LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p319
Blatante sistemiese rassisme is vervang met ʼn oop demokrasie waarin die grondwet
gelykheid van alle mense waarborg. Op grondvlak is dit egter nie so maklik om hierdie
diepgewortelde patrone te deurbreek nie. Indien wit Christene egter Bybel-getrou wil
leef, sal die erkenning van die waardigheid van swart mense ʼn voorvereiste wees. Uit
die navorsing, en bloot uit die lees van die aanlyn koerante, is dit duidelik dat daar nog
ʼn groot uitdaging wag. Nie alleen sal wit Christene ʼn keuse moet maak téén rassisme
nie, hulle sal ook nie langer “veilige ruimtes” (Delport 2008:14) kan wees vir ander
mense se rassistiese grappies of teksboodskappe nie. Die leiding wat die Kerk hierin
moet gee, kan nie onderskat word nie.
9.3 ʼn Kangaroe in die Vrystaat?
Krog (2005:300) vertel van ʼn gesprek met twee van haar swart vriende. Die gesprek
handel oor wit mense in Afrika. Die een sê: “Die oomblik wanneer jy leer om die swart
lewe van risiko te leef, sal jy een van ons wees.” Hierop reageer die ander een deur te
sê Krog, as wit persoon, sal altyd ʼn buitestaander wees, ʼn kangaroe (met verwysing na
ʼn Max du Preez opmerking). In haar gedagtes verbeel Krog haar: “Ek is verstom. Van
alle dinge! ʼn Donnerse kangaroe wat in die Vrystaat rondhop.”
Is wit mense deel van Afrika? Meer nog, wil wit mense deel wees van Afrika? Vir
sommige is dit nie eers ʼn vraag nie. Dirk Hermann (2011) sê: “Basta! Ons voetspore lê
in Afrika.” Soos in hoofstuk vier aangedui, was dit vir sommige van die mede-navorsers
[Danie 13-579] ook nie ʼn kwessie nie en Johan [11-266] wil homself ook graag as van
Afrika sien, maar erken ook [o]ns is verplaasde Europeërs.
Hanlie [12-180] reken ook wit Afrikaners is nog Europees in gewoonte en denke. Dit is
dus te verstane dat Jansen (2005:elektroniese bron) die vreemde term “Eurokaan”
gebruik as ʼn moontlike beskrywing van die wit Afrikaner. Hierteenoor skryf Smith
(2010a:15) dat die apartheidsterm “Europeans” daarna verwys dat die wit inwoners
hulleself as “behorende tot Europa” beskou. Later skryf Smith (2010a:207) oor wat hy
“die tragedie van die Suid-Afrikaanse samelewing” noem:
...die tragedie van ’n groep mense wat hulle vanuit die Westerse
kultuurwêreld in Suid-Afrika gevestig en hier vir hulle ’n eie wêreld
geskep het. Hulle het daarin geslaag om deur die ideologie van
apartheid gekleurde mense uit hulle wêreld uit te sluit. Sodoende het