LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p274
Xenofobie ontstaan wanneer ons dít van onsself wat in Die Ander is,
misken. Dit gebeur wanneer ons ons verskille beklemtoon ten koste
van ons ooreenkomste. Van daar is dit maar ʼn klein stappie om die
verskille só te oorbeklemtoon dat ons later meen Die Ander is
heeltemal verskillend van ons. En dit is die pad na die miskenning of
geringskatting van Die Ander se letterlike menswaardigheid – die
redusering van Die Ander se menslike tot ʼn blote mededinger om
hulpbronne, ʼn weinig meer as ʼn dierlike wese, ʼn onwenslikheid; ʼn
geldige teiken.
Miskien is daar meer transformasie aan die gebeur as wat uit my gesprekke geblyk het.
Daar is waarskynlik meer mense wat verby die vrees vir “Die Ander” beweeg het ten
opsigte van die verskillende rasse in Suid-Afrika. Selfs al sou alle Suid-Afrikaners dit
doen, sal dit egter steeds nie die nalatenskap van apartheid wegneem nie.
4. Nalatenskap van apartheid
Alhoewel hier reeds in die paragrawe hierbo aandag gegee is aan sekere aspekte van
apartheid wat steeds deel van die Suid-Afrikaanse samelewing is, word in hierdie
afdeling bepaalde relevante kwessies uitgelig. Elkeen hiervan het ʼn direkte invloed op
die post-apartheid interaksie tussen die verskillende rasse.
4.1 Steeds kwaad vir die Engelse, én die Boere 41
Ek onthou dat ek ten tye van hierdie navorsingsprojek ʼn aantal boeke oor die Anglo-
Boereoorlog gelees het. Hieronder tel Jooste en Oosthuizen (1998) se boek oor die
teregstellings van Kaapse rebelle en republikeinse burgers, en Alberts, Changuion en
Jacobs (2003) se fotografiese getuienis van die lyding tydens die oorlog. Dit was veral
Moolman (2011) se The Boer Whore wat uitwys hoe die onderdrukker die onderdruktes
se menswaardigheid minag.
41 Die woord “Boere” verwys hier beide na die Afrikaners wat in die Anglo Boere-oorlog teen die Engelse
geveg het en “Boere” genoem is, asook na die skeldnaam wat swart mense soms vir wit mense gebruik
(het).