LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 2: Gesprek 2 (13 Augustus 1998)
p413
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
Die probleem het nie begin in 1948 met die aan die bewind kom van die Nasionale
Party nie. Ek het hier geskryf 1948 se sonde van apartheid is omdat dit saamgevat is in
wette, verfyn is in verdere wette. Dit kom al van 1869, 1867. In 1884 is die woorde
"lokasie wette" al gebruik en dit is ingestel deur die koloniale regering van daardie tyd,
Wet 33 van 1892. 1894 was die Glen Gray-wet, wat gehandel het oor grondbesit, dit is
ingestel deur die Kaapse Eerste Minister, by name Cecil John Rhodes. In my navorsing
was die draaipunt gewees, en die grondslag was gewees in die berugte Naturelle
grond-wet van 1913. Die van u wat kan onthou, op 6 April 1652 het 'n groep hier aan
die Kaap aangekom en 8 jaar later is die eerste apartheidswet ingestel. In 1660 is 'n
heining geplant van Bitter-amandel bome om die Kaapse Vlakte van die binneland af te
sny, en dit het gegaan om die Khoi-Khoi en die blankes op daardie stadium uit mekaar
te hou. Hier is spesifieke groepe wat 'n baie sterk invloed gehad het op al hierdie
wetgewing. Die VOC, dan die Britse Imperialisme, die oorheersing wat daar
plaasgevind het, die 1820 Setlaars wat aan die Kaap aangekom het en dan natuurlik
ook binne die konsep van die Anglo-Boereoorlog.
Albert: Kan ek gou iets daarop sê? As mens nou teruggaan na die Britte toe, kry jy die
idee dat hulle manier van dink was "ons is beter as die ouens wat ons koloniseer". As
mens byvoorbeeld die fliek Ghandi kyk, hoe hulle in Indië aangegaan het, hoe hulle
daai klomp ouens daar in die plein bymekaar jaag en met masjiengewere doodskiet,
letterlik by die honderde. Nou kan mens in 'n sekere sin sê dat jy dit kan verstaan dat
hulle dit hier by ons gedoen het, ons blankes se behoud in 'n sekere sin, tot 'n sekere
mate, was dat ons deels van Europese oorsprong was. In die tweede Vryheidsoorlog
kan mens ook sien, dat die Britte het ook ons as die blanke inwoners van Suid-Afrika
beskou as minder. Presies dieselfde ding.
Danie: As mens nou kyk na die aandeel van die oorlog, jy praat van Ghandi. In Natal
het op daardie stadium die Indiër-Immigrasie-Wet, wat op daardie stadium ingestel is,
was Ghandi een van die voorlopers van die protes optogte in daardie tyd, en dit het
daartoe gelei en die gevolg van 'n versagtingswet op die Indiër Immigrasie Wet, want
die Indiërs het toe die blanke bevolking oorheers wat getal betref in Natal. Ek noem
nog graag die volgende: Europese Filosowe, Amerikaanse Revolusie en natuurlik die
Groot Trek ook. Hier is 'n 150 jaar van absolute swak bestuur deur die Kompanjie.
Boere was op hulleself aangewese en so meer, en so meer. U kan gaan kyk na die
geskiedenis en die omstandighede van Slagtersnek, baie interessant. 1663, aparte
skole vir swartes. 1678, die VOC verbied veelrassige saamleef, die straf: drie jaar op
Robbeneiland. 1680 het die VOC partytjies met swart vroue verbied, dieselfde tyd –