LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 1: Gesprek 1 (30 Julie 1998)
p405
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
baie moeilik vir my is om te sê ek wil vreeslik graag my Afrikaner kultuur bewaar en
beleef, want dit is ingebed in dit wat ons ervaar het. So daarom het ek begin voel ek
het 'n wêreld burger geword. My ervaring aan die nader kant in die werk waar ek is. Ek
is by die _____ in Thabong. Ek het geweldig baie blootstelling op redelik baie vlakke.
Jy kom by die launching van 'n projek hier in Kwa-Kwa, dan kom die Direkteur-
Generaal, of die Acting Director General en hulle kry punte as hulle met hulle mense
praat, hy kry regmerkies as hy begin uitbrei oor die wit mans, die blanke mans, wat
altyd gedink het dat hulle so wonderlik goed is. Dan word daar eintlik met jou gespot,
dis hoe ek dit ervaar, ons is 'n bedreigde spesie. Tot jy op 'n stadium kom wat jy sê
maak klaar met hierdie formaliteit – dat ek kan aangaan met my werk. Dit is eintlik
omgekeerde diskriminasie. Dit is my ervaring, in my beroep is ek afgesny. Ek het so
ver gekom as wat ek kan kom. Die Wet op gelyke geleenthede sê jy staan nou agter in
die ry, as jy die kortlys haal. Jy moet vrede maak daarmee. In die werksituasie: If you
can't beat them, you must outlive them. So ek het die studente oorleef. Hulle het my
gedoop Father of the house wat ek as 'n groot voorreg beskou. Daai deel het ek by die
kollege gewen. Nou het SADOU, die swart onderwys vakbond besluit die kollege is die
battlefield. Jy leer om met dit saam te leef. Ek het geleer in Thabong, jy kan vir jou 'n
koninkryk bou, jy kan dink jy is sterk, maar dit word net so onder jou uitgeruk, ek dink
dit is wat die meeste van ons ervaar in die nuwe Suid-Afrika. Uiteindelik weet jy jy gaan
vanoggend werk toe; as jy vanmiddag terugkom van die werk af, sê jy “Here, dankie”.
Albert: Isak, baie dankie. Linda?
Linda: Ek is Linda ook 'n _____. Ek was gelukkig om in 'n pastorie groot te word. Ons
het nie in ons huis 'n probleem met apartheid gehad nie. In my huidige werk ook het ek
nie 'n probleem nie, want ek het 'n persoonlike siening dat geen mens kom op jou pad
waaruit jy nie kan leer nie. Ek het self ervaar dat mense uit Thabong, al is hulle
eenvoudig, al doen hulle 'n eenvoudige werk, is hulle gesiene persone in hulle
gemeenskap wat gerespekteer word en hulle sit met 'n geweldige mensekennis wat jy
regtig by hulle kan leer, terwyl jy gedink het jy is een wat vir hulle kon leer. So daar het
redelik verandering gekom. Ons het eergister vergadering gehou in Bloemfontein,
Albert was ook daar. Ek kon net nie glo dat ek in hierdie nuwe SA, in 'n kerkorgaan sit
waar daar sulke besluite geneem word nie. Dit is nou 'n heel ander raamwerk waaruit jy
dinge doen en besluit, wat vir my soms baie moeilik is, maar mens moet maar kyk of jy
nie hulle metodes ook kan gebruik nie, hulle s’n is nie altyd verkeerd nie, dit was net
jou raamwerk waarbinne dit vir jou verkeerd gelyk het. Daar is definitief baie
aanpassings, maar ek geniet baie keer hierdie uitdagings.