LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 3: Die verhaal oor apartheid – verlede tyd
p148
Matshikiza (2000:187) skryf: “It is probably true to say that a white
person can never truly understand the effect that apartheid… has had
on the minds of and bodies of black people… You have to be inside the
experience to really feel it.”
Ek dink Matshikiza is reg en dit is onrealisties om te verwag dat die wit gemeenskap
apartheid moet kan beoordeel in terme van wat dit aan swart mense gedoen het om die
eenvoudige rede dat ons nie regtig geweet [het] wat doen hierdie
apartheid aan mense nie [Elsa 2-475]. Soos Malan (1990:185) dit stel: “Our eyes
are sealed by cataracts against which our white brain project their chosen
preconceptions of Africa and Africans. Some whites see danger, some see savagery,
some see victims, and some see revolutionary heroes. Very few of us see clearly." Die
onthullings voor die WVK sou egter baie wit mense se oë oopmaak.
5. Die onthullings voor die WVK
Vir baie van die apartheidsjare kon wit Afrikaners onkunde aanvoer oor die erns van
die situasie in Suid-Afrika. Hulle kon argumenteer dat die probleme veroorsaak word
deur ’n klein groepie ontevrede jong swart mense en dat swart mense in die algemeen
heel tevrede was met hulle situasie. Vir hulle was daar geen dwingende rede om die
Suid-Afrikaanse manier van lewe te verander nie.
En toe kom die WVK soos voorsien deur die Wet op die Bevordering van Nasionale
Eenheid en Versoening (Wet 34 van 1995) (Meiring 1999a:12). Die doel van die WVK
was, soos die naam van die wet lui, die bevordering van nasionale eenheid en
versoening in Suid-Afrika. Ten einde so verteenwoordigend as moontlik te wees, is
lede van al die verskillende gemeenskappe ingesluit op die verskillende komitees van
die WVK.
Volgens die destydse minister van Justisie, Mnr. Dullah Omar, was die WVK se taak:
…(to) establishing as complete a picture as possible of the causes,
nature and extent of the gross violations of human rights which were
committed during the period from 1 March 1960 to the cut-off date
including the antecedents, circumstances, factors and context of such
violations, as well as the perspectives of the victims and the motives