LEWE NA APARTHEID: LIDMATE SE NARRATIEWE VANUIT 'N ...

Hoofstuk 2: Die oorsprong van die apartheidsverhaal
p87
Al hierdie faktore hierbo genoem, veroorsaak dat al meer mense die land verlaat. Dit is
dikwels die jongmense (Naidoo 2010:elektroniese bron) en die goed-gekwalifiseerdes
wat emigreer. Volgens ʼn berig in Newsweek (Johnson, S. 2009:elektroniese bron)
beraam die SA Instituut vir Rasse-aangeleenthede dat ongeveer 800 000 wit mense,
uit ʼn totaal van ongeveer 4 miljoen, die land reeds sedert 1995 verlaat het. Die redes
wat hulle aangevoer is hoofsaaklik vrees vir misdaad soos moord en verkragting.
Voortdurende plaasaanvalle, regstellende aksie en die politieke onsekerheid word ook
as redes aangebied. Verskillende organisasies, soos Afri-Forum se Kom Huis Toe
Veldtog (Bailey 2007:elektroniese bron) en die onafhanklike nie-winsgewende
organisasie Homecoming revolution (Jones 2003:elektroniese bron), probeer om
hierdie, dikwels hoogsgeskoolde, mense terug te lok na Suid-Afrika. Terselfdertyd is
die aantal emigrante blykbaar nie ʼn probleem vir die regerende party nie. Die ANCwoordvoerder,
Jackson Mthembu, het gesê die mense wat die land wil verlaat, moet
maar gaan. “Ek verstaan eintlik nie hoekom mense die land sal wil verlaat nie”
(Pretorius 2011:elektroniese bron).
Nie almal wat ongelukkig is, verlaat die land nie. Vir baie is dit nie moontlik om te
emigreer nie, al sou hulle wou. Baie ander wil eenvoudig nie hulle geboorteland verruil
vir ʼn ander nie. Baie van hierdie groep emigreer egter na binne en onttrek hulle vir alle
praktiese doeleindes aan die samelewing.
Onder diegene wat nie die land verlaat het nie, is daar steeds ʼn groep wat glo dat
apartheid “nie so erg” was nie. Van die gebruiklike “ja, maar” voorstanders is daar baie.
Ander gaan selfs verder. In reaksie op ʼn brief van Barnard-Naudé (2011a:elektroniese
bron) in Rapport skryf iemand as volg onder die skuilnaam Fillistyn: “Ek is 'n apartheid
bevoordeelde en trots daarop. Die ander volke in SA het 'n morele plig om vir die
afrikaner (sic) dankie te se (sic) vir wat hy vir hulle gedoen het oor jare en ook jammer
dat hulle hom nou sy selfbeskikkingsreg ontse (sic).”
Ander probeer steeds ʼn saak daarvoor uitmaak dat apartheid “sin gemaak” het (Du Toit
2010:elektroniese bron). In ʼn lang, uitvoerige artikel probeer hy bewys dat die beleid
van apartheid bloot gaan oor die sterkste groep wat vir sy eie voortbestaan sorg. Hy
vergelyk dit dan met, onder andere, honde wat baklei om ʼn been. Die politieke beleid
was dan bloot die gevolg van die sterkste hond wat die grootste been gekry het.
Hierdie beleid het dan ook groot voordeel ingehou vir die ander inwoners van die land.
Oor die effek van die beleid op swart mense en die ontwikkeling van die swart volke in