LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 4: Die verhaal oor apartheid – teenswoordige tyd
p179
majority... The logic behind white domination is to prepare the black man
for the subservient role in this country.”
Bell (2001:16) skryf dat teen die einde van 1960 die skeidslyn in die
sand getrek was “...there could no longer be any blurring of the
distinction between beneficiaries and victims. Behind a facade of
parliamentary democracy, the white community was corralled,
cushioned by affluence and the trappings of power. This community
would supervise, police and otherwise support the social, economic and
political fabric while the majority of the population, which supplied the
bulk of the labour in the country, became the object of a great design
steered by a coterie of often bickering lobbyists, academics and
ideologues.”
In my gesprek met Elsa en Frans druk hulle hul vinger presies op die seerplek van
apartheid, naamlik die miskenning van swart mense se menswaardigheid. Dit het nie
gegaan oor stemreg of regeer hulle die land nie; die kern was dat swart
mense absoluut as niks beskou is [Elsa 9-242]. Ek [Albert 9-279] deel met hulle
my ervaring tydens die her-luister van die aanvanklike navorsing:
...nou luister ek weer na die gesprekke en dit is
net vir my so ontstellend opvallend hoeveel van die
ouens nie sou sê wat julle nou gesê het nie. Vir
hulle het apartheid gegaan oor ‘hy mag nie voor in
die bus gesit het nie’ en al hierdie klein apartheid
reëltjies, jy weet die reëls wat gesê het hy is
swart en hy mag nie hier swem nie. In plaas daarvan
om raak te sien dat agter dit sit daar ʼn
onderliggende beginsel wat sê ek is beter as jy en
daarom mag jy nie hier sit nie, of daar swem nie,
mag jy nie dit doen nie en mag jy nie dat doen nie.
Maar dat ons absoluut oogklappe aan het om daai
dinge raak te sien.
Die feit dat wit mense ʼn posisie van meerderwaardigheid teenoor swart mense
ingeneem het, hulle menswaardigheid aangetas het en alle selfbeskikking in hulle
geboorteland ontneem het, is doelbewus of onwetend geïgnoreer. Die opvolg-