LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 2: Gesprek 2 (13 Augustus 1998)
p420
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
Danie: Iets wat vir my ontsettend interessant is, is die dinamika van groepsvorming.
Dink 'n bietjie hieroor, ek praat van indoktrinering, persepsies vorm, maar wat alles
hierin val en wat ook na Hitler se tyd toe verwys, ek dink die hele breinspoeling maak
baie groot deel uit hiervan.
Albert: Ek praat gister met iemand wat soos alle blanke mans van 'n sekere ouderdom
wat diensplig gedoen het, en in ons gesprek gebruik hy toe die woord indoktrinasie, hy
sê hy wil dit nie so noem nie, maar dalk is dit maar wat dit was. Daai leefwyse wat
absoluut by ons ingeprent is, daar is nie 'n ander manier nie, en tog was daar blankes
wat baie, baie in opstand gekom het teen die politiek van die tyd en ek dink
byvoorbeeld aan iemand soos Beyers Naudé, of Helen Josephs. Wat het hulle dan
anders gemaak as ons? Beyers Naudé was tog 'n stoere Afrikaner Nasionalis, so veel
soos enige ander van ons.
Danie: Linda se broer, ek weet sy sal my nie kwalik neem as ek dit sê nie, was in
hierdie Harare deklarasie wat daar opgestel was, betrokke. Hy was vir 8 jaar in Zambië
gewees voor hy teruggekom het. Hy was Beyers Naudé se regterhand gewees. Hy
praat baie oor die TV en die radio, dr. T. Wat vir my altyd baie interessant was met
hom, ek het myself beskou dat in die NP, want ander groepe was vir my Engels, ek het
nie daar ingepas nie, en ek kon gebruik maak van die NP om hierdie hele proses te
probeer omdraai en ek het gewerk in die politiek, geweldig baie. Ek het mense van
standerd 9 af aangery stembusse toe. Wat ek net wou sê oor dr. Tomas: Hy het in 'n
stoere Afrikaner pastorie huis grootgeword, en toe het hy op Stellenbosch omgedraai,
totaal en al, en hy is verwerp deur sy mede-Afrikaners, hy was absoluut 'n
uitgeworpene gewees. Ons het as ons bymekaar gekom het, mekaar se standpunte
gerespekteer, en tog aan die einde van die dag, noudat ons kan praat daaroor – het
ons tog in 'n rigting saamgewerk. So by so dat my kinders, as ons petrolpomp stilgehou
het, het hulle vir die swartman gesê oom en vir die swart vrou – tannie. Dit was nie iets
snaaks in ons huis nie. Maar ek is 'n Afrikaner en NP, en daarmee saam was ek op
Afrikaner kultuur organisasies baie erg betrokke gewees, maar die draai van die
Beyers Naudé, Breyten Breytenbach, André P Brink, Van Zyl Slabbert, hierdie mense,
die draai en aan die einde van die dag was daar soveel raakpunte, as ons dit net wou
raaksien.
Hanlie: Solank as wat ons dieselfde taal praat, en die dieselfde kultuur het, sal
dieselfde raakpunte bly.