LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p200
Saam met hierdie sienings oor menswaardigheid is daar ook die aspek van mag.
Grondwetkenner Pierre de Vos (2009:elektroniese bron) voer aan dat rassisme beperk
is tot wit mense. Wanneer swart mense optree in ʼn rassistiese wyse noem hy dit “black
prejudice and bigotry”, maar nie rassisme nie. Hy reageer op ʼn opmerking van
McKaiser (2009:elektroniese bron) wat sê dit is “actually disrespectful to suggest that
we [swart mense] cannot be racist.” De Vos voer aan “McKaiser misses the point of the
academic debate around racism” – en wat volgens hom alles met mag te doen het:
Racism, for this group, is also about institutional and, more broadly,
structural power and outcomes that systematically benefit one group to
the disadvantage of another or other groups. One can therefore only be
racist if you belong to the powerful group… (De Vos 2009:elektroniese
bron).
Alhoewel De Vos se standpunt meer algemeen voorkom, soos hierbo aangetoon, is dit
nie noodwendig waar nie. Ek is eerder geneig om met McKaiser (in De Vos
2009:elektroniese bron) saam te stem dat so ʼn argument ʼn verkeerde uitgangspunt
gebruik. McKaiser noem twee teen-argumente. Die eerste is dat daar volgens hierdie
mag-argument twee groepe mense is wat dan uitgesluit is van die moontlikheid om
rassisties te wees: arm wit mense wat geen mag het nie en swart middelklas mense
met ekonomiese mag. In die tweede plek sê hy “racism is prejudice based on
morphological traits. Simple.”
De Vos (2009:elektroniese bron) volstaan egter met sy posisie waar hy onderskei
tussen wit rassisme en swart vooroordeel en skynheiligheid. Hy sê:
This distinction seems important to me… because it acknowledges…
the structural, institutional and discursive “reality” in our late capitalist,
post-colonial, globalised world. In this world, the culture associated with
whiteness is assumed naturally to be superior to any other and this is
embedded in the way the world is structured, the way we (all of us) talk
and think and do.
Ek reken dat McKaiser reg is dat rassisme by alle rasse voorkom. Ek meen egter dat
De Vos ʼn geldige punt het in soverre hy mag koppel aan rassistiese gedrag. Hierdie
mag wat funksioneer in rassisme is egter nie geleë in die persoonlike mag om
byvoorbeeld vir iemand ʼn werk te gee of nie te gee nie, soos Oosterwyk (aangehaal in
Fisher 2007:87) hierbo redeneer nie. Dis ook nie geleë in politieke mag nie, soos De