LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

HOOFSTUK 1
APARTHEID ONDER DIE LOEP GENEEM
(ʼn Verhaal van aksie) 1
My verhaal, soos die van die meeste (aIle?) mense in Suid-Afrika, is ʼn
apartheidsverhaal. Dit is 'n verhaal waaroor ek skaam kry, maar dit is
ook ʼn verhaal wat meer kompleks is as wat baie van my buitelandse
luisteraars ingesien het.... Die verhaal van apartheid is 'n vernederende
verhaal. Dit is 'n verhaal van weet en van meerderwaardigheid wat
uiteindelik ge‘backfire’ het. Ons wat gedink het ons het die antwoorde
en wat neergesien het op die res van die wêreld, moes uiteindelik voel
hoe dit is om uitgekryt te word as die skuim van die aarde (Müller
2000a:20).
1. 'n Apartheidsverhaal
Wit Afrikaners kan baie verhale oor hul onlangse geskiedenis vertel, maar as hulle
eerlik wil wees moet hulle veral ook, soos Müller hierbo, ’n apartheidsverhaal vertel.
Daar was uiteraard ook verhale oor die kerk 2 en kultuur, persoonlike verhale van liefde
en barmhartigheid, maar in al die verhale was die beleid van apartheid die
onontkombare, die alles-omvattende, alles-bepalende faktor in die lewe van alle mense
in Suid-Afrika. Dit het – soos bykans geen ander saak nie – elke aspek van hul lewe
geraak.
Hierdie verhaal van apartheid is soos die vele fasette van 'n goeie diamant. Om 'n
diamant te kan waardeer, of selfs net te beskryf, vra dat dit van alle kante beskou moet
word. Die lig moet eers van alle kante af op die diamant val voordat 'n oordeel gevel
kan word. Om werklik eerlik met die verhaal van apartheid om te gaan, vra dat talle
fasette gelyktydig onder oog gehou word sonder om een of twee uit te sonder, hetsy vir
aanprysing óf kritiek. Ongelukkig val só 'n omvattende uitdaging buite die fokus van
hierdie navorsing.
1 Met verwysing na die eerste deel (action) van Müller, Van Deventer en Human (2001) se ABDCEmodel.
2 In hierdie navorsingsverslag word die term kerk gebruik om te verwys na die ekumeniese verstaan van
die Christelike kerk as die totale liggaam van Christus soos wat dit sigbaar word in die lewens van
individuele gelowiges. Die term NG Kerk of soms net Kerk (met ʼn hoofletter) verwys na die Nederduitse
Gereformeerde Kerk as denominasie.