LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?
p261
mede-navorsers was.
Verskillende kommentators oordeel verskillend, maar daar is ʼn redelike mate van
eenstemmigheid dat die WVK ten minste daarin geslaag het om ʼn debat aan die gang
te sit oor wat tydens apartheid gebeur het. Dit is egter nie (al) waarvoor die WVK tot
stand gekom het nie.
2.2 Die tekorte van die WVK
Ten spyte van die positiewe waarde van die WVK, is daar tog een sleutelarea waar die
proses misluk het. Verskillende skrywers het met verskillende grade van sukses
probeer aantoon waarom die WVK nie geloofwaardig of betroubaar is nie. Verdoolaege
(2008:19) bied ʼn opsomming van die kritiek: Die politieke partye soos die NP en die
IVP het aangevoer die WVK is partydig; slagoffergroepe het beweer die proses is
onregverdig omdat amnestie die slagoffers ontneem van die kans om die oortreder hof
toe te neem; ander kritiek het gehandel oor die mate van waarheid en versoening wat
uit die proses sou kom. Daar was ook ʼn groep mense wat teleurgestel was met die
gebrek aan materiële verandering wat die WVK gebring het. Sy kom uiteindelik tot ʼn
gebalanseerde gevolgtrekking: “...it is important to realise that it is very difficult to be
unambiguously positive or negative about the TRC. We could tentatively argue that it
was a praiseworthy undertaking, necessary for the future of South Africa (Verdoolaege
2008:21).
Waar Verdoolaege se doktorale studie haar bring by ʼn gebalanseerde mening oor die
WVK, is Anthea Jeffery (1999) se boek baie meer uitgesproke negatief oor die proses.
In die boek se voorwoord skryf John Kane-Berman oor die waarheid wat die WVK
moes onthul en dan gebruik hy woorde soos: “some of the truth, but far from all of the
truth”, “omitted, without explanation”, “done as much to distort, as to disclose the truth”
(aangehaal in Jeffery 1999:2). Dit kritiek het veral te make met die metodes wat die
WVK gebruik het en die aspekte van die geweld wat uitgelaat is. Elkeen van hierdie
besware mag in ʼn mindere of meerdere mate waar wees. Dit ontbreek egter nie aan
ondersteuners van elke beswaar nie.
Dit was veral uit die geledere van wit Afrikaners dat daar kritiek teen die WVK gekom
het. Dit was veral die verweer dat die WVK eensydig is, wat baie aandag gekry het (De