LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p238
current system and that government orchestrated a systemic purge of
the public service to make room for postapartheid appointees after 1994.
In fact, during the negotiated transition the ‘Sunset Clauses’ crafted by
Joe Slovo meant that apartheid-regime civil servants – black and white –
were able to work out their contracts and stay on in the new government
if appointed by vocation. Members of the ‘old guard’ who left of their own
volition received handsome severance packages. These ‘golden
handshakes’ appear to have been quickly forgotten.”
Dit is een ding om te praat oor iets soos regstellende aksie, maar as dit jou aan die lyf
raak, begin jy anders daaroor dink. In 1998 was dit veral Danie en Isak wat gepraat het
oor die effek van regstellende aksie in hulle werksomgewing. Danie [1-767] voer aan
dat sy werkgewer, ʼn semi-staatsinstelling, reeds vir jare besig was met regstellende
aksie: Die regstellende aksies het my ook reggesien, dit was vir
my ʼn geweldige traumatiese ervaring gewees.... Later vertel hy dat sy
hoof ʼn regstellende man is met wie hy uitstekend oor die weg kom [Danie
4-068]. Sy filosofie hieroor verwoord hy so:
Ek dink ons sit met mense, ons moet ophou om in
kleur vas te kyk. Dit is vir my belangrik. As ons
daardie bruggie kan oorkom, dan dink ek gaan ons
baie ver kom met mekaar. Dit het met ons gebeur. Ek
werk nou al van 1976 saam met anderskleuriges, ek is
nou al gewoond daaraan om hom of haar as jou gelyke
te sien [Danie 4-074].
In die veertien jaar voor die opvolgnavorsing het Danie se gesindheid hieroor dramaties
verander. In sy vertelling slaan ʼn bitterheid deur wat nie daar was in 1998 nie. Dit kom
in verskillende dele van die gesprek na vore. Hy aanvaar byvoorbeeld daar is geen
bevorderingsmoontlikhede vir die blankes nie [Danie 13-116]. Sedert
1996 het hy nog nooit weer bevordering gekry nie ten spyte van sy genoegsame
kwalifikasies [13-105]. Hy vertel dat sy werk ʼn kwessie van oorlewing is [13-042] en dat
die swart mense die wit mense niks gun nie [13-024]. Vir hom is die hele saak bloot
een van omgekeerde diskriminasie [13-022]. Hy vat dit saam: Ons sit hier
met van my kollegas wat dit baie moeilik maak, jy weet. Dit is
baie sleg [Danie 13-126].