LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p188
weeksdag praat 42% van alle mense nooit of selde met iemand van ʼn ander ras en
59% van die bevolking sosialiseer selde of nooit met iemand van ʼn ander ras nie. “This
is perhaps to be expected, given the lasting spacial legacy of apartheid. As long as
South Africans continue to live and work in realtively homogenous communities, these
patterns will be difficult to change” (Lefko-Everett, Nyoka & Tiscornia 2011:30).
Die homogene gemeenskappe hou bevolkingsgroepe uitmekaar, maar dit lyk ook of
sommige mense dit nog altyd so verkies het. Van der Westhuizen (2007:302) vertel dat
daar ná die uitspraak van minister Jimmy Kruger oor Steve Biko se dood, ʼn geskarrel in
die NP kongres was omdat selfs van die parlementslede nie geweet het wie Biko was
nie. Sy vertel ook dat die Britse Gemenebes se Eminent Persons Group wat Suid-
Afrika in 1986 besoek het, verslag gedoen het dat “even the most enlightened ministers
whom we met seemed out of touch with the mood in the black townships” (Van der
Westhuizen 2007:307).
Hierdie houding van afsondering het ook op ʼn persoonlike vlak uitgespeel. Smith
(2010a:45) vertel van ʼn wit man wat hom gebel het oor sy swart tuinwerker wat gesterf
het. Die man het nie geweet wat om nou te doen nie, omdat hy niks van die swart man
se agtergrond geweet of sy familie geken het nie. By verdere navraag blyk dit toe dat
die tuinwerker al veertig jaar daar werk sonder dat sy werkgewer enigiets van hom
weet. ʼn Paar bladsye verder vertel hy ʼn soortgelyke verhaal van ʼn swart huiswerker
wat ook sterf na vyf-en-dertig jaar se diens. Ten spyte daarvan dat sy al die gesin se
kinders grootgemaak het en daagliks vir hulle kos gekook het, het hulle niks meer van
haar geweet as bloot haar naam nie (Smith 2010a:48).
ʼn Groot faktor wat rasse steeds uitmekaar hou, is die feit dat die meeste wit mense
dikwels nie ʼn swart Afrikataal kan praat nie. Hierdie onvermoë beperk hulle blootstelling
aan die leefwêreld van swart mense en maak hulle in ʼn sekere sin vreemdelinge in
hierdie land [Albert 12-155]. Vir Hanlie [12-090] is hierdie gebrek aan ʼn Afrikataal
ʼn groot probleem wat dringend in die skole aandag moet kry.
Deels as gevolg van die taalprobleem, maar ook uit vrye keuse, word gekies om sekere
boeke te lees, om sekere TV programme te kyk en met sekere mense te meng. Hierdie
boeke, programme en mense is gewoonlik dié waarmee wit mense maklik kan
identifiseer. Die gevolg is dat die twee wêrelde nie nader aan mekaar beweeg nie. In