LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal
p90
regstellende aksie byna altyd deel van die gesprek.
Al sê George [15-328] dat dit hom nie meer raak nie, omdat hy nou... die
verpligte aftree-ouderdom bereik het, is daar van die ander, soos Danie
[13-096] en Isak [14-022] vir wie regstellende aksie ʼn pynlike ervaring was en steeds is.
Vir sommige is die fokus meer op ons wit kinders [wat] nie werk kry nie
[Elsa 9-639].
In koerantbriewe en braaivleisgesprekke is dit algemeen dat frustrasie oor regstellende
aksie verwoord word. Só skryf Dommissie (2011:elektroniese bron) na aanleiding van ʼn
televisieprogram oor arm, wit mense: “Van die armblankes wat in die dokumentêr
aangehaal word, sê regstellende aksie het hulle verarm of dat daar deur swart
mynbase teen hulle diskrimineer word.” ʼn Ma skryf oor haar seun se lot omdat hy nie
matriek het nie en nie ʼn behoorlike werk kan kry nie. Haar gevolgtrekking hieroor is
duidelik: “Hierdie omgekeerde rassisme benadeel my seun van 28 en ander jong
wittes” (Smit 2004:elektroniese bron).
Ook vanuit die buiteland word soortgelyke stemme gehoor. As Scholtz
(2011:elektroniese bron) skryf oor die vakbond Solidariteit se poging om buitelandse
druk op die ANC regering te probeer plaas, dan sê hy reguit die regering “diskrimineer
teen wittes en bruines deur die manier waarop hy regstellende aksie toepas.”
In 2005 skryf ʼn “Anonieme groep wit polisiebeamptes” in ʼn brief aan Beeld oor hulle
frustrasies met bevorderings in die SAPD wat volgens hulle net aan swart lede gaan.
Volgens hulle is daar verskillende stelle kriteria wat gebruik word en al die lede van die
bevorderingspaneel is self ook swart. Hulle eindig hulle brief só: “Ons het te doen met
omgekeerde rassisme, nie regstellende aksie of transformasie nie” (Beeld
2005:elektroniese bron). Selfs Sihle Zikalala, die provinsiale sekretaris van die ANC in
KwaZulu-Natal, het onlangs “toegegee dat regstellende aksie en swart ekonomiese
bemagtiging as omgekeerde diskriminasie beskou word” (Liebenberg 2012:elektroniese
bron).
Navorsing van die Helen Suzman Stigting het bevind dat alhoewel daar in afname was
in wit Afrikaanssprekendes se weerstand teen regstellende aksie, die meerderheid
steeds daarteen gekant is. Hulle gebruik selfs die woorde “remain hostile.” In 1996 was
83% gekant teen regstellende aksie terwyl die syfer in 2000 afgekom het na 56%. “In