22.12.2013 Views

PDF, 0.16MB - Impact

PDF, 0.16MB - Impact

PDF, 0.16MB - Impact

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Lange termijn effecten terreur<br />

• Een strategie vanuit een<br />

medisch milieukundige<br />

invalshoek<br />

• Bernard Groot<br />

• Hoofd bureau GHOR<br />

Drenthe


Waar kom je terecht ?<br />

De inspectie voor de Gezondheidszorg heeft met<br />

onvoldoende gevoel voor maatschappelijke en medisch<br />

verantwoordelijkheid haar taak uitgeoefend.<br />

“De IGZ geeft terstond goede voorlichting over de gevolgen<br />

van de ramp op de gezondheid. Ook de voor- en nadelen van<br />

medisch onderzoek moeten worden toegelicht.”<br />

De commissie beveelt aan zo snel mogelijk te starten met een<br />

onderzoek onder de bewoners en de hulpverleners … .


Het domein van de<br />

Medische Milieukunde<br />

Gezondheid<br />

M<br />

i<br />

l<br />

i<br />

e<br />

u<br />

Vuil ziek??<br />

Ziek vuil??


Een 2x2 tabel?<br />

M<br />

i<br />

l<br />

i<br />

e<br />

u<br />

Ja/ja<br />

Nee/ja<br />

Gezondheid<br />

Ja/nee<br />

Nee/nee


De 2x2 tabel kennen wij al.<br />

Maar wat gebeurt als iets onbekend is?<br />

M<br />

i<br />

l<br />

i<br />

e<br />

u<br />

Ja<br />

nee<br />

Gezondheid<br />

Ja nee<br />

1 2<br />

5<br />

3 4<br />

6<br />

7 8 9


De 3 x 3 tabel<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


De 3x3 tabel wordt 2x2 tabel!<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Ja (milieu) Coöperatief model Geen MMK Toxicologisch model<br />

Nee Geen MMK Geen MMK Geen MMK<br />

Onbekend Medisch model Geen MMK Chaos model<br />

Ja (gezondheid) Onbekend<br />

Ja (milieu) Multidisciplinair Monodisciplinair<br />

Onbekend Monodisciplinair Maatschappelijk


Wat betekent de 3x3 tabel voor<br />

de medisch milieukundige?<br />

• Loop van simpel naar complex:<br />

1. Kun je het probleem alleen oplossen<br />

(monodisciplinair model)<br />

2. Kun je het probleem met professionals<br />

oplossen (multidisciplinair model)<br />

3. Moet het probleem politiek worden opgelost<br />

(maatschappelijk model)?


Stap 1<br />

Los monodisciplinair op<br />

Toxicologisch model<br />

1. sluit (potentiële)<br />

blootstelling uit<br />

2. stop de blootstelling<br />

3. reduceer blootstelling<br />

tot onder de algemeen<br />

aanvaarde norm<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


Stap 1(vervolg)<br />

Los monodisciplinair op<br />

Medisch model<br />

1. Stel een diagnose<br />

2. Zorg voor behandeling<br />

3. Sluit relatie met milieu<br />

uit.<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


Stap 2<br />

Los multidisciplinair op<br />

1. Start project en<br />

definieer bijdrage<br />

MMK<br />

2. Gebruik de<br />

benadering van de<br />

handelingsgerichte<br />

diagnostiek<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


Los politiek op<br />

(maatschappelijk model)<br />

15 regels van open<br />

procesmanagement<br />

Stap 3<br />

1. Alle relevante partijen<br />

worden bij de<br />

besluitvorming betrokken<br />

2. Inhoud wordt proces<br />

3. Het proces en het<br />

procesmanagement<br />

kenmerken zich door<br />

transparantie en openheid<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


15 regels voor proces management<br />

4. Commitments kunnen door de partijen worden uitgesteld<br />

5. De centrale belangen van de partijen worden beschermd<br />

6. Het proces kent exit regels<br />

7. Het proces kent een zachte koppeling tussen de besluiten<br />

tijdens het proces en tussen het resultaat van het proces<br />

en de hierop volgende activiteiten.<br />

8. Het proces genereert winstmogelijkheden en prikkels<br />

voor coöperatief gedrag<br />

9. Het proces kent een zware bemensing<br />

10. Het procesmanagement investeert in extern gezag en<br />

uitstraling van het proces.


15 regels voor proces management<br />

11. Het procesmanagement benut de eindigheid van het<br />

proces<br />

12. Conflicten worden zo diep mogelijk in het proces<br />

weggelegd<br />

13. Inhoudelijke inzichten worden faciliterend gebruikt; de<br />

rollen van experts en belanghebbenden worden<br />

gescheiden en vervlochten<br />

14. Het proces kent een verloop van inhoudelijk variëteit<br />

naar selectie.<br />

15. Het proces kent een verloop van inhoudelijk variëteit<br />

naar selectie.


Uitwerking voor terrorisme 1<br />

• Toxicologisch model<br />

– Registreer wie is blootgesteld<br />

– Meet de blootstelling<br />

– Bewaar monsters voor de toekomst


Uitwerking voor terrorisme 2<br />

• Medisch model<br />

• Monodisciplinair<br />

– Zorg voor voldoende goed geïnformeerde<br />

dokters<br />

– Werp geen barrières op.


Uitwerking voor terrorisme 3<br />

• Multidisciplinair model<br />

• Start een onderzoek met CGOR<br />

• Zorg voor een controle groep!!


Uitwerking voor terrorisme 4<br />

• Maatschappelijk model<br />

• Zoek de getroffenen op<br />

– Start een open traject<br />

– Gebruik de 15 regels van ten Heuvelhof


Waar kom je terecht ?<br />

Er komt meer SLE voor en dat kan niet komen van de lading<br />

uit het vliegtuig. Laten wij daarom maar een onderzoek doen<br />

naar de gezondheid. Het onderzoek moet uitmonden in een<br />

behandeladvies aan patiënten. Deze dient betrokken te<br />

worden bij het behandeladvies.<br />

“De IGZ geeft terstond goede voorlichting over de gevolgen<br />

van de ramp op de gezondheid. Ook de voor- en nadelen van<br />

medisch onderzoek moeten worden toegelicht.”<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


Waar kom je terecht ?<br />

Ja (gezondheid) Nee Onbekend<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

sluit uit.<br />

Ja (milieu) Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

los op<br />

Nee Verwijs, laat<br />

behandelen en<br />

leg uit<br />

Onbekend Verwijs voor<br />

behandeling en<br />

sluit relatie met<br />

milieu uit.<br />

Medisch model<br />

Epidemiologisch<br />

model<br />

Verwijs naar<br />

instantie<br />

Verwijs naar<br />

milieu en leg<br />

uit<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Reduceer<br />

blootstelling of<br />

Verwijs en leg<br />

uit<br />

Chaos model<br />

Chaos model<br />

Toxicologisch<br />

model<br />

Communicatie<br />

en verwijzen<br />

Chaos model


Risicoperceptie 1<br />

• De kans dat gezondheidsschade optreedt<br />

• De gevolgen als gezondheidsschade<br />

optreedt<br />

• De vrijwilligheid van het risico<br />

• De oorsprong van het risico (mens of<br />

natuur)<br />

• De aandacht in de media


Risicoperceptie 2<br />

• Het vertrouwen in de verantwoordelijke<br />

instanties<br />

• De bekendheid met de bedreigingen<br />

• De zichtbaarheid van de gevolgen<br />

• De sociale en ruimtelijke nabijheid van de<br />

gevolgen<br />

• De verwachte beheersbaarheid van het<br />

risico


Toetsing<br />

• Betrouwbaarheid<br />

• Deskundigheid<br />

• Openheid en mogelijkheid tot invloed<br />

• Rekening houden met emoties<br />

• Snelle aanpak<br />

• Verantwoordelijkheid voor de schade


Toetsing Bijlmerramp<br />

• Betrouwbaarheid<br />

• Deskundigheid<br />

• Openheid en mogelijkheid<br />

tot invloed<br />

• Rekening houden met<br />

emoties<br />

• Snelle aanpak<br />

• Verantwoordelijkheid<br />

voor de schade<br />

• Onder de pet houden<br />

• Mysterieuze mannen<br />

• Geen open proces<br />

• Bewoners en<br />

hulpverleners hebben<br />

gezondheidsklachten<br />

• Na 6,5 jaar enquête


Bijlmer ramp<br />

• Citaat enquête GG&GD Amsterdam:<br />

• “Na het vliegtuigongeval hebben wij ons<br />

een beeld gevormd van de mogelijke<br />

effecten op de lichamelijke gezondheid van<br />

de bewoners. De klachten .. waren niet<br />

zodanig dat een relatie met het<br />

vliegtuigongeluk aannemelijk was. …..<br />

Nader onderzoek achten wij niet zinvol.”


Toetsing Bijlmerramp GG&GD<br />

• Betrouwbaarheid<br />

• Deskundigheid<br />

• Openheid en mogelijkheid<br />

tot invloed<br />

• Rekening houden met<br />

emoties<br />

• Snelle aanpak<br />

• Verantwoordelijkheid<br />

voor de schade<br />

• Hoog<br />

• Hoog<br />

• Geen<br />

• Geen<br />

• Niet<br />

• Niet


Onbekend<br />

Onderzoek 1<br />

Onbekend<br />

Onderzoek 2<br />

Gezondheidsprobleem ??<br />

Ja, wel relatie met<br />

milieu<br />

Technische<br />

oplossing ??<br />

nee<br />

Nee, geen relatie<br />

met milieu: leg uit!<br />

Bekend, voer uit!<br />

O<br />

P<br />

L<br />

O<br />

Monodisciplinair<br />

Multi<br />

disci<br />

Onbekend<br />

Onderzoek 3<br />

Organisatorische<br />

oplossing ??<br />

Bekend, organiseer!<br />

S<br />

S<br />

I<br />

plinair<br />

N<br />

Interim beleid betekent onderzoek en kiezen<br />

tussen:<br />

G<br />

1. Milieuhygiënische benadering<br />

2. Risicobenadering<br />

Maatschap<br />

Onderzoeksfase<br />

Interim beleid<br />

pelijk<br />

Vragen<br />

Oplossingen


MONODISCIPLINAIR MODEL MULTIDISCIPLINAIR MODEL MAATSCHAPPELIJK MODEL<br />

kenmerken, uitgangspunten<br />

deterministisch, wetenschappelijke visie<br />

trechterrationaliteit, causaal<br />

kwantitatief<br />

bevorderen materiele reproductie<br />

systeem benadering statische systemen<br />

gesloten systeem, finaal<br />

kwantitatief , kwalitatief<br />

bevorderen materiele reproductie<br />

systeembenadering dynamische systemen,<br />

open systeem, chaotisch<br />

kwalitatief<br />

materiele reproductie afstemmen op<br />

symbolische reproductie<br />

professional, wetenschapper<br />

professionele autonomie<br />

wetenschappelijk forum<br />

blootleggen onzekerheden<br />

hazard evaluation<br />

medisch model, epidemiologie, toxicologie<br />

rol en werkwijze<br />

beleidsambtenaar<br />

professionele inbreng<br />

ambtelijk forum<br />

reduceren onzekerheden<br />

risico evaluatie<br />

handelingsgerichte diagnostiek,<br />

multidisciplinaire projecten<br />

vertrouwensarts<br />

gelijkwaardig onderhandelen<br />

maatschappelijk forum<br />

onzekerheidsdiscours<br />

risicocommunicatie<br />

procesmanagement<br />

sturing<br />

methode en proces staan vast randvoorwaarden en proces staan vast randvoorwaarden, methode en proces staan<br />

niet vast<br />

toepassingsgebied<br />

beheerssituaties<br />

snel, efficiënt<br />

Onderzoek naar de prevalentie van CARA<br />

Onderzoek naar de effecten van loodbelasting<br />

seller´s market<br />

complexe situaties zonder maatschappelijke<br />

druk<br />

optimale oplossing binnen redelijke termijn<br />

voorbeeld<br />

facetbeleid<br />

gezondheidsbescherming<br />

seller´s market<br />

maatschappelijke veranderingen<br />

traag maar groot draagvlak<br />

´Gezonde Stad´ beleid<br />

gezondheidsbevordering<br />

buyer´s market

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!