LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p192
hart, jy sien die mense se gesindheid, jy sien die mens se
intellek en jy sien nie meer die kleur raak nie. Na sy jarelange
blootstelling aan die swart gemeenskap in sy werk, maar ook onder andere deur middel
van die ontwikkeling van skolehokkie by skole van verskillende rasse, kan hy getuig:
Maar vir my, wat dit aanbetref het die wit/swart verdwyn. En ek
sê dit nie net om dit te sê nie. Ek sal met daai mense enige tyd
assosieer [Isak 14-125]. Ook George [15-141] se blootstelling aan swart kollegas en
swart skole het by hom ʼn groot skuif laat kom oor wit en swart: dis nie meer
belangrik nie.
Die groter blootstelling aan swart mense oor die afgelope dekade of wat het egter ook
ʼn ander aspek na vore gebring. Nie almal het hierdie blootstelling as positief beleef nie.
Op die platteland waar daar nie so baie winkels is nie en almal eintlik maar by dieselfde
plek moet koop, voel wit mense vertrap, aldus Mike [10-079]. Hy sê die
boeregemeenskap vind dit baie moeilik om te verander [Mike 10-090],
omdat hulle nie gewoond [was] daaraan om te meng nie [Mike 10-200].
Johan [17-017] beskryf sy ervaring met swart mense by die werk:
Werk daagliks saam en met en onder hulle. Weer onder
die indruk gekom hoe rustig hulle die lewe vat en
dat daar nie veel dringendheid is in vergelyking met
die westerlinge nie. A.g.v. die eienskap kan ek nie
sien hoe hulle alleen bv. die ekonomie kan bedryf
nie. Tog beleef ek dat hulle baie eise stel en baie
dinge as ʼn reg beskou, sonder om veel in ruil
daarvoor terug te gee.
Later verduidelik Johan [17-021] sy houding teenoor sy swart kollegas:
Ek dink vanaf 1994 het my houding deur ʼn kurwe
gegaan: aanvanklik ʼn “kom laat ons kyk wat gebeur”
houding; daarna een van matige positiwiteit en
daarna weer baie afwaarts as gevolg van misdaad en
veral korrupsie. Dit wil lyk asof korrupsie,
omkopery ens. maar inherent is aan hulle en van bo
af is daar altyd regverdiging vir dade.