LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal? p272 Tydens die 2003 South African Christian Leadership Assembly word sewe sogenaamde reuse geïdentifiseer. Dit is aktuele kwessies wat die Suid-Afrikaanse samelewing uitdaag en selfs afbreek. Een hiervan is rassisme. Die Kerkspieël-opname van 2006 toets die NG Kerk se houding ten opsigte van hierdie sewe sake. Die opvallende is dat, behalwe vir seksisme, rassisme die minste aandag in die NG Kerk kry (Bisschoff 2008:10). Blykbaar sien die wit gemeenskap nie “rassisme en seksisme as ʼn probleem” nie (Bisschoff 2008:11). Benewens die kulturele verskille aangaande hierdie sake is dit veral “die vrees vir die reaksie van wit lidmate dat rassisme weer eens genoem word” en die teologiese rede dat die politieke belang vir ʼn lang tyd “teologies gewettig” is (Bisschoff 2008:11). Dit is duidelik dat selfs onder wit Afrikaanse Christene die ware inpak en kernprobleem van apartheid steeds nie raakgesien word nie. Hierdie situasie het ʼn direkte impak op die transformasie en die proses van versoening in post-apartheid Suid-Afrika. 3.5 Die gevolge van ʼn ontkenning So lank as wat wit Afrikaanse Christene weier om te erken dat apartheid hulle bevoordeel het ten koste van swart Suid-Afrikaners, en solank hulle nie die noodsaak van herstel raaksien nie, sal transformasie en versoening nie na wense vorder nie. Wit Afrikaanse Christene, wat my en die mede-navorsers insluit, was ook slagoffers van apartheid. Nie in die sin waarin dit aangebied is in die gesprekke, naamlik dat ons ly as gevolg van iets wat ons voorouers gedoen het nie [Danie 1-674 en Albert 1-703], maar omdat ons ook iets van ons menswaardigheid verloor het deur dit wat ons aan ons swart medemense gedoen het. Slagofferskap lê nie in die gevolge van regstellende aksie nie, maar in die selftoegediende wonde van vooroordele. Hierdie wonde genees eers wanneer die (groter) wonde van ander erken word. Die erkenning herstel die ander se waardigheid en maak die ontmensliking ongedaan. Solank hierdie erkenning nog ontkenning is, kan die genesing nie begin nie. Benewens hierdie na-binne gevolge, is daar ook ʼn magdom na-buite gevolge wat die lewe in post-apartheid Suid-Afrika uitdagend maak. Die gesprekke met die medenavorsers het uitgewys dat ʼn groot aantal van hulle nog steeds nie heeltemal verstaan wat apartheid aan swart mense gedoen het nie. Sommige van die redes hiervoor kan gevind word in die effektiwiteit van apartheid om die verskillende rasse van mekaar
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal? p273 geskei te hou in twee aparte wêrelde. Dit maak dat daar min begrip vir swart mense se ervarings is. Daar is egter ook ʼn onwilligheid en klaarblyklike onvermoë om afstand te doen van beskouings van meerderwaardigheid wat oor jare gekweek is. Solank skuld, vooroordele en bevoorregting nie erken en hanteer word nie, solank die aparte wêrelde van apartheid nie oorkom word nie, is dit ʼn los draad wat enige tyd weer kan uitrafel, soos wanneer daar oor regstellende aksie gepraat word. Dieselfde draad rafel ook uit as daar oor die toekomstige rol van die NG Kerk of die Belydenis van Belhar gepraat word. Diegene wat met los drade die toekoms wil aanpak, loop die gevaar om gepootjie te word. In die res van hierdie hoofstuk sal die los drade keer op keer na vore kom. 3.6 So moeilik om aan te beweeg? Gedurende die afgelope paar jaar was daar verskeie voorvalle waar die los draadjie mense gepootjie het. In hoofstuk vier is verwys na die twee modelle se ongelukkige Twitter-tirades (Hartley & Germaner 2012:elektroniese bron) en die gefrustreerde student se Facebook-fiasko (John 2012:elektroniese bron). In dieselfde hoofstuk is ook verwys na Annelie Botes wat praat oor swart mense: In my grootwordjare op Uniondale was daar geen swart mense nie. As daar een rondloop, was dit ’n bandiet wat dros. En dan moet jy hárdloop, want hy gaan jou vang, nè... Ek wéét hulle’s net sulke mense soos ek. Ek wéét hulle’t dieselfde regte as ek. Maar ek verstáán hulle nie. En dan… hou ek nie van hulle nie. Ek vermy hulle, want ek’s bang vir hulle (Retief 2010:elektroniese bron). Dit is duidelik dat die los draad van apartheid se twee wêrelde vir Botes gepootjie het, sonder dat sy dit eers besef het. Haar apartheidsjare-ervaring is steeds normatief vir haar omgang met swart mense. Daar is egter ook ander voorbeelde waar die los draadjie netjies vasgeknoop is. Dawie, ʼn rubriekskrywer van Die Burger, skryf op 24 Mei 2008 ʼn artikel oor xenofobie – die vrees vir “Die Ander”. Die ironie is dat die woord xenofobie ewe goed deur die woord apartheid vervang sou kon word. Dawie (2008:18) skryf:
- Page 237 and 238: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 239 and 240: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 241 and 242: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 243 and 244: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 245 and 246: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 247 and 248: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 249 and 250: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 251 and 252: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 253 and 254: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 255 and 256: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 257 and 258: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 259 and 260: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 261 and 262: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 263 and 264: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 265 and 266: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 267 and 268: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 269 and 270: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 271 and 272: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 273 and 274: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 275 and 276: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 277 and 278: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 279 and 280: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 281 and 282: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 283 and 284: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 285 and 286: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 287: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 291 and 292: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 293 and 294: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 295 and 296: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 297 and 298: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 299 and 300: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 301 and 302: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 303 and 304: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 305 and 306: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 307 and 308: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 309 and 310: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 311 and 312: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 313 and 314: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 315 and 316: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 317 and 318: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 319 and 320: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 321 and 322: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 323 and 324: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 325 and 326: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 327 and 328: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 329 and 330: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 331 and 332: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 333 and 334: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 335 and 336: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 337 and 338: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?<br />
p272<br />
Tydens die 2003 South African Christian Leadership Assembly word sewe<br />
sogenaamde reuse geïdentifiseer. Dit is aktuele kwessies wat die Suid-Afrikaanse<br />
samelewing uitdaag en selfs afbreek. Een hiervan is rassisme. Die Kerkspieël-opname<br />
van 2006 toets die NG Kerk se houding ten opsigte van hierdie sewe sake. Die<br />
opvallende is dat, behalwe vir seksisme, rassisme die minste aandag in die NG Kerk<br />
kry (Bisschoff 2008:10). Blykbaar sien die wit gemeenskap nie “rassisme en seksisme<br />
as ʼn probleem” nie (Bisschoff 2008:11). Benewens die kulturele verskille aangaande<br />
hierdie sake is dit veral “die vrees vir die reaksie van wit lidmate dat rassisme weer<br />
eens genoem word” en die teologiese rede dat die politieke belang vir ʼn lang tyd<br />
“teologies gewettig” is (Bisschoff 2008:11). Dit is duidelik dat selfs onder wit Afrikaanse<br />
Christene die ware inpak en kernprobleem van apartheid steeds nie raakgesien word<br />
nie. Hierdie situasie het ʼn direkte impak op die transformasie en die proses van<br />
versoening in post-apartheid Suid-Afrika.<br />
3.5 Die gevolge van ʼn ontkenning<br />
So lank as wat wit Afrikaanse Christene weier om te erken dat apartheid hulle<br />
bevoordeel het ten koste van swart Suid-Afrikaners, en solank hulle nie die noodsaak<br />
van herstel raaksien nie, sal transformasie en versoening nie na wense vorder nie.<br />
Wit Afrikaanse Christene, wat my en die mede-navorsers insluit, was ook slagoffers<br />
van apartheid. Nie in die sin waarin dit aangebied is in die gesprekke, naamlik dat ons<br />
ly as gevolg van iets wat ons voorouers gedoen het nie [Danie 1-674 en Albert 1-703],<br />
maar omdat ons ook iets van ons menswaardigheid verloor het deur dit wat ons aan<br />
ons swart medemense gedoen het. Slagofferskap lê nie in die gevolge van<br />
regstellende aksie nie, maar in die selftoegediende wonde van vooroordele. Hierdie<br />
wonde genees eers wanneer die (groter) wonde van ander erken word. Die erkenning<br />
herstel die ander se waardigheid en maak die ontmensliking ongedaan. Solank hierdie<br />
erkenning nog ontkenning is, kan die genesing nie begin nie.<br />
Benewens hierdie na-binne gevolge, is daar ook ʼn magdom na-buite gevolge wat die<br />
lewe in post-apartheid Suid-Afrika uitdagend maak. Die gesprekke met die medenavorsers<br />
het uitgewys dat ʼn groot aantal van hulle nog steeds nie heeltemal verstaan<br />
wat apartheid aan swart mense gedoen het nie. Sommige van die redes hiervoor kan<br />
gevind word in die effektiwiteit van apartheid om die verskillende rasse van mekaar
Change language