LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd
p170
Die beskuldigings word waarskynlik met reg gemaak teen die Kerk. So sê Joubert
(1991:48) byvoorbeeld: "Ek neem die kerk kwalik dat hy ons nie op ons dwalinge
gewys het nie. Die kerk het ons in ons half-wees Christenskap versterk." Verwoerd
(1996:33), kleinseun van die argitek van apartheid, haal aan uit sy dagboek waarin hy
in 1986 reeds skryf: “En hoekom het die NGK nie vroeër geluister na die kritiek op
Apartheid nie?" Selfs Johan Heyns se mening is: "Die kerk behoort eintlik lankal verder
te wees as wat hy vandag is" (aangehaal in Meiring 1985:144). Uiteindelik skryf
Raubenheimer (1998:6) in alle eerlikheid: “Ons moet erken dat ons as kerk in die
verlede nie altyd sensitief genoeg was vir die getuienis van ander gelowiges in ons land
en ook in die buiteland, toe hulle met ons oor hierdie dinge wou praat nie.”
7.3 “Hulle begin darem seker nou Christene raak”
In Kerk en Samelewing 1990 (Ned Geref Kerk 1990:39) erken die NG Kerk onder
andere dat hy te lank die beleid van apartheid “te abstrak en teoreties, en daarom ook
te onkrities beoordeel het.” Die NG Kerk erken verder “die reg en vryheid tot eie
kulturele erfenis” is “tot ʼn politieke ideologie van apartheid uitgebou as ʼn sisteem vir die
beskerming van die eie belange van die blanke minderheid ten koste van dié van
andere.” Die NG Kerk het nog nooit vantevore so ver gegaan in die beoordeling van
apartheid nie. Hieroor skryf Gaum (1997b:6): “Die NG Kerk het in 1990 op die
duidelikste manier nóg afskeid geneem van apartheid en by implikasie vir 'n nuwe
bedeling gekies... Oor apartheid en die ongeregtighede wat uit dié stelsel voortgevloei
het, het die NG Kerk te lank stilgebly.”
Die NG Kerk het wel skuld bely, maar lidmate identifiseer nie noodwendig daarmee nie.
Steeds is dit nog nie almal in die NG Kerk... [wat] voel... soos
wat hier staan nie [Elsa 6-533]. Skielik is daar blykbaar niemand wat ooit vir die
NP gestem het nie. "Suddenly, there are no racists left in South Africa, only ‘proud
ethnic nations and patriots’" (Horn 1994:28).
Tydens een van die gesprekke vertel ek van ʼn gebeurtenis wat in daardie tyd in ons
gemeente afgespeel het, wat duidelik wys dat nie alle lidmate dieselfde voel oor die NG
Kerk se skuldbelydenis nie. Ons het selde bruin mense gehad wat die eredienste
bygewoon het. Een oggend het Rose, ʼn bruin onderwyseres, en haar man die erediens
bygewoon. Ek het hulle pas die vorige week as nuwe intrekkers tydens huisbesoek