LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p229
president De Klerk se 2 Februarie 1990 toespraak waarin die ANC ontban en Mandela
vrygelaat is.
Dit was noodsaaklik dat die NG Kerk moes sê dat apartheid – soos die Wêreldbond
van Gereformeerde Kerke dit definieer as “the forced separation of people of differing
races denying the fundamental biblical teaching that all humanity is equally created in
the image of God” (Ned Geref Kerk 1998:7) – sonde was. “Die Bybelse legitimiteit wat
die NG Kerk aan wittes verleen het om die beeld van God in swartes te minag en hulle
menswaardigheid in die naam van hulle God te ontneem...” (Smith 2010a:43), moes
weggeneem en omgekeer word. Hierin moes die NG Kerk ook vir die lidmate ʼn
voorbeeld stel. Ek dink destyds was dit ʼn goeie ding [Isak 14-306] al was
daar waarskynlik baie lidmate wat nie saamgestem het nie [Isak 14-313].
Daar was beslis lidmate wat nie saamgestem het nie. Die dokument Geloof en Protes
(Voortsettingskomitee 1987) is ʼn sprekende voorbeeld hiervan. Juis hieroor maak
Jonker (1994:179) hierdie belangrike waarneming. Hy sê dat die argumente wat Geloof
en Protes aanvoer, dieselfde argumente is wat die NG Kerk oor jare aangevoer het om
apartheid te regverdig. Wanneer die NG Kerk dan Geloof en Protes afwys, is hy besig
om sy eie sagte vleis te sny...
deurgaans bewus van self ook skuld te hê aan die verkeerde
teologiese posisies wat in Geloof en Protes verdedig word. Maar juis
daarom kan die Ned Geref Kerk dit met soveel meer oortuiging doen,
omdat daar tussen die eertydse standpunte en die huidige ’n stuk
teologiese bekering lê wat nie weer ongedaan gemaak kan word nie.
Of hierdie teologies bekering ook by lidmate plaasgevind het, is ʼn ope vraag. Twee jaar
na die politieke oorgang skryf Botman en Petersen (1996:121): “We know that many
white people still cannot understand that apartheid was wrong and harmful – not to
mention sinful.” Vroeër in hierdie navorsingsverslag is daar reeds gewys op die
ambivalente reaksies van die mede-navorsers, in 1998 én in 2012 oor hierdie saak.
Van ʼn diepgaande teologiese evaluering van apartheid was daar nie sprake nie, om
van Smit (2005:360) se woorde “that the heart of the Reformed faith and tradition itself
was at stake in the struggle against apartheid and the ideology undergirding apartheid”
nie eers te praat nie.