LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ... LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...
Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd p170 Die beskuldigings word waarskynlik met reg gemaak teen die Kerk. So sê Joubert (1991:48) byvoorbeeld: "Ek neem die kerk kwalik dat hy ons nie op ons dwalinge gewys het nie. Die kerk het ons in ons half-wees Christenskap versterk." Verwoerd (1996:33), kleinseun van die argitek van apartheid, haal aan uit sy dagboek waarin hy in 1986 reeds skryf: “En hoekom het die NGK nie vroeër geluister na die kritiek op Apartheid nie?" Selfs Johan Heyns se mening is: "Die kerk behoort eintlik lankal verder te wees as wat hy vandag is" (aangehaal in Meiring 1985:144). Uiteindelik skryf Raubenheimer (1998:6) in alle eerlikheid: “Ons moet erken dat ons as kerk in die verlede nie altyd sensitief genoeg was vir die getuienis van ander gelowiges in ons land en ook in die buiteland, toe hulle met ons oor hierdie dinge wou praat nie.” 7.3 “Hulle begin darem seker nou Christene raak” In Kerk en Samelewing 1990 (Ned Geref Kerk 1990:39) erken die NG Kerk onder andere dat hy te lank die beleid van apartheid “te abstrak en teoreties, en daarom ook te onkrities beoordeel het.” Die NG Kerk erken verder “die reg en vryheid tot eie kulturele erfenis” is “tot ʼn politieke ideologie van apartheid uitgebou as ʼn sisteem vir die beskerming van die eie belange van die blanke minderheid ten koste van dié van andere.” Die NG Kerk het nog nooit vantevore so ver gegaan in die beoordeling van apartheid nie. Hieroor skryf Gaum (1997b:6): “Die NG Kerk het in 1990 op die duidelikste manier nóg afskeid geneem van apartheid en by implikasie vir 'n nuwe bedeling gekies... Oor apartheid en die ongeregtighede wat uit dié stelsel voortgevloei het, het die NG Kerk te lank stilgebly.” Die NG Kerk het wel skuld bely, maar lidmate identifiseer nie noodwendig daarmee nie. Steeds is dit nog nie almal in die NG Kerk... [wat] voel... soos wat hier staan nie [Elsa 6-533]. Skielik is daar blykbaar niemand wat ooit vir die NP gestem het nie. "Suddenly, there are no racists left in South Africa, only ‘proud ethnic nations and patriots’" (Horn 1994:28). Tydens een van die gesprekke vertel ek van ʼn gebeurtenis wat in daardie tyd in ons gemeente afgespeel het, wat duidelik wys dat nie alle lidmate dieselfde voel oor die NG Kerk se skuldbelydenis nie. Ons het selde bruin mense gehad wat die eredienste bygewoon het. Een oggend het Rose, ʼn bruin onderwyseres, en haar man die erediens bygewoon. Ek het hulle pas die vorige week as nuwe intrekkers tydens huisbesoek
Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd p171 ontmoet. Ek stap na die diens na hulle om hulle te verwelkom en om haar te vra oor haar deelname aan die navorsingsprojek. Dit was egter nie die einde van die saak nie: later deur die week het 'n kerkraadslid my kom sien, en hy was onder andere baie ongelukkig daaroor gewees, hy en 'n klompie van die ander kerkraadslede, dat ek afgegaan het en hulle met die hand gaan groet het en verwelkom het in die kerk [Albert 6-628]. In reaksie op die verhaal sê Ben [6-671] dit reguit: Hier is nog baie mense in ons gemeente wat nie gelukkig is om te sê dit was verkeerd nie, hulle het allerhande redenasies en die Bybel, hulle praat nou meer van die Ou Testament. Aan die einde van die aanvanklike navorsing, in die laaste gesprek, vra ek steeds die vraag: Ek wonder hoeveel van ons lidmate gaan hulle daarmee identifiseer [Albert 8-485]. Horn (1994:28) kan nou wel sê dat daar niemand is wat steun aan apartheid sal erken nie, maar hy hou duidelik nie rekening met mense soos Gertenbach nie. Jare vroeër reeds het Gertenbach (1985:5) ontken dat daar enigsins ʼn probleem is waaroor skuld bely moet word nie. Jare later sou hy wel effens toegee dat daar wel moontlik “individuele lidmate” kon wees wat tereggewys moet word, “wat gefouteer het, al was dit in goeie trou... Maar vir gemeentes, ringe en sinodes om kollektief op te tree en namens onskuldiges belydenis te doen? Nooit!” (Gertenbach 1998:5). In hierdie standpunt sluit Gertenbach aan by Pieter Potgieter (1995:6) wat beklemtoon dat die kerk “nie namens ander skuld bely nie,” elkeen moet maar vir homself skuld bely. Sodra skuldbelydenis gepaardgaan met ʼn verduideliking, kom die belydenis self in gedrang. Elsa [6-489] sê: As mens nou hierdie stukkie lees oor die kerk, dan kry ek die idee, hulle sê nou hier hulle is jammer oor goeters, maar daar kom elke keer die "maar" by. Hierdie selfde gedagte vorm ook die basis vir Retief (1998:15) se artikel met die beskrywende titel: As mens sê hy's jammer, dan is daar geen 'ja, máár...' nie. Rose [7-583] se reaksie op die NG Kerk se skuldbelydenis is eenvoudig: dis nou hoog tyd. Ek gaan nou baie eerlik wees: Dit is hoog tyd, hulle begin darem seker nou Christene raak.
- Page 135 and 136: HOOFSTUK 3 DIE VERHAAL OOR APARTHEI
- Page 137 and 138: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 139 and 140: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 141 and 142: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 143 and 144: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 145 and 146: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 147 and 148: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 149 and 150: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 151 and 152: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 153 and 154: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 155 and 156: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 157 and 158: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 159 and 160: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 161 and 162: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 163 and 164: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 165 and 166: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 167 and 168: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 169 and 170: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 171 and 172: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 173 and 174: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 175 and 176: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 177 and 178: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 179 and 180: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 181 and 182: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 183 and 184: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 185: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 189 and 190: Hoofstuk 3: Die verhaal oor aparthe
- Page 191 and 192: HOOFSTUK 4 DIE VERHAAL OOR APARTHEI
- Page 193 and 194: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 195 and 196: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 197 and 198: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 199 and 200: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 201 and 202: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 203 and 204: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 205 and 206: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 207 and 208: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 209 and 210: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 211 and 212: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 213 and 214: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 215 and 216: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 217 and 218: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 219 and 220: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 221 and 222: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 223 and 224: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 225 and 226: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 227 and 228: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 229 and 230: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 231 and 232: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 233 and 234: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
- Page 235 and 236: Hoofstuk 4: Die verhaal oor aparthe
Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd<br />
p171<br />
ontmoet. Ek stap na die diens na hulle om hulle te verwelkom en om haar te vra oor<br />
haar deelname aan die navorsingsprojek. Dit was egter nie die einde van die saak nie:<br />
later deur die week het 'n kerkraadslid my kom sien,<br />
en hy was onder andere baie ongelukkig daaroor<br />
gewees, hy en 'n klompie van die ander kerkraadslede,<br />
dat ek afgegaan het en hulle met die hand gaan<br />
groet het en verwelkom het in die kerk [Albert 6-628].<br />
In reaksie op die verhaal sê Ben [6-671] dit reguit: Hier is nog baie mense in<br />
ons gemeente wat nie gelukkig is om te sê dit was verkeerd nie,<br />
hulle het allerhande redenasies en die Bybel, hulle praat nou<br />
meer van die Ou Testament. Aan die einde van die aanvanklike navorsing, in die<br />
laaste gesprek, vra ek steeds die vraag: Ek wonder hoeveel van ons lidmate<br />
gaan hulle daarmee identifiseer [Albert 8-485].<br />
Horn (1994:28) kan nou wel sê dat daar niemand is wat steun aan apartheid sal erken<br />
nie, maar hy hou duidelik nie rekening met mense soos Gertenbach nie. Jare vroeër<br />
reeds het Gertenbach (1985:5) ontken dat daar enigsins ʼn probleem is waaroor skuld<br />
bely moet word nie. Jare later sou hy wel effens toegee dat daar wel moontlik<br />
“individuele lidmate” kon wees wat tereggewys moet word, “wat gefouteer het, al was<br />
dit in goeie trou... Maar vir gemeentes, ringe en sinodes om kollektief op te tree en<br />
namens onskuldiges belydenis te doen? Nooit!” (Gertenbach 1998:5). In hierdie<br />
standpunt sluit Gertenbach aan by Pieter Potgieter (1995:6) wat beklemtoon dat die<br />
kerk “nie namens ander skuld bely nie,” elkeen moet maar vir homself skuld bely.<br />
Sodra skuldbelydenis gepaardgaan met ʼn verduideliking, kom die belydenis self in<br />
gedrang. Elsa [6-489] sê: As mens nou hierdie stukkie lees oor die<br />
kerk, dan kry ek die idee, hulle sê nou hier hulle is jammer oor<br />
goeters, maar daar kom elke keer die "maar" by. Hierdie selfde gedagte<br />
vorm ook die basis vir Retief (1998:15) se artikel met die beskrywende titel: As mens<br />
sê hy's jammer, dan is daar geen 'ja, máár...' nie.<br />
Rose [7-583] se reaksie op die NG Kerk se skuldbelydenis is eenvoudig:<br />
dis nou hoog tyd. Ek gaan nou baie eerlik wees: Dit<br />
is hoog tyd, hulle begin darem seker nou Christene<br />
raak.
Change language