LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Bylaag 1: Gesprek 1 (30 Julie 1998)
p390
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
anders te maak: dat ons op 'n ander aand moet kom, of vroeër of later of hoe ook al –
dan is ons oop om ook daaroor te praat.
Wat die res van die aand aanbetref wil ek hê dat ons nou kans moet gee vir vrae en so
voorts en dan gaan ons 'n paar reëls vasstel vir ons gesprekke. Ek dink dit is belangrik
dat ons veilig voel het. Dan 'n mens nie moet sê: ek wil eintlik nie sê wat ek dink nie,
net nou hou iemand dit teen my, of wat ook al. En dan gaan ons die res van die tyd
spandeer om mekaar beter te leer ken. Bloot net te weet wie eis ek en waar staan ek in
die nuwe SA: Wat is my besondere dilemmas, in my werksituasie, by my huis, met my
buurman. Sodat ons mekaar net kan plaas en sê dat as Charlie praat, dan weet ek
Charlie is die ou wat sukkel met sy buurman oorkant die staat. Of Hanlie is die een wat
by die werk hierdie of daardie probleem het. En dan, afhangende van hoe ons tyd dan
loop, kan ons maar begin praat oor waar apartheid in ons lewens gekom hert. Waar het
ons heel eerste bewus geraak van apartheid, kleintyd en ook nie so klein nie. Wat
onthou ek? wat is my indrukke daarvan? En van daar af sal ons dit dan verder vat. Aan
die einde van die sessie sal ek elke keer sê wat ons gaan bespreek by die volgende
sessie – net in breë trekke. En dan wil ek u uitnooi om óf u gedagtes op skrif te sit as u
wil. U is meer as welkom. As u vir my iets op skrif wil sit, sal dit heel waarskynlik deel
vorm van die proefskrif op die ou end. Dit sal waarskynlik ingesluit word daarby,
miskien in 'n anonieme vorm. Maar ek sal graag ook wil hê dat julle tussendeur 'n
bietjie huiswerk sal doen. Miskien gaan dink, of gaan lees. Gaan kyk watter boeke is op
u boekrak. Of gaan stap in die biblioteek rond – kyk wat is geskrywe. Gaan dink oor die
tema, kry inligting en bring dit saam en sit dit op die tafel en ons praat daaroor met
mekaar.
Nou het ek al baie gesê. Is daar enige vrae op hierdie stadium? Voordat ons die reëls
vir die gesprek vasstel.
Charlie: (Charlie se bydraes is verwyder omdat hy gekies het om nie verder deel te
neem aan die proses nie).
Albert: Ja, soos ek dit nou verduidelik het en soos ek dit ook destyds met die
Dagbestuur verduidelik het, is my doel om dit wat ek in my proefskrif gaan doen late –
ek is in elke geval daarmee besig – ek wil dit sinvol maak vir die mense waarmee ek
tans werk. Daarom het ek dit op die Suiderlig geadverteer dat persone wat op die
oomblik in hierdie situasie sit, moet kom saampraat. In my gesprekke met van die
persone hier, het ek agtergekom ons het op die ou end maar baie soortgelyke vrae. En