LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal? p258 saam gaan ook sy vraag: “How can we keep the past alive without becoming its prisoner? How do we forget it without risking its repetition in the future?” (Dorfman 1994:49). In die res van hierdie hoofstuk word aan hierdie sake aandag gegee. In die eerste jare na die demokratiese oorgang was die WVK die een proses waarop mense hulle hoop vir versoening gevestig het. Volgens sommige was dit ʼn sukses, terwyl ander dit sien as ʼn mislukking. In hierdie navorsing het die WVK ook telkens aan die orde gekom. In die volgende afdeling word die WVK onder die vergrootglas geplaas. Daar word gekyk na die waarde van die proses, asook die tekorte. Die vraag word ook gevra waarmee die WVK gehelp het, en waarmee nie. 2. Die rol van die WVK Die WVK is in 1995 deur ʼn wet van die Suid-Afrikaanse Parlement in die lewe geroep, naamlik die Promotion of National Unity and Reconciliation Act 34 of 1995. Ten einde hierdie nasionale eenheid en versoening te bewerk, het die kommissie die volgende mandaat ontvang: Briefly stated, the Commission was given four major tasks in order to achieve the overall objectives of promoting national unity and reconciliation. These were: a. analysing and describing the “causes, nature and extent” of gross violations of human rights that occurred between 1 March 1960 and 10 May 1994, including the identification of the individuals and organisations responsible for such violations; b. making recommendations to the President on measures to prevent future violations of human rights; c. the restoration of the human and civil dignity of victims of gross human rights violations through testimony and recommendations to the President concerning reparations for victims; d. granting amnesty to persons who made full disclosure of relevant facts relating to acts associated with a political objective (TRC 1998a:60) Dié mandaat is belangrik in hierdie navorsing omdat dit die basis vorm waarteen enigeen die sukses al dan nie van die kommissie behoort te meet. Ander navorsers het
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal? p259 reeds die kommissie hieraan gemeet, met verskillende gevolgtrekkings. Sommige is so beïndruk dat as die WVK met ander soortgelyke liggame vergelyk word, Volf (2006:217) noem dit “the best of them all.” Ander is sensitief vir die onvolmaaktheid van die proses en verwys daarna as “this imperfect but undeniably productive, transformative institution” (Alexander, Batchelor, Durand & Savage 2005:25). Selfs vanuit die buurland Namibië word die waarde van die WVK-proses raakgesien en kom die versugting "Namibia would have been better off if we had had some kind of truth commission...” (Lister, aangehaal in Enquist 1995:301). In die volgende onderafdeling word spesifiek gekyk na die WVK. Eerstens word gevra na die waarde van die kommissie, en dan na die tekorte van die proses. Hierna word die nalatenskap van die WVK bekyk en laastens word gekyk na die implikasies van die WVK vir hierdie navorsing. 2.1 Die waarde van die WVK Baie kan gesê word oor die waarde van die WVK, maar niks kom by Susan VanZanten Gallagher se beskrywing van die rituele van die kommissie nie. Hierdie Amerikaanse professor in Engels vertel hoe die slagoffers wat hulle stories kom vertel, deur die kommissarisse met die hand gegroet en verwelkom word: “Many of the victims were already sobbing, overcome by the mere fact that an official government representative was showing them respect” (VanZanten Gallagher 1998:23). Net dít is al ‘n bewys dat die WVK iets reggekry het; die menseregte van voorheen-benadeeldes is erken. Of dit genoeg is om die proses sukesvol te verklaar moet nog gesien word. Die een fokusarea van die WVK was die klem op die openbaarmaking van die waarheid aangaande apartheid. Hierdie strewe na die waarheid is vanuit verskillende oorde positief beoordeel. Eerwaarde Chikane, wat self ʼn moordaanslag op sy lewe oorleef het, sê: "Healing can’t be complete until you know the truth. But if somebody could come up tomorrow and say, 'I did it and this is how we did it and that's it,' then it’s over. You can forgive him and pass the matter" (aangehaal in Goodman 1999:61). Ten opsigte van die onthulling van wat tydens apartheid gebeur het, was die WVK “extraordinarily successful” in soverre dit “uncovered detailed evidence of what happened under specific circumstances” (Gibson 2006:83). Vir sommige was dit ʼn
- Page 223 and 224: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 225 and 226: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 227 and 228: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 229 and 230: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 231 and 232: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 233 and 234: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 235 and 236: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 237 and 238: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 239 and 240: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 241 and 242: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 243 and 244: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 245 and 246: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 247 and 248: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 249 and 250: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 251 and 252: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 253 and 254: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 255 and 256: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 257 and 258: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 259 and 260: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 261 and 262: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 263 and 264: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 265 and 266: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 267 and 268: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 269 and 270: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 271 and 272: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 273: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 277 and 278: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 279 and 280: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 281 and 282: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 283 and 284: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 285 and 286: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 287 and 288: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 289 and 290: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 291 and 292: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 293 and 294: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 295 and 296: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 297 and 298: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 299 and 300: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 301 and 302: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 303 and 304: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 305 and 306: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 307 and 308: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 309 and 310: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 311 and 312: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 313 and 314: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 315 and 316: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 317 and 318: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 319 and 320: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 321 and 322: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
- Page 323 and 324: Hoofstuk 5: Die post-apartheid verh
Hoofstuk 5: Die post-apartheid verhaal?<br />
p259<br />
reeds die kommissie hieraan gemeet, met verskillende gevolgtrekkings. Sommige is so<br />
beïndruk dat as die WVK met ander soortgelyke liggame vergelyk word, Volf<br />
(2006:217) noem dit “the best of them all.” Ander is sensitief vir die onvolmaaktheid van<br />
die proses en verwys daarna as “this imperfect but undeniably productive,<br />
transformative institution” (Alexander, Batchelor, Durand & Savage 2005:25). Selfs<br />
vanuit die buurland Namibië word die waarde van die WVK-proses raakgesien en kom<br />
die versugting "Namibia would have been better off if we had had some kind of truth<br />
commission...” (Lister, aangehaal in Enquist 1995:301).<br />
In die volgende onderafdeling word spesifiek gekyk na die WVK. Eerstens word gevra<br />
na die waarde van die kommissie, en dan na die tekorte van die proses. Hierna word<br />
die nalatenskap van die WVK bekyk en laastens word gekyk na die implikasies van die<br />
WVK vir hierdie navorsing.<br />
2.1 Die waarde van die WVK<br />
Baie kan gesê word oor die waarde van die WVK, maar niks kom by Susan VanZanten<br />
Gallagher se beskrywing van die rituele van die kommissie nie. Hierdie Amerikaanse<br />
professor in Engels vertel hoe die slagoffers wat hulle stories kom vertel, deur die<br />
kommissarisse met die hand gegroet en verwelkom word: “Many of the victims were<br />
already sobbing, overcome by the mere fact that an official government representative<br />
was showing them respect” (VanZanten Gallagher 1998:23). Net dít is al ‘n bewys dat<br />
die WVK iets reggekry het; die menseregte van voorheen-benadeeldes is erken. Of dit<br />
genoeg is om die proses sukesvol te verklaar moet nog gesien word.<br />
Die een fokusarea van die WVK was die klem op die openbaarmaking van die<br />
waarheid aangaande apartheid. Hierdie strewe na die waarheid is vanuit verskillende<br />
oorde positief beoordeel. Eerwaarde Chikane, wat self ʼn moordaanslag op sy lewe<br />
oorleef het, sê: "Healing can’t be complete until you know the truth. But if somebody<br />
could come up tomorrow and say, 'I did it and this is how we did it and that's it,' then it’s<br />
over. You can forgive him and pass the matter" (aangehaal in Goodman 1999:61).<br />
Ten opsigte van die onthulling van wat tydens apartheid gebeur het, was die WVK<br />
“extraordinarily successful” in soverre dit “uncovered detailed evidence of what<br />
happened under specific circumstances” (Gibson 2006:83). Vir sommige was dit ʼn
Change language