nie. Ons wil dit probeer regverdig deur 'n
maar. Deur te sê daar was nog altyd rassisme of daar sal altyd rassisme in die wêreld
wees. Ons moet altyd daai maar bysit.
Hier is 'n stukkie wat in die Sarie was oor 'n swart vrou wat 'n boek geskryf het oor die
moord op Amy Bihl. Sy het dit geskryf asof sy die ma van die moordenaars was, die
seun wat die wit meisie doodgemaak het. En wat sy onder andere sê, wat baie
swartmense sê, is dat daar is so 'n verskriklike ophef daaroor gemaak omdat dit 'n wit
meisie was, as dit 'n swart meisie was wat op dieselfde manier daar doodgemaak is,
sou geen haan omtrent daarna gekraai het nie. Daar was gister op Punt radio 'n
bespreking oor die bomontploffing by die Waterfront, toe het daar 'n swartman en 'n
kleurling ingebel wat sê hulle voel vere daarvoor, vir die mense wat dood is of wat
seergekry het, daar word elke dag honderde swartmense doodgemaak, ook deur