2011 - Tilburg University

Jaarverslag
2011
Feiten en cijfers

Colofon
Juni 2011, Tilburg University
Samenstelling: Afdeling Strategy and Policy en Afdeling Financial Administration
Productie: Communications and Marketing
Opmaak en Drukwerk: PrismaPrint

Jaarverslag Tilburg University 2011
Feiten & cijfers
Stichting Katholieke Universiteit Brabant
Warandelaan 2
5037 AB Tilburg
1

in-
houdsopgave
2

6
8
11
11
12
12
13
14
15
17
20
21
23
33
33
33
34
34
35
35
35
35
36
38
39
40
41
42
43
44
45
46
46
Verslag van het Stichtingsbestuur
Voorwoord van het College van Bestuur
Hoofdstuk 1 Organisatie
1.1 Organogram
1.2 Stichtingsbestuur
1.3 College van bestuur
1.4 Risicobeheersing
1.5 Treasurybeleid
1.6 Helderheidsaspecten
1.7 Algemene toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2011
1.8 Begroting 2012
1.9 Declaraties College van Bestuur
Hoofdstuk 2 Bestuursagenda 2011
Hoofdstuk 3 Ranking Tilburg University
3.1 Onderwijs
3.2 Onderzoek
3.3 Ranking TiasNimbas
3.4 Valorisatie
Hoofdstuk 4 Onderzoeksinstituten
4.1 Overzicht
4.1.1 Babylon – Center for Studies of the Multicultural Society
4.1.2 CenterData
4.1.3 Centrum voor Patristisch Onderzoek
4.1.4 CIR – Center for Innovation Research
4.1.5 CoRPS – Center of Research on Psychology in Somatic
Diseases
4.1.6 EBC – European Banking Center
4.1.7 EVS – European Values Study
4.1.8 ILRS – Instituut voor Liturgische en Rituele Studies
4.1.9 INTERVICT – International Victimology Institute Tilburg
4.1.10 Netspar – Network for Studies on Pensions, Aging and
Retirement
4.1.11 Reflect – Research Institute for Flexicurity, Labour Market
Dynamics and Social Cohesion
4.1.12 Thomas Instituut
4.1.13 TIBER – Tilburg Institute for Behavioral Economics
Research
3

47
48
49
49
50
51
52
52
53
55
55
55
59
61
62
65
65
68
70
71
77
77
77
78
81
83
84
85
85
86
88
91
92
99
99
4.1.14 TICC – Tilburg Center for Cognition and Communication
4.1.15 TILEC – Tilburg Law and Economics Center
4.1.16 TiLPS – Tilburg Center for Logic and Philosophy of Science
4.1.17 TILT – Tilburg Institute for Law, Technology and Society
4.1.18 Tranzo – Wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn
4.1.19 TSC – Tilburg Sustainability Center
4.2 Gelieerde instituten
4.2.1 IVA Beleidsonderzoek en advies
4.2.2 IVO – Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken
Hoofdstuk 5 Onderzoek
5.1 Visitaties en kwaliteitszorg onderzoek
5.2 Cijfermateriaal
5.3 Onderzoekssubsidies
5.4 Tilburg Social Innovation Lab
5.5 Stichting Bijzondere Leerstoelen
Hoofdstuk 6 Onderwijs
6.1 Accreditatie
6.2 Ontwikkelingen in onderwijs
6.3 ICT en onderwijs
6.4 Post experience onderwijs
Hoofdstuk 7 Studenten
7.1 Voorlichtingsactiviteiten en toelating
7.2 Centraal Loket Geschillen en Klachten
7.2.1 Centraal Klachten Loket
7.2.2 College van Beroep voor de Examens (CBE)
7.2.3 Commissie van advies voor de bezwaar en beroepschriften
(CABB)
7.3 Language Center
7.4 Center for Knowledge Transfer
7.4.1 Inleiding
7.4.2 Samenwerking: de highlights
7.4.3 Ontwikkelingen kernactiviteiten
7.4.4 Kengetallen Center for Knowledge Transfer
7.5 Kengetallen
Hoofdstuk 8 Internationalisering
8.1 International Office
4

100
103
103
105
105
106
108
110
111
112
112
112
113
115
115
116
120
122
142
146
8.2 Uitgaande en inkomende studentenmobiliteit
8.3 Internationale studentenwerving
8.4 RISE
Hoofdstuk 9 Personeel
9.1 Algemeen
9.2 Onderverdeling naar functies en geslacht
9.3 Tijdelijk personeel
9.4 Ontwikkeling leeftijdsopbouw
9.5 Voltijd en deeltijd personeel
9.6 Salarisschalen
9.7 Ontwikkeling ziekteverzuim
9.8 Instroom en uitstroom
9.9 KCS en uitzendbureaus
Hoofdstuk 10 Jaarrekening 2010
10.1 Kengetallen
10.2 Waarderingsgrondslagen activa en passiva
10.3 Grondslagen voor bepaling exploitatiesaldo
10.4 Jaarrekening
10.5 Letter of representation
10.6 Accountantsverklaring
148
150
Bijlage 1 Lijst van afkortingen
Bijlage 2 Nevenfuncties Stichtingsbestuur en College
van Bestuur
5

Verslag van het Stichtingsbestuur
Het Stichtingsbestuur vervult aan de universiteit twee hoofdtaken. Het bestuur oefent de wettelijke taken
en bevoegdheden uit van een raad van toezicht bij openbare universiteiten. Daarnaast heeft het bestuur
een speciale verantwoordelijkheid voor de bewaking van de bijzondere signatuur van de instelling. Voor
de uitoefening van die taken en bevoegdheden onderhouden de leden van het Stichtingsbestuur nauwe
banden met de universiteit, onder meer tot uitdrukking komend in een veelvuldig aantal contacten met het
College van Bestuur en het bijwonen van academische zittingen en belangrijke evenementen.
In 2011 vergaderde het Stichtingsbestuur zeven keer in aanwezigheid van het College van Bestuur. Afhankelijk
van de aard van het onderwerp adviseert het Stichtingsbestuur het College van Bestuur, neemt besluiten
of verleent goedkeuring aan Collegebesluiten. Onderwerpen van bespreking tijdens de reguliere vergaderingen
zijn strategische beleidsthema’s, de daaruit voortvloeiende financiële consequenties en het toezicht op
de realisering daarvan, evenals de relatie met de kerk en relevante wet- en regelgeving.
Belangrijke onderwerpen die in 2011 in het Stichtingsbestuur zijn besproken betreffen de identiteit van de
universiteit, de ontwikkelingen in het rijksbeleid, de financiële gevolgen daarvan, de bezuinigingoperatie en
reorganisaties die binnen TiU zijn afgekondigd, de profilering van de universiteit en het hoofdlijnenakkoord
dat de VSNU in het kader van profileringsdiscussie heeft gesloten met de minister van OCW.
In het kader van de relatie met de kerk heeft het Stichtingsbestuur medio 2011 overleg gevoerd met de
bisschoppen. Onderwerpen van gesprek waren onder andere de relatie van de Tilburg School of Catholic
Theology (TST) met de grootseminaries, en de evaluatie van het functioneren van de TST in de eerste vijf
jaar van haar bestaan. Het Stichtingsbestuur is verheugd dat de TST na deze ‘proefperiode’ thans definitieve
kerkelijke erkenning vanuit Rome heeft gekregen.
Het Stichtingsbestuur heeft in aanwezigheid van de accountant de jaarrekening 2011 besproken en geconstateerd
dat de financiële huishouding van de universiteit goed op orde is. Het Stichtingsbestuur heeft
daarbij gewezen op het belang van investeren, ombuigen en bezuinigen waar nodig, om de te verwachten
financiële veranderingen in het hoger onderwijs het hoofd te kunnen bieden.
Er heeft tweemaal regulier overleg plaatsgevonden met een vertegenwoordiging van de medezeggenschap;
belangrijke onderwerpen van bespreking waren de bezuinigingen en reorganisaties die daarmee samen
hingen. Tevens vond extra overleg plaats in verband met de herbenoeming van de voorzitter van het College
van Bestuur.
Eind 2011 heeft het Stichtingsbestuur na een zittingstermijn van acht jaar afscheid genomen van de heer
Jan van Zijl. Het Stichtingsbestuur heeft per 1 januari 2012 mevrouw Ella Kalsbeek, voorzitter Raad van Bestuur
van Altra Jeugdzorg en Onderwijs, tevens oud lid Tweede Kamer en oud staatssecretaris van Justitie,
verwelkomd als nieuw lid.
6

De vicevoorzitter van het Stichtingsbestuur nam deel aan de landelijke bijeenkomsten van de voorzitters
van de Raden van Toezicht van de universiteiten.
Tilburg, mei 2012
Ruud Lubbers
Voorzitter Stichtingsbestuur
7

Voorwoord van het College van Bestuur
In het jaarverslag legt het College van Bestuur verantwoording af over het handelen van de universiteit. In
dit jaarverslag vindt u de feiten en cijfers op het gebied van onderwijs, wetenschap en maatschappelijke
dienstverlening.
Ambities
In 2011 is verder invulling gegeven aan de implementatie van het Strategisch Plan 2010-2013. Dit plan
plaatst de ambities voor deze periode in een maatschappelijke context die zich kenmerkt door een toenemende
concurrentie binnen het hoger onderwijs en een groeiend belang van de (internationale) kenniseconomie.
Veel aandacht gaat uit naar het onderwijs, waarmee Tilburg University zich als kwaliteitsinstelling
verder profileert. De stimulering van toponderzoek wordt voortgezet, evenals de versterking van de aandacht
voor maatschappelijke relevantie van de onderzoeksresultaten. Belangrijke ambitie is het profiel van
Tilburg University in nationale en internationale context te versterken.
Bestuursagenda 2011
In haar bestuursagenda legt Tilburg University jaarlijks vast op welke wijze zij in het betreffende jaar uitvoering
geeft aan het vigerende Strategisch Plan. Belangrijke onderwerpen in de Bestuursagenda 2011 waren
verhoging van de kwaliteit van het onderwijs, ontwikkeling van Centers of Excellence, internationalisering
en valorisatie. Over de Bestuursagenda 2011 wordt in het volgende hoofdstuk integraal gerapporteerd.
Academisering en intensivering van het onderwijs
Tilburg University hecht er groot belang aan de onderwijskwaliteit verder te verhogen. De rendementen van
de studieprestaties moeten omhoog, het percentage studie-uitval omlaag. Tilburg University zet zich in om
het studiesucces, met name in de bachelorfase, te vergroten door de onderwijskwaliteit en -intensiteit te
verhogen. Bovendien krijgt excellentie in het onderwijs ruime aandacht. In 2011 heeft de universiteit geïnvesteerd
in facultaire onderwijsplannen om deze intensivering te kunnen concretiseren.
Toponderzoek in internationaal verband
Om in de nationale en internationale competitie voorop te kunnen lopen, wil het College van Bestuur enkele
multidisciplinaire centra laten doorontwikkelen tot Centers of Excellence; internationale topinstituten
met een bewezen excellente onderzoekskwaliteit van internationale faam. In 2011 is een tweede aanvraag
voor een Center of Excellence gedaan door Netspar. Onder leiding van een vooraanstaande commissie
heeft eind 2011 de evaluatie plaatsgevonden; in 2012 is de besluitvorming afgerond.
Studenten naar het buitenland
Met faculteiten is gewerkt aan het beperken van het risico op studievertraging door verblijf in het buitenland;
steeds meer programma’s hebben in het curriculum een exchange semester opgenomen. Indien
nodig worden voorzieningen getroffen voor eventuele verplichte vakken in dit semester. De ingezette acties
zijn succesvol. Het aantal studenten dat in 2011 koos voor een verblijf in het buitenland groeide sterk ten
opzichte van eerdere jaren.
8

Valorisatie: Social Innovation
Met de slogan Understanding Society ziet Tilburg University het als haar taak een wetenschappelijke bijdrage
te leveren aan de maatschappij. Als een van de key-players in de regionale samenwerking Mid-point Brabant
heeft de universiteit in 2011 gewerkt aan TiSIL, Tilburg Social Innovation Lab. Door middel van multidisciplinair
onderzoek en in nauwe samenwerking met overheid en bedrijfsleven wordt innovatie bevorderd
op belangrijke maatschappelijke thema’s. Ook zijn in 2011 de eerste stappen gezet om te komen tot een
business transfer office: Tilburg University Ventures in het kader van het Valorisatieplan West- en Midden-
Brabant, waarin onze universiteit een belangrijke rol speelt.
Financiën
In de loop van 2011 is geconstateerd dat ingrijpende bezuinigingen nodig zijn door de sterke afname van de
rijksmiddelen. Het oplopende bedrag dat hiermee is gemoeid, is geïndiceerd op 15 miljoen euro structureel
in 2016. Voor dit bedrag zijn bezuinigingsvoorstellen ontwikkeld, die na een uitgebreid intern traject zijn
vastgesteld en waarvan de implementatie is gestart. Dit heeft al onmiddellijk geleid tot een beter financieel
resultaat in 2011. Bij de bezuinigingen wordt het primaire proces zoveel mogelijk ontzien.
Wetenschapsfraude
Begin september werd de universitaire gemeenschap geconfronteerd met het schokkende nieuws over de
wetenschapsfraude door de heer Stapel. Het College van Bestuur heeft hem kort daarna ontslagen en de
Rector Magnificus heeft de Commissie Levelt ingesteld en gevraagd om de zaak nader te onderzoeken.
Op 31 oktober heeft de commissie een interim-rapport uitgebracht. Het onderzoek naar de omvang van de
fraude loopt door in 2012. Er wordt nauw samengewerkt met de universiteiten van Amsterdam en Groningen,
waar de heer Stapel eerder werkzaam was.
Hein van Oorschot
Voorzitter College van Bestuur
9

Hoofdstuk 1 Organisatie
1.1 Organogram
Board of Governors
University
Council
Doctorate Board
Executive Board
University Labor &
Representation
Board
Secretary General/
Managing Director
Tilburg School of
Economics and
Management
TiasNimbas
Business School
Netspar
Corporate Staff
General Services
Tilburg Law School
Library & IT
Services
Tilburg School of
Social and
Behavioral Sciences
Student Services
Facility Services
Tilburg School of
Humanities
Univers
Tilburg School of
Catholic Theology
11

1.2 Stichtingsbestuur
Tilburg University is een zogenoemde ‘bijzondere universiteit’. Anders dan de openbare universiteiten ressorteert
Tilburg University onder een privaatrechtelijke stichting. Het Stichtingsbestuur bewaakt de doelstellingen
van de stichting, waaronder de open katholieke identiteit. Ook benoemt het Stichtingsbestuur de
leden van het College van Bestuur. Het Stichtingsbestuur oefent tevens de taken en bevoegdheden uit die
de wet toekent aan de Raden van Toezicht bij openbare universiteiten.
Op 31 december 2011 was het Stichtingsbestuur als volgt samengesteld:
Voorzitter:
- Prof.dr. R.F.M. Lubbers
Leden:
- De heer W.I.I. van Beek (lid Tweede Kamer)
- Mevr. Drs. R.I. Doerga RA (Directeur interne auditdienst APG Groep NV)
- Mevr. Dr. A. Esmeijer (Directeur-bestuurder Prins Bernhard Cultuurfonds)
- Ir. B.W.M. Koeckhoven (Manager Achmea/Directeur NV Hagelunie)
- Drs. M.A.M. Leers (voormalig voorzitter Raad van Bestuur CZ Zorgverzekeringen)
- Ing. J.P.C.M. van Zijl (Voorzitter MBO-raad)
De commissie Remuneratie / Benoemingen van het Stichtingsbestuur bestond op 31 december 2011 uit:
- Prof.dr. R.F.M. Lubbers, voorzitter
- Drs. M.A.M. Leers, plaatsvervangend voorzitter
- Ing. J.P.C.M. van Zijl, plaatsvervangend lid
Het Stichtingsbestuur wordt ondersteund door het hoofd Strategy & Policy / adjunct-secretaris van de universiteit,
mevrouw drs. D.M.W. de Vet. Een overzicht van de belangrijkste nevenfuncties van de leden van
het Stichtingsbestuur is opgenomen in bijlage 2.
1.3 College van Bestuur
Het College van Bestuur (CvB) vormt het dagelijkse bestuur van de universiteit. Het is belast met alle bestuurlijke
aangelegenheden en met het beheer van de universiteit. Het College van Bestuur is onder meer
belast met het doelmatig beheer van financiën, de zorg voor het personeelsbeheer en het zorg dragen voor
de veiligheid, de gezondheid en de overige arbeidsomstandigheden. Het College van Bestuur is verantwoording
verschuldigd aan het Stichtingsbestuur.
Per 31 december 2011 bestond het College van Bestuur uit twee personen:
- Mr. H.M.C.M. van Oorschot, voorzitter
- Prof.dr. Ph. Eijlander, rector magnificus
12

Het College van Bestuur wordt ondersteund door de algemeen directeur / secretaris van de universiteit, de
heer drs. H.A.R.R. Dekkers. Een overzicht van de belangrijkste nevenfuncties van de leden van het College
van Bestuur is opgenomen in bijlage 2.
1.4 Risicobeheersing
Management control
Management control is gericht op het waarborgen van de realisatie van strategische doelen door middel
van voortgangsbewaking en (bij)sturing. Tilburg University stelt strategische doelen en hanteert systemen,
procedures en reglementen die gericht zijn op het identificeren, analyseren en beheersen van risico’s. Belangrijke
risico’s zijn de ontwikkeling van de rijksbijdrage, het niet bereiken van de strategische doelen en
de lange termijn huisvestingsrisico’s.
De belangrijkste instrumenten voor de interne beheersing binnen Tilburg University zijn (niet limitatief):
• Het Strategisch Plan 2010 – 2013 dat als uitgangspunt dient voor de jaarlijkse bestuursagenda van de
universiteit.
• Het Bestuurs- en Beheersreglement waarin de bevoegdheden van de door het College van Bestuur aangestelde
beheersfunctionarissen zijn vastgelegd.
• De mandaatregeling waarin de bevoegdheden van de faculteiten en diensten zijn vastgelegd.
• De financiële planning- en controlcyclus bestaande uit het Taken Middelen Plan waarin de financiële
kaders worden gesteld voor de decentrale meerjarenbegrotingen van faculteiten, diensten en gelieerde
instituten die worden goedgekeurd door het College van Bestuur en als basis dienen voor de begroting
van Tilburg University die wordt goedgekeurd door het Stichtingsbestuur.
• Financiële managementrapportages waarin beheerseenheden minimaal viermaandelijks rapporteren
aan het College van Bestuur over realisaties en verwachtingen ten opzichte van de begroting, de mogelijke
risico’s en de beheersing daarvan.
• Periodieke toetsing van de ontwikkeling van de financiële reserves ten opzichte van de gestelde normen.
• Cashflowprognoses die worden afgegeven door de treasurer.
• De stuurkaarten onderwijs, onderzoek en personeel waarin prestatie-indicatoren zijn opgenomen afgeleid
uit het Strategisch Plan.
• Periodieke bilaterale overleggen tussen het College van Bestuur en de faculteiten waarin onder andere de
targets en de realisatie van de prestatie-indicatoren op het gebied van onderwijs, onderzoek en personeel
en de financiële ontwikkeling worden besproken.
• Periodiek benchmarkonderzoek overhead universiteiten 2011.
• Code of Conduct. Tilburg University heeft duidelijke waarden voor gedrag benoemd voor het werken en
studeren bij de universiteit, deze waarden zijn: integriteit, respect, deskundigheid en betrokkenheid.
• De Regeling Nevenwerkzaamheden.
• Een door het College van Bestuur vastgesteld Treasury Statuut dat voldoet aan de Regeling Beleggen en
Belenen.
• De Letter of Representation.
• De aanwezigheid van de afdeling Internal Audit. Review vindt plaats door de externe accountant die vervolgens
een verklaring afgeeft bij de jaarrekening.
• Periodieke doorlichtingen van de kolommen van de ondersteunende dienstverlening.
• Personeelsenquête.
13

Het bewustzijn bestaat dat geen enkel systeem van interne beheersing volledige garantie geeft op het in
zijn geheel behalen van gestelde strategische doelen en het voorkomen van fouten. Genoemde instrumenten
van interne beheersing worden regelmatig getoetst en geëvalueerd. In 2010 is de financiële kolom
doorgelicht. Een ontwikkelpunt daaruit was het verder versterken van de koppeling tussen strategie en
financiën. Naar aanleiding daarvan zijn de prestatie-indicatoren in de stuurkaart onderwijs en onderzoek
in 2011 aangepast.
De rollen van het College van Bestuur en het Stichtingsbestuur op het gebied van interne beheersing voldeden
in het verslagjaar aan de wettelijke kaders zoals deze zijn opgenomen in de Wet op het Hoger Onderwijs
en Wetenschappelijk Onderzoek. Verder is Tilburg University van mening dat de huidige beheersstructuur
en -mechanismen op dit moment toereikend zijn en voldoende waarborgen bieden om risico’s
waaraan wij onderhevig zijn vroegtijdig te onderkennen en –indien mogelijk– te beheersen. Wij zijn ons er
van bewust dat het systeem –mede in het licht van toekomstige ontwikkelingen– niet definitief af is en zijn
van daaruit op zoek naar verdere doorontwikkeling en verbetering.
Wetenschappelijke integriteit
Naar aanleiding van de aanbevelingen in de ‘Interimrapportage inzake door de heer Stapel gemaakte inbreuk
op wetenschappelijke integriteit’ door de Commissie Levelt heeft het College van Bestuur van Tilburg
University besloten de verantwoordings- en meldingstructuur met betrekking tot vermoede en geconstateerde
inbreuken op de wetenschappelijke integriteit nader te onderzoeken en de desbetreffende regelingen
zonodig en voor zover gewenst aan te passen. Het College heeft daarbij de eerste prioriteit gelegd bij een
optimale melding- en onderzoekvoorziening voor kwesties met betrekking tot wetenschappelijke integriteit.
De eerste stappen die zijn gezet betreffen de vervanging van de Regeling Wetenschappelijke Integriteit
en het herzien van de Klokkenluidersregeling TiU. Op basis van de nieuwe Regeling is een Vertrouwenspersoon
Wetenschappelijke Integriteit benoemd. De Universiteitsraad moet zich nog akkoord verklaren met de
Regeling Wetenschappelijke Integriteit. Een daartoe strekkend advies zal de UR worden voorgelegd zodra
de nieuwe regeling is getoetst aan de omstreeks juni 2012 te verwachten Standaard Regeling Wetenschappelijke
Integriteit van de VSNU.
1.5 Treasurybeleid
Grondslag voor het beleid zijn de (meer)jaren begroting en het Taken Middelen Plan van de universiteit.
Naast historische informatie, vormt dit de basis voor de liquiditeits- en kasstroomprognoses voor de komende
vier jaar. Daarnaast wordt volledig aangesloten bij de Regeling beleggen en belenen door instellingen
voor onderwijs en onderzoek.
Evenals 2010 kenmerkt 2011 zich als een beleggingsjaar met veel onzeker- en onduidelijkheden op met
name de Europese financiële markten, veelal mede veroorzaakt door de (on)verantwoordelijke Europese
politiek, vice versa. Daarnaast speelde de bekostiging van de universiteiten en beslissingen omtrent renovatie-
en nieuwbouwprojecten een belangrijke keuze bij de wijze van beleggen.
14

Op grond van voorgaande uitgangs- en aandachtspunten kon toch nog een redelijk beleggingsresultaat
worden gerealiseerd. Het op elkaar afstemmen van de inkomende- en uitgaande geldstromen heeft continu
de volle aandacht. De volgende beleggingen konden worden gerealiseerd. Een beleggingsportefeuille die
ultimo 2011 bestaat uit obligaties. Bij de obligaties wordt gekozen voor aanschaffingen die voldoen aan
de rendementsdoelstelling en aan de Regeling Beleggen en Belenen. Het grootste deel van de te beleggen
tijdelijk overtollige liquiditeiten wordt op deposito geplaatst. De looptijd van de deposito’s in 2011 is maximaal
12 maanden.
Door de gevolgen van de kredietcrisis is het euribor in 2011 evenals in 2010 uitzonderlijk laag geweest.
Parallel hieraan heeft ook de gerealiseerde depositorente zich gedurende 2011 ontwikkeld; 2011 gemiddeld
2,0574% (2010 2,0739%). Het beschikbare volume aan liquiditeiten om op deposito te plaatsen was in 2011
hoger dan in 2010, waardoor de gerealiseerde depositorente per saldo toch hoger is uitgevallen.
Om de lage depositorente deels te compenseren wordt gezocht naar kwaliteitsobligaties die voor de kortetot
middellange termijn een effectief rendement genereren dat boven de huidige- en op korte termijn te
verwachten depositorente zit en voldoet aan de Regeling Beleggen en Belenen. Het vinden van die kwaliteit
is gezien de marktontwikkelingen zeer beperkt (geweest).
In 2011 is een aantal obligaties verkocht die op het moment van verkoop koerswinst opleverden en daardoor
over de periode tussen aan- en verkoop een aanzienlijk hoger effectief rendement genereerden dan
aanvankelijk bij aankoop was voorzien. De hierdoor beschikbaar gekomen liquiditeiten werden voor de
resterende looptijd op deposito geplaatst op een zodanige wijze dat over de volle looptijd een nog hoger
effectief rendement kan worden gerealiseerd.
Het absolute resultaat van de beleggingsopbrengsten in 2011 is m€ 4,1 (2010 m€ 4,4).
In verband met jaarrekening- en waarderingsvoorschriften moeten de koersen per ultimo voor de balans
tegen de werkelijke waarde worden gewaardeerd. De hiervoor aanwezige herwaarderingsreserve effecten
is ultimo 2011 opgewaardeerd met k€ 73. Tevens heeft deze waardering een negatief effect gehad op de
beleggingsopbrengsten ad k€ 111 in verband met (ongerealiseerde) koersresultaten. Dit negatieve resultaat
wordt goedgemaakt door het effectieve rendement gedurende de looptijd van de obligaties.
De negatieve effecten van de kredietcrisis hebben zich in 2011 gestabiliseerd door de voortdurende onzekerheid
over het voortbestaan van de euro respectievelijk de financieringsproblemen van enkele eurolanden.
De verwachting voor 2012 is een beleggingsopbrengst die ongeveer gelijk zal zijn aan die van 2011.
1.6 Helderheidsaspecten
In deze paragraaf wordt beschreven hoe binnen Tilburg University wordt omgegaan met de thema’s zoals
die zijn opgenomen in de notitie ‘Helderheid in de bekostiging van het hoger onderwijs’, uitgevaardigd
door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op 29 augustus 2003.
In aansluiting op de hieronder toegelichte helderheidsthema’s heeft Tilburg University geen publiek-private
arrangementen waarbij de instelling om onderwijskundige redenen direct of indirect betrokken is bij de
15

uitoefening van een economische activiteit in een door de instelling opgerichte onderneming of in een
consortium van meerdere publieke en private partijen of in een door derden opgerichte onderneming waarin
de instelling beleidsbepalende invloed heeft.
• Deelname eigen personeel aan opleidingen
In 2011 hebben in totaal 144 medewerkers ingeschreven gestaan voor het volgen van onderwijs aan de
eigen instelling. Betrokkenen hebben zelf hun collegegeldverplichting voldaan.
• Uitbesteding (delen van) Croho-geregistreerde opleidingen
Tilburg University besteedde in 2011 geen (delen van) geregistreerde opleidingen uit aan private organisaties
en andere instellingen.
• Investeren van publieke middelen in private activiteiten
Tilburg University heeft in 2011 geen Rijksbijdrage aangewend voor de uitvoering van private activiteiten.
• Verlenen van vrijstellingen
Het verlenen van vrijstellingen is binnen Tilburg University alleen mogelijk op verzoek van de individuele
student. Vrijstellingen kunnen worden verleend door de examencommissie; de gronden waarop zijn
vastgelegd in de onderwijs- en examenregeling.
• Bekostiging van buitenlandse studenten
Binnen Tilburg University worden buitenlandse studenten alleen ingeschreven als student als zij volledig
voldoen aan de inschrijvingsvoorwaarden. Ingeschreven studenten worden alleen dan voor bekostiging
in aanmerking gebracht als zij volledig voldoen aan de wet- en regelgeving hieromtrent. Uitwisselingsstudenten
en buitenlandse studenten die slechts een gedeelte van een opleidingsprogramma volgen
worden ingeschreven als contractcursist conform de binnen Tilburg University van toepassing zijnde
regeling contractcursisten aanschuifonderwijs.
• Collegegeld niet betaald door student zelf
De inschrijfprocedures binnen Tilburg University zijn conform wet- en regelgeving rondom dit thema.
Door Tilburg University wordt geen rijksbijdrage besteed aan het op enige manier compenseren van het
door studenten betaalde collegegeld. Indien het collegegeld namens een student door derden wordt
betaald staat dit aangegeven op de door de student afgegeven machtiging.
• Studenten volgen modules
Studenten die slecht een gedeelte van een opleidingsprogramma volgen, worden ingeschreven als contractcursist
conform de binnen Tilburg University van toepassing zijnde regeling contractcursisten aanschuifonderwijs.
16

• Studenten volgen een andere opleiding
Studenten geven zelf aan voor welke opleiding(en) ze zich aanmelden en inschrijven zonder tussenkomst
van Tilburg University. Tilburg University schrijft studenten niet in voor andere opleidingen dan
waarvoor studenten zich hebben ingeschreven.
• Maatwerktrajecten voor bedrijven of organisaties
Tilburg University organiseerde in 2011 één maatwerktraject voor KPMG Meijburg & Co, Baker & Mc-
Kenzie, Loyens & Loeff, Ministerie van Financiën / Belastingdienst, PriceWaterhouseCoopers en Ernst &
Young ten behoeve van 38 studenten.
1.7 Algemene toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2011
Inleiding
De geconsolideerde jaarrekening 2011 van Tilburg University bevat zowel de deelnemingen TiasNimbas
Business School B.V. en UvT-Holding B.V. als de gelieerde instituten Stichting IVA, Stichting IVO en Stichting
Universiteitsfonds Tilburg. In deze paragraaf wordt een korte analyse van de financiële exploitatie op
hoofdlijnen gegeven.
Het exploitatieresultaat is uitgekomen op een verlies van -2 m€. Dit is beter dan vorig jaar (-m€ 6) is veel
gunstiger dan begroot (-m€ 12). Tilburg University heeft snel en flexibel gereageerd op de ongunstige
marktontwikkelingen en de negatieve vooruitzichten voor de externe bekostiging via de rijksbijdrage.
Ondanks het exploitatietekort blijft Tilburg University financieel gezond. In de periode 2012-2016 zullen
verdere bezuinigingen worden doorgevoerd. Dit betreft vooral de ondersteunende dienstverlening. Het
primair proces wordt daarbij zoveel mogelijk ontzien. Naast bezuinigingen wordt ook volop geïnvesteerd
in vernieuwing en kwaliteit. Daarbij heeft de intensivering van onderwijs de grootste prioriteit.
Financiële exploitatie 2011
Het exploitatieresultaat 2011 is beduidend hoger dan begroot. De aangekondigde reorganisatie op de ondersteunende
dienstverlening, de grote onzekerheid van de toekomstige rijksbijdrage en de tegenvallende
baten werk in opdracht van derden hebben bij de beheerseenheden geleid tot een scherper kostenbewustzijn
en bezuinigingen die al op korte termijn effect sorteren.
17

De financiële exploitatie ziet er verkort als volgt uit:
Geconsolideerde exploitatierekening 2011 2011 Begroting 2011
Baten
Rijksbijdragen OCW 104.636.923 100.370.000
Collegegelden 21.808.566 21.600.000
Batn werk i.o.v.derden 53.156.593 57.585.000
Overige baten 17.808.402 17.151.000
Totaal baten 197.410.484 196.706.000
Lasten
Personele lasten 147.511.144 151.266.000
Afschrijvingen 8.805.554 9.599.000
Huisvestingslasten 9.478.527 9.478.000
Overige lasten 35.258.926 39.220.000
Totaal lasten 201.054.151 209.563.000
Saldo baten en lasten -3.643.667 -12.857.000
Saldo financiële baten en lasten 1.179.797 447.000
Belasting resultaat uit gewone bedrijfsvoering -7.570 0
Aandeel derden 113.971 0
Exploitatieresultaat -2.357.469 -12.410.000
Baten en lasten
De hogere rijksbijdrage wordt vooral veroorzaakt door een administratief-technische correctie van de inkomensoverdrachten.
Daarnaast waren er extra baten door de tijdelijke subsidieregeling voor 2e masters,
een correctie voor groeiende studentenaantallen en een nominale correctie voor gestegen personele lasten.
De baten in opdracht van derden zijn gedaald. Dit betreft contractonderwijs en contractonderzoek. De daling
manifesteert zich zowel bij de faculteiten (-m€ 1,3) als de deelnemingen (TiasNimbas -m€ 1,8, IVO en
IVA samen -m€ 0,9).
De lasten voor personeel niet in loondienst, dotatie personele voorzieningen en overige personele lasten
zijn gedaald. De personele lasten in loondienst zijn onveranderd bij een gelijkblijvend gemiddeld aantal
FTE.
De lagere afschrijvingen voor huisvesting zijn het gevolg van het afblazen van de aankoop en de verbouwing
van het Duvelhok en lagere investeringsuitgaven op andere huisvestingsprojecten. De lagere afschrijvingslasten
voor hard- & software hangen samen met vertraging bij enkele ICT-projecten.
18

De lagere overige lasten hangen samen met de lagere baten werk in opdracht van derden en worden voor
het overige veroorzaakt door de bezuinigingen.
Het saldo financiële baten en lasten is beter dan begroot. Dit is onder meer het gevolg van lagere investeringsuitgaven
waardoor meer liquiditeiten beschikbaar zijn gebleven. In de paragraaf Treasurybeleid is een
toelichting op de onderscheiden posten opgenomen (zie paragraaf 1.5).
Behalve het Universiteitsfonds hebben alle deelnemingen een negatief resultaat gehaald.
Balansposten 2011
Het totale vermogen is met ruim m€ 5 afgenomen tot bijna m€ 269 per ultimo 2011. Het exploitatietekort
(-m€ 2) is in mindering gebracht op het eigen vermogen.
Analyse kasstromen
Per ultimo 2011 bedraagt de stand van de liquide middelen bijna m€ 104. Dit is 2% minder dan vorig jaar.
Het saldo van inkomende en uitgaande kasstromen uit operationele activiteiten was m€ 5,5 positief. Er is
per saldo bijna m€ 6 geïnvesteerd in materiële vaste activa en financiële vaste activa. In verband met financiële
activiteiten is per saldo m€ 2 aan liquiditeiten onttrokken.
19

1.8 Begroting 2012
(bedragen x € 1.000)
Begroting 2012 Geconsolideerd
Baten
Rijksbijdrage OCW 107.275
Correctie inkomensoverdrachten -4.361
Collegegelden 24.400
Baten werk i.o.v. derden 54.887
Overige baten 19.352
Totaal van de baten 201.553
Lasten
Personele lasten 149.240
Overige lasten 56.715
Totaal van de lasten 205.955
Saldo baten en lasten -4.402
Financiële baten en lasten
Financiële baten 2.473
Financiële lasten 1.796
Saldo financiële baten en lasten 677
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering -3.725
Buitengewone bedrijfsvoering
Buitengewone baten 0
Buitengewone lasten 0
Resultaat uit buitengewone bedrijfsvoering 0
Aandeel derden -/- 0
Exploitatiesaldo -3.725
20

Vooruitblik
In 2011 is een bezuinigings- en reorganisatieplan opgesteld voor de periode 2012-2016 dat moet leiden tot
substantiële bezuinigingen in met name de ondersteunende dienstverlening. De budgettaire consequenties
hiervan zijn voor een groot deel (pakket A en B) verwerkt in de begroting 2012 en in het TMP 2013-2016.
In 2012 vindt aanvullend de doorlichting van een aantal dienstverleningskolommen plaats (pakket C). De
budgettaire effecten hiervan zijn nog niet in het TMP verwerkt.
Vanwege de onzekerheid over de rijksbijdrage in de komende jaren wordt krachtig verder gewerkt langs de
lijnen van de ingezette bezuinigingsplannen. Het eerste doel is om te voorkomen dat het tekort na 2012
weer gaat oplopen. Het tweede doel is om financiële middelen voor onderwijsintensivering vrij te maken.
Op deze manier werkt Tilburg University zowel aan de financiële ombuiging naar positieve exploitatieresultaten
als aan de versterking van het onderwijs.
1.9 Declaraties College van Bestuur
Per categorie Hein van Oorschot Philip Eijlander
Representatiekosten 1.560,00 1.560,00
Reiskosten binnenland 773,04 344,40
Reiskosten buitenland 90,00 59,55
Overige kosten 1.240,66 840,00
Totaal 3.663,70 2.803,95
Toelichting: Dit betreft de door de universiteit vergoede declaraties van door de CvB-leden zelf betaalde
rekeningen voor verleende diensten of gemaakte onkosten, alsmede de vaste onkostenvergoeding voor
representatie, lokale dienstreizen en overige beroepsgebonden kosten. Rechtstreeks door de universiteit
betaalde rekeningen, c.q. betalingen met creditcards van de universiteit zijn hierin niet opgenomen. De
volledige onkosten van het College van Bestuur zijn op de website van Tilburg University terug te vinden.
Deze zijn hoger dan de hier vermelde gedeclareerde bedragen.
21

Hoofdstuk 2 Bestuursagenda 2011
Met de vaststelling van het Strategisch Plan 2010 – 2013 zijn de hoofdonderwerpen van instellingsbeleid
voor de periode 2010 – 2013 vastgesteld en is de richting aangegeven waarin deze worden uitgewerkt. Deze
bestuursagenda geeft de uitwerking daarvan voor het begrotingsjaar 2011.
Dit is het tweede jaar onder het Strategisch Plan 2010 – 2013.
Bij een aantal onderwerpen wordt onder ‘middelen’ ‘Pro Memorie (PM)’ gemeld. Dit is een consequentie
van de aard van de betreffende projecten: het gaat in de meeste gevallen om beleidsvoorbereiding die ten
laste komt van de lopende exploitatie en die resulteert in een werkplan met begroting. De voor de uitvoering
van het te ontwikkelen beleid benodigde middelen zijn met andere woorden meestal aan het eind van het
beleidsvoorbereidende traject bekend.
Onder ‘actie’ is aangegeven welk Collegelid het betreffende onderwerp in portefeuille heeft. Tevens is aangegeven
welk organisatieonderdeel binnen de diensten in eerste instantie verantwoordelijk is voor het
project in kwestie. Deze verantwoordelijkheid houdt tevens in dat het betreffende organisatieonderdeel
verantwoordelijk is voor afstemming en coördinatie met andere organisatieonderdelen.
1. Onderwijs
Intensivering onderwijs
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Het meer uitdagen en motiveren van studenten en daarmee verhogen van het studierendement
(in 2013 rondt 70% van de bachelorstudenten die een positief BSA
hebben behaald in vier jaar de bachelorstudie af en 90% doet dat in vijf jaar). Verhoging
BSA-norm. Implementatie voorstellen faculteiten, kwaliteitscriteria voor het
onderwijs.
Resultaat:
Met ingang van 1 september 2011 is de BSA-norm verhoogd naar 42 ECTS. Om te
bevorderen dat studenten deze norm halen hebben de faculteiten plannen ontwikkeld
voor intensivering van het onderwijs. Het College heeft daarvoor voor zes jaar
middelen ter beschikking gesteld, toe te wijzen in twee tranches. De faculteiten
dragen daar uit eigen middelen ten minste een zelfde bedrag aan bij. De door de faculteiten
ingediende voorstellen zijn alle gehonoreerd en in 2011 van start gegaan:
Research Based Learning van TiSEM, Actief Leren van TSB, Intensivering en Academisering
van TLS, Academische Schrijfvaardigheid van TSH en Blended Learning
Project Bijbelwetenschappen van TST.
Middelen:
FBI, eigen bijdrage faculteiten
Actie:
Rector Magnificus, Strategy & Policy
Tijdschema: 2011 e.v.
23

Instellingstoets kwaliteitszorg
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Het aanvragen en ondergaan van de instellingstoets kwaliteitszorg. Bij de instellingstoets
wordt het kwaliteitszorgsysteem van de instelling onder de loep genomen.
Een positief afgelegde instellingstoets kwaliteitszorg geeft toegang tot een
beperkte opleidingsbeoordeling, waardoor de administratieve lasten van de opleidingen
aanzienlijk worden verminderd.
Resultaat:
In 2011 is begonnen met de voorbereiding voor de instellingstoets. In 2012 zal deze
feitelijk plaatsvinden.
Middelen:
PM
Actie:
Rector Magnificus, Strategy & Policy
Tijdschema: 2011 – 2013
Academisering
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Versterken van de academische vorming in het onderwijs en profilering van het
onderwijs van Tilburg University.
Resultaat:
Een verdere academisering van het onderwijs door onderwijs expliciet aan onderzoek
te verbinden in facultaire onderwijsconcepten als research based learning,
door expliciete academische vorming voor alle studenten en de ontwikkeling van
academische vaardigheden in de diverse opleidingscurricula te verweven. Zie ook
Intensivering onderwijs
Middelen:
FBI en eigen bijdrage faculteiten
Actie:
Faculteiten
Tijdschema: 2011 – 2013
Peer review
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Het ontwikkelen van een systeem van collegiale toetsing van de opleidingen van
Tilburg University. Doel is een inhoudelijke discussie op gang te brengen tussen
‘peers’ over kwaliteit van het onderwijs, teneinde de kwaliteit van de opleiding te
verbeteren. Een peer review ligt in het verlengde van een beperkte opleidingsaccreditatie,
omdat het ook een prominentere rol krijgt in het nieuwe stelsel. Op termijn
kunnen peer reviews het systeem van Mid-term review vervangen.
Resultaat:
In 2011 is bij TSB geëxperimenteerd met Peer Review.
Middelen:
PM
Actie:
Rector Magnificus, Strategy & Policy
Tijdschema: 2010 - 2013
24

Fulltime MBA
Aanleiding/kader: Bundeling van krachten TiasNimbas/TiSEM/Upgrading full time MBA
Doel/omschrijving: De basis voor een Business School wordt gevormd door een top full time MBAprogramma.
Dit is bepalend voor de reputatie van de Business School. Het huidige
programma dat samen met Bradford wordt uitgevoerd, daalt in de rankings. Het
nieuwe New Leadership MBA Program wordt in samenwerking met TiSEM uitgevoerd.
Resultaat:
Full time MBA-programma
Middelen:
Regulier (TiasNimbas)
Actie:
Rector Magnificus, TiasNimbas, TiSEM
Tijdschema: 2011
2. Onderzoek
Implementatie Centers of Excellence
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Om in de nationale en internationale competitie mee te kunnen doen zal Tilburg
University de mogelijkheid scheppen om een aantal van onze multidisciplinaire onderzoekscentra
door te laten ontwikkelen tot een universitair Center of Excellence.
Resultaat:
In 2011 is na Intervict in 2010, een tweede beoordeling uitgevoerd in het kader
van de Centers of Excellence: Netspar is eind 2011 positief beoordeeld door de
Commissie Douwe Breimer.
Middelen:
FBI
Actie:
Rector Magnificus, Strategy & Policy
Tijdschema: 2010 e.v.
Valorisatieplan West- en Midden Brabant
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Versterking van verankering van Tilburg University in de regionale en nationale kennisinfrastructuur.
Het verder faciliteren van ondernemerschapsonderwijs en startersondersteuning
bij Tilburg University. Tevens het inrichten van een Technologie
Transfer Office voor het vermarkten van aan de universiteit ontwikkelde kennis.
Resultaat:
In 2011 zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een transfer office, genaamd
Tilburg University Ventures. Er is een eerste inventarisatie gedaan om te kijken
waar interessante ideeën op de plank liggen die mogelijk in bedrijvigheid zouden
kunnen worden omgezet. Eind 2011 zijn ook de eerste sollicitatiegesprekken gevoerd
in verband met de bemensing van het loket. Zie verder ook par. 7.4.
Middelen:
Externe middelen en eigen middelen (nader te bepalen)
Actie:
Voorzitter, Strategy & Policy, Planning & Control
Tijdschema: 2011 e.v.
25

Topinstituut Social Innovation (TiSIL)
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Het inrichten van een Topinstituut voor Social Innovation
Resultaat:
In juni 2011 is op Tilburg University het Tilburg Social Innovation Lab (TiSIL) gelanceerd.
Daarmee wordt invulling gegeven aan een deel van de strategische agenda
Midden-Brabant; de marsroute voor de gezamenlijke ambitie van gemeenten, onderzoeks-
en onderwijsinstellingen en bedrijfsleven voor de periode 2010-2014, om
Midden-Brabant toekomstgericht te positioneren als Hart van Brabant: Regio voor
‘Social Innovation’.
Middelen:
Externe middelen en eigen middelen (PM)
Actie:
Voorzitter, Strategy & Policy
Tijdschema: 2011 e.v.
3. Personeel
Binden, boeien en begeleiden van internationale (top)medewerkers
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013, 11 puntenplan P&O 2009-2013
Doel/omschrijving: Werving, selectie en arbeidsvoorwaarden die aansluiten bij de internationale arbeidsmarkt
ten einde internationale toponderzoekers te kunnen aantrekken;
Resultaat:
Tilburg University heeft zich in 2011 sterk gemaakt voor de uitbreiding van faciliteiten
in de Tilburg voor expats en hun gezinnen. In samenwerking met de gemeente
Tilburg en de Internationale School Eindhoven is er een basis gelegd voor de vestiging
van een internationale basisschool. Het initiatief is ter goedkeuring voorgelegd
aan het ministerie van OC&W. Op het gebied van arbeidsvoorwaarden heeft
de universiteit zich sterk gemaakt voor het behoud van de 30% regeling. Samen
met de VSNU is er succesvol gelobbyd bij het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst.
Hierdoor kan deze regeling, die fiscale voordelen biedt aan expats, ook
in de toekomst toegepast blijven worden op onze internationale wetenschappers.
Daarnaast is de regeling voortaan ook toepasbaar bij promovendi
Middelen:
Begroting General Services/Human Resources
Actie:
Voorzitter, Human Resources
Tijdschema: 2011
Sturen op prestaties en talent met een bijbehorend bewust beloningsbeleid
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013 en 11 puntenplan P&O 2009-2013, P-enquête 2009
Doel/omschrijving: De kwaliteit van het personeel handhaven en verbeteren, waar nodig door instrumenten
van sturing en ontwikkeling. Doel is individuele competenties ten volle te
benutten.
Resultaat:
In 2011 Is een start gemaakt met het implementeren van het vastgestelde nieuwe
R&O beleid. Er is over de nieuwe methodiek aan veel managementteams voorlichting
gegeven. Tevens zijn veel leidinggevenden getraind in het zich eigen maken
van de nieuwe werkwijze. De dienst LIS heeft een pilot uitgevoerd met de nieuwe
werkwijze en de daarbij horende nieuwe instrumenten. In 2012 worden formeel de
eerste R&O gesprekken gevoerd.
26

Middelen:
In eerste instantie lopende middelen. Wanneer instrumenten ontwikkeld moeten
worden en trainingen verzorgd gaan worden met behulp van externen, zullen via
een aparte projectaanvraag en budgetaanvraag middelen worden aangevraagd.
Actie:
Voorzitter, Human Resources
Tijdschema: 2011-2012
Meer vrouwen in hogere functies WP en OBP
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013 en 11 puntenplan P&O 2009-2013
Doel/omschrijving: In 2014 is de man-vrouw-verhouding binnen het hooglerarenkorps 85%-15%.
Resultaat:
In 2011 heeft TiU haar vastgestelde targets gehaald om meer vrouwen in hogere
functies te krijgen.
Middelen:
Reguliere middelen, eventueel decentrale arbeidsvoorwaardengelden
Actie:
Voorzitter, Human Resources
Tijdschema: 2010-2014
4. Organisatie
Faciliteren van samenwerken op afstand
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013, 11 puntenplan P&O 2009-2013 en p-enquête 2009
Doel/omschrijving: Tegen de achtergrond van ‘het nieuwe werken’ en naar aanleiding van de resultaten
uit de p-enquête is in 2010 een pilot telewerken gestart. Deze pilot wordt in 2011 geëvalueerd
op basis waarvan wordt besloten telewerken wel/niet regulier onderdeel
te laten zijn van het beleid van Tilburg University op dit vlak.
Resultaat:
In mei 2011 is de Pilot Telewerken bij het Ondersteunend Beheers Personeel (OBP)
afgerond. Een positieve evaluatie heeft ertoe geleid dat de mogelijkheid voor medewerkers
om te telewerken in dit verslagjaar universiteitsbreed is ingevoerd
Middelen:
Reguliere middelen
Actie:
Voorzitter, Human Resources
Tijdschema: 2010-2011
Samenvoegen StudentenServiceCentrum en Centrale Studentenbalie (een frontoffice)
Aanleiding/kader: Strategisch Plan Tilburg University en StS 2010-2013
Doel/omschrijving: Integratie van het Studenten Service Centrum en de Centrale Studentenbalie met
het oog op een verbeterde dienstverlening aan Nederlandse en internationale studenten.
Doel is het bieden van één loket op de campus voor alle zaken die voor
studenten gemeenschappelijk zijn geregeld.
Resultaat:
Integratie van StudentenServiceCentrum en Centrale Studentenbalie is een feit
sinds april 2011, onder de naam Student Desk. De nieuwe locatie van de Student
Desk is Academia building sinds 18 april 2011.
Middelen:
Reguliere middelen
Actie:
Voorzitter, Student Services
Tijdschema: Maart 2011 moet de samenvoeging tussen de CSB en het SSC plaatsvinden.
27

Implementatie visie op dienstverlening
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013: ambitieniveau ondersteuning en dienstverlening
Doel/omschrijving: Het benoemen, uitvoeren en monitoren van activiteiten, die ervoor moeten zorgen
dat het vertrouwen van onze partners in onze samenwerking en kwaliteit in 2015
uitkomt op een 8 of hoger, zoals vastgelegd in het ‘Gewaagde Doel’.
Resultaat:
Vanwege de bezuinigingen die begin 2011 werden afgekondigd is dit project
beëindigd.
Middelen:
PM
Actie:
Voorzitter, Ondersteunend- en Beheerspersoneel
Tijdschema: 2011 e.v.
Implementatie doorlichting financiële kolom
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013: doorlichting van dienstverleningskolommen
Doel/omschrijving: Naar aanleiding van de conclusies van de doorlichting van de financiële kolom de
werking van die kolom verbeteren.
Resultaat
De evaluatie van het Interne Bekostingsmodel (IBM) is in 2011 afgerond. De prestatieafspraken
die Tilburg University met de minister van OCW maakt, zullen worden
opgenomen in de stuurkaarten. Ook is in 2011 gewerkt aan verbetering van de P&Cfunctie.
Middelen:
PM
Actie:
Voorzitter, Corporate Program Management
Tijdschema: 2011
5. Internationalisering
Huisvesting internationale studenten
Aanleiding/kader: Strategisch Plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Verbetering van de huisvesting voor internationale studenten, zodat internationale
studenten hun verblijf in Tilburg hoger waarderen. Verbetering vindt met name
plaats door middel van het aanbieden van huisvesting met een betere prijs /kwaliteit
verhouding en het beter informeren van internationale studenten omtrent de
huisvesting.
Resultaat:
De huisvestingscontracten met corporaties zijn aangepast en voorzien van minimale
kwaliteitseisen over de huisvesting en voorzieningen. Hiermee kan meetbaar
worden vastgesteld of het aanbod van de corporaties voldoet aan de maatstaven
die Tilburg University hanteert. Daarnaast is een website ontwikkeld waarop huisvestingscorporaties
de beschikbare kamers presenteren inclusief foto’s, plattegrond
en huurprijs. Online en voordat de student aankomt in Tilburg kan hij een
kamer te boeken die tegemoet komt aan zijn eigen wensen en mogelijkheden. Ten
slotte heeft de aanpak van dit dossier ook geleid tot het nagenoeg elimineren van
de leegstandskosten voor faculteiten en woningcorporaties. Dit levert jaarlijks een
besparing van enkele tonnen op.
Middelen:
Reguliere middelen
28

Actie:
Voorzitter, International Office
Tijdschema: september 2010 – september 2011
Bevorderen studie in het buitenland
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013
Doel/omschrijving: Toename van uitgaande mobiliteit onder studenten van Tilburg University van 9%
naar 30% in 2013.
Resultaat:
In 2011 is een compleet nieuw communicatieconcept gelanceerd. Met faculteiten
is gewerkt aan het beperken van het risico op studievertraging door verblijf in het
buitenland; steeds meer programma’s hebben in het curriculum een exchange semester
opgenomen. Indien nodig worden voorzieningen getroffen voor eventuele
verplichte vakken in dit semester. De ingezette acties zijn succesvol. Het aantal
studenten dat in 2011 koos voor een verblijf in het buitenland groeide sterk ten
opzichte van eerdere jaren.
Middelen:
reguliere middelen
Actie:
Rector Magnificus, International Office
Tijdschema: Vanaf september 2010
6. Communicatie en Marketing
Strategische heroverweging bachelor- en masterwerving
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013, project UvT Web 2.0
Doel/omschrijving: De werving van bachelor- en masterstudenten wordt heroverwogen naar aanleiding
van demografische ontwikkelingen, kwaliteitsbeleid, marktontwikkelingen zoals
toenemende competitie, onvrede over studie-uitval en invoering van de harde knip,
en de ontwikkeling van nieuwe digitale middelen voor communicatie en marketing.
Resultaat:
Bachelorwerving: In overleg met faculteiten is een inputdocument opgesteld als
basis om te komen tot een Marketingplan voor Nationale Bachelorwerving. Daarin
worden thema’s nader uitgewerkt zoals kwaliteit vs. kwantiteit van de instroom,
effecten van wervingsgebied en verschillen tussen thuismarkt vs. overige regio’s,
aansluiting VWO/WO en analyse studie-uitval, informatie zoekgedrag online vs.
offline en effecten van naamsbekendheid en positioneringsboodschap.
Masterwerving: Een Marketingplan voor Nationale Masterwerving is in overleg met faculteiten opgesteld.
Hierin worden strategische keuzen voorgelegd inzake verhoging van instroom
uit andere Nederlandse universiteiten, betere voorlichting en voorbereiding
van HBO-instromers, en het versterken van maatschappelijke betrokkenheid en
relevantie.
Middelen:
Reguliere middelen
Actie:
Voorzitter, Communications and Marketing
Tijdschema: 2011
29

Internationale Marketing
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013, project UvT Web 2.0
Doel/omschrijving: Verbetering van effectiviteit en efficiëntie van internationale studentenwerving en
de ontwikkeling van nieuwe digitale middelen voor de internationale marketing.
Resultaat:
In overleg met de faculteiten is een Strategische Nota voor Internationale Marketing
opgesteld rond doelstellingen, doelgroepen, proposities, doellanden, marketingmiddelen,
verbetering van de recruitment funnel, effectmetingen en evaluatie.
Deze nota bevat 21 aanbevelingen voor verbetering van de strategische aanpak van
de internationale studentenwerving en is aangeboden aan het College van Bestuur.
Middelen:
Reguliere middelen en facultaire middelen voor internationalisering en recruiting.
Actie:
Rector Magnificus, Communications and Marketing
Tijdschema: 2010-2013
7. ICT
Ondersteuning van de wetenschappelijke informatievoorziening
Aanleiding/kader: LBS: Memo voor SIA van 13 maart 2007 ten behoeve van TMP 2008-2011 (Nieuwe
Search Engine en vervanging bibliotheeksystemen). Metis: landelijk initiatief o.l.v.
SURF, i.o.m. VSNU, NFU en HBO-raad.
Doel/omschrijving: Vervanging van het bibliotheeksysteem en het onderzoeksregistratiesysteem.
Resultaat:
Medio 2011 is begonnen met de implementatie van een nieuw bibliotheeksysteem.
Met de implementatie van de producten Webbased Management Services (WMS)
en WorldCat heeft de TiU als eerste universiteitsbibliotheek in Europa gekozen voor
een echte cloudoplossing van OCLC voor haar bibliotheeksysteem. Op dit moment
is helder in kaart gebracht wat het nieuwe systeem gaat bieden. Er zijn verschillen
met het systeem dat Tilburg University nu heeft. Op korte termijn zal duidelijk
zijn welke verschillen in functionaliteit wel en niet aanvaardbaar zijn. De landelijke
initiatieven om te komen tot een door alle universiteiten gebruikt onderzoeksregistratiesysteem
hebben tot op heden om uiteenlopende redenen niet tot resultaat
geleid.
Middelen:
Voor LBS reeds toegekend. Europese aanbesteding is mogelijk nodig. Voor NL-RIS:
voor projectfase additionele middelen nodig, aan te vragen uit ICT-compartiment.
Actie:
Voorzitter, Library & IT Services
Tijdschema: LBS: in 2010 keuze voor leverancier, conversie en migratie n.n.t.b.
Metis: in 2010 start Europese aanbesteding. Conversie en migratie mogelijk 2011
De nieuwe werkplek
Aanleiding/kader: Strategisch Plan Library and IT-services 2009-2013
Doel/omschrijving: Invoeren Nieuwe Werkplek, inclusief Exchange e-mail en kalender en Sharepoint
documentomgeving.
Resultaat:
In 2011 zijn de mail- en calendar-omgevingen van alle medewerkers van Tilburg
University succesvol gemigreerd. Hoewel geen onderdeel van het project, zijn de
procedures uitgewerkt om de nieuwe MultiFunctionals uit te kunnen rollen. Deze
30

maken gebruik van de infrastructuur die door het project ‘de nieuwe werkplek’ is
gerealiseerd. De migratie van andere onderdelen van de kantoorautomatiseringsomgeving
heeft vertraging opgelopen. Naar verwachting wordt dit traject in 2012
afgerond.
Middelen:
Reeds beschikbaar gesteld binnen het subcompartiment ICT
Actie:
Voorzitter, Library & IT Services, LAU’s
Tijdschema: 2010- zomer 2011
Customer Relationship Management (CRM)
Aanleiding/kader: Strategisch plan 2010-2013 en nota ICT-architectuur
Doel/omschrijving: Aaneengesloten relatiebeheer van aankomende student tot een alumnus, friend- &
fundraising.
Resultaat:
Aanvankelijk was het de wens van LIS om in 2011 te beginnen – stapsgewijs – aan
de implementatie van één gezamenlijk universitair CRM-systeem. Het door LIS in
2010 uitgevoerde onderzoek gaf aan dat deze wens gerechtvaardigd en uitvoerbaar
was. De praktijk bleek weerbarstiger. In 2011 is daarom geen uitvoering gegeven
aan dit speerpunt. In 2012 zal waarschijnlijk een pilot worden gestart.
Middelen:
ICT-compartiment
Actie:
Voorzitter, Library & IT Services, faculteitsbureaus, Communications and
Marketing, Alumni Relations and Development
Tijdschema: 2011-2013
SaNS, MySIS, Studielink
Aanleiding/kader: SaNS
Doel/omschrijving: Invoering nieuw studentenadministratiesysteem op basis van Oracle Campus Solutions
in samenwerkingsverband met drie partners. Koppeling aan Studielink.
Resultaat:
In 2011 is het project MySIS-volg kritisch onder de loep genomen en zijn toekomstscenario’s
uitgewerkt. Daarna is het project omgezet in een ‘lichte’ variant. In april
2011 is er een koppeling tussen de lokale studentenadministratie (MySIS) en Studielink
gerealiseerd en is door de administratieve organisatie daarop ingespeeld.
Hierdoor voldoet Tilburg University aan de landelijke richtlijnen en is een efficiënt
inschrijfproces mogelijk voor de studenten die zich via Studielink kunnen inschrijven.
Middelen:
Reeds toegekend.
Actie:
Voorzitter, Library & IT Services i.s.m. Student Services, schools en SaNSpartners
Tijdschema: MySIS-volg: start implementatie begin 2011, operationeel 2e semester 2011-2012
Studielink: operationeel maart 2011
31

8. Huisvesting
Studentencentrum binnenstad
Aanleiding/kader: Strategisch Plan UvT en StS 2010-2013
Doel/omschrijving: Realisatie van een stadsmensa, studentencafé, studieruimten en multifunctionele
ruimten in het Duvelhok, een voormalige katoenspinnerij in de binnenstad van
Tilburg.
Resultaat:
Geplande verwerving van gebouw en omliggende percelen is niet doorgegaan vanwege
financiële krapte.
Middelen:
Reguliere middelen Student Services en HVC
Actie:
Voorzitter, Student Services, Facility Services
Tijdschema: Start vanaf voorjaar 2011
Ingebruikname Academiagebouw
Aanleiding/kader: Aankoop Academiagebouw
Doel/omschrijving: Ingebruikname Academiagebouw
Resultaat:
Academiagebouw is in gebruik genomen.
Middelen:
HVC
Actie:
Voorzitter, Student Services, Facility Services
Tijdschema: Maart 2011
Nieuwbouw School of Social and Behavioral Sciences
Aanleiding/kader: Integraal huisvestingplan
Doel/omschrijving: Projectrealisatie, onderdeel bestemmingsplanwijziging
Resultaat:
Het project is vanwege de bezuinigingen niet gerealiseerd conform plan. Op dit
moment wordt eerst campusbreed gekeken naar ruimtebehoefte.
Middelen:
HVC
Actie:
Voorzitter, School of Social and Behavioral Sciences , Facility Services
Tijdschema: December 2011
Duurzaamheid
Aanleiding/kader: Startnotitie duurzaamheidbeleid
Doel/omschrijving: Ambities vaststellen op het gebied van duurzaam bouwen en beheren; afvalstromen
in kaart brengen en een afvalbeheersplan opstellen
Resultaat:
Afvalbeheersplan is in 2011 opgesteld; ambitiedocument duurzaamheidbeleid volgt
in 2012.
Middelen:
Diverse reguliere begrotingsposten
Actie:
Voorzitter, Facility Services
Tijdschema: April 2011
32

Hoofdstuk 3 Rankings
3.1 Onderwijs
Elsevier 2011
Tilburg University is voor het vijfde achtereenvolgende jaar uitgeroepen tot beste specialistische universiteit
in het jaarlijks onderzoek van het weekblad Elsevier. Bijna 2.500 hoogleraren en hoofddocenten van
universiteiten en zestigduizend studenten deden mee aan het jaarlijkse onderzoek van Elsevier, dat voor de
zestiende keer werd gehouden. Dertien universiteiten werden onder de loep genomen en onderverdeeld in
drie groepen: brede, specialistische en technische universiteiten.
De hoogleraren en hoofddocenten beoordeelden de kwaliteit van de docenten en hun wetenschappelijke
werk en ook het programma van de bachelor- en masteropleidingen. De studenten legden de opleidingen
langs de lat volgens de volgende criteria: de faciliteiten, het programma, de kwaliteit van het onderwijs en
van de docenten, de manier van toetsen en de interne organisatie en communicatie. Ook werd gekeken
naar de kansen voor afgestudeerden op de arbeidsmarkt.
Keuzegids 2011
Tilburg University scoort gemiddeld in de Keuzegids Universiteiten Voltijd 2011. Rechtsgeleerdheid blijft
hoog scoren met een gedeelde tweede plaats. De Tilburgse studenten waarderen met name de goede spreiding
van de studielast en de tevredenheid over de manier van evalueren. De opleiding Communicatie en informatiewetenschappen
krijgt ook een tweede plaats met een bovengemiddelde score. Wijsbegeerte krijgt
een derde plek. In de Keuzegids Universiteiten deeltijd 2011 staat Tilburg University op de tweede plaats.
De deeltijdopleiding Filosofie behaalde de eerste plaats. Tilburg University scoort met de deeltijd-bachelor
Filosofie veruit het beste in vergelijking met drie andere universiteiten. De deeltijd-bachelor Rechtsgeleerdheid
van Tilburg University behaalde de gedeelde tweede plaats in de ranglijst, waarbij is vergeleken met
zeven andere universiteiten. De ranglijsten van de Keuzegids 2011 zijn voor 70% gebaseerd op oordelen
van studenten. De andere 30% is gebaseerd op onderwijsstatistieken en deskundigenrapporten over de
onderwijskwaliteit.
3.2 Onderzoek
Tilburg University hecht veel waarde aan een goede positie op internationale onderzoeksrankings, in het
bijzonder de discipline rankings voor Business Research, Economic Research, Economics & Business,
Social Sciences en Arts & Humanities. In de afgelopen jaren is de positie van TiU gestegen op zowel deze
specifieke rankings alsmede op de overall rankings van Times Higher Education en QS.
33

Positie Tilburg University op een aantal onderzoeksrankings 2009 & 2011
Ranking Positie 2009 Positie 2011
THE World University Ranking - 256
QS World University Ranking - Social Sciences 275+ 97
Sjanghai (ARWU) Economics & Business top 100 64 58
Sjanghai (ARWU) Social Sciences top 100 76-100 88
Taiwan Social Sciences top 300 124 128
Social Sciences Research Network (SSRN) Economic departments - 1
Social Sciences Research Network (SSRN) Law Schools - 6
UT Dallas World Ranking Business Research 52 41
Tilburg World Ranking Economic Research 24 24
3.3 Ranking TiasNimbas
TiasNimbas hecht aan een goede positie op internationale rankings van business schools.
Positie TiasNimbas op een aantal rankings 2011
Ranking Programma Wereld Europa Nederland
EMBA Rankings
International Masters in
Management
43 20 3
Financial Times Ranking Executive Part-time MBA 95 36 5
European Business School Rankings Alle programma’s - 24 2
Masters in Management
MSc in International
Business Administration
55 50 3
Executive Education - Customized - 46 25 2
Executive Education - Open - 52 25 1
Global MBA Rankings Full-time MBA 90 26 2
3.4 Valorisatie
Tilburg University best communicerende universiteit van Nederland
De Universiteit van Tilburg is koploper als het gaat om aanwezigheid in de media en het publieke debat.
Dat bleek in juli 2011 uit vergelijkend onderzoek verricht door onderzoeks- en adviesbureau ScienceWorks
in samenwerking met weekblad Elsevier. De Elsevier/ScienceWorks Valorisatieranking brengt in kaart hoe
universiteiten hun wetenschappelijke en technologische kennis inzetten voor economisch of maatschappelijk
nut. De term ‘valorisatie’ staat aldus voor het verzilveren van kennis. Valorisatie van kennis is op
drie manieren getypeerd: als de Ondernemende Universiteit, de Samenwerkende Universiteit en de Communicerende
Universiteit. Tilburg University scoorde het beste als de Communicerende Universiteit. Dat
betekent dat Tilburg University gemiddeld per wetenschapper het meest zichtbaar is in de samenleving,
waarmee onze universiteit dus heel goed beantwoordt aan deze opdracht uit de Wet op het hoger onderwijs
en wetenschappelijk onderzoek (WHW).
34

Hoofdstuk 4 Onderzoeksinstituten
4.1 Overzicht
4.1.1 Babylon – Center for Studies of the Multicultural Society
Babylon zette in 2011 cruciale stappen in de uitvoering van het strategisch plan dat de afgelopen jaren
werd ontwikkeld. De hoofdlijn van deze strategie was de overgang van een lokaal verankerd onderzoekscentrum
naar een coördinatiecentrum van een internationaal onderzoeksnetwerk, aangekondigd in eerdere
verslagen. Dit werd in 2011 een feit. Het netwerk werd gevormd in 2008 en geconsolideerd in 2009
met een internationaal ESF colloquium gewijd aan het thema van talige en culturele superdiversiteit.
Dit colloquium markeerde de paradigmatische overgang van een ethnische-minderheden paradigma naar
een superdiversiteit-paradigma.
Het INCOLAS consortium (International Consortium for Language and Superdiversity) groepeert onderzoekers
uit Nederland, Groot-Brittanië, Denemarken, Finland, Italië, België, Duitsland, Zuid-Afrika, de Verenigde
Staten, China en Australië onder de coördinatie van Babylon. In februari 2011 werd dit consortium
geaffilieerd aan het Max Planck Institute for Religious and Ethnic Diversity, Göttingen (Duitsland), als ‘Sociolinguistic
Diversity Working Group’ (zie www.mmg.mpg.de/). In december 2011 verscheen een eerste
hoogwaardig collectief onderzoeksproduct van het consortium: een dubbel thematisch nummer van Diversities
13/2 en 14/1 (www.unesco.org). Het consortium hield twee plenaire vergaderingen, in juni 2011
(Göttingen) en oktober 2011 (Tilburg). Er is intense samenwerking in de context van een HERA-project en
een SANPAD-project (allebei aflopend in 2012), en diverse projectaanvragen zijn in ontwikkeling.
Het lokale Babylon-team wijdde in 2011 veel energie aan de ontwikkeling van een regionaal Nederlands-
Belgisch consortium van actoren betrokken op taalverwerving voor nieuwkomers, specifiek omtrent het
gebruik van medium-tech instrumenten zoals de mobiele telefoon in taalverwerwerving. Tevens werd de
samenwerking met actoren in het sociaal-culturele veld versterkt, via samenwerking met Kosmopolis (Rotterdam)
en ImagineIC (Amsterdam) in de organisatie van een internationaal congres over superdiversiteit
(Rotterdam, oktober 2011) en met de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS) te Brussel inzake de vorming
van stafmedewerkers omtrent superdiversiteit (vanaf juni 2011). Deze activiteiten zullen in 2012 geconsolideerd
en uitgebreid worden.
4.1.2 CenterData
CentERdata is een non-profit instituut voor online dataverzameling en toegepast economisch en methodologisch
onderzoek. Het instituut werkt voornamelijk voor wetenschappelijke organisaties, ministeries
en overheidsinstellingen. Er wordt nauw samengewerkt met de faculteiten en andere instituten van Tilburg
University, op het gebied van gegevensverzameling, theorievorming, methoden van onderzoek en interpretatie
van onderzoeksresultaten. CentERdata stelt alle verzamelde kennis ten dienste aan de maatschappij.
Het in 2006 gestarte MESS (Measurement and Experimentation in the Social Sciences) project omvat sinds
enige tijd ook een migrantenpanel. Dit migrantenpanel kan, net als het LISS panel, gratis gebruikt worden
voor dataverzameling door academische onderzoekers. Alle data uit het LISS panel en migrantenpanel
zijn beschikbaar op de website www.lissdata.nl. Een nieuwe, bijzondere vorm van dataverzameling binnen
het MESS project is het dagelijks meten van gewicht en lichaamsvet door middel van een geavanceerde
35

weegschaal. De weegschaal stuurt de meetgegevens via internet direct door naar de LISS panel database.
Een tweede nieuwe methode is het gebruik van smartphones om data over tijdsbesteding gedurende de
dag te verzamelen en meteen te versturen. De smartphones sturen daarnaast GPS gegevens door, waardoor
deze methode ook geschikt is voor onderzoek naar mobiliteit.
Ook het CentERpanel werd in 2011 veelvuldig ingezet voor tal van vragenlijsten en experimenten. Van het
langstlopende onderzoek, de DNB Household Survey (DHS), werd in 2011 de 19e golf afgenomen. De DHS
data zijn gratis beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek (zie www.centerdata.nl/dhs).
In het verlengde van de eigen panels, participeert CentERdata ook in het panel van de Profiles studie. Profiles,
een samenwerking met de vakgroep Klinische Gezondheidspsychologie van de School of Social and
Behavioral Sciences aan Tilburg University en het Integraal Kankercentrum Zuid (IKZ) te Eindhoven, is een
onderzoek naar de kwaliteit van leven van (ex-)kankerpatiënten. In 2011 zijn veel data verzameld die met
het door CentERdata opgezette systeem voor datadisseminatie, genaamd ‘Questasy’, beschikbaar worden
gesteld aan wetenschappers.
Samen met het departement Econometrie & Operations Research (TiSEM, Tilburg University) heeft CentERdata
in 2011 de bestaande e-learning omgeving voor Wiskunde D verbeterd en e-learning omgevingen
opgezet voor de vakken Wiskunde B en Wiskunde 1. Op internationaal terrein zijn projecten uitgevoerd
in het kader van het Europese SHARE project (Survey of Health, Ageing, and Retirement in Europe), het
IMPACT project (Impact Measurement and Performance Analysis of CSR) en in opdracht van het National
Centre for Social Research in Londen.
Op het vlak van toegepast economisch onderzoek is in 2011 een aantal beleidsrelevante onderzoeken afgerond
en gepubliceerd. Twee onderzoeken werden uitgevoerd voor het Ministerie van SZW en hebben geleid
tot het rapport ‘Experiment bevordering arbeidsparticipatie alleenstaande ouders WWB’ en het rapport
‘Evaluatie Wet investeren in jongeren’. Voor het Ministerie van OC&W werd een onderzoek naar de ontwikkelingen
op de onderwijsarbeidsmarkt afgerond: ‘De toekomstige arbeidsmarkt voor onderwijspersoneel
2010-2020’. CentERdata publiceert ook regelmatig op eigen initiatief over onderwerpen die los staan van
het uitgevoerde contractonderzoek. De ESB publicaties ‘De sociale gevolgen van het pensioenakkoord’,
‘Informele zorg en interacties tussen broers en zussen’ en ‘Meningen over de eurocrisis’ zijn daarvan drie
voorbeelden.
4.1.3 Centrum voor Patristisch Onderzoek
Aan het Centrum voor Patristisch Onderzoek (CPO) van Tilburg University en de Vrije Universiteit Amsterdam
werken 25 theologen, filosofen en godsdienstwetenschappers van verschillende levensbeschouwelijke
achtergronden samen om wetenschappelijk onderzoek te doen naar de vroege kerk in haar culturele en
historische context. Ook het Leids Instituut voor Godsdienstwetenschap participeert in dit onderzoek.
Op 1 maart 2011 werd te Leiden een internationaal colloquium gehouden, waar P. D. Gonnet van het Institut
des Sources Chrétiennes (Université de Lyon) hoofdspreker was. De tweede Dutch Annual Lecture in
Patristics werd op 22 maart 2011 gehouden door Professor Averil Cameron, Professor of Late Antique and
36

Byzantine History aan de universiteit van Oxford, in het gebouw van de KNAW te Amsterdam in aanwezigheid
van onder meer kardinaal Simonis en de apostolisch nuntius, F. Bacqué. Er waren meer dan 120
mensen aanwezig. De lezing was getiteld: ‘The Cost of Orthodoxy’.
Van 17 - 19 mei vond het eerste Internationale CPO congres plaats onder de titel:’ The Mystagogy of the
Churchfathers’. Er waren 38 sprekers van 14 buitenlandse universiteiten (Oxford, Princeton, Creighton,
Dunbar, Rome etc). Sprekers waren onder meer prof. K. Pollmann (St. Andrews), prof. A. Louth (Oxford) en
metropoliet Kallistos Ware (Oxford). Er namen ongeveer 80 mensen aan het congres deel. The proceedings
zullen worden gepubliceerd bij Peeters (Leuven).
Onderzoekers van het Centrum voor Patristisch Onderzoek waren in groten getale aanwezig op de ‘Oxford
conference of Patristics’ van maandag 8 tot vrijdag 12 augustus 2011 in Oxford. Het werd aan de leden van
het CPO toegestaan in 7 workshops te spreken en 10 lezingen te geven. Daarmee werd van alle buitenlandse
participerende insitituten de meest aanzienlijke bijdrage door het CPO geleverd.
Met prof. B.J. Lietaert Peerbolte lanceerde prof.dr. P.J.J. van Geest in Oxford the Brill Encyclopedia of Early
Christianity, een project dat door Brill wordt gefinancierd en dat door het CPO wordt gedragen. Ook in het
jaar 2010-2011 verzorgde Revd. Professor Andrew Louth FBA in de maanden maart-november als gasthoogleraar
aan de VU University Amsterdam verschillende lectures en was hij verbonden aan het CPO.
Op 25 november 2011 werd een Festschrift aangeboden aan CPO- lid prof. Bram van den Beek op de VU in
Amsterdam. De 930 pagina’s tellende bundel stond onder redactie van P. van Geest en E. van der Borght
en is uitgegeven bij Brill (Leiden). Op 22 december promoveerde dr. Martin Claes aan Tilburg University
bij prof.dr. P.J.J. van Geest en prof. W.Otten. Zijn proefschrift is getiteld: Exercitatio mentis als casus. Het
betreft een onderzoek naar Augustinus als mystagoog. Claes blijft verbonden aan het CPO als senior research
fellow.
Prof.dr Paul van Geest, directeur CPO, gaf behalve lezingen in Utrecht (CPO Congres) en Oxford in 2011
ook gastcolleges in Kampen (PthU, 12 december), Rome (14 september), Leuven (7 september), Utrecht
(UU, Facuty of Humanities, 24 mei 2011); Groningen, (21 maart), voornamelijk in de research master en
in enkele masterclasses. Onder leiding van dr. H. Van Loon en dr. L. Westra is het eerste gedeelte van het
CPO-project ‘patropedia’ in 2011 succesvol afgesloten. Dit kennisvaloriserende project is erop gericht kennis
over de kerkvaders ingang te doen vinden bij een breed publiek.
In het jaar 2011 verschenen van de hand van medewerkers van het CPO vier wetenschappelijke monografieën
in internationale reeksen (Brill: Leiden; Peeters: Leuven), twee proceedings van eerder mede door het
CPO georganiseerde congressen (Amsterdam, Leiden Rome), eveneens in internationale reeksen (Brill:
Leiden; Peeters: Leuven). Verder werden er een dissertatie en drie andere zelfstandige publicaties gepubliceerd.
Ten slotte zijn er ook monografieën en zelfstandige publicaties verschenen voor een breder publiek.
Via gelden van de ERC en de derde geldstroom is er in 2011 aan het CPO ruimte gekomen voor één extra
AIO en twee postdocs (aan VU en Tilburg University).
37

4.1.4 CIR – Center for Innovation Research
2011 was het jaar van de ‘Midterm Evaluation’ van het Center for Innovation Research (CIR). Op basis van
een door CIR geschreven zelfevaluatie en een ‘site visit’ heeft een comité van externe deskundigen de kwaliteit
van het onderzoek en de organisatie van CIR beoordeeld. Deze deskundigen kwamen tot het oordeel
dat CIR in de eerste drie jaar van zijn bestaan erin geslaagd is om in ieder van de velden waarop het zich
heeft toegelegd een zichtbare en erkende speler te worden. Het comité was in het bijzonder positief over
het feit dat CIR fellows erin slagen om innovatie-onderzoek niet alleen te publiceren in de gespecialiseerde
tijdschriften, maar ook in de beste algemene wetenschappelijke management-tijdschriften.
Voorts was het comité van mening dat de onderwerpen waarop CIR zich richt een grote maatschappelijke
relevantie hebben, hetgeen ook tot uitdrukking komt in het toenemend aantal projecten dat in samenwerking
met bedrijven wordt uitgevoerd. CIR voegt waarde toe voor de universiteit op drie fronten:
(1) het bevorderen van het ontstaan van een gemeenschap van wetenschappers op het terrein van innovatie,
(2) het aantrekken van talentrijke promovendi, en (3) het opbouwen van een sterk onderzoeksnetwerk.
Het comité beoordeelde het werk van CIR sinds de oprichting met een 4,64 (op een schaal van 1 tot 5),
dat wil zeggen tussen ‘zeer goed’ en ‘excellent’, maar duidelijk dichter bij ‘excellent’ dan bij ‘zeer goed’. Op
basis van dit oordeel heeft de Universiteitsraad besloten om de tweede tranche van financiering voor CIR
vrij te geven.
In 2011 publiceerden CIR fellows 40 tijdschriftartikelen, 13 hoofdstukken en één boek. Voorts was 2011 een
goed jaar wat betreft ‘honors & awards’: elf CIR fellows en promovendi mochten een ‘best paper award’ of
een ‘distinguished paper award’ ontvangen. Wat betreft de door CIR georganiseerde activiteiten kan gewezen
worden op 10 seminars met vooraanstaande sprekers, en twee intensieve workshops (een nieuw type
activiteit, waarin een kleine groep CIR onderzoekers intensief samenwerkt met een buitenlandse onderzoeker.
Voorts is de serie bijeenkomsten van het ‘Junior Faculty Forum’, georganiseerd door en voor junior
onderzoekers en promovendi, in 2011 voortgezet. De research master cursus Technology and Innovation
Management is voor de tweede keer aangeboden, opnieuw in samenwerking met de Bocconi Universiteit
in Milaan, middels een videolink. Deze cursus werd door de studenten zeer hoog beoordeeld, zowel wat
betreft de inhoud als de wijze van aanbieden.
CIR heeft twee belangrijke ‘outreach’-activiteiten ontwikkeld. In de eerste plaats, in samenwerking met
TiasNimbas Business School, een seminar ‘Business Models for R&D and Innovation’, gehouden op de
High Tech Campus te Eindhoven, en met als belangrijkste sprekers Mike Cusumano (MIT), Hein Schreuder
(DSM), en Marius Meeus en Hans Penning (beiden CIR). Voorts was CIR mede-organisator van een workshop
in het MOTI (Breda) waar Roger Leenders een presentatie hield over samenwerken en creativiteit en
Eric Kessels (Kessels/Kramer) over ‘Art meets Industry’.Bij dit laatste event gingen vertegenwoordigers van
bedrijven, kunstenaars en innovatie-wetenschappers met elkaar in debat.
Het onderzoeksprogramma van CIR kreeg in 2011 een impuls met de aanstelling van drie nieuwe promovendi
per 1 september. Steffie Janssen werkt onder begeleiding van Roger Leenders aan een project over
netwerk cognitie in teams. Zij onderzoekt de vraag hoe de mate van accuraatheid van percepties van sociale
netwerken van invloed is op de creativiteit van teams. Korcan Kavusan’s project gaat over complementaire
38

specialisatie in allianties. Hij onderzoekt welke factoren gunstig zijn voor dit type alliantie, en wat de resultaten
van complementaire specialisatie zijn. Zijn begeleider is Niels Noorderhaven. De derde promovenda
is Linda Rademakers. Zij onderzoekt in welke mate investeringen door multinationals de activiteiten van
lokale ondernemingen beïnvloeden, en wel met name de tendentie van deze lokale ondernemingen om
zelf buitenlandse investeringen te verrichten. Linda’s begeleider is Xavier Martin. Gedurende 2011 is er ook
geworven voor een vierde promotieplaats, een project dat medegefinancierd wordt door Syntens en SIA,
en dat zich richt op innovatie in publiek-private netwerken. Per 1 januari 2012 is Jet Krikhaar met dit project
gestart, zij wordt begeleid door Niels Noorderhaven en Marius Meeus.
Vooruitblikkend naar 2012 is het duidelijk dat de tweede CIR conferentie een belangrijke mijlpaal zal worden.
Van 15 tot en met 17 juni zullen een kleine honderd innovatie-onderzoekers bijeenkomen op het landgoed
De Rosep. Onder de vooraanstaande sprekers die al hun medewerking hebben toegezegd vinden we
Hayagreeva Rao, Dan Levinthal, Kaye Schoonhoven, Andy van de Ven, Will Mitchell en Joe Lampel. De CIR
fellows leven met enthousiasme naar deze gebeurtenis toe.
4.1.5 CoRPS – Center of Research on Psychology in Somatic Diseases
Het onderzoek van CoRPS bevindt zich op het snijvlak van de medische en gedragswetenschappen. Bij het
onderzoek zijn psychologen van het departement Medische en Neuropsychologie betrokken, onderzoekers
van het departement Methoden en Technieken van Onderzoek, alsook artsen, medisch specialisten en psychologen
vanuit de klinische praktijk.
Het onderzoek richt zich op patiënten met (chronische) lichamelijke aandoeningen, zoals: cardiovasculaire
aandoeningen, diabetes en depressie, oncologische en neuropsychologische aandoeningen. De onderzoeksvraagstellingen
betreffen (psychologische) risicofactoren bij het ontstaan, het beloop en de behandeling
van deze ziekten, de kwaliteit van leven van patiënten en behandelingsmethoden. Verder zijn de
onderzoekers van CoRPS geïnteresseerd in de (biologische) mechanismen, die het verband tussen somatische
ziekten en psychologische factoren kunnen verklaren.
CoRPS is op 1 januari 2008 van start gegaan met een subsidie van het College van Bestuur, de Faculteit
Sociale Wetenschappen en het St. Elisabeth ziekenhuis en het TweeSteden ziekenhuis te Tilburg. In de loop
van 2008 zijn het Integraal Kankercentrum Zuid (IKZ) en de huisartsenorganisatie PoZOB tot het samenwerkingsverband
toegetreden. Ook deze instellingen leveren een financiële bijdrage aan CoRPS.
In 2011 werd dr. Frans Pouwer benoemd tot hoogleraar Diabetes Psychology. Er werden negen nieuwe promovendi
aangesteld voornamelijk gefinancierd uit verworven subsidies en er vonden vijf promoties plaats,
waarvan twee cum laude.
In 2011 zagen 126 academische publicaties het licht die verschenen in toonaangevende tijdschriften.
Er werden tien boekhoofdstukken en drie monografieën gepubliceerd.
Halverwege het jaar vond er een midterm review plaats van CoRPS door een internationale Midterm Review
committee bestaande uit prof. James Blumenthal, prof. Wolfgang Linden, prof. Aartjan Beekman en
39

dr. Robert Braam. De commissie was zeer onder de indruk van de prestaties van CoRPS; wat betreft
kwaliteit, productiviteit en vitaliteit en geschiktheid werd de score ‘zeer goed tot excellent’ toegekend. Relevantie
werd beoordeeld als ‘zeer goed’. Op basis van deze uitstekende kwalificaties heeft de Universiteitsraad
positief geoordeeld over de voortgang en de vooruitzichten van het onderzoeksinstituut en daarmee
een positief advies uitgebracht ten aanzien van de financiering van CoRPS.
In 2011 organiseerde CoRPS diverse symposia, zoals een symposium over: ‘Triggers of acute cardiac syndromes:
the role of biobehavioral processes’. Verder organiseerde CoRPS de eerste International Conference
on ‘The CIED (cardiovascular implantable electronic device) patient perspective’ en de ‘Fifth international
meeting on the (non-) expression of emotions in health and disease’.
In 2011 heeft prof.dr. Beatrice de Gelder een zeer prestigieuze ERC Advanced Investigators Grant van 2,5
miljoen euro verworven voor onderzoek naar emoties en lichaamstaal. Prof. De Gelder is hiermee de eerste
Tilburgse wetenschapper die deze European Research Council Advanced Grant in de wacht sleept. Verder
verwierf prof.dr. Margriet Sitskoorn een subsidie van de Provincie Noord-Brabant voor de Dementie Experience,
waarvoor zij eerder al de Social Innovation Award toegekend kreeg. Zij was verder succesvol bij het
verwerven van subsidies van NutsOhra, Revant (Breda), Innosport en Philips.
Andere CoRPS onderzoekers die subsidies ontvingen in 2011 waren dr. Martijn Baart (Rubicon subsidie
van NWO), dr. Melissa Thong (persoonlijk fellowship van de KWF Kankerbestrijding), Simone Oerlemans
MSc (stagebeurs van KWF Kankerbestrijding) en Moniek van Zitteren MD (subsidie van de Stichting Prof.
Michaël-van Vloten Fonds).
4.1.6 EBC – European Banking Center
Het European Banking Center (EBC) in Tilburg is in 2008 opgericht en richt zich met haar onderzoek op
drie thematische pijlers: ‘Central Banking, Financial Regulation and Supervision’, ‘Banking and Corporate
Finance’ en ‘International Banking and Finance’.
De missie van het EBC is het bieden van een omgeving waarin door academische samenwerking met
financiële instituten excellent multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek ontstaat. Ook leveren wetenschappers
bijdragen aan het internationale en nationale overheidsbeleid en stimuleren zij met regelmaat
het publieke debat hierover.
Aan het EBC zijn zowel wetenschappers vanuit de disciplines Algemene Economie als Financiering van de
Tilburg School of Economics and Management verbonden. Ook zijn er interdisciplinaire contacten met
de Tilburg Law School. Mede door deze en een variëteit aan extramurale samenwerkingsverbanden met
topwetenschappers van internationale universiteiten is het EBC in staat hoogstaand onderzoek te initiëren.
Ook de nauwe samenwerkingsverbanden met instituten als het Center for Economic Policy Research, het
Center for Financial Studies en het International Monetary Fund dragen hiertoe in hoge mate bij.
Voor het EBC was 2011 wederom succesvol. Zo was zij mede organisator van verscheidene conferenties in
Europa. Naast de reguliere events als de ‘4th Swiss Finance Conference’ in Lenzerheide in Zwitserland en
de ‘3rd Financial Stability Conference’ in Tilburg met de gerenommeerde keynote speaker Charles Calomi-
40

is, heeft in samenwerking met De Nederlandsche Bank de conferentie over ‘Banking and Globalization of
Finance’ plaatsgevonden. Met HEC in Parijs èn de Review of Finance is er de conferentie ‘Finance and the
Real Economy’ georganiseerd. Daarnaast kwamen de multidisciplinaire aspecten aan de orde tijdens de
conferentie ‘Financial Regulation in Uncertain Times’ in Lugano, Zwitserland, gezamenlijk georganiseerd
met de Law School van Vanderbilt University.
Ook een hoogtepunt, in juni 2011, was de publicatie van de beleidsrapportage over ‘Cross-border banking
in Europe’, als co-auteurs traden naast vier prominente Europese economen, twee EBC Board leden op.
Het, op academisch onderzoek gebaseerde, rapport omvatte een oproep tot aanzienlijke hervormingen
voor de micro- en macroprudentiële bankregulering door een macro-economisch beleid gericht op een Europees
financieel systeem dat stabiliteit garandeert voor grensoverschrijdend bankverkeer. De in Londen,
Brussel, Amsterdam en Frankfurt gepresenteerde rapportage kon op veel animo rekenen.
Het eind van 2011 stond in het teken van de tussentijdse evaluatie van het instituut door een aantal leidende
Europese onderzoekers in het veld van Banking en Finance; Mathias Dewatripont, Xavier Freixas en
Luigi Guiso. Met waardevolle suggesties kwamen zij tot de conclusie dat het EBC terecht als ‘Number one
in banking research in Europe’ geboekstaafd staat en wereldwijd wordt gezien als één van de topspelers.
4.1.7 EVS – European Values Study
De European Values Study (www.europeanvaluesstudy.eu) is een grootschalig, internationaal vergelijkend
onderzoek naar de waarden van Europeanen. Sinds 1981 worden iedere negen jaar burgers in Europa ondervraagd
over een breed scala aan waarden: religieuze en politieke waarden, waarden op het gebied van
gezin en familie, vrije tijd en werk, solidariteit en vertrouwen, maar ook over morele zaken zoals euthanasie
en abortus. De laatste onderzoeksronde bestreek alle 45 landen in Europa (voor zover die meer dan
100.000 inwoners tellen), plus aparte onderzoeken in Noord-Ierland en Turks Cyprus.
In 2011 werd de geïntegreerde longitudinale EVS dataset gepubliceerd, waarbij de dataverzamelingen van
1981, 1990, 1999 en 2008 zijn gecombineerd. In totaal gaat het om 125 surveys in 49 landen in Europa.
Bovendien zijn er updates verschenen van de datasets van de afzonderlijke EVS waves met bijbehorende
documentatie (zoals de vragenlijsten in alle talen). Deze datasets en documentatie zijn voor iedere wetenschapper
gratis beschikbaar, en er wordt volop gepubliceerd. Alle publicaties met EVS data zijn terug te
vinden in de EVS Repository, waar naast bibliografische informatie ook informatie over de gebruikte data en
de operationalisatie van concepten getoond wordt. Deze vernieuwende manier om zogenaamde ´verrijkte´
publicaties te tonen biedt vele voordelen voor wetenschappers en vergroot de transparantie van onderzoek.
Op dit moment telt de EVS Repository meer dan 900 (internationale) publicaties.
In juni/juli 2011 werd een succesvolle internationale EVS workshop gehouden in Vilnius, Litouwen.
Op 24-25 november 2011 vond het grootschaligere EVS congres ‘The Value(s) of Europe’ plaats. Naast
plenaire lezingen en parallel sessies waarin wetenschappers hun papers presenteerden, werd er tijdens de
publieksdag het eerste exemplaar uitgereikt van de ‘Atlas of European Values: Trends and Traditions at the
turn of the Century’ aan Luuk van Middelaar, lid van het Kabinet van EU-president Herman van Rompuy.
‘s Middags werd het Nederlandstalige boek ‘Respect man! Tolerantie, solidariteit en andere moderne
41

waarden’ gepresenteerd aan Wim van de Donk, Commissaris van de Koningin in Brabant, waarna er met
hem en met de Europarlementariërs Sophie in ’t Veld (D66/Alde) en Lambert van Nistelrooij (CDA/EVP)
een debat plaatsvond.
De gegevens van de European Values Study kunnen ook gebruikt worden in het (middelbaar) onderwijs. Samen
met de Fontys Hogeschool is een speciale website (www.atlasofeuropeanvalues.eu) ontworpen, waar
leerlingen en andere gebruikers zelf kaarten kunnen maken en – in zeven talen – lesmateriaal over Europa
kunnen vinden. Daarnaast hebben zo’n 100 5VWO leerlingen in februari 2011 EVS Tilburg bezocht om in
het kader van het Young European Specialist Programma van de Worldschool lezingen en workshops te
volgen. De gegevens van de European Values Study worden ook getoond in het nieuwe bezoekerscentrum
van het Europese Parlement in Brussel. Dit ´Parlementarium´ werd in oktober 2011 geopend.
4.1.8 ILRS – Instituut voor Liturgische en Rituele Studies
Als interuniversitair onderzoeksinstituut functioneerde het ILRS voor het 19e achtereenvolgende jaar. Sinds
enkele jaren is het ILRS tevens een interfacultair instituut. In 2011 beschikte het over vijf universitaire participanten
en negen niet-universitaire participanten.
Het jaar 2011 kan getypeerd worden als een turbulent jaar voor het ILRS. Vooreerst werd een nauw bij het
ILRS betrokken medewerker langdurig door ziekte getroffen, waardoor vertraging ontstond in de uitvoering
van diverse nieuwe initiatieven en ideeën. Ten tweede werden het Instituut en de functie van coördinator
in diezelfde periode getroffen door de afkondiging van bezuinigingsmaatregelen door Tilburg University,
hetgeen heeft geresulteerd in een vermindering per 1 september 2011 van de financiële ondersteuning van
het ILRS door de School of Humanities, waar het ILRS is gehuisvest.
Het ILRS is in 2011 betrokken geweest bij diverse studiedagen en expert meetings. Zo vond er op 11 maart
2011 aan Tilburg University de goed bezochte studiemiddag Knockin’ on heaven’s door. Ritualiteit en
Coping plaats van het KSGV en het Project Kenniscentrum Ritualiteit van Mr. Dr. Laurie Faro, en op 24
maart 2011 de expert meeting Music on the move handelend over transfer en transformatie van muziek,
religie en ritualiteit in de laat-moderne cultuur, eveneens aan Tilburg University. Bij beide dagen is het
ILRS organisatorisch betrokken geweest. Op 26 mei 2011 vond te Utrecht een internationale studiedag van
de Protestantse Theologische Universiteit plaats, in samenwerking met het ILRS en NOSTER. Het thema
luidde: Liminality revisited. Twee Zuid-Afrikaanse hoogleraren, prof. dr. Johan Cilliers (Stellenbosch University)
en prof. dr. Cas Wepener (University of Pretoria), met wie het ILRS goede contacten onderhoudt, waren
uitgenodigd om vanuit hun eigen onderzoek over deze thematiek te reflecteren. Verder werd op 28 november
2011 te Amsterdam de expert meeting From site to site. Virtueel herdenken: contexten en perspectieven
georganiseerd door Project Kenniscentrum Ritualiteit/ILRS (Dep. Culture Studies, School of Humanities,
Tilburg University), het Joods Historisch Museum en de Hollandsche Schouwburg.
Tevens kan hier worden vermeld dat de klankbordgroep van de Stichting IMPACT, die zich bezig houdt
met het samenstellen van een handreiking voor herdenkingen kort na schokkende gebeurtenissen,
rampen en calamiteiten, meermaals een beroep heeft gedaan op de expertise van Mr. Dr. Drs. Laurie Faro.
Tot slot hebben het Genootschap voor Liturgiestudie en de Liturgische Kring, in samenwerking met het
42

ILRS, op 3 november 2011 te Hilversum een symposium gehouden met als thema Heilig, heilig, heilig.
Sacraliteit in kerk en cultuur.
In 2011 zijn er in totaal vier wetenschappelijke boeken uitgegeven door het ILRS.
In haar internationale reeks Liturgia Condenda verscheen:
- M. KLOMP: The sound of worship. Liturgical performance by Surinamese Lutherans and Ghanaian
Methodists in Amsterdam (= Liturgia condenda 26) (Leuven 2011).
In haar andere wetenschappelijke series verscheen:
- P. VERSNEL-MERGAERTS & L. VAN TONGEREN (red.): Heilig, heilig, heilig. Over sacraliteit in kerk en
cultuur (= Meander 14) (Heeswijk 2011).
- L. VAN TONGEREN & P. POST (red.): Voorbij de liturgiewetenschap. Over het profiel van liturgische en
rituele studies (= NSRL 12) (Groningen/Tilburg 2011).
In het Jaarboek voor Liturgieonderzoek/Yearbook for Liturgical and Ritual Studies, een gezamenlijke uitgave
van het ILRS en het Instituut voor Christelijk Cultureel Erfgoed (gevestigd aan de RUG), is deel 27
verschenen waarin dertien artikelen en drie samenvattingen van proefschriften zijn opgenomen.
Verder zijn er in 2011 twee Nieuwsbrieven verschenen die verspreid zijn over ca. 600 adressen.
Tot slot zij vermeld dat binnen het onderzoeksprogramma van het ILRS een nieuw PhD-project van start
gegaan, namelijk ‘Festival Musica Sacra in Maastricht: discoursen over sacraliteit’ door Lieke Wijnia.
4.1.9 INTERVICT – International Victimology Institute Tilburg
Voor INTERVICT begon 2011 met een belangrijk bezoek. In januari vond de visitatie plaats i.v.m. de erkenning
als Center of Excellence. Een commissie van gerespecteerde wetenschappers heeft het instituut grondig
onderzocht. Het resultaat mag er zijn: sinds 21 april is INTERVICT het eerste instituut binnen Tilburg
University dat de titel Center of Excellence mag dragen. Een citaat uit het verslag van de visitatie commissie:
‘Het instituut INTERVICT draagt zonder enige twijfel bij aan de duurzame internationale reputatie van de
universiteit. Binnen het veld van de victimologie behoren de wetenschappelijke publicaties van INTERVICT
tot de wetenschappelijke top van de wereld’. De status ‘Center of Excellence’ brengt de komende drie jaar
financiële middelen met zich mee voor verder onderzoek naar slachtofferschap en menselijke veiligheid.
Dat INTERVICT onderzoekers tot de top behoren wordt aangetoond door een tweede belangrijk hoogtepunt
voor het Instituut: op 15 november werd bekend gemaakt dat professor Jan van Dijk in juni 2012 onderscheiden
wordt met de prestigieuze Stockholm prijs voor Criminologie. De prijs wordt toegekend voor
zijn bijdrage aan de International Crime Victims Survey, een longitudinaal onderzoek dat hij startte in 1989
en dat nog steeds wordt voortgezet. Deze prijs wordt sinds 2006 jaarlijks uitgereikt voor topprestaties op
het gebied van de criminologie door het Zweedse Ministerie van Justitie.
Junior en senior onderzoekers werkten samen aan verschillende projecten die vallen onder het contractonderzoek.
In 2011 hebben zij diverse projecten afgerond. Zo werd ondermeer het rapport ‘Secundaire
Analyse Huiselijk Geweld; Procesevaluatie SoVa op Maat‘ gepresenteerd aan het WODC (Wetenschappelijk
Onderzoek- en Documentatiecentrum van het ministerie van Veiligheid en Justitie). Ook het onderzoek
naar de Wet Tijdelijk Huisverbod in de regio Brabant werd voor Provincie Noord-Brabant en Gemeente
43

Tilburg afgesloten. Het grootschalige Europese Daphne project ‘Realising Rights’ werd afgesloten met een
onderzoeksrapport. Hoogleraren en senior onderzoekers van het instituut werden wereldwijd uitgenodigd
om te spreken op symposia en seminars. Sommigen hebben zitting in internationale denktanks, besturen,
expertgroepen of adviesorganen, en verzorgen onderwijsactiviteiten aan onder andere de Erasmus Universiteit,
Monash University Zuid-Afrika en het Tokiwa Institute for Victimology in Japan.
INTERVICT nam het initiatief voor diverse evenementen. Uiteraard waren er de goed bezochte maandelijkse
Research Talks waar zowel interne als externe sprekers actuele inzichten binnen de victimologie presenteerden.
In april organiseerde het instituut samen met het WODC een seminar over Huiselijk Geweld.
Ook in april vond het Haagse colloquium Systematic Sexual Violence and Victims’ Rights plaats. Samen
met het Illinois College of Law en het Grotius Centre for International Legal Studies (Universiteit Leiden)
en de vakgroep Strafrecht (Tilburg University) participeerde INTERVICT in de organisatie van dit gerenommeerde
evenement.
In juni vond er een ronde tafel conferentie plaats in samenwerking met Movisie en het Aletta (Instituut voor
vrouwengeschiedenis) over de Wet Tijdelijk Huisverbod. Hierbij waren specialisten uit diverse Europese
landen aanwezig. Ook op het personele vlak waren er ontwikkelingen. Dr. Rianne Letschert werd benoemd
tot hoogleraar Victimologie en Internationaal Recht. Karlijn Kuijpers behaalde haar doctorstitel met het
proefschrift ‘Risky Relationships. Victims’ risk of revictimization of intimate partner violence.’ En in april en
oktober heeft INTERVICT twee nieuwe aio’s mogen verwelkomen.
In 2011 werden de definitieve stappen gezet voor de master ‘Victimology and Criminal Justice’. In november
bezocht een accreditatiecommissie van de NVAO (Nederlands Vlaams Accreditatie Orgaan) het instituut
en net voor de kerstvakantie ontving INTERVICT hun besluit om deze master te accrediteren. De voorbereidingen
om de Master in augustus 2012 te laten starten, zijn in volle gang.
Andere onderwijsactiviteiten in 2011 waren: Top Class Victimologie, keuzevak Victimologie voor uitwisselingsstudenten
en samenwerking met de bacheloropleiding strafrecht en de masteropleiding Forensische
Psychologie.
4.1.10 Netspar – Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement
Netspar is een netwerk van twee belangrijke groepen: de pensioenpraktijk en pensioenwetenschap.
De eerste groep bestaat uit ministeries, toezichthouders en andere instellingen, pensioenfondsen, pensioenuitvoerders,
verzekeraars, banken, asset liability management bedrijven. De tweede groep bestaat
uit Nederlandse en niet-Nederlandse pensioenonderzoekers, en de Nederlandse universiteiten. Netspar
draagt bij aan de continue verbetering van de financieringsmogelijkheden voor de ‘ouderdom’ van de Nederlandse
en de Europese burgers via het ontwikkelen van het netwerk, formuleren en uitvoeren van wetenschappelijk
onderzoek, en kennisoverdrachtprogramma’s. Het netwerk had in 2011 zo’n 1100 leden,
afkomstig van Nederlandse en buitenlandse universiteiten, verzekeraars, pensioenfondsen, ministeries en
toezichthouders.
Netspar investeert in kennisontwikkeling onder andere via het toekennen van subsidies aan onderzoekers
voor grotere en kleinere projecten passend binnen de onderzoeks- en innovatieagenda. In totaal ontvingen
44

in 2011 ruim 125 onderzoekers een financiële bijdrage van Netspar. Voor wat betreft onderzoeksresultaten
was het jaar 2011 het meest productieve jaar van Netspars bestaan. Netspar-onderzoekers genereerden in
totaal zo’n 350 publicaties, variërend van publicaties in wetenschappelijke tijdschriften tot uitgaven in de
zgn. Panel- en NEA-paper-reeksen van Netspar, publicaties in vakbladen en PhD- en Master-Theses.
Via een evenementenprogramma rondom een breed scala aan pensioengerelateeerde onderwerpen geeft
Netspar vorm aan zijn netwerkfunctie. Doel van deze evenementen is om kennis te delen tussen wetenschappers
en beleidsmedewerkers uit de sector en ministeries. In de Netspar-werkgroepen werken onderzoekers
en professionals uit de praktijk concreet samen aan belangrijke beleidsissues.
In 2011 startten 25 studenten met de masteropleiding ‘Economics and Finance of Aging’, waarvan driekwart
afkomstig is uit het buitenland. Deze eenjarige opleiding werd voor de zesde keer gegeven aan Tilburg University
door aan Netspar verbonden wetenschappers en praktijkprofessionals.
De Netspar - UM SBE Academy verzorgt postacademisch onderwijs en heeft in 2011 drie thematische
masterclasses verzorgd, gericht op bestuurders en professionals uit de pensioenpraktijk. Per masterclass
namen gemiddeld twintig personen deel.
4.1.11 Reflect – Research Institute for Flexicurity, Labour Market Dynamics and Social Cohesion
Het onderzoeksprogramma van ReflecT is gericht op vraagstukken die voortvloeien uit enerzijds de tendens
naar meer flexibiliteit, dynamiek en efficiëntie op de arbeidsmarkt, binnen arbeidsverhoudingen en in
de organisatie van het werk en anderzijds de noodzaak om sociale cohesie, bescherming, participatie en
betrokkenheid in de samenleving te garanderen. ReflecT doet daarmee onderzoek naar zowel maatschappelijk
als wetenschappelijk relevante en actuele thema’s. ReflecT is in 2009 voortvarend gestart en heeft in
2011 een zeer succesvolle eerste midterm evaluatie gehad. ReflecT zal zich de komende jaren verder verankeren
zowel binnen de universiteit als in de maatschappij.
Een belangrijk thema in 2011 was kennisvalorisatie op het gebied van de arbeidsmarkt en economie. De activiteiten
van ReflecT op dit terrein werden in 2011 beloond met de eerste Tilburg University Valorisatieprijs
voor het project ‘De regio werkt!’ van René Voogt. Ook op andere vlakken hebben medewerkers van ReflecT
een substantiële bijdrage geleverd aan strategische agenda’s op het gebied van regionaal arbeidsmarkt
beleid. In de conferentie regionaal samenwerken aan werkzekerheid discussieerden relevante actoren bijvoorbeeld
over de rol van regionale samenwerkingsverbanden bij het bieden van zekerheid om (in de regio)
snel aan het werk te kunnen, wanneer men onverhoopt zonder werk komt te zitten.
ReflecT heeft het afgelopen jaar veel bijgedragen aan nationale en internationale bijeenkomsten om de
eigen arbeidsmarktkennis en ontwikkelde concepten uit te wisselen met academici, vertegenwoordigers
van overheden en bedrijfsleven. Als arbeidsmarktcorrespondent voor de Europese Commissie analyseert
ReflecT het Nederlandse arbeidsmarktbeleid, sociale wetgeving en economisch beleid. In de media kregen
het onderzoek en de ideeën van ReflecT-medewerkers wederom veel aandacht, waarbij de crisis, de kabinetsplannen
op het gebied van bezuinigingen en de gevolgen voor de arbeidsmarkt centraal stonden.
45

4.1.12 Thomas Instituut
Binnen het Thomas Instituut te Utrecht doen theologen, filosofen en historici, die werkzaam zijn aan diverse
Nederlandse universiteiten en instituten, onderzoek naar het werk van de middeleeuwse theoloog
Thomas van Aquino (1225-1274). Het instituut, gelokaliseerd aan de TST, is een internationaal bekend en
gewaardeerd forum voor wetenschappelijk onderzoek naar en gedachtewisseling over Thomas van Aquino,
de bronnen van zijn theologie en zijn latere invloed.
De aan het instituut gelieerde onderzoekers werken middels individuele onderzoeksprojecten aan een gemeenschappelijk
onderzoeksprogramma dat tevens past in het onderzoeksbeleid van de TST: ‘Ordering
Christian Identity - Thomas Aquinas’. Doel van het instituutsonderzoek is het, een historisch, filosofisch
en theologisch verantwoordde interpretatie van het denken van Thomas van Aquino te geven en tevens
de relevantie ervan voor hedendaagse discussies over christelijke identiteit te formuleren. Daarbij wordt
voortgebouwd op de twintigjarige traditie van het instituut wat betreft de vernieuwende interpretatie van
het werk van Thomas van Aquino.
Op 28 januari 2011 hield de oud-directeur van het Thomas Instituut, prof.dr. H.W.M. Rikhof, zijn afscheidscollege
als hoogleraar Systematische Theologie aan de TST, getiteld: ‘…die nedergedaald is ter helle…’ Een
zoektocht in kunst en theologie. Voorafgaand hieraan organiseerde het instituut een zeer goed bezocht
symposium met de titel ‘Recedant vetera, nova sint omnia’. De bijdragen aan dit symposium werden gepubliceerd
in de 30e jaargang van het Jaarboek Thomas Instituut te Utrecht, dat in september verscheen. Ook
bijdragen van aankomende onderzoekers verschenen in dit nummer.
In 2011 zijn voorts een aantal nieuwe initiatieven ontplooid. Zo werd er een nieuw onderzoeksproject opgezet,
gericht op de invloed van Thomas van Aquino op de sociale leer van de katholieke kerk. Ook is er een
samenwerkingsverband gesloten met onderzoekers aan het Grootseminarie De Tiltenberg (Vogelenzang)
t.b.v. de vertaling van een aantal centrale teksten van Thomas van Aquino ter publicatie in de reeks Vertalingen
Thomas Instituut te Utrecht (Meinema).
4.1.13 TIBER – Tilburg Institute for Behavioral Economics Research
Het interdisciplinaire onderzoekscentrum Tiber is een platform waar onderzoekers uit de Tilburg School
of Social and Behavioral Sciences en de Tilburg School of Economics and Management samenwerken. Er
wordt onderzoek gedaan naar Behavioral Economics; economisch gedrag dus. In de economische theorie
wordt economisch gedrag traditioneel verklaard op basis van nutsdenken, rationaliteit en beschikbaarheid
van volledige informatie. We weten dat dit in de praktijk zo niet werkt. Mensen nemen economische beslissingen
op vaak heel andere gronden. Emoties, beperkte informatie en sociale beïnvloeding spelen een grote
rol. De recente financiële crisis is daar het levende bewijs voor. Dat is het centrale thema waar onderzoekers
uit het domein van de economie en dat van de sociale psychologie elkaar proberen te versterken en trachten
om samen tot nieuwe inzichten te komen.
In 2011 is er voor de tiende keer het Tiber Symposium on Psychology and Economics georganiseerd
(TIBER X). Gastsprekers waren Dan Ariely (Duke University) en James Andreoni (University of California,
San Diego). Daarnaast spraken nog 46 internationale sprekers (economen, psychologen en marketing
46

onderzoekers. Het was het best en drukst bezochte TIBER Symposium ooit. Op vrijdag 11 november sprak
prof.dr. S.M. Lindenberg zijn oratie uit bij zijn benoeming tot TIBER-hoogleraar. Verder wist een jonge
TIBER onderzoeker een Veni beurs van NWO in de wacht te slepen: dr. Travis Proulx.
In november organiseerde Tiber onder in samenwerking met de ASPO (Associatie van Sociaal psychologische
onderzoekers) het symposium on ‘Long Term Psychology’, (gastsprekers o.a.: Nira Liberman of Tel
Aviv University, Bram van den Bergh of Erasmus Universiteit Rotterdam, en Carolien Martijn of Maastricht
University) en in samenwerking met de EASP/SPSSI de ‘Meaning and Existential Psychology Conference’.
Gastsprekers waren onder anderen Roy Baumeister (Florida State University), Kathleen Vohs (Minnesota).
Tiber organiseerde tevens 13 Work in Progress meetings, 8 Tiber Talks en drie Tiber Work Shops.
4.1.14 TICC – Tilburg Center for Cognition and Communication
Binnen de Tilburg School of Humanities (TSH) is TiCC het onderzoekscentrum voor Cognition en Communication.
TiCC wordt geleid door Professor Jaap van den Herik. Het centrum kent twee onderzoekslijnen:
LCC (Language, Communication, and Cognition) en CC (Creative Computing). Sinds de start van TiCC in
september 2008 heeft het centrum een onstuimige groei gekend, in aantal mensen, in activiteiten en in
onderzoekserkenning.
Het LCC-programma onderzoekt cognitieve, functionele en sociale aspecten van menselijke communicatie
in een multidisciplinaire omgeving. Het communicatieproces tussen zender en ontvanger wordt geanalyseerd
in termen van inhoud, verpakking en context. Een belangrijk onderwerp bij de communicatie tussen
mens en machine is de nadruk op flexibiliteit en adaptiviteit van sociale interactie met taal als communicatiemiddel
(verbaal en non verbaal).
Het CC-programma richt zich op het computationeel modelleren van processen die betrekking hebben op
taal, visuele beelden (vision) en serieuze spelen. De belangrijkste onderzoeksonderwerpen zijn machine
learning, adaptatie en autonomie. De nadruk bij het onderzoek ligt op de interpretatie van grote hoeveelheden
data (tekst en visuele data). De onderzoekers ontwikkelen methoden voor automatisch vertalen, voor
parafraseren, en voor tekstcorrectie. Daarenboven worden historische data geconverteerd naar databases
om het geheel doorzoekbaar te maken (dat geldt ook voor WikiLeaks).
In het afgelopen jaar (2011) hebben zich drie belangrijke ontwikkelingen voorgedaan, te weten het ontstaan
van (1) Data Journalism, (2) Social Signal Processing en (3) e-Humanities.
Vanuit LCC is er veel aandacht besteed aan het tot stand komen van de nieuwe studierichting en onderzoekslijn
Data Journalism. Hier gaan goed onderwijs en goed onderzoek hand in hand. Ook CC draagt bij
aan deze ontwikkeling, namelijk op het gebied van Datamining en Machine Learning.
Vanuit CC is het onderzoek naar schilderijen (visuele beelden) als basis genomen voor nieuw onderzoek
op het gebied van Social Signal Processing. Dit onderzoek richt zich op het adequaat inspelen op de registraties
van gebaren en gezichtsuitdrukkingen. Daarbij wordt het verband bestendigd met Serious Games,
waar patronenherkenning een belangrijke rol speelt bij het nemen van preventieve maatregelen. (het voorkomen
van aanslagen of andere criminele activiteiten).
47

De derde ontwikkeling is e-Humanities. Dit staat voor enhanced Humanities. In 2011 is een bijzonder
hoogleraar benoemd voor de verdere ontwikkeling van instrumenten die door humanities onderzoekers
gebruikt kunnen worden (denk aan de microscoop die door van Leeuwenhoek ontwikkeld werd en leidde tot
een enorme uitbreiding van het onderzoek op het medische gebied). TSH heeft een Tilburg e-Humanities
Lab opgericht waarin alle onderzoekscentra hun e-Humanities onderzoek inbrengen. TiCC participeert met
diverse projecten.
E-Humanities is de onderzoekslijn waarbij geesteswetenschappers worden uitgedaagd om met geheel
nieuwe, gedurfde onderzoeksvragen te komen, opdat ICT-onderzoekers binnen TiCC innovatieve methoden
en technieken ontwikkelen om de geavanceerde vragen te beantwoorden. De school zal deze onderzoekslijn
in de komende jaren steunen en verder uitbouwen met post-docs, aio’s en een nieuwe hoogleraar
e-Humanities met nadruk op de geesteswetenschappelijke kant.
Vanaf de oprichting (1 september 2008) vonden 19 promoties plaats bij TiCC. Afgelopen jaar waren dat er
vijf, waaronder een cum laude (Lisette Mol: Language in the Hands).
Naast onderwijs en onderzoek organiseert TiCC bijeenkomsten waarin het publiek kennis kan maken met
de in Tilburg ontwikkelde technologieën. Voorts was TiCC organisator van de 19th World Computer Chess
Championship, the 16th Computer Olympiad, en de 13th Advances in Computer Games Conference (ACG
2011) in Tilburg, van 19 november – 26 november 2011.
4.1.15 TILEC – Tilburg Law and Economics Center
TILEC, een gezamenlijk onderzoekscentrum van de Tilburg Law School en de Tilburg School of Economics
and Management, ondersteunt en stimuleert onderzoeksactiviteiten met betrekking tot het beheer van de
economische activiteit. In 2011 heeft een evaluatie van TILEC plaatsgevonden. Een internationale Peer-Review
Committee, bestaande uit de hoogleraren Peter Nijkamp (Vrije Universiteit, voorzitter), Daniel Kraan
(Michigan Law School) en Martin Hellwig (Max-Planck-Institut, Bonn), onderzochten TILEC’s beginselen
en output over de periode 2006-2010. TILEC scoorde 4,5 (op een schaal van 1-5).
De commissie was in het bijzonder onder de indruk van de kwaliteit van TILEC’s onderzoek en haar maatschappelijke
relevantie. De suggesties van de commissie voor verbeteringen hadden voornamelijk betrekking
op de organisatie van TILEC en met het doorvoeren van deze verbeteringen wordt het voor TILEC
mogelijk om optimaal te profiteren van de “unieke positie op het snijvlak van economie en recht” die zij
heeft weten te verwerven.
Binnen TILEC heeft in 2011 een aantal organisatorische en inhoudelijke wijzigingen plaats gevonden. De
twee directeuren die TILEC hebben opgericht, Eric van Damme en Pierre Larouche, traden terug en werden
beide lid van de Raad van Bestuur van het instituut. In september 2011 werden Panagiotis Delimatsis (TLS)
en Cedric Argenton (TiSEM) aangesteld als nieuwe TILEC directeuren.
48

In 2011 is TILEC begonnen met het opstellen van een nieuw onderzoeksprogramma voor de periode 2012-
2017, dat zich meer richt op ‘institutions and incentives’, mededingingsbeleid, innovatie, regulering van de
zorgmarkt, regulering van netwerkindustrieën en financiën, handel en investeringen.
In de 2011 werden 56 discussiestukken opgesteld en vervolgens gepubliceerd in een aantal toonaangevende
tijdschriften, zoals de Common Market Law Review, de European Law Review, de American Economic
Review en de Journal of Competition Law and Economics. Verder werd ook in 2011 de sponsoring van de
grote onderzoeksprogramma’s door organisaties zoals Qualcomm, Microsoft en de Europese Commissie
gecontinueerd. In 2011 werd tevens een reeks grote conferenties en workshops georganiseerd.
Tot slot, wekelijks ontmoeten de TILEC-leden elkaar om de ontwikkelingen in beleid en wetenschap te bespreken;
tevens wordt er elke maand een seminar georganiseerd, waarbij twee externe sprekers een bepaald
onderwerp vanuit een economisch en een juridisch perspectief bespreken.
4.1.16 TiLPS – Tilburg Center for Logic and Philosophy of Science
TiLPS richt zich op het onderzoek van logica en filosofie in al zijn vormen. TiLPS werkte ook in 2011 samen
met vele internationale instellingen. In het kader van het onderzoeksproject ‘Modeling in the Social and
Behavioral Sciences’ werkt TiLPS samen met onderzoeksgroepen van universiteiten uit Barcelona, Madrid,
Philadelphia, Parijs (IHPST) en London (LSE). TiLPS participeert ook samen met de universiteit van Groningen
in het door NWO gefinancierde onderzoeksnetwerk Rationality and Decision. Verder heeft TiLPS
een NWO subsidie ontvangen voor het project ‘Towards Logic that Model Natural Reasoning’, een subsidie
ontvangen in het kader van DFG Schwerpunktsprogramm New Frameworks of Rationality voor het project
‘Explanatory Reasoning: Normative and Empirical Considerations’ en een NWO Rubicon subsidie voor het
project ‘An Agent-based Model of Thomas Kuhn’s Structure of Scientific Revolutions’.
In 2011 organiseerde TiLPS een aantal internationale colloquia en conferenties waaraan een scala van tien
tot vijftig wetenschappers hebben deelgenomen. De sprekers waren afkomstig van gerenommeerde instituten
uit de VS (University of Pennsylvania, Pittsburgh en Stanford University), Australië (Sydney University)
en het Verenigd Koninkrijk (University of Manchester). Zo organiseerde TiLPS de conferentie ‘On
Computing Natural Reasoning’ (Tilburg, 15-16 december 2011); in samenwerking met Madrid de conferentie
‘Statistics and Scientific Method I: The Controversy about Hypothesis Testing’ (Madrid, 15-16 december)
en samen met de University of Pittsburgh de conferentie ‘Formal Epistemology Meets Experimental Philosophy’
(Tilburg, 29-30 september 2011). Verder organiseert TiLPS om de twee jaar de ‘Descartes Lectures’,
die weer in 2012 zal plaatsvinden. Daarbij wordt er een internationaal erkend en gerenommeerde filosoof
uitgenodigd om een aantal lezingen te houden. In 2010 had TiLPS het genoegen Ian Hacking te ontvangen.
4.1.17 TILT – Tilburg Institute for Law, Technology and Society
TILT is een multidisciplinair instituut dat zich richt op de complexe wisselwerking tussen ontwikkelingen in
technologie, normatieve kaders en regulering. TILT combineert onderzoek van fundamentele en baanbrekende
wetenschappelijke inzichten met praktische vragen en ontwikkelingen in het recht, technologie en
samenleving. Daarnaast, draagt TILT actief bij aan lopende publieke debatten via media brede participatie
en door het uitvoeren van opdrachten van onderzoek en onderwijs.
49

In 2011 sloot TILT enkele grotere internationale en Europese onderzoeksprojecten af, waaronder Prime-Life.
Tegelijkertijd werden nieuwe projecten gestart zoals Robolaw (robotica en zijn juridische implicaties) en
COMMIT (over juridische aspecten van gezondheidsportals). Ook introduceerde TILT een nieuwe succesvolle
postdoctorale cursus over privacy en data protectie in samenwerking met De Brauw Blackstone Westbroek
en ICT-Office. Daarnaast honoreerde de Europese Commissie het Erasmus Mundus Joint Doctorate
Programme on Law, Science en Technology. Dit is een gezamenlijk initiatief van TILT en de universiteiten
van Bologna, Barcelona, Turijn, Mykolas Romeris, Luxembourg en Hannover. Dit programma biedt onderwijs,
trainingen en supervisie faciliteiten en beurzen voor promovendi op het gebied van recht, wetenschap
en technologie. Het is het eerste Joint Doctorate Programme van Tilburg University.
In november 2011 was de officiële kick-off van PI.Lab. TILT werkt hierin aan betere oplossingen voor het
beheren van online privacy en elektronische identiteiten samen met de Radboud Universiteit, TNO en
SIDN, het bedrijf achter de verdeling van internetdomeinnamen in Nederland, Het samenwerkingsverband
is uniek omdat het de technische, juridische en socio-economische aspecten van privacy en identiteit integraal
onderzoekt.
TILT-hoogleraar Corien Prins werd benoemd tot ICT personality of the year voor haar bepalende bijdrage
aan het onlangs verschenen WRR rapport iOveheid over de veranderende rol en verantwoordelijkheid van
de overheid in de digitale samenleving. In dit rapport concludeert de WRR dat in de dagelijkse digitale praktijk
een iOverheid is ontstaan die volop ‘draait’ op nieuwe informatiestromen die door ICT mogelijk zijn
gemaakt. Die nieuwe iOverheid loopt echter flink uit de pas met de bestaande structuur en de verantwoordelijkheden
van de overheid. De WRR doet in dit rapport inhoudelijke en institutionele aanbevelingen om
de noodzakelijke paradigmawisseling van eOverheid naar iOverheid in goede banen te leiden.
Op 16 februari verdedigde Nadezda Purtova cum laude haar proefschrift over ‘Property rights in personal
data’, waarmee ze ook de dissertatieprijs van Tilburg University won. Op 11 en 12 april 2011 vond te Tilburg
de internationale conferentie ‘TILTing Perspectives -Technologies on the Stand Legal and ethical questions
in neuroscience and robotics’ plaats. Vijf internationaal gerenommeerde deskundigen op het gebied van
verschillende disciplines waaronder o.a. robotica, neuroscience en ethiek gaven een Keynote speech en 23
wetenschappers presenteerden een paper. Tenslotte kan TILT ook terugkijken op een spectaculaire groei
van zowel het aantal nationale als het aantal internationale studenten voor de internationale master Law
and Technology.
4.1.18 Tranzo – Wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn
Tranzo is het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van Tilburg University. Onze missie is het
verbinden van wetenschap en praktijk op het gebied van zorg en welzijn. Hierbij is de interactie tussen
drie partijen van wezenlijk belang: onderzoekers, professionals (zoals zorgverleners en beleidsmedewerkers)
en diegenen waar we het allemaal voor doen: de burger, de patiënt of meer algemeen: de
vraagzijde. Het verbinden van wetenschap en praktijk gebeurt onder andere door middel van onze academische
werkplaatsen. Dit zijn duurzame samenwerkingsverbanden tussen de universiteit en praktijkinstellingen,
waarin wordt gewerkt aan wetenschappelijke kennisontwikkeling en aan innovatie van
het (zorg)aanbod in de betrokken sector. Binnen de academische werkplaatsen spelen science practitioners,
professionals die deels werken in de praktijk en deels binnen de universiteit, vaak een centrale rol.
50

Elke science practitioner is als het ware een brug tussen wetenschap en praktijk.
In 2011 hebben we extra aandacht gegeven aan de kennis van de vraagzijde. Binnen Tranzo en haar adviesraad
hebben strategiediscussies plaatsgevonden en er is een universiteitsnetwerk ‘patiëntenparticipatie’
gestart. Een zeer bijzondere gebeurtenis in 2011 is dat een achtste academische werkplaats is gestart binnen
Tranzo, de Academische Werkplaats ‘Leven met een verstandelijke beperking’. Twee nieuwe bijzonder
hoogleraren werken sinds medio 2011 in Tranzo-verband: Christina van der Feltz (vanuit GGz Breburg)
en Petri Embregts (vanuit Dichterbij). Ook hielden de in 2010 benoemde hoogleraren Ien van de Goor
(leerstoel van CZ) en Inge Bongers (leerstoel van GGzE en IVA ) in 2011 hun oratie. Daarnaast hebben zes
Tranzo medewerkers in 2011 met succes hun proefschrift verdedigd. Ongeveer 105 internationale peer reviewed
publicaties zijn verschenen en 119 Nederlandse publicaties. En er is voor ruim k€900 aan subsidie
verworven.
Een andere mijlpaal was het 25–jarig jubileum van De Stichting tot bevordering van Wetenschappelijk Onderwijs
en Onderzoek in de Gezondheidszorg (SWOOG). Ter ere van dit jubileum is het boek ‘Tilburg,
broedplaats van zorgmanagers’ gepresenteerd tijdens een symposium. Jos Werner verzorgde hier de zevende
Stolte lezing. Naast deze geslaagde bijeenkomst is er in 2011 nog een tiental grotere en kleinere
symposia georganiseerd.
4.1.19 TSC – Tilburg Sustainability Center
Het doel van het TSC is om de expertise op het gebied van duurzaamheid op Tilburg University te bundelen,
te versterken en maatschappelijk en internationaal op de kaart te zetten. Onder leiding van wetenschappelijk
directeur Aart de Zeeuw en manager Hilde Baert is het centrum op de rails gezet. TSC opereert als een
interdisciplinair centrum voor duurzame ontwikkeling. TSC wil bijdragen leveren aan de wetenschap en, in
samenwerking met bedrijven, overheid en andere organisaties, aan duurzame ontwikkeling. Inmiddels zijn
er zestien hoogleraren, dertien onderzoekers en acht PhD studenten actief in het centrum.
In 2011 heeft TSC structuur gekregen. De onderzoekers werken vanuit verschillende departementen aan
onderwijs en onderzoek en komen in TSC verband samen om interdisciplinariteit te bevorderen. Daarnaast
organiseert TSC een reeks van activiteiten in verschillende verbanden en op verschillende niveaus. Er is
een regulier wetenschappelijk seminar met interne en externe sprekers en er zijn lunch seminars voor een
breder publiek over actuele maatschappelijke thema’s. Eens per jaar organiseert TSC een diner pensant
in den Haag voor een selecte groep mensen uit de top van de overheid en van het bedrijfsleven met een
gerenommeerde gastspreker. Tot slot organiseert TSC ook internationale wetenschappelijke conferenties.
Enkele highlights In 2011 waren het diner pensant op 19 april georganiseerd door Roel in ‘t Veld met als
gastspreker Hans Wijers van AKZO-Nobel over het grote bedrijfsleven als motor van duurzame ontwikkeling,
het lunchseminar op 21 juni met spreker Dirk Brounen over energie-indicatoren en de huizenmarkt, de
wetenschappelijke conferentie op 23 en 24 mei georganiseerd door Aart de Zeeuw als afsluiting van het Europese
onderzoeksproject over de ‘tragedy of the commons’, de sessie over milieubeleid op 1 juli in Rome
op de conferentie van de European Association of Environmental and Resource Economists met vanuit
Nederland directeur milieu Bernard ter Haar, en de Warandelezing op 18 november van Wubbo Ockels in
samenwerking met Academic Forum, het Brabants Dagblad en de Brabantse Milieufederatie.
51

In 2010 is een aantal activiteiten in gang gezet die in 2011 verder zijn ontwikkeld. De website FS Insight over
onderzoek op het gebied van financiering en duurzaamheid is ontwikkeld onder leiding van Kees Koedijk
en Hilde Baert in opdracht van het Holland Financial Center. Reyer Gerlagh zit in een schrijfgroep van het
Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), en Herman Vollebergh is bij het TSC gedetacheerd
voor een dag in de week vanuit het Planbureau voor de Leefomgeving om de samenwerking te bevorderen.
De leerstoel ‘Governance and Sustainability’ van Roel in ‘t Veld is voorgedragen bij UNESCO om opgenomen
te worden in hun leerstoelenbestand. TSC draagt bij aan een onderzoeksprogramma van het CREE in
Oslo. In 2011 heeft een consortium onder leiding van ZEW in Mannheim, waar TSC deel van uitmaakt onder
coordinatie van Sjak Smulders, een groot project binnengehaald in het kader van FP7 van de Europese
Unie. Jonathan Verschuuren is gevraagd om hiervoor juridische expertise te leveren. Andere deelnemers
zijn onderzoeksinstituten in Oslo, London en Venetië. Het onderwerp is instrumenten van klimaatbeleid.
Dit programma met de naam ENTRACT gaat in 2012 van start.
4.2 Gelieerde instituten
4.2.1 IVA Beleidsonderzoek en advies
De missie van IVA is om door middel van toegepast sociaalwetenschappelijk onderzoek en daarop gebaseerde
adviezen bij te dragen aan een verhoging van de kwaliteit van beleid dat gericht is op de verbetering
van publieke waarden, meer in het bijzonder op het gebied van onderwijs, zorg en welzijn, veiligheid, werk
en sociale zekerheid.
De visie van IVA is dat organisaties in het publieke domein tot betere prestaties komen wanneer ze meer
inzicht hebben in de kwaliteit van de beleidsvoering en dat kwalitatief hoogwaardige wetenschappelijke
inzichten en empirische gegevens hen daarbij kunnen ondersteunen. Dit kan zowel in de fase van de
beleidsvoorbereiding en –formulering, tijdens de uitvoering en tijdens de evaluatie. Bij een moderne kenniseconomie
hoort een slim georganiseerd systeem van publieke dienstverlening dat voor inwoners toegevoegde
waarde heeft. Beleidsonderzoek- en advies verbetert daarbij doeltreffendheid, doelmatigheid en
verantwoording. Onze verbinding met Tilburg University waarborgt daarbij zowel de wetenschappelijke
kwaliteit als onze onafhankelijkheid.
De economische crisis heeft de markt voor beleidsonderzoek sterk onder druk gezet. Dit heeft ertoe geleid
dat IVA zich gedwongen zag een aantal pijnlijke maatregelen te nemen. Eind 2010 is besloten tot een reorganisatie
met een krimp van het personeelsbestand van circa 25%. De betreffende medewerkers zijn in de
loop van 2011 uitgestroomd. Ook de huisvesting werd aangepast: van twee verdiepingen heeft IVA nu alle
activiteiten samengebracht op één verdieping in het Tiasgebouw.
In 2011 is de derde lichting trainees gestart; drie studenten van de Extended Masteropleiding Organisatiewetenschappen
combineren gedurende een jaar het schrijven van hun afstudeerscriptie met het opdoen
van praktijkervaring bij IVA.
Ter gelegenheid van de oratie van prof. dr. Inge Bongers, organiseerde IVA in samenwerking met GGZE
en TRANZO op 11 februari 2011 het symposium: ‘GGZ innovatief: management van innovatie in de GGZ.
Professor Bongers stelde in haar rede dat, door de steeds hogere eisen die de samenleving stelt aan de
52

geestelijke gezondheidszorg, continue verbetering en vernieuwing van organisatie, management en beleidsprocessen
noodzakelijk is. Het is van groot belang deze processen te onderbouwen met het best
beschikbare bewijs. Dit bewijs is gestoeld op wetenschappelijke kennis, professionele ervaring en kennis
van de context.
Senioronderzoeker Kees Korevaar presenteerde op 8 februari tijdens een symposium zijn boek ‘Op eigen
kracht, arbeidsrelaties na de verzorgingsstaat’. Het eerste exemplaar werd uitgereikt aan SER-voorzitter
Alexander Rinnooy Kan. In zijn boek belicht Korevaar de positie van ‘onafhankelijke werknemers’. Zij zijn
economisch en qua beleving onafhankelijk van hun werkgever. Hij stelt in zijn boek dat werken op eigen
kracht vraagt om ander leiderschap, andere rechten en plichten en nieuwe omgangsvormen op het werk.
Senior onderzoeker prof. dr. Loek Nieuwenhuis werd in 2011 benoemd tot bijzonder hoogleraar aan het
Ruud de Moor Centrum van de Open Universiteit. Hij werd houder van de door IVA gevestigde nieuwe
leerstoel: ‘Leven lang leren op de werkplek; de docent als professional en participant’.
4.2.2 IVO – Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken
Versterking van de samenwerking met universiteiten in ontwikkelingslanden is een van de prioriteiten van
het IVO. Op deze manier wordt ook mede invulling gegeven aan het internationaliseringsbeleid van de
eigen universiteit. De afgelopen jaren zijn projecten uitgevoerd met universiteiten in Azië, Afrika en Latijns
Amerika. In 2011 is begonnen met een groot project in Ethiopië, waarover de rest van dit verslag gaat.
Dit project wordt uitgevoerd door een consortium geleid door het IVO. De andere partners zijn Fontys in
Tilburg, het Afrika Studie Centrum in Leiden en Northwest University in Zuid Afrika. Vanaf begin 2011 wordt
door dit consortium samengewerkt met vier universiteiten in Ethiopië: Addis Abeba University (de Faculty
of Economics and Business en de School of Commerce), de Civil Service University (ook in de hoofdstad),
Arba Minch University (de Faculty of Economics) en Mekelle University (waar naast de economische ook
de juridische faculteit deelneemt).
Het accent ligt daarmee sterk op de samenwerking op het gebied van de economische wetenschap, inclusief
een component openbaar bestuur (met name belastingen). Doel is het in brede zin versterken
van de capaciteit van de deelnemende faculteiten, in een project met een looptijd van vier jaar. Volgens
de richtlijnen van de Nuffic (de financier van het project) moet daarbij in het bijzonder aandacht worden
besteed aan het gender beleid en aan de relatie van de faculteiten met de arbeidsmarkt en meer algemeen
het bedrijfsleven.
Met het project wordt vooral beoogd de onderzoekscapaciteit te versterken, en meer in het bijzonder de capaciteit
van de eigen promotieprogramma’s. Daarnaast wordt beoogd de curricula beter te laten aansluiten
bij de mogelijkheden van de arbeidsmarkt. Binnen de gender component worden meer kansen geboden
voor vrouwen om deel te nemen, terwijl bij het onderzoek extra aandacht wordt gegeven aan gender gerelateerde
thema’s.
53

Voor Tilburg is vooral interessant dat het project de mogelijkheid biedt aan 100 stafleden van de deelnemende
Ethiopische faculteiten om te promoveren. De basis hiervoor wordt gelegd in een cursus van twee
maanden in Tilburg, gericht op methoden van onderzoek. Deze cursus wordt aangeboden aan vijf groepen
van steeds twintig deelnemers. De eerste is gestart in november, helaas met enige vertraging omdat het erg
moeilijk is voor zo’n grote groep adequate huisvesting te vinden in Tilburg.
Naast een formeel klassikaal programma krijgen de deelnemers begeleiding bij het verbeteren van hun
onderzoeksvoorstel. Gelukkig bleek het mogelijk een groot aantal stafleden in Tilburg bereid te vinden een
bijdrage te geven aan de begeleiding, zodat optimaal geprofiteerd kan worden van de hier aanwezige specialistische
kennis. Deze begeleiding wordt op afstand voortgezet na terugkeer van de deelnemers naar de
eigen universiteit. Het eerste jaar is er primair op gericht een onderzoeksvoorstel te schrijven dat voldoet
aan internationale standaarden. Aan het einde van het eerste jaar valt voor de kandidaten de definitieve
beslissing over doorgaan of stoppen.
Gezien de context van het project is de keuze van onderwerpen primair gericht op Ethiopië. Op deze manier
wordt meer systematisch meegewerkt aan de opbouw van meer hoogwaardige kennis over de eigen
economie en samenleving. Over het onderzoek moet ook worden gepubliceerd in internationale tijdschriften
als onderdeel van het kwaliteitsbeleid. Door deze formule is de verwachting dat op termijn ook meer
langdurige samenwerking op het gebied van onderzoek kan worden gerealiseerd tussen Tilburg University
en de partners in Ethiopië.
54

Hoofdstuk 5 Onderzoek
5.1 Visitaties en kwaliteitszorg onderzoek
In 2011 zijn de onderzoeksprogramma’s van de departementen Psychologie en Methoden en Technieken
van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences door een externe evaluatiecommissie beoordeeld.
Het betrof een landelijke visitatie, waarin vrijwel alle Nederlandse universiteiten hebben geparticipeerd. De
resultaten van de beoordeling zullen naar verwachting in 2012 worden bekend gemaakt.
In 2011 heeft tevens de mid-term review van Economie en Management (CentER for Research in Economics
and Business) plaatsgevonden. De resultaten van deze tussentijdse beoordeling waren zeer positief, waarbij
de commissie primair wees op de vooraanstaande internationale reputatie van het onderzoek.
Geplande visitaties in 2012
Voor 2012 zijn er diverse onderzoeksvisitaties gepland:
- De Tilburg School of Humanities voert in 2012 een onderzoeksvisitatie uit voor haar departementen
Communicatie- en Informatiewetenschappen en Filosofie. Voor het departement Cultuurwetenschappen
zal een mid-term review worden uitgevoerd.
- De Tilburg School of Catholic Theology neemt in 2012 deel aan de landelijke onderzoeksvisitatie
Theologie.
- Het departement Bestuurskunde van de Tilburg Law School voert in 2012 een mid-term review uit.
5.2 Cijfermateriaal
Wetenschappelijke publicaties 1) 2) 2009 2010 2011
TiSEM 344 344,5 410,5
TLS 632 609 685
TSB 512 543,5 664
TSH 329 355 410,5
TST 119 87 108
Tilburg University 1936 1939 2280
1)
Inclusief proefschriften, monographs en edited books
2)
Bij een gezamenlijke promotie wordt deze over twee of meer faculteiten verdeeld
55

Output per faculteit
Tilburg School of Economics and Management
Output volgens SEP-indeling 2009 2010 2011
Academic In refereed journals 230 248 262
Publications In other journals 5 3 6
Book chapters 79 63 93
Totaal 314 314 361
Monographs en edited books 13 7 12
PhD Theses (diss. I en II) 17 23,5 37,5
Professional publications and products 94 52 98
Tilburg Law School
Output volgens SEP-indeling 2009 2010 2011
Academic In refereed journals 142 142 177
Publications In other journals 146 124 130
Book chapters 264 242 274
Totaal 552 508 581
Monographs en edited books 60 82 80
PhD Theses (diss. I en II) 20 19 24
Professional publications and products 363 275 235
Tilburg School of Social and Behavioral Sciences
Output volgens SEP-indeling 2009 2010 2011
Academic In refereed journals 367 365 438
Publications In other journals 0 4 1
Book chapters 100 112 150
Totaal 467 481 589
Monographs en edited books 15 17 32
PhD Theses (diss. I en II) 30 47,5 43
Professional publications and products 88 79 115
56

Promoties 1) 2009 2010 2011
Tilburg School of Humanities
Output volgens SEP-indeling 2009 2010 2011
Academic In refereed journals 102 110 133
Publications In other journals 14 10 14
Book chapters 176 182 212
Totaal 292 302 359
Monographs en edited books 22 33 31
PhD Theses (diss. I en II) 15 20 20,5
Professional publications and products 45 66 59
Tilburg School of Catholic Theology
Output volgens SEP-indeling 2009 2010 2011
Academic In refereed journals 28 21 26
Publications In other journals 11 11 10
Book chapters 64 48 60
Totaal 103 80 96
Monographs en edited books 13 7 9
PhD Theses (diss. I en II) 3 0 3
Professional publications and products 65 53 66
Promoties per faculteit
TiSEM 17 23,5 37,5
TLS 20 19 24
TSB 30 47,5 43
TSH 15 20 21,5
TST 3 - 3
TIAS NIMBAS - 1 2
Tilburg University 85 111 131
1)
Bij een gezamenlijke promotie wordt deze over de twee faculteiten verdeeld
57

Gemiddeld cumulatief promotierendement per HOOP-gebied
HOOP-gebied instroom promotie
2001 t/m 2007

Toegewezen 1e geldstroom per faculteit in € x 1.000*
2009 2010 2011
TISEM 29.640 27.674 29.013
TLS 14.520 14.751 15.975
TSB 17.721 17.566 16.937
TSH 13.003 13.301 14.441
TST 5.223 4.481 4.508
Totaal 80.107 77.773 80.874
* 1e geldstroom is totale 1e geldstroom (onderwijs en onderzoek)
Ontvangsten 2e en 3e geldstroom per faculteit
2e geldstroom
3e geldstroom
2009 2010 2011 2009 2010 2011
TISEM 5.371.273 5.745.620 3.425.194 6.644.327 6.435.204 6.850.158
TLS 1.095.175 951.375 1.091.298 4.470.594 5.259.708 4.071.764
TSB 2.030.241 2.841.675 3.651.696 2.886.263 3.879.706 3.112.802
TSH 1.301.023 1.178.378 1.534.099 801.750 734.616 714.695
TST - - - 67.233 178.938 112.826
Totaal 9.797.712 10.717.048 9.702.287 14.870.167 16.488.172 14.862.245
5.3 Onderzoekssubsidies
Toegekende subsidiebedragen NWO (in euro’s) 2009, 2010 en 2011
2009 2010 2011
TiSEM 3.943.000 3.583.526 835.077
TLS 1.610.034 1.405.000 458.193
TSB 4.562.770 7.797.648 1.392.674
TSH 456.336 100.000 1.138.269
TST - - -
Totaal 10.572.140 12.886.174 3.824.213
Toegekende NWO-subsidies, uitsplitsing 2011
Persoonsgebonden subsidies Overige NWO-subsidies Totaal
TiSEM 426.002 409.075 835.077
TLS 250.000 208.193 458.193
TSB 368.000 1.024.674 1.392.674
TSH 118.000 1.020.269 1.138.269
TST - - -
Totaal 1.162.002 2.662.211 3.824.213
59

Toegekende subsidiebedragen EU (in euro’s) 2009, 2010 en 2011
2009 2010 2011
TiSEM 861.913 1.485.344 369.486
TLS 467.681 912.000 739.226
TSB 215.764 586.273 3.019.787
TSH 216.550 - -
TST - - -
Overige - 1.511.000 -
Totaal 1.761.908 4.494.617 4.128.499
EU-subsidies 2011
Acroniem / Naam Regeling Aanvrager Subsidie
(aandeel TiU)
TiSEM ORGGROWTH KP7 Marie Curie, IRG J. Kuilman 100.000
TiSEM INCPATSYS KP7 Marie Curie, IEF F. Schütt 169.486
TiSEM FINMIS KP7 Marie Curie, CIG B. Uras 100.000
TLS EDOLAD DG Education, Erasmus LLP M. Goodwin 285.000
TLS Female genital mutilation Tender EIGE A. Middelburg 10.650
TLS ROBOLAW KP7 Capacities, Science in R. Leenes 443.576
Society
TSB B-CCENTRE DG Home Affairs, ISEC S. Bogaerts 97.887
TSB BRAINAGE KP7 Cooperation, Health B. van den Bergh 66.300
TSB REPOPA KP7 Cooperation, Health L. van de Goor 355.600
TSB EMOBODIES KP7 ERC Advanced Grant B. de Gelder 2.500.000
Totaal 4.128.499
In 2011 zijn er aan tien onderzoeksprojecten waarin Tilburg University participeert EU-subsidies toegekend.
Het betreft hier zowel projecten bij het 7e Kaderprogramma (KP7) als projecten van andere Europese
organisaties, waaronder tenders van de verschillende Directoraten-Generaal. Van een aantal projecten is
hieronder een korte samenvatting te lezen.
ORGGROWTH - The Growth of New Entrepreneurial Ventures and the Internal Dynamics of Resources
ORGGROWTH is een Marie Curie project, onder het subprogramma International Reintegration Grants.
Het onderzoek gaat uitgevoerd worden door Jeroen Kuilman bij Tilburg School of Economics and Management.
Kernvraag van zijn onderzoek is hoe recente opgerichte organisaties succesvol groter kunnen
groeien.
60

INCPATSYS - Incentives in the Patent System
INCPATSYS is een Marie Curie project, onder het subprogramma Intra-European Fellowships. Het onderzoek
gaat uitgevoerd worden door Florian Schütt bij Tilburg School of Economics and Management.
Centraal in dit onderzoek staat het begrijpen van de stimulansen van de verschillende marktspelers die
betrokken zijn bij het proces van patentaanvragen.
FINMIS - Financial Development, Factor Misallocation and Total Factor Productivity
FINMIS is een Marie Curie project, onder het subprogramma Career Integration Grants. Het onderzoek
gaat uitgevoerd worden door Burak Uras bij Tilburg School of Economics and Management. Dit project
heeft als doel een kwantitatief macro-economisch model te maken waarmee de effecten van financiële ontwikkelingen
op middelentoewijzing en prestaties kunnen worden verklaard.
ROBOLAW - Regulating Emerging Robotic Technologies in Europe: Robotics facing Law and Ethics
De hoofddoelstelling van het project ROBOLAW is om te onderzoeken op welke wijze opkomende technologieën
op het terrein van de (bio)robotiek een impact hebben op de inhoud, betekenis en setting van
‘harde’ en ‘zachte’ wetten. Men onderzoekt hiertoe primair hoe regulatie beïnvloed wordt door ontwikkelingen
op het gebied van robotiek, met speciale aandacht voor menselijke verbeteringen. Het consortium
bestaat uit vier partners. Vanuit Tilburg University is TLS betrokken. De coördinatie ligt in handen van de
Sant’Anna School of Advanced Studies of Pisa (Italië).
BRAINAGE - Impact of Prenatal Stress on BRAIN AGEing
Binnen het BRAINAGE project onderzoekt men wat de effecten zijn van levensstijl, genetische factoren en
milieu-invloeden in de prenatale fase op het verouderen van de hersens en met leeftijd geassocieerde hersenaandoeningen.
Het gezond ouder worden van de hersens is een belangrijke indicator voor de kwaliteit
van de levenslange gezondheid. Het consortium bestaat uit acht partners. Vanuit Tilburg University is TSB
betrokken. De coördinatie ligt in handen van de University of Jena (Duitsland).
REPOPA - REsearch into POlicy to enhance Physical Activity
Het basisidee van REPOPA is het integreren van wetenschappelijke kennis, ervaringen uit het veld, en het
betrekken van beleidsmakers, om te onderzoeken waar synergie en duurzaamheid kunnen worden verkregen
op het gebied van het bevorderen van gezondheid en preventie. Het consortium bestaat uit negen
partners. Vanuit Tilburg University is TSB betrokken. De coördinatie ligt in handen van de University of
Southern Denmark (Denemarken).
5.4 Tilburg Social Innovation Lab
In juni 2011 is op Tilburg University het Tilburg Social Innovation Lab (TiSIL) gelanceerd. Daarmee wordt
invulling gegeven aan een deel van de strategische agenda Midden-Brabant; de marsroute voor de gezamenlijke
ambitie van gemeenten, onderzoeks- en onderwijsinstellingen en bedrijfsleven voor de periode
2010-2014, om Midden-Brabant toekomstgericht te positioneren als Hart van Brabant: Regio voor ‘Social
Innovation’.
61

Binnen Midpoint Brabant is een belangrijke rol weggelegd voor de kennisinstellingen. TiSIL draagt bij
aan de doelstellingen van Midpoint door het inbrengen van hoogwaardige wetenschappelijke kennis van
mens- en maatschappijwetenschappen. TiSIL vertegenwoordigt daarin ook Avans en Fontys hogescholen,
alsmede de NHTV en heeft als doel bij te dragen aan de valorisatie van de aan de instellingen aanwezige
kennis, maar ook een zichtbare bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de regio Midden-Brabant. TiSIL
is onderdeel van de Stakeholder Community waarbinnen een ecosysteem voor Social Innovation gecreëerd
wordt en kan zo ondermeer invulling geven aan de missie van Tilburg University; bijdragen aan de kwaliteit
van de samenleving van vandaag en morgen.
5.5 Stichting Bijzondere Leerstoelen
In dit verslag wordt gerapporteerd over de werkzaamheden van de Stichting Bijzondere Leerstoelen (SBL)
in 2011. Verder wordt beschreven welke nieuwe bijzondere leerstoelen er in 2011 zijn gevestigd.
Activiteiten
In 2011 zijn vier nieuwe bijzondere leerstoelen gevestigd, er zijn drie bijzondere leerstoelen beëindigd. Reden
voor beëindiging is in de meeste gevallen dat de middelen ontbraken om de bijzondere leerstoel voort
te zetten.
De werkzaamheden van SBL hadden in 2011 voornamelijk betrekking op de voorbereiding van de vestiging
van bijzondere leerstoelen, de benoeming van bijzonder hoogleraren en het in overleg met de contactpersonen
van de faculteiten sluiten van overeenkomsten met de vestigende instanties. Ook zijn evaluaties en
verlengingen van de leerstoelen in gang gezet.
Inmiddels heeft de belastingdienst de modelovereenkomst die wordt gebruikt voor gesponsorde hoogleraren
beoordeeld als BTW-proof. Verder heeft een werkgroep zich gebogen over de vraag of het onderscheid
tussen de bijzonder en (gesponsorde) gewoon hoogleraar nog wel zinvol is. De voorzitter van SBL zal met
de decanen hierover in gesprek gaan.
Faculteiten zijn op de hoogte gesteld van de verhoogde, geïndexeerde, bijdragen die vanaf januari 2011 van
externe instanties worden gevraagd voor de vestiging van een bijzondere leerstoel. Deze bedragen staan
ook op internet.
Het overzicht van de bijzondere leerstoelen is geactualiseerd en naar de faculteiten gestuurd. In december
2011 voert de secretaris van SBL gesprekken met de faculteiten over de voortgang van de leerstoelen en de
acties die in 2012 moeten worden ondernomen.
62

De bijzondere leerstoelen
In 2011 zijn de volgende leerstoelen gevestigd:
TLS
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
prof.mr.dr. A.T. Marseille
Empirische bestudering van het Bestuursrecht
Stichting Bestuursrecht en Bestuurskunde
TSB
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
prof. dr. H.J.A. van Bakel
Infant Mental Health
Stichting Dimence
TiasNimbas
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
prof.dr.ir.M.F. van Assen
Operational Excellence
Berenschotgroep b.v.
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
prof.dr. L. Houwen
Privaat-publiek ondernemingsrecht
Dirkzwager advocaten & notarissen
In 2011 zijn de volgende bijzondere leerstoel beëindigd:
TiSEM
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
Reden
prof.dr. G.Kant
Operations, Management en Informatietechnologie
Stichting EIT
Stichting heeft geen middelen gevonden.
TSH
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
Reden
prof. A. Bodar
Christendom, Cultuur en Media
Stichting Hieronymus
Stichting heeft onvoldoende middelen; TST heeft het voornemen
om de leerstoel over te nemen en is bezig een sponsor te vinden.
Naam bijzonder hoogleraar
Titel
Initiatiefnemer
Reden
prof. M.J .M. Hoondert
Muziek en Christendom
NSGV
NSGV heeft onvoldoende middelen; profiel sluit niet meer aan bij
het verder ontwikkelde profiel van TSH.
63

In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de bijzondere leerstoelen te zien in de afgelopen vijf jaren, en
tevens de verhouding hoogleraar – bijzonder hoogleraar in fte in 2011.
Ontwikkeling bijzonder hoogleraren in aantal 2007 - 2011
2007 2008 2009 2010 2011
TiSEM 12 12 11 12 11
TSB 13 14 15 17 19
TLS 8 9 7 8 9
TSH 8 11 13 15 12
TST 4 5 6 8 8
TiasNimbas 1 2 4 7 9
Totaal 46 53 56 67 68
Cijfers verhouding hoogleraar-bijzonder hoogleraar in fte 2011
M V Totaal %
TiSEM reg 73.7 7.5 81.2 97
bijz 2.8 0 2.8 3
TSB reg 25.4 6.3 31.7 88
bijz 2.4 1.85 4.25 12
TLS reg 33.4 4.2 37.6 95
bijz 1.4 0.4 1.8 5
TSH reg 20.5 2.2 22.7 90
bijz 1.8 0.8 2.6 10
TST reg 6.6 - 6.6 77
bijz 1.8 0.2 2.0 23
Totaal reg 159.6 20.2 179.8 93
bijz 10.2 3.25 13.45 7
Van de in totaal 193.25 fte hoogleraren in 2011 behoorde 7% tot de bijzonder hoogleraren. In 2010 bedroeg
dit percentage eveneens 7%. Van de reguliere hoogleraren (in fte) is in 2011 11% vrouw; van de bijzonder
hoogleraren is dit 24%. In 2010 waren deze percentages respectievelijk voor de reguliere en bijzonder
hoogleraren 11% en 23%.
64

Hoofdstuk 6 Onderwijs
6.1 Accreditatie
Tilburg School of Economics and Management
B Bedrijfseconomie februari 2017
B Econometrie en Operationele Research februari 2017
B Economie februari 2017
B Economie en Bedrijfseconomie februari 2017
B Economie en Informatica februari 2017
B Fiscale Economie februari 2017
B International Business augustus 2012
B International Business Administration december 2013
M Accounting februari 2017
M Econometrics and Mathematical Economics februari 2017
M Economics februari 2017
M Economics and Finance of Aging februari 2017
M Finance februari 2017
M Fiscale Economie februari 2017
M Information Management februari 2017
M International Economics and Finance februari 2017
M International Management februari 2017
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Algemene Economie juni 2016
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Wiskunde juni 2016
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Management en Organisatie juni 2016
M Marketing Management februari 2017
M Marketing Research februari 2017
M Operations Research and Management Science februari 2017
M Quantitative Finance and Actuarial Science februari 2017
M Strategic Management februari 2017
M Supply Chain Management augustus 2012
Onderzoeksmasters
Research Master Business augustus 2015
Research Master Economics augustus 2015
Tilburg Law School
B Bestuurskunde april 2018
B Fiscaal Recht maart 2012
B Internationaal en Europees Recht maart 2012
B Recht en Management december 2013
B Rechtsgeleerdheid maart 2012
M Bestuurskunde april 2018
M Fiscaal Recht maart 2012
65

M International and European Public Law maart 2012
M International Business Law maart 2012
M Law and Technology maart 2012
M Milieurecht maart 2012
M Nederlands Strafrecht in Europa maart 2012
M Recht en Management december 2013
M Rechtsgeleerdheid maart 2012
M Sociaal Recht en Sociale Politiek maart 2012
Onderzoeksmasters
Research Master Grondslagen en Methoden van de Rechtswetenschap februari 2016
Research Master Public Administration and Organizational Science april 2017
Tilburg School of Social and Behavioral Sciences
B Organisatiewetenschappen december 2013
B Personeelwetenschappen december 2013
B Psychologie december 2013
B Sociologie december 2013
B Vrijetijdwetenschappen december 2013
M Human Resource Studies december 2013
M Leisure Studies december 2013
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Maatschappijleer juni 2016
M Medische Psychologie augustus 2017
M Organisation Studies december 2013
M Psychologie en Geestelijke Gezondheid december 2013
M Social Psychology december 2013
M Sociology december 2013
Onderzoeksmaster
Research Master Social and Behavioral Sciences december 2012
Tilburg School of Humanities
B Algemene Cultuurwetenschappen december 2014
B Communicatie- en Informatiewetenschappen december 2014
B Liberal Arts and Sciences januari 2013
B Religie in Samenleving en Cultuur mei 2014
B Wijsbegeerte februari 2017
M Communicatie- & Informatiewetenschappen december 2014
M Filosofie februari 2017
M Kunst- & cultuurwetenschappen december 2014
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Filosofie juni 2016
M Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in Nederlands juni 2016
66

M Opleiding tot leraar v.o. van de 1e graad in
Religie in Samenleving en Cultuur december 2014
M Theologie & Religiewetenschappen december 2014
Onderzoeksmasters
Research Master Communicatie- & Informatiewetenschappen maart 2017
Research Master Filosofie februari 2016
Research Master Theologie & Religiewetenschappen februari 2016
Tilburg School of Catholic Theology
B Theologie december 2014
M Theologie december 2014
M Theologie & Religiewetenschappen december 2014
Onderzoeksmaster
Research Master Theologie & Religiewetenschappen februari 2016
TiasNimbas Business School
Executive Master in Finance november 2016
Executive Master in Public and Non-Profit Management maart 2017
Executive Master of Actuarial Science oktober 2017
Executive Master of Business Valuation november 2016
Executive Master of Health Administration september 2014
Executive Master of Information Management november 2014
Executive Master of Management and Organisation oktober 2016
Executive Master of Management in Education maart 2017
Executive Master of Operations and Supply Chain Excellence oktober 2014
Register Controller / Executive Master of Finance and Control april 2018
Voltijdprogramma International MSc in Business Administration mei 2016
Deeltijdprogramma International MSc in Business Administration mei 2016
MBA provision & Internationals MSc in Business Administration februari 2016
Accreditatie
Tilburg University heeft zich aangemeld bij de NVAO voor de Instellingstoets kwaliteitszorg. In het najaar
van 2012 zal Tilburg University worden beoordeeld op een aantal centrale kenmerken op het terrein
van kwaliteitszorg. Door deelname aan de instellingstoets komen de opleidingen aan onze instelling die
ge(her)accrediteerd moeten worden sinds 1 januari 2011 in aanmerking voor een ‘beperkte toetsing’. Elementen
die al in de Instellingstoets beoordeeld worden, vallen buiten de opleidingsbeoordeling. De opleidingen
worden nog enkel geaccrediteerd op basis van de inhoudelijke kwaliteit waardoor de aandacht bij
de essentie van het onderwijs ligt.
67

Nieuwe opleidingen
In 2011 is een aantal initiatieven in gang gezet voor het starten van nieuwe opleidingen. Een nieuwe opleiding
wordt door het ministerie van OCW en de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)
getoetst op respectievelijk macrodoelmatigheid en op potentiële kwaliteit. Tilburg University heeft voor de
bacheloropleiding Global Law een toets macrodoelmatigheid aangevraagd. Het ministerie van OCW besluit
in 2012 over de macrodoelmatigheid van de voorgenomen opleiding. De masteropleidingen International
Business Taxation en Victimology and Criminal Justice zijn door een visitatiecommissie onderzocht
op potentiële kwaliteit. De NVAO zal hierover in 2012 een besluit nemen.
Heraccreditatie
Bestaande opleidingen worden om voor bekostiging van overheidswege in aanmerking te blijven zesjaarlijks
beoordeeld door de NVAO. In 2011 heeft de NVAO de volgende opleidingen positief beoordeeld:
B Economie en Informatica
B Economie
M Finance
M Information Management
M Econometrics and Mathematical Economics
M Operations Research and Management Science
M Quantitative Finance and Actuarial Science
M Accounting
M Marketing Research
M Strategic Management
M Supply Chain Management
M International Management
M Economics and Finance of Aging
M Economics
B Bestuurskunde
M Bestuurskunde
6.2 Ontwikkelingen in onderwijs
Uitreiking onderwijsprijzen
Tilburg University kent jaarlijks prijzen toe voor de beste masterthesis en researchmasterthesis uit het
voorgaande academisch jaar.
In 2011 ging de eerste prijs voor de masterthesis naar de thesis ‘The effects of knowledge base characteristics
and dynamics upon firm performance in technological innovation’ van Martijn Goossen. In deze thesis
heeft Martijn Goossen een specifiek conceptueel model ontwikkeld waarin knowledge base diversiteit, evaluatie
en integratie de kwantiteit en kwaliteit van de technologische innovatie van een bedrijf beïnvloeden.
Voor het empirisch testen van dit model maakte hij gebruik van een dataset met 825 jaarlijkse observaties
van de Noord-Amerikaanse semi-conductor industrie. De jury was onder de indruk van de uitstekende analytische
vaardigheid en de creativiteit in de onderzoeksdesign van deze student.
68

De 2e prijs voor de beste masterthesis was voor een thesis over de geschriften en het denken van Elisabeth
Catez, een heilige mystica, die leefde van 1880 tot 1906. Het betreft een zeer goed geschreven werkstuk
met een uitgesproken theologisch karakter en is zowel maatschappelijk als wetenschappelijk relevant. De
onderzoeksvraag is creatief en grensverleggend en gedegen methodologisch uitgewerkt. De studente, Jolanda
Jacobs, heeft op innovatieve en intelligente wijze elementen uit verschillende feministisch literaire
benaderingen gecombineerd en uitgewerkt naar een coherente analysemethode.
De prijs voor de beste researchmasterthesis ging naar Veronique Verhagen voor haar thesis ‘Individual
differences in entrenchment of Multi-word units’. Voor deze thesis ontving ze het ongewone cijfer 10. De
thesis gaat over het verschijnsel dat veel woorden in taal steeds samen voorkomen. Veronique onderzoekt
of er verschil is in de sterkte waarmee deze woordcombinaties in de hoofden van mensen zitten en waardoor
deze eventuele verschillen verklaard kunnen worden. Ze heeft daarvoor een relatief nieuwe methode
in de taalkunde geïntroduceerd. De resultaten van het onderzoek zijn bijzonder interessant. De thesis
draagt daadwerkelijk bij aan de ontwikkeling van het onderzoeksgebied. De thesis is helder geschreven,
de onderdelen zijn mooi in balans, de resultaten worden toegankelijk gepresenteerd en gevolgd door een
interessante discussie.
Tweejaarlijks wordt de onderwijsinnovatieprijs uitgereikt voor de beste onderwijsinnovatie van de voorgaande
twee jaar. In 2011 is de eerste prijs toegewezen aan de Extended Master Organization Studies van
TSB. In deze master volgen studenten het eerste semester onderwijs. In het daarop volgende jaar besteden
studenten gemiddeld 50% van hun tijd aan het uitvoeren van onderzoek en het schrijven van de masterthesis
en 50% aan een junior traineeship bij een van de partnerorganisaties van het departement. De master
duurt in totaal 1,5 jaar. Centrale doelstelling van de extended master is studenten in de gelegenheid stellen
concrete werkervaring in een organisatie op te doen, de empirische basis voor hun masterthesis te verstevigen
en het tijdens de studie geleerde in de praktijk te brengen.
De tweede prijs was voor de Distance Courses Liberal Arts and Sciences. Deze cursussen zijn ontwikkeld
door een team van docenten van de verschillende faculteiten van TiU. Door deze cursussen kunnen studenten
die voor hun studie in het buitenland verblijven een verplichte bachelorcursus volgen. De cursussen
starten met een kick off meeting. Vervolgens is een flexibel programma uitgewerkt zodat studenten de activiteiten
voor de cursussen zoveel mogelijk zelf in kunnen plannen in hun rooster. Wel is een aantal deadlines
ingebouwd. De technische vereisten zijn zo beperkt mogelijk gehouden omdat niet alle studenten in
het buitenland over geavanceerde internetmogelijkheden kunnen beschikken. Hoewel deze onderwijsvorm
meer inspanning en discipline vraagt van de studenten, zijn de studieresultaten van deze studenten dezelfde
als van de studenten die de reguliere cursussen volgen.
Een eervolle vermelding ging naar Angela Driessen, die een website heeft ontwikkeld waarin alle innovatie
op het gebied van onderwijs van docenten bij TiSEM op een overzichtelijke wijze gepresenteerd wordt.
Intensivering onderwijs
Met ingang van 1 september 2011 is de BSA-norm verhoogd naar 42 ECTS. Om te bevorderen dat studenten
deze norm halen hebben de faculteiten plannen ontwikkeld voor intensivering van het onderwijs.
69

Het College heeft daarvoor voor zes jaar middelen ter beschikking gesteld, toe te wijzen in twee tranches.
De faculteiten dragen daar uit eigen middelen ten minste een zelfde bedrag aan bij. De door de faculteiten
ingediende voorstellen zijn allen gehonoreerd en in 2011 van start gegaan. Het betreft Research Based
Learning van TiSEM, Actief Leren van TSB, Intensivering en Academisering van TLS, Academische Schrijfvaardigheid
van TSH en Blended Learning Project Bijbelwetenschappen van TST.
Toetsbeleid
In de nieuwe wet Versterking Bestuur en de nieuwe opzet van het accreditatiestelsel wordt een groter
gewicht gegeven aan de kwaliteit van toetsen en de rol van de examencommissie bij de borging van deze
kwaliteit. Om nader vorm te geven aan de kwaliteit van toetsen heeft het College een werkgroep toetsbeleid
ingesteld. Deze werkgroep heeft een notitie voorbereid waarin een algemeen universitair toetsbeleid voor
Tilburg University wordt geschetst. Het is aan de examencommissies en de opleidingen om hier binnen de
eigen faculteit verder invulling aan te geven.
In de notitie wordt vooral ingegaan op de validiteit, betrouwbaarheid en transparantie van de toetsing en
de wijze waarop de examencommissies de kwaliteit van de toetsing kunnen borgen. Belangrijkste aanbevelingen
zijn het opstellen van een toetsplan door de opleidingen en het maken van een specificatietabel voor
hun cursus door docenten. Ter ondersteuning hierbij zijn voorbeelden gegeven.
6.3 ICT en onderwijs
PC Availability
Over de campus verspreid zijn 1300 werkplekken beschikbaar voor de studenten. Hiervan zijn er ruim 740
voorzien van een pc. In 2011 is een vernieuwde tool ontwikkeld door LIS onder de naam ‘PC Availability’.
Hiermee kunnen studenten zien welke werkplekken er op de campus vrij zijn. Deze tool is ook te downloaden
als app voor de iPhone, Android en Blackberry.
iStudent TiU app
In samenwerking met TiSEM ontwikkelde LIS een handige app voor de Blackberry, iPhone en Android. Cijfers,
roosters, roosterwijzigingen, beschikbare pc’s op de campus, OV-informatie etc. zijn gratis te downloaden
in de App World. Dat de app goed loopt blijkt wel uit de raadpleegaantallen voor Android en Blackberry
(d.d. 19 december): PC Availability (41506) – Personal Schedule (31404) – Personal Grades (13473)
– Personal Schedule Changes (3603) – OV 9292 (2276) – MenuPubTrans (1770) – News & Events (1683).
Tilburg University RefCite
LIS heeft samen met het Language Center de RefCite ontwikkeld. Een online zelfstudiemodule over refereren,
plagiaat, citeren en citatiestijlen. Het is een bundeling van de expertise van LIS over refereren en van
het Language Center over academisch schrijven.
‘Teaching large groups: new horizons in interactive learning’
LIS organiseerde 19 december een universiteitsbrede onderwijsmiddag met als centrale thema ‘Teaching
large groups: new horizons in interactive learning’. Deze middag werd met 130 deelnemers, voornamelijk
docenten, een groot succes. De middag startte met de keynote prof dr. Martin Valcke (universiteit van
70

Gent). Op levendige en actieve wijze werd het thema How can we activate students in a traditional lecture?
behandeld. Practise what you preach is zijn credo. Een verhaal dat voor zowel beginnende als ervaren docenten
interessant was en aanknopingspunten bood voor het activeren van studenten. Na deze key-note
vonden er diverse inspirerende parallele sessies plaats, die werden verzorgd door collega-docenten.
TiU-wireless
Begin 2011 is de grens van meer dan 100.000 TiU-wireless sessies per dag gepasseerd. In het nieuwe collegejaar
is het aantal verbindingen met het wireless netwerk enorm toegenomen. Dit heeft vooral te maken
met de toename van het gebruik van internet op de mobiele telefoons. Er is een verdriedubbeling van het
aantal connecties ten opzichte van 2010. Op het piekmoment waren er zelfs 3907 verbindingen tegelijkertijd.
Interactieve web lectures
Tilburg University heeft in de persoon van Bob van den Brand van de Tilburg School of Economics and Management
in samenwerking met de afdeling LIS de eerste prijs gewonnen voor de meest innovatieve web
lecture. Dat gebeurde op een landelijke bijeenkomst waar tien onderwijsinstellingen hun meest innovatieve
web lectures presenteerden. Van den Brand bespreekt tijdens zijn live web lectures de leerstof en tentamens,
waarbij zijn studenten de mogelijkheid hebben om via een chat-functie vragen te stellen. Het doel
van de web lectures is het verhogen van het studiesucces. Dat is zeker gelukt: voor de cursus Accounting 2
steeg het slagingspercentage van 69 procent naar 83 procent. Van den Brand biedt studenten in het project
‘studeren zonder betutteling’ vijf mogelijkheden om naast de traditionele hoor- en werkcolleges de kennis
te verrijken aan de hand van korte web lectures: De prijs voor de web lectures maakt deel uit van OASE, een
2-jarig onderwijsinnovatieproject van SURFfoundation.
6.4 Post experience onderwijs
Een belangrijke vorm van kennisoverdracht aan de samenleving is het executive of postervarings onderwijs.
Tilburg University heeft het executive onderwijs ondergebracht in TiasNimbas Business School. Tias-
Nimbas is zowel de business school van Tilburg University als van de Technische Universiteit Eindhoven
en heeft vestigingen in Tilburg, Eindhoven, Utrecht, Bonn en Taipei. TiasNimbas streeft ernaar om door
middel van kwalitatief hoogwaardige opleidingen toegevoegde waarde te creëren voor managers en hun
organisaties. Onder het motto ‘Never Stop Asking’ combineert TiasNimbas de ‘frontiers of knowledge’
met ‘project based learning’. Dit alles leidt tot nieuwe inzichten en kennis in een omgeving waar service en
persoonlijke aandacht centraal staat. Het productportfolio bestaat uit diverse MBA opleidingen, een DBA
opleiding, executive master opleidingen, korte executive programma’s, een MSc opleiding en company
specific programma’s.
In 2011 is de samenwerking tussen TiasNimbas en Tilburg University versterkt door een nieuwe full-time
MBA-opleiding te starten in samenwerking met TiSEM. Daarnaast heeft TiasNimbas gezamenlijk met
TiSEM en Cranfield University School of Management de doctorale propositie versterkt door een combinatie
te maken tussen het DBA en PhD en vanaf 2012 het International Executive Doctorate aan te bieden.
In vergelijking met 2010 daalden de inkomsten van TiasNimbas Business School met 10% tot EUR 23,7
miljoen in 2011
71

MBA programma’s
TiasNimbas heeft een breed portfolio aan MBA programma’s voor professionals met minimaal 3 jaar werkervaring.
In 2011 is TiasNimbas, in samenwerking met TiSEM, succesvol gestart met een nieuwe internationale
full-time MBA waaraan 33 studenten uit 22 verschillende landen deelnamen. Uniek aan dit programma
is de koppeling tussen het academische curriculum, een ‘personal and career development program’ en
een ‘societal program’. Dit laatste biedt de deelnemers de mogelijkheid om vanuit andere disciplines (neurologie,
sport, kunst) of instituten (ngo’s, publieke organisaties) naar business management te kijken.
Een belangrijk aspect voor elk full-time MBA programma is professionele en pro-actieve Career Services. In
2011 is het aanbod aan Career Services aanzienlijk uitgebreid en verbeterd met meer carrière gerelateerde
workshops, een digitaal career platform en company visits.
In 2011 heeft TiasNimbas stappen ondernomen om van de beste aspecten van de twee MBA’s in Utrecht en
Tilburg, een nieuwe part-time Executive MBA te ontwerpen welke in september 2012 op beide locaties start.
Het programma is, net zoals de full-time MBA, gericht op een academisch curriculum gecombineerd met
praktische relevantie en persoonlijke en loopbaanontwikkeling om op deze manier deelnemers in staat te
stellen een verschil te maken op persoonlijk, organisatie- en maatschappelijk niveau.
Het International Executive MBA is een partnership tussen TiasNimbas en de graduate schools van Purdue
University (USA), Central European University Budapest (Hongarije), en GISMA Business School Hannover
(Duitsland). Het programma heeft consistent een plaats in de Europese top 20 en is leidend in
de volgende categorieën: carrièrevoortgang, internationale studenten, internationale cursussen en wetenschappelijke
staf met doctoraten. In 2011 is dit programma vernieuwd door onder andere een structurele
incorporatie van ‘blended learning’.
Executive Master programma’s
TiasNimbas blijft marktleider op het gebied van Executive Master Programma’s in Nederland. In 2009
is besloten om alle Executive Master Programma’s van TiasNimbas te laten accrediteren door de NVAO
als MSc’s om hiermee het onderscheid met deeltijd HBO-masters verder aan te scherpen. In 2011 zijn de
volgende Executive Masters geaccrediteerd: Health Administration, Public and Non-Profit Management,
Management in Education, Operations and Supply Chain Management, Information Management en Actuarial
Science.
Het aantal deelnemers aan Executive Masters in 2011 stond vanwege de conjuctuur onder druk. Voor 2012
wordt (nog) geen herstel voorzien. In 2011 is een start gemaakt met het introduceren van een Executive
Master opleiding in Amsterdam. Het gaat om de succesvolle Master of Management and Organisation.
Het programma zal aanvangen in maart 2012. Eind 2011 is eveneens een strategisch proces opgestart met
alle academic directors van alle Executive Masteropleidingen. De doelstelling is om de positionering van
TiasNimbas als instituut te vernieuwen en tot uiting te laten komen in alle programma’s. In de loop van
2012 en 2013 zullen de vernieuwingen worden geïmplementeerd.
72

MSc programma’s
Naast MBA programma’s en Executive Masters biedt TiasNimbas ook de masteropleiding, Internationaal
MSc in Business Administration, aan. Het full-time programma bestond in 2011 voor meer dan de helft uit
internationale studenten die de keuze hadden uit de specialisaties ‘Financial Management’ en ‘ Marketing
Management’. Dit programma is afgelopen jaar zowel in de full-time variant als in de part-time variant succesvol
van start gegaan, ondanks de niet altijd gunstige economische situatie. Focus voor 2011 was verdere
internationalisering via de uitbreiding van exchange mogelijkheden en toename van het aantal internationale
studenten.
De International MSc in Business Administration is in 2011 door AMBA erkend en succesvol geaccrediteerd.
Tevens is het programma weer opgenomen in de Financial Times ranking voor Masters in Management
en heeft op dit moment een 55e positie wereldwijd.
Executive programma’s
Het portfolio van korte Executive programma’s is in 2011 als nummer 1 gerankt in Nederland volgens de
Financial Times. Hiermee is de koppositie overgenomen van Nyenrode. Het gaat hierbij om een opmerkelijke
prestatie gegeven het feit dat TiasNimbas slechts vijf jaar geleden is begonnen om van deze activiteit
een strategisch speerpunt te maken. De flexibele opleidingsformule ‘Masterclass Cyclus for Executives’ is in
aantal deelnemers enorm gegroeid van 158 in 2010 naar 250 deelnemers in 2011. Deze groei onderstreept
de groeiende behoefte aan modulaire opleidingsformats. Een deel van deze groei is gerealiseerd in Amsterdam
waar Executive Programma’s in toenemende mate actief is.
In de tweede helft van 2011 heeft dit portfolio te kampen gekregen met vraaguitval, met name voor de
Advanced Management Programma’s. Senior managers en directeuren hadden als gevolg van de economische
crisis in toenemende mate moeite om tijd en geld vrij te maken voor het volgen van een Executive
Programma. TiasNimbas blijft in het domein van Executive Programma’s investeren in programmaontwikkeling.
Zo is TiasNimbas de nieuwe partner geworden van Netspar voor het verzorgen van masterclasses
op het gebied van pensioenen. Voorts is in samenwerking met EuroCIO, de Europese community van
CIO’s, TiSEM en enkele buitenlandse business schools een project opgestart voor het ontwikkelen en uitvoeren
van een Europees opleidingsprogramma op het gebied van Business & Enterprise Architecture. Dit
programma gaat van start in september 2012.
Company Specific Programma’s
De divisie Company Specific Programma’s specialiseert zich in het ontwikkelen van exclusieve, maatwerk
programma’s voor organisaties. De programma’s voorzien in managementontwikkeling en in organisatorische
ontwikkelingsdoelen, die een substantiële impact en verandering in de organisatie teweeg brengen.
Het ontwerp en de organisatie van de maatwerk programma’s vindt plaats in nauwe samenwerking met
onze klant (‘co-creatie’). Company Specific Programma’s zijn flexibel in inhoud, lengte, formaat, methodologie
en faculty . Alle programma’s worden door een toegewijd klantteam begeleid, dat verantwoordelijk is
voor inhoud, logistiek en kwaliteitscontrole. Programma’s worden naar wens van onze klanten op zowel
nationale als internationale locaties uitgevoerd. Maatwerk programma’s worden ontwikkeld op het gebied
van Leiderschap, General Management, Strategie, Finance, Marketing, Technologie & Operational Excellence
en Human Resource Management, voor zowel de profit als non-profit en publieke sector. ‘
73

2011 was een goed jaar. Ongeveer de helft van de programma’s betrof nieuwe opleidingen voor bestaande
klanten zoals Randstad, Alliander, DHV, Rabobank. Daarnaast zijn in 2011 programma’s ontwikkeld voor
nieuwe klanten zoals VION en Amphia. TiasNimbas Company Specific Programma’s heeft in de Financial
Times haar positie verder verbeterd in de Europese top 25 en scoort hoog op de criteria ‘Future Use’ en
‘Value for Money’
Doctor of Business Administration
In 2011 is de laatste groep deelnemers gestart van het DBA programma dat samen met Bradford University
wordt aangeboden. Deze groep bestaat uit 18 personen met een verscheidenheid aan achtergronden. In
een vierjarig traject wordt er gewerkt aan een proefschrift en bijbehorend DBA diploma.
De samenwerking met Bradford University is verdisconteerd en op het gebied van doctorale opleidingen
is TiasNimbas in november 2011 een samenwerking aangegaan met Cranfield University. Deze Engelse
universiteit heeft een sterke reputatie op het gebied van post-initieel onderwijs en draait al meer dan tien
jaar een succesvol DBA programma. TiasNimbas heeft gezamenlijk met TiSEM de doctorale propositie
versterkt door een combinatie te maken tussen het DBA en PhD. Vanaf 2012 biedt TiasNimbas het International
Executive Doctorate (DBA+PhD) aan.
Competence Centers
Binnen TiasNimbas zijn verschillende competence centers actief. Een competence center is een platform
voor onderzoekers binnen een specifiek domein. Een competence center heeft als hoofddoel bijdragen aan
de onderzoeksoutput van TiasNimbas en daarnaast een verbinding te maken met de maatschappij. De
hoofdactiviteiten van een competence center zijn onderzoekspublicaties, case studies, bedrijfsprogramma’s,
bijdrage aan de programma’s van TiasNimbas en de organisatie van seminars en conferenties. In
2011 waren er de volgende centers:
• CBMO (Centrum voor het Bestuur van de Maatschappelijke Onderneming) met een focus op onderzoeksen
onderwijsactiviteiten voor het bestuur en management van de maatschappelijke onderneming. Geleid
door prof.dr.ir. Kees Mouwen en prof.dr. Sietske Waslander.
• Globus (Instituut voor Globalisering en Duurzame ontwikkeling) richt zich op multidisciplinair onderzoek
en onderwijs op het gebied van corporate global responsibility and governance. Geleid door prof.dr. Paul
van Seters.
• LDC (Leadership Development Centre), richt zich op onderzoek over leiderschapsontwikkeling én maakt
kennis uit onderzoek productief door deze te verspreiden richting collegebanken en organisaties. Met
activiteiten en publicaties wordt een zo een breed mogelijk publiek bereikt en wordt er samen gewerkt
aan leiderschapsontwikkeling. Geleid door dr.ir. Gerda van Dijk.
• PMC (People Management Centre) is een samenwerking tussen TiasNimbas en TSSBS (departement HR
Studies). PMC is het HR-platform voor industriële / non-profit-/ overheidsinstellingen en de academische
wereld. Het PMC zet zich in voor de professionalisering van human resources management (werk,
welzijn en prestaties) binnen organisaties door kennis te verspreiden en kennis op te doen in samenwerking
met mensen uit de praktijk. Geleid door prof.dr. Jaap Paauwe en drs. Jo Vincken.
74

• Real Estate LAB is een open platform waarin de synergie tussen academische gestrengheid en praktische
relevantie zorgvuldig wordt gestimuleerd. Het Real Estate LAB is een gezamenlijk initiatief van Tilburg
University en de oprichtende partners Amvest, FGH Bank, PGGM, en PwC. De missie: Een natuurlijke
hotspot voor nieuwe en relevante vastgoedkennis creëren.
Instroomgegevens TiasNimbas
2006 2007 2008 2009 2010 2011
MBA programma’s 133 127 162 156 144 117
Company specific programma’s 1012 973 539 530 535 921
Executive Master programma’s 292 337 407 326 353 412
Executive Programma’s 185 252 417 400 535 421
MSc/MA Programma’s 65 77 78 98 89 91
DBA Programma’s 8 18 20 18 19 17
Aantal uitgegeven diploma’s 435 401 404 468 522 483
Aantal ingeschreven studenten 2186 2352 2112 2408 2640 3039
75

Hoofdstuk 7 Studenten
7.1 Voorlichtingsactiviteiten en toelating
In de voorlichting naar studiekiezers is in 2011 de verschuiving naar online activiteiten verder doorgevoerd.
De website is veruit de belangrijkste bron van informatie voor studiekiezers gebleken. In 2011 is er 37 miljoen
keer op een pagina van de website geklikt, waarvan 25 miljoen keer door iemand van buiten de universiteit.
In 2011 zijn 123 online marketing campagnes gerealiseerd; een stijging van 64% ten opzichte van
2010. In 2011 is tevens de mobiele website van Tilburg University live gegaan.
Naast online activiteiten blijven de grote voorlichtingsactiviteiten op de campus, waaronder bachelorvoorlichtingsdagen
en de mastervoorlichtingsavonden in het voor- en najaar, onverminderd belangrijk bij de
studiekeuze. Rondom deze evenementen zijn online campagnes gevoerd die geresulteerd hebben in een
toename van het aantal deelnemers aan deze activiteiten. Aansluitend aan de voorlichtingsdagen hebben
alle faculteiten studiekiezers de mogelijkheid geboden om proefstudeerdagen te volgen. Offline middelen
zoals brochures, flyers en offline advertising (kranten, magazines) nemen verder af in zichtbaarheid en effectiviteit.
In 2011 is de samenwerking met VWO-scholen verder geïntensiveerd om de zichtbaarheid van Tilburg University
bij studiekiezer hoog te houden. Er zijn wederom voorlichtingsactiviteiten op scholen georganiseerd
voor 3-6 VWO-ers. Er zijn gastlessen door de faculteiten aangeboden waar scholen enthousiast op hebben
gereageerd en er is een experiment gedaan met begeleiding van het profielwerkstuk in 5/6-VWO. Daarnaast
hebben een twintigtal scholieren gebruik gemaakt van de mogelijkheid een programma voor ‘Excellente
VWO-ers’ te volgen aan Tilburg University. Uit onderzoeken in 2011 onder ouders blijkt dat zij in toenemende
mate betrokken zijn bij de studiekeuze van hun kinderen. Tijdens voorlichtingsactiviteiten op de
campus zijn presentaties voor ouders gehouden en ook op de website is informatie voor ouders te vinden.
In 2011 is door landelijke studentenraden de behoefte geuit aan objectieve voorlichting over opleidingen zodat
deze beter vergelijkbaar zijn tussen alle universiteiten in Nederland. Vanuit de overheid is hier positief
op gereageerd. Er is een aanvang gemaakt met de opzet van een ‘universele bijsluiter’. Naar verwachting
worden alle universiteiten verplicht deze bijsluiter op te nemen in hun voorlichting rondom opleidingen
vanaf 2012 of 2013. Ten slotte is in 2011 continu gewerkt aan de verbetering en actualisering informatie op
de website. Dit proces, waarbij ook de faculteiten nauw betrokken zijn, is een continu proces en zal ook in
2012 onverminderd aandacht krijgen.
7.2 Centraal Loket Geschillen en Klachten
Tilburg University heeft vanaf 1 september 2010, conform artikel 7.59a WHW, een eenduidige faciliteit ingericht
waar studenten (en ‘betrokkenen’ in de zin van de wet) terecht kunnen voor het inwinnen van advies
over procedures en waar zij klachten, beroepen en bezwaren kunnen indienen: het Centraal Loket Geschillen
en Klachten (CLGK). Het CLGK heeft een website waar informatie te vinden is over de verschillende
procedures en waar studenten van TiU die een administratienummer hebben kunnen inloggen, en hun
klacht, beroep of bezwaar online kunnen indienen. Het CLGK is te vinden op de volgende website:
www.tilburguniversity.edu/nl/studenten/studeren/klacht-beroep/
77

Betrokkenen die geen administratienummer van TiU hebben, kunnen per brief een klacht, bezwaar of beroep
indienen.
Het CLGK fungeert als een front office; klachtafhandeling vindt plaats door directeuren van de diensten
en de hoofden van de onderwijsbureaus; afhandeling van bezwaarschriften en beroepschriften geschiedt
door de Commissie van Advies voor de Bezwaar- en Beroepschriften en het College van Beroep voor de
Examens. Het klachtenloket wordt beheerd door de studentendecanen en het beroepen- en bezwarenloket
(het College van Beroep voor de Examens en de Commissie van Advies voor de Bezwaar- en Beroepschriften)
wordt beheerd door de afdeling General Services/Legal Affairs.
In de volgende paragrafen worden (cijfermatige) overzichten getoond van het Centraal Klachtenloket, het
College van Beroep voor de Examens (CBE) en de Commissie van Advies voor de Bezwaar- en Beroepschriften
(CABB).
7.2.1 Centraal Klachten Loket
Het aantal klachten is in 2011 opvallend afgenomen (2010: 105, 2011: 70). Vanaf 1 september 2010 functioneert
het Centraal Klachtenloket als een onderdeel van het Centraal Loket Geschillen en Klachten. Sinds
die datum kunnen studenten online niet alleen klachten, maar ook bezwaar- en beroepschriften indienen.
Aantallen klachten
In onderstaande tabellen staan de kengetallen van 2008-2011. Zichtbaar is van welke faculteit de student
afkomstig is die een klacht heeft ingediend en wie de klacht heeft afgehandeld. In 2011 kwamen 70 klachten
binnen, dat is een opmerkelijke daling ten opzichte van het jaar daarvoor, maar sluit aan bij het gemiddelde
van de afgelopen jaren, namelijk 75 klachten per jaar. De afname is vooral te verklaren door het dalend
aantal klachten van TiSEM (2010: 55, 2011: 24). Uit de inhoudelijke typering van klachten van TiSEM blijkt
dat er vooral minder klachten zijn ingediend over onderwijsorganisatie, tentamenplanning -en organisatie
en het niveau van de tentamens.
Het aantal klachten afkomstig van studenten TLS en TSB is afgenomen; het aantal klachten van studenten
TSH is toegenomen. (2010: 5, 2011: 12). Deze toename is voor een deel te verklaren door een aantal
klachten over de langstudeerdersmaatregel (4). De overige klachten van studenten van TSH vallen onder
verschillende inhoudelijke typeringen.
47 Klachten waren bestemd voor de faculteiten, 23 zijn voor afhandeling doorgestuurd naar de diensten.
Van de klachten voor de diensten gaat het overgrote deel naar Student Services (12 van de 23), het betreft
klachten die te maken hebben met het werk van de Student Administration en daarnaast zijn er over de
langstudeerdersmaatregel extra klachten binnen gekomen (5).
LIS en FS hebben ook een eigen klachtenprocedure. Onbekend is hoeveel klachten daar binnenkomen.
78

Kengetallen 2008-2011
Herkomst klachten studenten 2011 2010 2009 2008
TiSEM 24 55 21 33
TLS 21 26 25 19
TSB 13 18 18 23
TSH 12 5 10 3
TST - 1 - -
Totaal 70 105 74 78
Klachten afgehandeld door: 2011 2010 2009 2008
TiSEM 15 41 12 20
TLS 17 16 18 15
TSB 8 11 11 21
TSH 7 3 7 3
TST - - - -
FS 7 8 2 6
GS 1 * * *
LIS 3 6 6 2
StS 12 - 3 1
Overig - 20 15 10
Totaal 70 105 74 78
Soort klachten
In de volgende tabel zijn de klachten naar inhoud in acht hoofdcategorieën ingedeeld. Uit het overzicht
blijkt dat opnieuw de meeste klachten (13) de planning en organisatie van tentamens betreffen. Daarna
komen in volgorde van belang: de kwaliteit van algemene voorzieningen (12); gedrag en service van medewerkers
van TiU (9) en de onderwijsorganisatie (7). Pas in de loop van 2011 zijn we klachten over de langstudeerdersmaatregel
(met name van premasterstudenten) en scriptieproblematiek apart gaan registreren.
79

TiSEM TSH TST TLS TSB FS GS LIS StS TOTAAL
Diversen diversen 1 1 1 1 4
Diversen Langstudeerdersmaatregel 5 5
Scriptie Begeleiding 2 2
Onderwijs onderwijsaanbod 1 1 2
Onderwijs begeleiding docent 2 2
Onderwijs onderwijsorganisatie 3 1 2 1 7
Onderwijs didactische vaardigheid
1 1 2
docent
Tentamens bekendmaking uitslag 3 2 5
Tentamens planning en organisatie 2 1 5 2 3 13
Tentamens beoordeling (inhoudelijk) 1 1 1 1 4
Voorlichting voorlichting studieprogramma
1 1
Examencommissie facultaire regelgeving
1 1
(bijv. OER)
Examencommissie beslissingen en procedure 1 1
examencommissie
Medewerkers TiU gedrag, service 1 1 3 1 2 1 9
Voorzieningen TiU capaciteit ,kwaliteit en
2 6 1 1 2 12
functioneren algemene
voorzieningen
Totaal 15 7 0 17 8 7 1 3 12 70
Resultaat
Uit de volgende tabel blijkt dat 50% van de klachten terecht is ingediend (in 2010 47%). Ongeveer 11% is
‘ongegrond’ verklaard (20% in 2010). In 30% van de gevallen is tekst en uitleg verschaft over regelingen,
voorzieningen, beslissingen (17% in 2010).
TiSEM TSH TST TLS TSB CS FS GS LIS StS TOTAAL
klacht gegrond: probleem (nog) niet
2 1 5 1 1 10
opgelost, wordt aan gewerkt
klacht gegrond: probleem opgelost,
3 3 8 4 1 1 2 3 25
tegemoet gekomen aan wens student
klacht ingetrokken 2 2
klacht ongegrond, geen verdere actie 1 3 3 1 8
klager verwezen naar andere instantie
1 2 1 4
(o.a. bezwaar/beroep)
tekst en uitleg gegeven 6 2 5 1 7 21
Totaal 15 7 0 17 8 0 7 1 3 12 70
Afhandeling
Klachten moeten binnen 6 weken worden afgehandeld. In tabel 4 is te zien dat in het verslagjaar 53 klachten
binnen de termijn zijn afgehandeld. In 17 gevallen is de termijn overschreden. Dit is een stijging ten
opzichte van vorig jaar (13). De termijnoverschrijding is verdubbeld ten opzichte van vorig jaar (van 12% in
2010 naar 24% in 2011).
80

AANTAL
in week 1 15
in week 2 11
in week 3 9
in week 4 6
in week 5 5
in week 6 7
in week > 6 17
Totaal 70
7.2.2 College van Beroep voor de Examens (CBE)
Samenstelling van het CBE in 2011
Kamer 1 Kamer 2 Kamer 3
Voorzitter Voorzitter Voorzitter
Mw. dr. M.H. Kobussen Mr. P.L.J.M. van Dun Prof. mr. P.J.J. Zoontjens
Personeel Personeel Personeel
Dr. A.R. Vermeer Dr. A.A.J. Wismeijer Mw. mr. J.M.H.P. van Neer
Dr. J.A.G. van der Geld Dr. A.J. Haans Mr. A.A.L. Beers
Drs. A.L.W. Hexpoor Mw. mr. M. IJzermans Dr. K.A. Soudijn
Student Student Student
Mw. A.M.I. Verschuren N.A.M. Thijssen M. Dammers
I. De Bree M.N.R. van Bijlevelt K.J.M. Hilkens
Het CBE bestaat uit één voorzitter, twee leden (wetenschappelijk personeel) en twee student-leden. Het
CBE wordt ondersteund door een secretaris.
Beroepen: het cijfermatig overzicht
In 2011 werden door studenten in totaal 138 beroepen ingesteld (2010: 93, 2009: 109). De beroepen bij het
College van Beroep voor de Examens zijn ingediend door studenten van alle faculteiten. 57 beroepen werden
ingediend door studenten van TLS (41%), 39 door studenten van TiSEM (28%), 27 door studenten van
TSB (20%), 13 door studenten van TSH (9%), en 2 door studenten van TST (1%).
81

In 25 gevallen werd het beroepschrift doorgestuurd, in 38 gevallen werd het beroep ingetrokken, in 58 gevallen
werd er minnelijk geschikt, waarvan 1 tijdens de zitting, 3 zaken werden niet-ontvankelijk verklaard en in
14 zaken deed het College van Beroep voor de Examens uitspraak.
TiSEM
Van studenten van TiSEM zijn 39 beroepen (2010: 43) binnengekomen, waarvan 7 zaken zijn doorgezonden,
7 zaken zijn ingetrokken, 19 zaken minnelijk geschikt, en in 6 zaken uitspraak is gedaan door het CBE.
TLS
Van studenten van TLS zijn 57 beroepen (2010: 34) binnengekomen, waarvan 9 zaken zijn doorgezonden,
18 zaken zijn ingetrokken, 25 zaken minnelijk geschikt, en in 5 zaken uitspraak is gedaan door het CBE.
TSB
Van studenten van TSB zijn 27 beroepen (2010: 24) binnengekomen, waarvan 5 zaken zijn doorgezonden, 8
zaken zijn ingetrokken, 9 zaken minnelijk geschikt, en in 5 zaken uitspraak is gedaan door het CBE.
TSH
Van studenten van TSH zijn 13 beroepen (2010: 8) binnengekomen, waarvan 4 zaken zijn doorgezonden, 4
zaken zijn ingetrokken, 4 zaken minnelijk geschikt, en 1 zaak niet-ontvankelijk werd verklaard.
TST
Van studenten van TST zijn 2 beroepen (2010: 1) binnengekomen, waarvan 1 zaak is ingetrokken en 1 zaak
minnelijk geschikt.
Uitspraken: het cijfermatig overzicht
In zeventien zaken heeft het CBE uitspraak gedaan: in drie gevallen werd appellant niet-ontvankelijk verklaard.
Geen beroepen werden gegrond verklaard, en derhalve werden veertien beroepen ongegrond verklaard.
De beroepen die niet-ontvankelijk werden verklaard, werden ingesteld door een student van TSH en
twee studenten van TiSEM.
Van de veertien beroepen die ongegrond werden verklaard, werden er vier ingesteld door studenten van
TiSEM, vijf door studenten van TLS en vijf door studenten van TSB. De beroepen die ongegrond werden
verklaard hadden betrekking op:
- Tentamen; beoordeling
- (Pre)Master; toelating
- Research Master; toelating
- Extra tentamengelegenheid
- Bindend studieadvies
- Judicium
82

Indien een student zich niet kan verenigen met de uitspraak van het CBE, kan de student hoger beroep
aantekenen bij het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO), gevestigd te Den Haag. In 2011
heeft één student, afkomstig van TLS, beroep aangetekend bij het CBHO. Dit beroep is door het CBHO
ongegrond verklaard.
7.2.3 Commissie van advies voor de bezwaar en beroepschriften (CABB)
Inleiding
Indien een student met een besluit geconfronteerd wordt dat door of namens het instellingsbestuur is genomen,
kan een student hiertegen bezwaar aantekenen.
Op grond van artikel 7.63a WHW en hoofdstuk 4 van het Bestuurs- en Beheersreglement van Tilburg University,
heeft Tilburg University een geschillenadviescommissie (de Commissie van advies voor de bezwaar
en beroepschriften) die aan het instellingsbestuur advies uitbrengt over deze bezwaren, na te zijn nagegaan
of er een minnelijke schikking tussen partijen mogelijk is.
Samenstelling CABB
Kamer 1 Kamer 2 Kamer 3
Voorzitter
Voorzitter
Mw. dr. M.H. Kobussen Mr. P.L.J.M. van Dun
Personeel Personeel Personeel
Dr. A.R. Vermeer Dr. A.A.J. Wismeijer Mw. mr. J.M.H.P. van Neer
Dr. J.A.G. van der Geld Dr. A.J. Haans Mr. A.A.L. Beers
Drs. A.L.W. Hexpoor Mw. mr. M. IJzermans Dr. K.A. Soudijn
De CABB bestaat uit één (externe) voorzitter en twee leden (wetenschappelijk personeel). De CABB wordt
ondersteund door een secretaris.
Bezwaren: cijfermatig overzicht
In 2011 zijn in totaal 30 bezwaren ingediend door studenten. Vier zaken zijn ingetrokken, drie zaken zijn
door het instellingsbestuur, na advies van de CABB, niet-ontvankelijk verklaard, in negentien zaken werd
een minnelijke schikking bereikt, en in vier zaken heeft de CABB een zitting gehouden en advies uitgebracht
aan het instellingsbestuur. In deze zaken werd het advies van de CABB door het instellingsbestuur overgenomen.
83

De zaken waar een minnelijke schikking werd bereikt en de zaken waarin de CABB advies uitbracht hadden
betrekking op (naheffing van) het instellingscollegegeld.
Indien een student zich niet kan verenigen met het besluit van het instellingsbestuur, kan de student hoger
beroep aantekenen bij het College van Beroep voor het Hoger Onderwijs (CBHO), gevestigd te Den Haag.
In 2011 hebben twee studenten tegen het besluit van het instellingsbestuur hoger beroep aangetekend bij
het CBHO. Deze beroepen werden door het CBHO ongegrond verklaard.
7.3 Language Center
Algemeen
Het Language Center heeft in 2011 vanuit haar kerntaak: ‘de ontwikkeling van de sociaal-communicatieve
vaardigheden van studenten en medewerkers’, een breed aanbod van taalcursussen gegeven. Daarnaast
heeft het Language Center op het gebied van maatwerkcursussen voor faculteiten een nieuw prijsbeleid
geïntroduceerd, waarbij langlopende contracten met korting kunnen worden afgenomen. De samenwerking
met de faculteiten is in 2011 geïntensiveerd waarbij de integratie van vaardigheden en inhoud centraal
staat. Dit heeft tot zeer positieve evaluaties geleid. Tijdens de Tilburg University Summer School heeft het
Language Center diverse intensieve taalcursussen gegeven in de talen Nederlands, Engels en Spaans. Het
aantal inschrijvingen heeft de verwachtingen overtroffen en daarom zal het Language Center ook in 2012
deelnemen aan de TUSS, met als toevoeging een cursus Chinees.
Voucheronderwijs
Het voucheronderwijs is een belangrijke activiteit van het Language Center. Iedere student ontvangt bij
aanvang van de studie 12 taalvouchers. Met deze vouchers kan de student taalcursussen bij het Language
Center volgen. De vraag naar deze populaire vouchercursussen blijft toenemen. In 2011 is het aanbod van
het aantal cursussen echter vanuit financieel oogpunt gestabiliseerd, waardoor de wachtlijsten verder oplopen.
Uit evaluaties blijkt dat de vouchercursussen erg goed gewaardeerd worden. In 2011 zijn verschillende
cursussen gereviseerd om het aanbod nog beter aan te laten sluiten op de wensen van de student.
84

Vouchercursussen
2008 2009 2010 2011
vouchers 9837 9705 11055 10851
Deelnemers 1864 1806 2028 2001
Personen op de wachtlijst 326 320 304 458
Evaluatie vouchercursus ( schaal 1-5) 4,3 4,4 4,4 4,3
Scriptorium
In 2011 is gebleken dat het Scriptorium binnen de universiteit als onmisbaar wordt beschouwd. Deze samenwerking,
op het gebied van scriptie ondersteuning, tussen de informatiespecialisten van LIS en de
schrijftutoren van het Language Center wordt zeer erkend door de studenten. Door de in 2011 aangekondigde
overheidmaatregelen voor langstudeerders kan het Scriptorium uitkomst bieden om deze groep
studenten te ondersteunen in het tijdig afstuderen.
Scriptorium:
2008 2009 2010 2011
Aantal gesprekken 725 800 826 695
Aantal studenten 517 644 591 542
Bachelorwerkstuk 212 191 162 153
Masterscriptie 220 417 379 347
Externe ontwikkelingen
Het Language Center is in 2011 gestart met het nadrukkelijker betreden van de externe markt. Met name
voor de vouchercursussen is er serieuze interesse. De gesprekken met externe partijen zijn in 2011 gestart
en moeten in 2012 tot een vruchtbare samenwerking leiden.
7.4 Center for Knowledge Transfer
7.4.1 Inleiding
Het Center for Knowledge Transfer (CKT) geeft invulling aan de derde kerntaak van de universiteit: valorisatie
van wetenschappelijke kennis. Dat doen wij door wetenschappelijke kennis via studenten in te zetten
voor maatschappelijke organisaties, voor het MKB, voor startende ondernemers en voor het grootbedrijf
(middels de Career Portal). In toenemende mate betrekken wij ook wetenschappers bij onze dienstverlening.
Door studenten middels onderzoeksopdrachten en projecten in contact te brengen met potentiële werkgevers
en door hen te faciliteren en begeleiden bij het opzetten van een eigen bedrijf leveren wij als CKT een
bijdrage aan hun arbeidsmarktoriëntatie.
Daarnaast maken wij kennis beschikbaar voor het brede publiek door het uitdragen van onderzoeksresultaten
in de vorm van het publiceren van rapporten en door het organiseren van expertmeetings en symposia.
Wij houden onze voelsprieten in de samenleving om te signaleren waar behoefte is aan academisch onderzoek.
Dat doet het CKT door veelvuldig en actief te netwerken. Op die manier houden wij zicht op de actuele
thema’s die in de regio spelen en vormen wij een brug tussen universiteit en samenleving.
85

In 2011 is er hard gewerkt aan de centrale loketfunctie van het CKT. De verschillende pijlers die zich bezighielden
met kennistransfer - de Wetenschapswinkel, het Loket MKB, Ondernemer en Recht, de Career
Portal - zijn verder ineengevlochten. Het CKT opereert nu als één valorisatieafdeling met twee diensten:
kennistransfer en ondernemerschap. Verder is er veel geïnvesteerd in de samenwerking met in- en externe
partners.
7.4.2 Samenwerking: de highlights
Het CKT werkt op allerlei manieren samen met diverse partners in de maatschappij. Hieronder volgen de
highlights van 2011.
Valorisatieprijs 2011
Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van het Center for Knowledge Transfer in 2010 heeft het College
van Bestuur de Tilburg University Valorisatieprijs ingesteld. Met deze prijs wordt het beste initiatief binnen
deze universiteit op het gebied van kennisvalorisatie beloond. De prijs is voor de eerste keer uitgereikt op
woensdag 15 juni 2011 tijdens de bijeenkomst ‘Valorisatie: What’s in it for me?’. Valorisatie vraagt extra inspanningen
van wetenschappers en gaat verder dan de traditionele manier van het verspreiden van kennis
(via onderwijs). De resultaten van onderzoek dienen zodanig bewerkt te worden dat deze geschikt worden
voor toepassing en gebruik door een breder publiek. Een uitzending op televisie, een populariserend
artikel in pers/media en een presentatie van een wetenschapper bij een kenniscafé kunnen ook worden
aangemerkt als manieren van kennisvalorisatie. De winnaar van de Tilburg University Valorisatieprijs 2011
is geworden: Het project ‘De regio werkt!’ van ir. René Voogt - ingediend door prof. dr. Ton Wilthagen van
ReflecT.
Het CKT organiseerde de prijsuitreiking en ondersteunde de jury. Het CKT draagt door het uitreiken van de
Valorisatieprijs bij aan het valoriseren van wetenschappelijke kennis als ook aan de profilering, positionering
en regionale verankering van onze universiteit.
Career Portal
In 2011 is binnen een gemeenschappelijk project door Student Services (Center for Knowledge Transfer en
Student Advisory Office) en TiSEM het universiteitsbreed Career Center voor studenten verder op de kaart
gezet. De belangrijkste doelen in dit project zijn het verbeteren van de aansluiting op de huidige arbeidsmarkt
en de dienstverlening op het gebied van career services meer zichtbaar maken voor de studenten.
In 2011 zijn op twee vlakken investeringen gedaan. Ten eerste is het TiU Career Portal gerealiseerd: dé
digitale marktplaats voor stages, afstudeeropdrachten en startersfuncties. Deze portal verkleint de brug
tussen de student en de arbeidsmarkt. Inmiddels hebben ruim 900 studenten en 550 bedrijven een account
aangemaakt op de TiU Career Portal. Ten tweede is de zichtbaarheid van de dienstverlening op het gebied
van career services vergroot. Dit door de dienstverlening van TiSEM en Student Services voortaan vanuit
één punt, onder de noemer Career Services en met één gemeenschappelijk beeldmerk te communiceren.
Ook zijn de websites van TiSEM en Student Services op het gebied van loopbaandienstverlening samengevoegd.
86

Juridische samenwerking
Het CKT heeft in 2011 ruim 200 (startende) ondernemers en maatschappelijke organisaties in Midden-Brabant
kunnen helpen met juridische vraagstukken. Sinds 2009 worden bij het CKT enthousiaste juridische
studenten ingezet voor juridische advisering. Deze studenten zijn afkomstig van Tilburg Law School en
van de Juridische Hogeschool Avans-Fontys. In 2011 was er veel vraag naar ondersteuning bij het opstellen
van contracten en algemene voorwaarden. Om de drempel zo laag mogelijk te houden, heeft het CKT ook
dit jaar weer zijn wekelijkse juridische spreekuur gehouden bij de Kamer van Koophandel Brabant. Dat de
vraag naar toegankelijk juridisch advies nog steeds stijgt, blijkt wel uit het feit dat het aantal opdrachten
sinds de start in 2009 meer dan verdubbeld is.
United Brains Midden-Brabant
In 2011 heeft het CKT veel geïnvesteerd in de samenwerking met andere kennisinstellingen in de vorming
van één kennisloket, genaamd United Brains Midden-Brabant. Hierin werken we als Tilburg University
samen met Fontys Hogescholen, Avans Breda en het ROC Tilburg. Voor starters en bedrijven/organisaties
met eenvoudige vragen is het vaak volstrekt onduidelijk bij welke kennisinstelling ze het beste hun vraag
neer kunnen leggen. Door samen één loket te vormen, bundelen we de krachten en bieden we optimaal
toegang tot het kennisaanbod van de aangesloten partners. United Brains Midden-Brabant wordt mede
mogelijk gemaakt door Midpoint Brabant en de gemeente Tilburg.
In 2011 heeft United Brains Midden-Brabant 43 vragen binnengekregen waarvan 30 prak-tijkopdrachten, 9
stageopdrachten, 2 afstudeeropdrachten, 1 opdracht die in het regulier onderwijs geplaatst kon worden en
1 opdracht waarbij de ondernemer nog beschikte over een innovatie-voucher van Agentschap.NL. Naast het
vormen van één loket ligt de kracht van United Brains Midden-Brabant vooral ook in het brede kennisveld
en de mogelijkheden om multidisciplinaire en multilevel samenwerking op wo-, hbo- en mbo-gebied aan
te bieden. Deze kan het beste ingezet worden bij grotere vraagstukken, bij grotere organisaties en/of branches.
Deze vraagstukken leveren tevens een werkelijke bijdrage aan de ontwikkeling van studenten en de
onderwijsvernieuwing in het algemeen. De samenwerking zal in 2012 verder worden uitgebreid met andere
kennispartners in de regio en Syntens.
Tilburg University Ventures
Tilburg University werkt in het kader van het Valorisatieplan West- en Midden-Brabant nauw samen met de
Stichting Starterslift, de NHTV Internationaal Hoger Onderwijs Breda, Avans Hogeschool Breda en het Brabant
Center for Entrepreneurship. Het Valorisatieplan ziet toe op een verdere samenwerking tussen Starterslift
en de genoemde kennisinstellingen op het gebied van het stimuleren van ondernemerschap en wil
een bijdrage leveren aan het realiseren van een excellent klimaat voor nieuwe bedrijvigheid, zodat Brabant
uitgroeit tot de meest innovatieve regio van Europa. Het CKT is met name betrokken bij Pijler 2 ‘Ondersteunen
van startende ondernemers’ en Pijler 3 ‘Realiseren van nieuwe bedrijvigheid’. Voor de ontwikkelingen in
2011 met betrekking tot pijler 2 wordt verwezen naar het stuk hierna over Starterslift.
Binnen het Valorisatieplan willen de kennisinstellingen een impuls geven aan de economische valorisatie
door het oprichten van een gezamenlijk transfer office (pijler 3). Het gaat hierbij om het oprichten van een
verbindende organisatie tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven in het vercommercialiseringsproces
87

van kennisproducten. De activiteiten van het transfer office worden in elke kennisinstelling vanuit een eigen
‘loket’ (zowel fysiek als virtueel) uitgevoerd. In 2011 zijn binnen Tilburg University de eerste stappen gezet
om te komen tot een dergelijk loket, genaamd Tilburg University Ventures. Er is een eerste inventarisatie gedaan
om te kijken waar interessante ideeën op de plank liggen die mogelijk in bedrijvigheid zouden kunnen
worden omgezet. Eind 2011 zijn ook de eerste sollicitatiegesprekken gevoerd in verband met de bemensing
van het loket. Inmiddels zijn er twee business developers en een jurist aangesteld. Het CKT ondersteunt
Tilburg University Ventures bij kennisvragen, stelt zijn in- en externe netwerk beschikbaar voor het loket en
draagt zorg voor de huisvesting.
Brabant Bekent Kleur
Brabant Bekent Kleur is een samenwerking tussen het CKT, K2 en Palet. Dit samenwerkingsverband heeft
jarenlang een symposium georganiseerd met betrekking tot diversiteit. In 2011 is dit samenwerkingsverband
beëindigd doordat het project niet langer door de Provincie Noord-Brabant wordt gesubsidieerd en
ook Palet is opgeheven. Het belang om aandacht te blijven besteden aan het maatschappelijk actuele thema
‘diversiteit’ heeft het CKT, K2, het Huis van de Wereld, Radar en het PON ertoe aangezet om in 2011 een
heroriëntatie te starten met verschillende maatschappelijke organisaties uit de regio, met wie voortdurend
gezocht wordt naar meer structurele samenwerkingsverbanden in de transfer van kennis. Het CKT hecht
veel waarde aan het participeren in dergelijke samenwerkingsverbanden en het entameren van onderzoek
op de universiteit rond maatschappelijke relevante thema’s.
7.4.3 Ontwikkelingen kernactiviteiten
Zoals al aangegeven houdt het CKT zich in de kern bezig met valorisatie: het toekennen van maatschappelijke
en economische waarde aan kennis. Dat doen we door ons te richten op twee zaken: kennistransfer
en ondernemerschap. Hieronder een schets van wat er zich op beide aandachtsgebieden in het afgelopen
jaar in grote lijnen heeft afgespeeld.
Kennistransfer
Onderzoeksvragen, vacatures, starters
In 2011 laat het CKT op het gebied van kennistransfer een totale groei van ruim 25% zien. Er werden in
totaliteit 638 onderzoeksvragen, vacatures en starters bemiddeld. Uit onderstaande lijngrafiek is af te lezen
dat de groei voornamelijk zit in de onderzoeksvragen. De dalende trend in de profit sector vanaf 2008 lijkt
achter ons te liggen. Vragen vanuit non-profit organisaties laten een lichte stijging zien. De verhouding profit
/ non-profit is ongeveer 4:1. Dat wil zeggen dat zo’n kwart van de klanten van het CKT uit de non-profit
afkomstig is. Juridisch advies is de grote groeier: het aantal juridische onderzoeksvragen is ten opzichte
van 2010 meer dan verdubbeld.
88

Kengetallen Center for Knowledge Transfer 2008 - 2011
2008 2009 2010 2011
Onderzoeksvragen 300 277 320 462
Vacatures Career Portal 265 115 129 120
Ondersteunde starters binnen TiU 44 52 60 56
Op 1 september is het Career Portal door middel van een ludieke actie richting studenten gelanceerd. Eind
2011 waren er 511 werkgeversaccounts op het Career Portal en 775 studentaccounts. In totaal waren er op
dat moment 120 actieve vacatures, waarvan 70 stageopdrachten, 36 afstudeeropdrachten en 14 startersfuncties.
Promotieonderzoeken
Het CKT entameert langer lopende onderzoeksprojecten rondom actuele maatschappelijke thema’s. In
2011 liepen er een zestal promotieonderzoeken. Deze worden uitgevoerd binnen de velden ‘Economie en
Bedrijf’, ‘Recht en Bestuur’, ‘Gedrag, Organisatie en Welzijn’, ‘Communicatie en Cultuur’, ‘Zingeving en
Ethiek’ in de sectoren zorg, recht en welzijn. Deze onderzoeken worden komende jaren afgerond. Het in
2010 gestarte onderzoek naar empowerment in de wijk is eind 2011 door de promovendus stopgezet. De
bevindingen uit de aanzet voor deze promotie zullen worden gepresenteerd in een discussiepaper om alternatieve
mogelijkheden tot voortzetting van het onderzoek verder te bespreken, aangezien het thema een
grote maatschappelijke relevantie heeft.
T-Challenges
Steeds vaker houdt onderzoek niet op bij de grenzen van de eigen wetenschappelijke discipline. Onderzoekers
werken intensief samen met collega’s uit andere disciplines. Interdisciplinaire samenwerking vindt
ook plaats door studenten vanuit verschillende opleidingen van het Hoger Onderwijs in Tilburg in te zetten
voor de beantwoording van een kennisvraag uit het bedrijfsleven of maatschappelijke organisaties. Het
team krijgt ondersteuning van het CKT, het Brabant Center for Enterpreneurship en een budget om eventuele
ontbrekende kennis extern in te kopen. Op deze manier wordt de kwaliteit van het proces en de output
zoveel mogelijk gegarandeerd. In 2011 heeft het CKT drie T-Challenges georganiseerd.
Ondernemerschap
Sinds vijf jaar stimuleert Tilburg University actief het ondernemerschap als mogelijke carrièrekeuze onder
haar studenten. Ondernemerschap en innovatie staan als speerpunten op de agenda’s van Europa, Nederland,
de provincie Noord-Brabant, de gemeente Tilburg en Tilburg University.
Starterslift
In 2011 waren er 56 deelnemers die van Starterslift bij Tilburg University ondersteuning hebben gekregen
om hun idee uit te werken en te onderzoeken of het een kans van slagen heeft. Hiervan zijn 10 ondernemers
daadwerkelijk opgenomen als deelnemer van Starterslift. Tevens is in het afgelopen jaar de samenwerking
tussen Starterslift, het Brabant Center of Entrepreneurship (BCE) en de Academic Business Club (ABC)
verder uitgebreid. In 2011 is gestart met het gezamenlijk afnemen van intakegesprekken door Starterslift
en BCE. Studenten die het BCE programma volgen en een bedrijf willen starten, krijgen een gezamenlijke
89

intake. Daarna ontvangen ze eerst begeleiding vanuit BCE om hun bedrijfsplan verder uit te werken. Per
deelnemer wordt het juiste moment bepaald om ze in Starterslift in te laten stromen voor verdere ondersteuning
bij de start van hun bedrijf. In 2011 hebben er zeven gezamenlijke intakes plaatsgevonden met
in totaal negen deelnemers. Zes daarvan zijn daadwerkelijk onder begeleiding hun business idee gaan uitwerken.
Opvallend is dat ook medewerkers van Tilburg University zich steeds vaker tot Starterslift wenden
voor ondersteuning bij het starten van een bedrijf. In 2011 hebben negen medewerkers Starterslift weten
te vinden.
Ondernemerscentrum
Starters hebben de mogelijkheid om kantoorruimte te huren in het Ondernemerscentrum van Tilburg University.
Hier ontmoeten, inspireren en motiveren de ondernemers elkaar. In 2011 zijn er acht bedrijven
gevestigd in het Ondernemerscentrum. Gezamenlijk maken zij gebruik van vijftien van de negentien vaste
werkplekken. Dat is een bezettingsgraad van bijna 80%. Daarnaast hebben tien ondernemers gebruik gemaakt
van de pre-startersruimte en de flexruimte. De bedrijven richten zich op zeer diverse activiteiten. Bij
binnenkomst zijn de meeste nog in de ontwikkelingsfase met hun idee, maar soms is een bedrijf al echt
gestart. Ultimaker is een dergelijk voorbeeld: ze hadden hun project met betrekking tot 3D printers al ontwikkeld
voordat ze bij Starterslift aanklopten. In 2011 zijn ze gestart met de daadwerkelijke verkoop.
Het jaar 2011 was ook voor Boxplosive een gedenkwaardig jaar: na jaren van ontwikkeling is eind 2011 een
overeenkomst met Sodexo gesloten. Het concept van Boxplosive zal in 2012 middels een pilot met Sodexo
op de campus van Tilburg University worden gelanceerd. Boxplosive, opgericht door Robin en Paul Maijers,
wil het gebruik van coupons of kortingsbonnen een nieuwe impuls geven door coupons via internet aan te
bieden en direct aan de kassa te verwerken. Dit levert direct allerlei marktinformatie voor de ondernemer
op. Tegelijkertijd bereik je hiermee dat de online consument weer de fysieke winkel ingaat, om zijn coupon
te verzilveren. Voor Robin en Paul zit de meerwaarde van het ondernemerscentrum in de directe nabijheid
van Starterslift en collega-ondernemers. Starterslift ondersteunt de ondernemer om de eerste hordes van
het ondernemerschap te kunnen nemen. Verder beschikt Starterslift over een uitstekend netwerk: daar vind
je de goede en betrouwbare partners om de onderneming tot een succes te maken. “Via Starterslift hebben
we een lening gekregen als startkapitaal. Daarnaast zijn we gekoppeld aan een financiële expert uit het
netwerk die ons heeft geholpen met het opstellen van een financieel plan, waarmee we vervolgfinanciering
voor ons bedrijf hebben gerealiseerd.”
Er wordt in toenemende mate samengewerkt tussen de bedrijven. Naast gezamenlijke projecten worden
ook regelmatig opdrachten voor elkaar uitgevoerd. Het ondernemerscentrum is volgens de bewoners een
unieke plek. Hier komen immers ondernemers met allerlei specialismen bij elkaar, wat al een netwerk op
zich is. De ondernemers op het ondernemerscentrum helpen elkaar zodat iedereen daar voordeel van
heeft. Steeds meer studentondernemers doen ook geslaagde opdrachten voor de universiteit.
90

7.4.4 Kengetallen Center for Knowledge Transfer
Door de kanteling van een organisatie met zes pijlers naar één valorisatieafdeling met twee diensten, te
weten ‘kennistransfer’ en ‘ondernemerschap’ zien ook de kengetallen er vanaf 2011 anders uit.
Kengetallen CKT 2011
Bemiddeling onderzoeksvragen, opdrachten, vacatures en starters 638
Aantal promoties -
Lopende promotie-onderzoeken per 31/12 6
Uitingen in de media 12
Verschenen periodieken 2
Totale oplage periodieken 1600
Congressen, studiedagen e.d. 10
Aantal bezoekers congressen, studiedagen e.d. 1665
Onderzoekspresentaties 6
Aantal verspreide publicaties 306
Omvang bureau CKT (in fte) 8,75
Kennistransfer 2011
Totaal aantal behandelde onderzoeksvragen, opdrachten en vacatures 582
Totaal aantal behandelde onderzoeksvragen, opdrachten 462
Beantwoorde en afgeronde onderzoeken/opdrachten 138
Geplaatste onderzoeken/opdrachten per 31/12 42
Nog openstaande onderzoeksvragen/opdrachten per 31/12 63
Aantal actieve vacatures op de Career Portal* (stages, afstudeeropdrachten
120
en startersfuncties)
Door bedrijven aangemaakte accounts op de Career Portal 511
Door studenten aangemaakte accounts op de Career Portal 775
* Tilburg Matchpoint heeft in 2011 een upgrade ondergaan en heet voortaan Career Portal. Door de upgrade zijn ook de
kengetallen die uit het systeem te halen zijn, veranderd en derhalve niet meer vergelijkbaar met voorgaande jaren.
Ondernemerschap 2011
Ondersteund door Starterslft binnen Tilburg University 56
Aantal student-bedrijven in het OC** 8
Aantal bedrijven op de flexplekken 4
Aantal pre-startende bedrijven in 2011 7
Aantal ondernemers in 2011 13
Aantal bezette werkplekken in 2011** 15
** OC staat voor Ondernemerscentrum
*** Dit kengetal is toegevoegd omdat het de bezettingsgraad van het OC weergeeft. In 2011 was de bezettingsgraad van
de vaste werkplekken 80%. In totaal heeft het OC 19 vaste werkplekken en 5 flexplekken.
91

7.5 Kengetallen
Aantal ingeschrevenen
2009/10 2010/11 2011/12
TiSEM 5690 5927 5963
TLS 3061 3135 3296
TSB 2557 2605 2706
TSH 1215 1322 1496
TST 155 164 138
Tilburg University 12678 13153 13599
% buitenlandse ingeschrevenen 7,2% 7,3% 8,8%
Aantal eerstejaarsstudenten 3522 3425 3649
man 6739 7027 7115
vrouw 5939 6126 6484
voltijd 12173 12668 13118
deeltijd 505 485 481
Aantal ingeschrevenen:
jonger dan 20 jr 19% 18% 18%
20 t/m 25 jr 59% 59% 58%
26 t/m 30 jr 16% 17% 17%
31 t/m 39 jr 3% 4% 4%
40 jr en ouder 3% 3% 3%
Instroom eerstejaars instelling (WO-I)
2009/10 2010/11 2011/12
TiSEM
bachelor 1020 997 1046
premaster 378 360 325
master 189 196 262
totaal 1587 1553 1633
TLS
bachelor 504 438 452
premaster 178 207 224
master 107 79 105
totaal 789 724 781
TSB
bachelor 527 561 542
premaster 140 109 146
master 69 69 73
totaal 736 739 761
92

TSH
bachelor 205 199 225
premaster 157 158 177
master 30 24 58
totaal 392 381 460
TST
bachelor 12 16 6
premaster 4 4 1
master 2 8 7
totaal 18 28 14
Tilburg University
bachelor 2268 2211 2271
premaster 857 838 873
master 397 376 505
totaal 3522 3425 3649
Aantal contractstudenten
2009/10 2010/11 2011/12
TiSEM 42 34 28
TLS 85 70 102
TSB 96 16 31
TSH 25 16 11
TST 4 5 3
Tilburg University 252 141 175
Instroom buitenlandse studenten
2009/10 2010/11 2011/12 2009/10 2010/11 2011/12
Bachelor
EER exclusief Nederland 71 48 77 3% 2% 3% 1)
niet EER landen 82 94 99 4% 4% 4%
Premaster
EER exclusief Nederland 11 12 16 1% 1% 2% 1)
niet EER landen 26 17 29 3% 2% 3%
Master
EER exclusief Nederland 128 120 206 5% 5% 8% 2)
niet EER landen 218 251 252 9% 10% 10%
1)
van Eerstejaars WO Instelling
2)
van Eerstejaars WO Curriculum Opleiding Instelling
93

Eerstejaarsvoortgang bachelor (voltijd)
(gemiddeld aantal EC binnen de opleiding) 1) 2008/09 2009/10 2010/11
TiSEM 39 38 41
TLS 40 36 40
TSB 36 40 40
TSH 41 42 43
TST 34 31 38
Tilburg University 38 38 41
1)
inclusief studenten met nul studiepunten
Eerstejaarsvoortgang bachelor (voltijd)
(frequentieverdeling behaalde studiepunten)
2008/09 2009/10 2010/11
0 12% 12% 9%
1 - 11 8% 9% 8%
12 - 23 8% 8% 7%
24 - 35 7% 6% 7%
36 - 41 8% 8% 8%
42 - 47 9% 9% 9%
48- 59 21% 23% 23%
60 of meer 26% 25% 29%
100% 100% 100%
Positief bindend studieadvies
Positief bindend studieadvies
2008/09 2009/10 2010/11
TiSEM 72% 69% 77%
TLS 70% 69% 71%
TSB 72% 80% 83%
TSH 75% 82% 86%
TST 100% 57% 100%
Tilburg University 72% 73% 78%
Diploma’s
2008/09 2009/10 2010/11
Doctoraalopleidingen
TiSEM 0 0 0
TLS 0 0 0
TSB 0 0 0
TSH 1 0 0
TST 6 1 2
Tilburg University 7 1 2
94

Bacheloropleidingen
TiSEM 598 574 696
TLS 354 301 321
TSB 328 371 339
TSH 73 104 121
TST 20 15 14
Tilburg University 1373 1365 1491
Masteropleidingen
TiSEM 877 884 1027
TLS 387 491 515
TSB 431 473 473
TSH 162 151 198
TST 11 16 9
Tilburg University 1868 2015 2222
Totaal initiële opleidingen 3839 3381 3340
Postdoctorale opleidingen 57 72 52
95

Rendement bachelor (voltijd)
2002/03 aantal geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen binnen binnen binnen binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar
TiSEM 743 21% 45% 57% 64% 67% 68% 69%
TLS 353 23% 41% 50% 56% 57% 58% 59%
TSB 489 25% 50% 61% 66% 67% 69% 70%
TSH 103 29% 49% 55% 55% 56% 56% 56%
TST - - - - - - - -
Tilburg University 1688 23% 46% 57% 64% 66% 67% 68%
2003/04 aantal geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen binnen binnen binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar
TiSEM 819 24% 46% 59% 66% 68% 69%
TLS 397 27% 42% 50% 54% 57% 58%
TSB 526 26% 51% 62% 67% 69% 70%
TSH 95 32% 51% 56% 59% 64% 64%
TST - - - - - - -
Tilburg University 1837 25% 47% 59% 65% 68% 69%
2004/05 aantal geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen binnen binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar
TiSEM 865 20% 42% 55% 61% 64%
TLS 420 23% 44% 53% 58% 59%
TSB 486 20% 44% 52% 56% 58%
TSH 71 34% 46% 51% 54% 55%
TST - - - - - -
Tilburg University 1842 21% 44% 55% 61% 63%
2005/06 aantal geslaagd geslaagd geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar
TiSEM 898 22% 41% 54% 61%
TLS 403 27% 46% 53% 56%
TSB 426 32% 52% 62% 65%
TSH 68 18% 44% 50% 54%
TST - - - - -
Tilburg University 1795 25% 45% 57% 63%
96

2006/07 aantal geslaagd geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar 5 jaar
TiSEM 841 21% 39% 54%
TLS 439 28% 48% 56%
TSB 430 24% 46% 56%
TSH 110 21% 49% 61%
TST 23 13% 30% 39%
Tilburg University 1843 23% 44% 57%
2007/08 aantal geslaagd geslaagd
eerste binnen binnen
jaars 3 jaar 4 jaar
TiSEM 882 20% 43%
TLS 405 20% 43%
TSB 419 31% 52%
TSH 117 35% 47%
TST 9 44% 56%
Tilburg University 1832 23% 46%
2008/09 aantal geslaagd
eerste binnen
jaars 3 jaar
TiSEM 1010 21%
TLS 427 24%
TSB 464 27%
TSH 174 37%
TST 7 29%
Tilburg University 2082 24%
97

Hoofdstuk 8 Internationalisering
8.1 International Office
Internationalisering blijft een dominant thema in de strategie van Tilburg University. Ook in 2011 speelde
het International Office een belangrijke rol in het internationaliseringsbeleid van de universiteit. Het International
Office adviseert het College van Bestuur, faculteiten en diensten over de implementatie van de
internationale strategie. Ook is het International Office verantwoordelijk voor de uitvoering van diensten
c.q. projecten rond internationalisering. Deze diensten worden zowel direct geleverd aan internationale
studenten als aan de faculteiten.
Samenwerking met institutionele preferred partners
Sinds 2003 wordt op instellingsniveau geïnvesteerd in het opzetten van internationale samenwerkingsverbanden.
Na een eerste focus op China, Turkije, Zuid-Afrika en Indonesië, richtte de blik zich sinds 2008 op
instellingen in Latijns Amerika en Centraal-Europa. In het voorjaar van 2010 is door de Rector Magnificus,
decanen en enkele hoogleraren een werkbezoek gebracht aan China. Met Chinese topinstellingen zoals
Fudan University, Peking University en Tsinghua University zijn afspraken gemaakt voor samenwerking op
gebied van onderwijs en onderzoek.
In het najaar heeft een delegatie onder leiding van de Rector Magnificus een werkbezoek gebracht aan Moskou
en Sint Petersburg. Met vertegenwoordigers van Moscow State University, Higher School of Economics
en Sint Petersburg State University zijn de mogelijkheden tot samenwerking nader verkend.
Voor een goed begrip van de context waarbinnen de buitenlandse instellingen opereren is ook steeds een
bezoek gebracht aan de Nederlandse ambassade en de Nuffic Education Support Offices. Beide missies
zijn bijzonder succesvol verlopen en hebben geleid tot een uitbreiding van het internationale partnernetwerk
van Tilburg University.
Samenvoeging Welcome week en Introductieweek
In voorgaande jaren vonden de introductieweken voor nationale en internationale studenten gescheiden
plaats. Ter bevordering van de integratie tussen beide groepen is gekozen voor het samenvoegen van beide
evenementen in één gezamenlijke week. De evaluatie van de eerste gezamenlijke introductieweek was positief.
Zowel de Nederlandse als internationale studenten gaven aan dat zij door deze opzet niet alleen kennis
hebben kunnen maken met de universiteit en stad, maar ook vooral met elkaar. Tilburg University zal de
gezamenlijke introductieweek dan ook continueren.
Huisvesting Internationale studenten
Het verbeteren van de huisvesting van internationale studenten was een van de grote uitdagingen van
2011. Hoewel de universiteit een woongarantie bood, waren veel studenten ontevreden over de wijze van
huisvesting. Belangrijke oorzaken lagen in de kwaliteit van het aanbod en de beperkte keuzemogelijkheid
van de student.
De huisvestingscontracten met corporaties zijn hierop aangepast en voorzien van minimale kwaliteitseisen
over de huisvesting en voorzieningen. Hiermee kan meetbaar worden vastgesteld of het aanbod van de
corporaties voldoet aan de maatstaven die Tilburg University hanteert.
99

Daarnaast is een website ontwikkeld waarop huisvestingscorporaties de beschikbare kamers presenteren
inclusief foto’s, plattegrond en huurprijs. Online en voordat de student aankomt in Tilburg kan hij een
kamer te boeken die tegemoet komt aan zijn eigen wensen en mogelijkheden.
Tenslotte heeft de aanpak van dit dossier ook geleid tot het nagenoeg elimineren van de leegstandskosten
voor faculteiten en woning corporaties. Dit levert jaarlijks een besparing van enkele tonnen op.
International Student Barometer
Sinds 2007 wordt onder de internationale studentenpopulatie twee keer per jaar een uitgebreid tevredenheidonderzoek
afgenomen. Dit instrument peilt de mening van internationale studenten over de kwaliteit
van het onderwijs, de leeromgeving en voorzieningen. Op basis van de uitkomst worden door faculteiten
en diensten maatregelen ter verbetering ondernomen.
Uit de resultaten van 2011 bleek dat Tilburg haar dienstverlening rond visa- en verblijfsvergunningen goed
op orde heeft. Een positieve ontwikkeling is zichtbaar in de score op het academische deel van de leerervaring.
Een duidelijke verbetering is zichtbaar in de studentenhuisvesting. Het eerder genoemde nieuwe
huisvestingsbeleid werpt daarmee haar vruchten af.
Tilburg University Summer School groeit gestaag door
Een record aantal van 215 studenten nam deel van één van de 14 cursussen aangeboden in de Summer
School. Hierdoor ontwikkelt de Summer School zich steeds meer als de beoogde etalage van Tilburg
University. Na drie edities is de pilotfase van de Summer School afgesloten. Het aantal internationale
studenten dat aan de Summer School deelnam is jaarlijks gestegen. Zij waren positief over het aanbod van
zowel het academische als sociale programma. Tilburg University zal daarom de Summer School continueren.
Hierbij is het streven om het cursusaanbod verder uit te breiden, met extra focus op het aanbieden van
cursussen binnen de kenmerkende specialisaties van de universiteit. Een Summer School is een belangrijke
activiteit, maar dient na de opstartfase op eigen benen te gaan staan. Het streven is dan ook dat de Summer
school binnen enkele jaren kostendekkend is. De combinatie van een aantrekkelijk cursusaanbod en
goed sociaal programma moet dit mogelijk maken.
8.2 Uitgaande en inkomende studentenmobiliteit
Uitgaande mobiliteit
De hedendaagse complexe maatschappelijke vraagstukken vereisen analyses en oplossingen waarbij men
verder kijkt dan de eigen landsgrenzen. Dit vermogen wordt mede ontwikkeld door een verblijf in het
buitenland. Een dergelijk verblijf heeft niet alleen een aanzienlijke impact op iemands internationale
competenties, maar ook op de ontwikkeling van algemene competenties, zoals probleemoplossend
vermogen, analytisch denkvermogen, initiatief en aanpassingsvermogen.
Tilburg University heeft in 2009 de ambitie uitgesproken dat in 2013-2014 tenminste 30% van de
afgestudeerde studenten een deel van de studie in het buitenland heeft gedaan. Om deze ambitie te
kunnen realiseren is in 2010 gestart met het intensiveren en verbeteren van de voorlichtingscampagnes
over een verblijf in het buitenland. In 2011 is een compleet nieuw communicatieconcept gelanceerd.
De eerste campagne volgens dit concept leidde tot een verdubbeling van het aantal bezoekers op de
informatiemarkt over studeren in het buitenland. Verder is een webtool ontwikkeld om studenten beter in
100

staat te stellen een buitenlandse bestemming te kiezen en wordt per bestemming een indicatie gegeven
van de te verwachten kosten.
Niet iedere student kan of wil een volledig semester naar het buitenland. In de campagne worden daarom
ook andere vormen van mobiliteit onder de aandacht gebracht. Vooral deelname aan een Summer School
blijkt een aantrekkelijk alternatief. Het risico op studievertraging beïnvloedt de keuze voor een verblijf in het
buitenland. Met faculteiten is gewerkt aan het beperken van dit risico. Steeds meer programma’s hebben
in het curriculum een exchange semester opgenomen. Indien nodig worden voorzieningen getroffen voor
eventuele verplichte vakken in dit semester. De ingezette acties zijn succesvol. Het aantal studenten dat in
2011 koos voor een verblijf in het buitenland groeide sterk ten opzichte van eerdere jaren.
Excellente uitgaande studenten zijn - net als buitenlandse studenten die terugkeren naar de Alma Mater
- goede ambassadeurs voor onze universiteit. Een aantal studenten heeft de ambitie om na een bachelor
in Tilburg, een volledige Master in het buitenland te volgen. Tilburg University stimuleert deze uitgaande
mobiliteit via het Excellence Scholarship. In 2011 hebben tien studenten met deze beurs hun studie in het
buitenland voortgezet.
Het International Office ondersteunt ook studenten in het verwerven van beurzen uit het VSB-fonds. Dit
jaar toonden 21 studenten belangstelling voor deze beurzen. De voordracht van kandidaten heeft plaatsgevonden
na een interview, op basis van een uitgebreide motivatie. Uiteindelijk hebben 5 kandidaten een
VSB-beurs ontvangen.
Uitgaande mobiliteit
2008/2009 2009/2010 2010/2011
Europa 125 138 191
Canada/US 40 34 47
Latijns Amerika 15 11 29
Afrika 8 17 8
Australië/Nieuw Zeeland 18 18 11
Azië 20 20 44
Midden Oosten 0 0 1
Totaal 226 238 331
Inkomende mobiliteit
Het aantal buitenlandse studenten dat voor een uitwisselingsperiode naar Tilburg University kwam, is ook
gegroeid in 2011. Het grote aantal buitenlandse studenten op de Tilburgse campus draagt bij aan de internationalisering
‘at home’.
De instroom van studenten vindt plaats via universiteitsbrede of facultaire overeenkomsten. Een bijzonder
programma voor instroom van buitenlandse studenten betrof het Erasmus Mundus Action 2 programma,
waaraan Tilburg University in 2011 heeft deelgenomen. Dit programma omvat partnerschappen tussen vijf
Europese instellingen en dertien Aziatische instellingen. Deelname aan dit programma leidde tot instroom
101

van elf exchange studenten, dertien Master studenten en twee promovendi uit landen als India, Bhutan,
Filippijnen, Afghanistan en Indonesië. Deze groep studenten ontving een beurs vanuit de Europese Unie.
Inkomende mobiliteit
2008/2009 2009/2010 2010/2011
Europa 216 261 274
Canada/US 46 47 38
Latijns Amerika 23 19 33
Afrika 0 3 4
Australië/Nieuw Zeeland 12 17 21
Azië 36 33 49
Midden Oosten 0 0 1
Totaal 333 380 420
Internationale studiebeurzen
Sinds enkele jaren heeft Tilburg University een beurzenprogramma voor het aantrekken van getalenteerde
internationale studenten voor een Masteropleiding. De beurs bestaat uit een korting op het collegegeld en
een bijdrage voor het levensonderhoud van € 5.000 per jaar. In 2011 is het programma geëvalueerd. Uit
een vergelijking van de studieresultaten van de beursstudenten met andere internationale en Nederlandse
studenten blijkt dat bij de meeste faculteiten de beursstudent het best scoort. Omdat faculteiten ook de
nationaliteit van een student in aanmerking nemen bij de toewijzing van de beurs, draagt het scholarship
programma bovendien bij aan een grotere diversiteit van nationaliteiten. Op basis van deze evaluatie is
besloten het beurzenprogramma voor de komende jaren te continueren.
Gezamenlijke internationale programma’s
Gezamenlijke internationale programma’s verrijken het bestaande opleidingsaanbod. Studenten volgen
een curriculum dat door meerdere universiteiten in verschillende landen wordt verzorgd. Zij zijn hierbij
verplicht om te reizen, waardoor het programma bijdraagt aan de mobiliteit. Tilburg University biedt diverse
internationale joint programmes aan. In 2011 coördineerde Tilburg University twee Erasmus Mundus
programma’s verbonden aan het departement Information Management van Tilburg School of Economics
and Management. Tilburg Law School was als partner betrokken bij een Erasmus Mundus programma, dat
wordt aangeboden in samenwerking met universiteiten in Bilbao, Frankfurt en Straatsburg.
Een tweede gezamenlijke programma biedt Tilburg Law School aan met de Katholieke Universiteit Leuven.
Dit betreft een eenjarige advanced masterprogramma European Tax College.
Tilburg School of Social and Behavioral Sciences biedt sinds 2010 een gezamenlijk internationaal programma
aan op het terrein van ‘Leadership, Organisational Psychology and Organisational Studies’. Deze
opleiding wordt uitgevoerd in samenwerking met BI Norwegian School of Management in Oslo, Noorwegen.
Na het succesvol afronden van deze tweejarige opleiding ontvangen de studenten diploma’s van beide
instellingen.
102

Een tweede programma binnen deze School is beschikbaar voor Master studenten Sociologie. Zij kunnen
na voltooiing van hun Tilburgse Master doorstromen in het tweede jaar Sociology van de University of Trento.
De meerwaarde van de tweede Master ligt in de mogelijkheid tot specialisatie op een aanvullend terrein.
Ook op bachelor niveau heeft Tilburg University een gezamenlijk internationaal programma. Bachelor studenten
van de Tilburg School of Economics and Management kunnen zich aanmelden voor dit programma
op het gebied van Information Management. Na het succesvol doorlopen van dit internationale curriculum
ontvangen de studenten zowel een bachelordiploma van Bentley University (USA) als van Tilburg University.
Studenten ontvangen voor hun deelname een beurs vanuit het Europese Atlantis programma.
Om de ontwikkeling van internationale joint degrees extra kracht bij te zetten heeft het Ministerie van OCW
extra middelen beschikbaar gesteld voor de periode van 2009 tot en met 2013. Op 8 februari 2011 heeft het
College ingestemd met de notitie Internationale Joint Degrees. De notitie bevatte een toetsingskader voor
Tilburgse initiatieven om te participeren in internationale joint degree programma’s en een werkwijze voor
de besteding van de Joint Degree middelen. Een eerste evaluatie zal worden uitgevoerd begin 2012.
8.3 Internationale studentenwerving
De faculteiten en hun recruiters zijn verantwoordelijk voor het werven van internationale studenten en
werken hierin samen met de marketing medewerkers van de centrale afdeling Communicatie & Marketing.
In 2011 is wederom gefocust op een aantal doellanden, die per faculteit verschillen in aantal en prioriteit.
De doellanden zijn veelal bezocht voor deelname aan beurzen en presentaties voor internationale studiekiezers.
Tilburg University heeft in 2011 deelgenomen aan ruim 70 internationale beurzen, evenementen,
kennismakingsbezoeken bij instituten en presentaties. In toenemende mate worden bij de internationale
marketing activiteiten online campagnes ingezet. De budgetverschuiving van offline naar online activiteiten
zal in 2012 worden voortgezet. Daarnaast is de samenwerking met agenten in een aantal doellanden uitgebreid.
Ook is in 2011 door C&M een strategische nota uitgebracht om de internationale werving verder te
kunnen professionaliseren. Tevens is geëvalueerd of en in welke mate de overheveling van het onderdeel
‘Internationale Marketing’ van het International Office naar de centrale afdeling Communicatie & Marketing
succesvol is geweest. Het betreft hier een tussenevaluatie, de eindevaluatie volgt in 2013.
8.4 RISE
Het door Tilburg University geïnitieerde Europese lobby-netwerk RISE (Raising the Impact of the Social
Sciences and Economics) heeft in het voorjaar van 2011 een position paper gepubliceerd als reactie op het
groenboek Common Strategic Framework for Future Research and Innovation Funding van de Europese
Commissie.
Het position paper van RISE was voor de commissie ITRE (Industry, Resaerch and Energy) aanleiding om
RISE uit te nodigen leden van deze commissie te ondersteunen bij het opstellen van de amendementen
op het groenboek. RISE heeft in haar voorstellen vooral ingezet op een eigenstandige positie voor Social
Sciences and Humanities (SSH) in Horizon 2020, het nieuwe onderzoeksprogramma van de Europese
Commissie voor 2014 tot 2020.
103

In 2011 is RISE tevens benaderd om te participeren in de Alliance for the Social Sciences and Humanities
in Europe (EASH). Deze organisatie, waar in beginsel rond de dertig organisaties op het gebied van SSH
in samenwerken, heeft tot doel het actief promoten van SSH in Brussel. Door het bijeenbrengen van een
groot aantal organisaties op dit gebied verwacht EASH een effectieve lobby te kunnen voeren in Brussel. In
2012 wordt dit samenwerkingsverband verder uitgewerkt.
104

Hoofdstuk 9 Personeel
9.1 Algemeen
Stand van zaken per 31 december 2011: aantal medewerkers in personen en fte onderverdeeld naar geslacht.
2009 2010* 2011
man vrouw totaal man vrouw totaal man vrouw totaal
Personen 1141 1093 2234 1135 1140 2275 1051 1084 2135
Fte’s 897,0 794,7 1691,7 907,9 834,1 1742,0 855,9 805,1 1661,0
* Na de definitieve vaststelling van het jaarverslag 2010 is geconstateerd dat in het salarissysteem oproepkrachten ten
onrechte met een parttime-factor van 1,0 fte zijn gecodeerd met als gevolg dat in het jaarverslag 2010 een te hoog aantal
fte’s is opgenomen (nl. 1803,9 fte in plaats van 1742,0 fte). In het jaarverslag 2011 is dit gecorrigeerd.
De gemiddelde omvang van een dienstverband van een universiteitsmedewerker is 0,78. Dat betekent dat
de gemiddelde medewerker ongeveer 29,6 uur per week werkt. Vrouwen werken gemiddeld 28,2 uur. Mannen
werken gemiddeld iets meer (30,9 uur).
Ontwikkeling personeelsformatie in fte
De universiteit is in het afgelopen jaar in omvang afgenomen (-4,6%). De diensten (-6,0%), TISEM (-7,3%)
en TLS (-6,0%) daalden het hardst. TSH groeide met (+ 6,2%).
105

Aantal medewerkers per faculteit en diensten
TISEM is de faculteit die de meeste medewerkers in dienst heeft. Bij TISEM werken 37% vrouwen. TSB is de
faculteit waar naar verhouding de meeste vrouwen werkzaam zijn namelijk 63%. Binnen Tilburg University
is de verdeling man/vrouw nagenoeg gelijk namelijk 49% mannen en 51% vrouwen.
Ontwikkeling personeelsbestand in fte en personele lasten
In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling weergegeven van de personeelsaantallen in fte en de personele
lasten.
2008 2009 2010* 2011
Personeelsbestand TiU (in fte’s) 1579 1692 1742 1661
Wetenschappelijk personeel 931 (59%) 992 (59%) 994 (57%) 986 (59%)
Ondersteunend beheerspersoneel 648 (41%) 700 (41%) 748 (43%) 675 (41%)
Totaal personele lasten (in m€) 115 128 134 131
* Gecorrigeerde cijfers t.o.v. jaarverslag 2010
9.2 Onderverdeling naar functies en geslacht
De volgende tabellen geven een beeld van de aantallen WP en OBP medewerkers in fte per faculteit en
voor de diensten onderverdeeld naar mannen en vrouwen. Tevens wordt in de volgende tabellen het wetenschappelijk
personeel nader uitgesplitst naar functiecategorieën.
106

WP, OBP en totaal in fte naar geslacht
WP OBP Totaal % WP
M V totaal M V totaal M V
TISEM 242,7 80,8 323,5 23,9 79,5 103,4 266,6 160,3 426,9 76%
TLS 105,8 97,0 202,8 8,6 45,0 53,6 114,4 142,0 256,4 79%
TSB 107,3 154,5 261,8 21,2 47,0 68,2 128,5 201,5 330,0 79%
TSH 93,4 62,0 155,4 11,3 30,0 41,3 104,7 92,0 196,7 79%
TST 29,7 6,0 35,7 6,1 8,5 14,6 35,8 14,5 50,3 71%
Diensten 2,9 3,7 6,6 203,0 191,1 394,1 205,9 194,8 400,7 2%
TOTAAL 581,8 404,0 985,8 274,1 401,1 675,2 855,9 805,1 1661,0 59%
In de laatste kolom is het percentage wetenschappelijk personeel opgenomen ten opzichte van het totaal
aantal medewerkers (in fte). Van de faculteiten hebben TLS, TSB en TSH het hoogste percentage wetenschappers
(79%).
Wetenschappelijke functies hoogleraar, UHD en UD, in fte naar geslacht
In de onderstaande grafiek wordt weergegeven hoe de ontwikkeling is van de functies hoogleraar, UHD
en UD weergegeven in fte. Ook is gekeken naar de onderverdeling man/vrouw. De organisatie-opbouw bij
mannen is een omgekeerde piramide. Bij de vrouwen is het beeld omgekeerd. Bij de vrouwen is sprake van
een licht stijgend aantal hoogleraren 21,8 fte (was 19,4 fte). Ook het aantal vrouwelijke UD’s is in 2011 toegenomen
van 59,5 fte naar 66,2 fte, terwijl het aantal mannelijk UD’s is gedaald van 128,5 fte naar 118,2 fte.
107

Promovendus en overig wetenschappelijk personeel in fte naar geslacht
In de volgende grafiek worden de ontwikkelingen in de functies promovendus en overig wp geschetst. Overig
wetenschappelijk personeel zijn onder andere de docenten en onderzoekers. Te zien is dat het aantal
mannelijke promovendi in het afgelopen jaar licht is gestegen, terwijl het aantal vrouwelijke promovendi
licht is gedaald. Ten aanzien van het overig wetenschappelijk personeel is er sprake van een daling, waarbij
de daling onder vrouwen minder sterk is dan de daling onder mannen.
9.3 Tijdelijk personeel
De ontwikkeling van tijdelijk personeel in dienst van de universiteit in verhouding tot het totale personeelsbestand
(onderverdeeld naar mannen en vrouwen) wordt weergegeven in de volgende tabellen. Vooral de
faculteiten hebben met hun promovendi en student-assistenten veel tijdelijk personeel in dienst.
Ontwikkeling tijdelijk personeel in % van het personeelsbestand naar geslacht (per 31 december 2011)
2009 2010 2011
man vrouw totaal man vrouw totaal man vrouw totaal
TISEM 50,7 55,4 52,5 52,5 54,4 53,2 47,2 46,4 46,9
TLS 48,3 57,5 53,3 48,8 54,6 52,0 46,9 52,7 50,1
TSB 46,1 74,2 62,5 46,9 73,0 62,6 42,3 70,9 59,7
TSH 37,4 43,3 39,8 42,1 52,6 46,7 41,3 55,2 47,8
TST 14,6 54,1 23,1 12,9 45,6 22,2 19,3 37,9 24,7
Diensten 17,6 17,2 17,4 19,1 23,4 21,1 8,5 11,7 10,1
TOTAAL 38,8 49,9 44,0 39,9 50,8 45,1 35,2 46,1 40,5
Het totaal aantal medewerkers in tijdelijke dienst is ten opzichte van de voorgaande jaren afgenomen. Als
gevolg van de bezuinigingen is het percentage tijdelijke medewerkers over de gehele linie gedaald. Bij de
diensten is het percentage in 2011 het sterkst gedaald. Binnen het OBP krijgen nieuwe personeelsleden het
eerste jaar een tijdelijk dienstverband aangeboden. Bij goed functioneren wordt dit dienstverband omgezet
in een dienstverband voor onbepaalde tijd. Daarnaast wordt er een aantal projecten uitgevoerd door voornamelijk
personeelsleden met een tijdelijk dienstverband.
108

Ontwikkeling WP in tijdelijke dienst (m.u.v. promovendi en student-assistenten) in fte (per 31 december
2011)
Als promovendi en student-assistenten buiten beschouwing worden gelaten, twee groepen die per definitie
een tijdelijk contract hebben, dan had op 31 december 2011 15,6 procent van het wetenschappelijk personeel
een tijdelijk contract. De functies van UD (tenure track), docent en onderzoeker zijn de grootste groepen.
2009 2010 2011
man vrouw totaal Man vrouw totaal Man vrouw Totaal
TISEM 59,3 29,2 88,5 67,3 29,9 97,2 54,8 25,1 79,9
TLS 38,9 31,3 70,2 37,6 34,0 71,6 26,5 37,1 63,6
TSB 31,9 50,4 82,3 29,9 49,2 79,0 26,7 51,5 78,2
TSH 11,2 5,2 16,4 12,0 12,1 24,1 15,1 17,3 32,4
TST 3,5 0,6 4,1 3,5 1,4 4,9 4,0 0,6 4,6
Diensten 0,7 0,7 1,4 0,0 0,7 0,7 0,0 0,8 0,8
TOTAAL 145,3 117,4 262,8 150,2 127,2 277,4 127,1 132,4 259,5
Ontwikkeling promovendi in fte (per 31 december 2011)
Het aantal promovendi vertoont het afgelopen jaar een lichte daling. Bij TSH en TST valt daarentegen een
verhoogde instroom te constateren.
2009 2010 2011
man vrouw totaal man vrouw totaal Man vrouw totaal
TISEM 70,6 36,8 107,4 64,8 42,1 106,9 67,0 37,4 104,4
TLS 19,9 35,5 55,4 18,8 26,5 45,3 19,9 24,8 44,7
TSB 22,4 66,1 88,5 24,6 76,2 100,8 21,8 73,9 95,7
TSH 20,5 16,2 36,7 23,8 19,9 43,7 23,8 22,7 46,5
TST 0,8 1,5 2,3 0,8 2,5 3,3 2,6 1,7 4,3
Diensten 0,0 0,3 0,3 0,0 0,3 0,3 0,0 0,3 0,3
TOTAAL 134,2 156,4 290,6 132,8 167,5 300,3 135,1 160,8 295,9
Ontwikkeling student-assistenten in fte (per 31 december 2011)
Student-assistenten verrichten werkzaamheden ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderwijs en
onderzoek.
In deze tabel zijn geen werkstudenten opgenomen. Dit zijn studenten die ondersteunende werkzaamheden
verrichten ten behoeve van het bestuur en beheer van de universiteit met betrekking tot bijvoorbeeld
voorlichting of studenten die boeken terugplaatsen in de bibliotheek of werkzaam zijn op een IT helpdesk.
In deze tabel staan alleen de student-assistenten die een arbeidsovereenkomst hebben met de universiteit.
Omdat TISEM de student-assistenten aanstelt via KCS, zijn hiervan geen cijfers opgenomen in deze tabel.
In tabel 9.2 wordt het totaal aantal student-assistenten aangegeven, die via KCS worden ingeleend. Het
totaal aantal student-assistenten is ten opzichte van vorig jaar licht gestegen.
109

2009 2010 2011
man vrouw totaal Man vrouw totaal Man vrouw totaal
TISEM 0,0 0,2 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
TLS 5,3 11,9 17,2 4,3 9,4 13,7 6,4 7,1 13,5
TSB 5,0 12,0 17,0 4,6 11,1 15,6 4,1 9,4 13,5
TSH 0,7 1,8 2,5 1,0 3,1 4,1 1,8 5,2 7,0
TST 0,3 0,5 0,8 0,4 0,5 0,9 0,1 0,7 0,8
Diensten 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
TOTAAL 11,3 26,4 37,7 10,2 24,0 34,2 12,4 22,4 34,8
9.4 Ontwikkeling leeftijdsopbouw
In de ontwikkeling van de leeftijdsopbouw door de jaren heen is te zien dat de verdeling over de leeftijdsklassen
redelijk gelijk blijft.
Ontwikkeling leeftijdopbouw in procenten
110

Leeftijdsopbouw WP/OBP onderverdeeld naar geslacht in procenten
Het aandeel jonge vrouwen in de wetenschap blijft onverminderd hoog. Bijna 80% van de vrouwelijke wetenschappers
is jonger dan 40 jaar. Bij de ondersteunende functies is te zien dat iets minder dan 50% van
de mannen ouder is dan vijftig jaar. Bij de twee andere categorieën (WP mannen en OBP vrouwen) is een
wat gelijkmatiger spreiding over de verschillende leeftijdsklassen te zien.
9.5 Voltijd en deeltijd personeel
Voltijd en deeltijd personeel naar geslacht in personen
111

Van de mannelijke medewerkers heeft 35% een deeltijdaanstelling en werkt dus minder dan gemiddeld 38
werkuren per week. Bij de vrouwen heeft 62% van de medewerkers een deeltijdaanstelling.
9.6 Salarisschalen
Salarisopbouw per functiecategorie en geslacht in personen (per 31 december 2011)
WP OBP totaal
man vrouw totaal man vrouw totaal man vrouw totaal
schaal 1 t/m 5 1 0 1 21 34 55 22 34 56
schaal 6 t/m 9 198 286 484 140 317 457 338 603 941
schaal 10 t/m 12 229 207 436 132 162 294 361 369 730
schaal 13 en 14 91 34 125 17 10 27 108 44 152
schaal 15 en 16 115 22 137 8 5 13 123 27 150
schaal 17 en hoger 97 7 104 2 0 2 99 7 106
TOTAAL 731 556 1287 320 528 848 1051 1084 2135
9.7 Ontwikkeling ziekteverzuim
Ontwikkeling ziekteverzuim < 1 jaar (in percentages)
2007 2008 2009 2010 2011
Ziekteverzuimpercentage 2,9 2,5 2,5 2,5 2,5
Meldingsfrequentie 0,98 0,92 0,93 0,87 0,82
Gemiddelde verzuimduur (in dagen) 14 11 11 13 13
Het verzuimcijfer voor de gehele universiteit is in het afgelopen jaren gedaald van 2,9% naar 2,5%. Ook
de verzuimfrequentie daalt van 0,98 in 2007 naar 0,82 in 2011. Verzuim heeft constant de aandacht van
het management, niet alleen door gerichte verzuim-begeleidingcursussen voor leidinggevenden, maar ook
door regelmatig overleg tussen leidinggevende, personeelsfunctionaris en bedrijfsarts.
9.8 Instroom en uitstroom
Voor de berekening van de in- en uitstroomcijfers worden vanaf 2008 gegevens uit de stuurkaart Personeel
gebruikt. De instroomcijfers van dit jaar worden tevens als percentage uitgedrukt ten aanzien van de totale
groep op 31 december 2011.
112

Instroom in personen naar faculteit en diensten
2008 2009 2010 2011
TISEM 118 (25%) 132 (25%) 120 (22%) 77 (16%)
TLS 185 (43%) 159 (37%) 141 (36%) 97 (27%)
TSB 153 (39%) 171 (38%) 163 (35%) 127 (29%)
TSH 73 (33%) 69 (30%) 79 (31%) 106 (40%)
TST 6 (11%) 14 (25%) 9 (13%) 13 (19%)
Diensten 121 (23%) 131 (23%) 130 (22%) 84 (19%)
TOTAAL 660 (32%) 676 (30%) 642 (28%) 504 (24%)
Uitstroom in personen naar faculteit en diensten
2008 2009 2010 2011
TISEM 81 (17%) 70 (13%) 102 (18%) 128 (26%)
TLS 149 (34%) 146 (34%) 182 (46%) 142 (40%)
TSB 115 (30%) 108 (24%) 142 (30%) 157 (36%)
TSH 57 (26%) 71 (31%) 47 (18%) 90 (34%)
TST 7 (13%) 12 (21%) 5 ( 7%) 12 ( 17%)
Diensten 100 (19%) 93 (16%) 108 (19%) 132 (26%)
TOTAAL 506 (24%) 500 (22%) 586 (25%) 661 (31%)
9.9 KCS en uitzendbureaus
Door de universiteit wordt gebruik gemaakt van KCS en van uitzendbureaus voor het inhuren van personeel.
De exacte omvang daarvan in fte’s is moeilijk te bepalen, omdat deze niet in het personele informatiesysteem
worden vastgelegd. Wel is de omvang in geld uit te drukken, en te relateren aan de totale personele
lasten. In de volgende tabel worden deze cijfers gepresenteerd over de afgelopen vijf jaren.
Inhuur van derden in K€, en als % van de totale personele lasten
KCS
Uitzendbureaus
2007 2.012 (1,9%) 992 (1,0%)
2008 1.972 (1,7%) 1.513 (1,3%)
2009 2.574 (2,0%) 1.642 (1,3%)
2010 3.307 (2,5%) 912 (0,7%)
2011 2.984 (2,3%) 943 (0,7%)
113

Inhuur via KCS in fte en personen (tussen haakjes) per faculteit en diensten onderverdeeld naar
functiecategorie
WP(excl AIO’s) OBP Student assistenten AIO’s TOTAAL
TISEM 2,0 (11) 6,9 (50) 11,9 (160) 0 (0) 20,8 (221)
TLS 0,1 (5) 2,9 ( 43) 0,4 ( 4) 0 (0) 3,4 (52)
TSSBS 1,1 (6) 0,2 ( 4) 0,3 5) 0 (0) 1,6 (15)
TSH 1,8 (9) 3,2 (44) 1,1 (19) 0 (0) 6,1 (72)
TST 0,1 (2) 0,7 (10) 0 (0) 0,2 (1) 1,0 (13)
Diensten 0,0 (0) 28,3 (362) 0 (0) 0 (0) 28,3 (362)
TOTAAL 5,1 (33) 42,2 (513) 13,7 (188) 0,2 (1) 61,2 (735)
Van de student-assistenten hebben er 160 een aanstelling bij TISEM. De omvang en duur van de aanstelling
varieert: van 0,1 fte tot fulltime en van twee weken tot meer dan een jaar. Onder het OBP zijn in 2011 140
surveillanten opgenomen die samen 11,4 fte vertegenwoordigen.
114

Hoofdstuk 10 Jaarrekening 2011
10.1 Kengetallen
Kengetallen 1) 2007 2008 2009 2010 2011
Studenten
Eerstejaars (WO/I) 2.771 3.083 3.562 3.425 3.649
Ingeschrevenen initiële opleidingen 11.326 11.900 12.678 13.153 13.599
Ingeschrevenen postdoctorale opleidingen 2) 275 270 236 193 208
Ingeschrevenen TiasNimbas Business School 2.352 2.112 2.408 2.640 3.309
Onderwijs
Onderzoek
Exploitatie
Vermogen
Liquiditeit
Doctoraal diploma’s 250 145 7 1 2
Postdoctoraal diploma’s 58 72 57 72 52
Bachelor diploma’s 1.733 1.474 1.373 1.365 1.491
Master diploma’s 1.713 1.704 1.868 2.015 2.222
Promoties 3) 83 85 85 111 131
Wetenschappelijke publicaties 4) 1.881 2.025 1.936 1.939 2.280
Rijksbijdragen (in m€) 92 117 108 106 106
College- en examengelden (in m€) 17 17 19 20 22
Overige baten (in m€) 61 68 70 73 71
Exploitatie resultaat (in m€) 19,3 21,1 3,8 -6,1 -2,4
Eigen vermogen (in m€) 117 138 142 136 134
Vreemd vermogen (in m€) 108 114 121 138 135
Liquide middelen (in m€) 86 111 104 106 104
Netto werkkapitaal (in m€) 44 66 64 62 56
Current ratio 1,7 1,9 1,8 1,7 1,7
Current ratio alle universiteiten 0,9 0,9 0,9 0,9 pm
Solvabiliteit 0,5 0,6 0,5 0,5 0,5
Solvabiliteit alle universiteiten 0,6 0,6 0,5 0,5 pm
Personeel
Personeelsbestand UvT 5) 1.438 1.579 1.746 1.742 1.661
Personeelsbestand verbonden partijen 151 167 168 164 166
Wetenschappelijk personeel 843 931 993 994 986
Ondersteunend beheerspersoneel 746 815 921 912 841
Totale personeelslasten (in m€) 119 130 143 151 148
1)
De cijfers inclusief de gegevens van de deelnemingen en verbonden partijen.
2)
Exclusief TiasNimbas Business School.
3)
Inclusief dubbelpromoties; in afwijking van het aantal bekostigde proefschriften die in het TMP staan vermeld.
4)
Inclusief proefschriften, monographs en edited books
5)
Fte’s op basis van Wopi-cijfers (peildatum 31/12), cijfers 2010 zijn gecorrigeerd.
115

10.2 Waarderingsgrondslagen activa en passiva
Algemeen
De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9
Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven is door de
Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze bepalingen zijn van toepassing op grond van de Regeling Jaarverslaggeving
Onderwijs. De jaarrekening is opgesteld in euro’s.
Activa en passiva (met uitzondering van het groepsvermogen) worden in het algemeen gewaardeerd tegen
de verkrijgings- of vervaardigings¬prijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag
is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en
het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting.
Grondslagen voor de consolidatie
Verbonden partijen waarbij sprake is van een meerderheidsbelang dan wel van beslissende zeggenschap,
zijn geconsolideerd in de geconsolideerde jaarrekening. Indien sprake is van een meerderheidsbelang van
minder dan 100% dan is separaat een aandeel derden opgenomen.
In de consolidatie zijn de volgende partijen betrokken:
- Tilburg University (TiU)
- UvT Holding B.V.
• KUB Career Services B.V.
- TiasNimbas Business School B.V.
• TiasNimbas Business School Utrecht BV
• TiasNimbas Business School Eindhoven BV
• TiasNimbas Business Germany GmbH
- Stichting Instituut voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek (IVA)
- Stichting Instituut voor ontwikkelingsvraagstukken (IVO)
- Universiteitsfonds Tilburg
Verbonden partijen
Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke
zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Er is geen sprake van andere
verbonden partijen dan de in de consolidatie betrokken verbonden partijen.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
116

Schattingen
Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de leiding van
de TiU zich een oordeel over verschillende zaken en maakt schattingen die essentieel kunnen zijn voor de
in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste
inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen
opgenomen bij de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten.
Vergelijking met voorgaand jaar
De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van
het voorgaande jaar.
Immateriële vaste activa
Goodwill
De goodwill is gewaardeerd tegen historische kostprijs verminderd met afschrijvingen. De goodwill wordt
lineair afgeschreven over een periode van 5 jaar en 10 jaar.
Materiële vaste activa
Gebouwen en terreinen
De terreinen zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde en worden niet afgeschreven. De gebouwen inclusief
vaste installaties, alsmede de inrichting van terreinen zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde
verminderd met afschrijvingen. De afschrijvingen zijn lineair en gebaseerd op de aanschafwaarde en verwachte
bedrijfseconomische levensduur. De bouwrente als gevolg van investeringen wordt geactiveerd,
voorzover sprake is van financiering met vreemd vermogen.
Apparatuur en inventarisgoederen
Apparatuur en inventaris zijn geactiveerd voor zover de aanschafwaarde per activum groter is dan € 11.500.
Geactiveerde apparatuur en inventaris zijn gewaardeerd tegen de aanschafwaarde verminderd met afschrijvingen.
De afschrijvingen zijn lineair en gebaseerd op de aanschafwaarde en verwachte bedrijfseconomische
levensduur.
Technische vervangingen
Technische vervangingen worden niet geactiveerd, maar in de exploitatie verantwoord.
Bijzondere waardevermindering
Op balansdatum wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering
onderhevig kan zijn. Eventuele bijzondere- waardeverminderingsverliezen worden direct als
last verwerkt in de staat van baten en lasten.
Financiële vaste activa
Deelnemingen
Deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde.
117

Effecten
Effecten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden de onder financiële
vaste activa opgenomen effecten gewaardeerd tegen reële waarde. Waardevermeerderingen van deze
effecten worden rechtstreeks verwerkt in de herwaarderings-reserve. Op het moment dat de desbetreffende
effecten niet langer in de balans worden verwerkt, wordt de cumulatieve waardevermeerdering in het eigen
vermogen verwerkt in de winst- en verliesrekening. Indien van een individueel effect de reële waarde onder
de (geamortiseerde) kostprijs komt, wordt de waardevermindering verwerkt ten laste van de winst-enverliesrekening.
Voor rentedragende financiële activa vindt verwerking van de rentebaten plaats tegen de
effectieve-rentemethode.
Voorraden
De voorraden zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs.
Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectopbrengsten
(bestaande uit de gerealiseerde projectkosten). Indien van toepassing, worden de verwerkte verliezen
en reeds gedeclareerde termijnen hierop in mindering gebracht. Onderhanden projecten waarvan de
gefactureerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectopbrengsten worden gepresenteerd onder
de kortlopende schulden.
Vorderingen
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs. Indien nodig wordt een voorziening voor oninbaarheid
getroffen.
Liquide middelen
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit algemene reserves en bestemmingsreserves en/of -fondsen. Hierin is tevens
een segmentatie opgenomen naar publieke en private middelen.
De bestemmingsreserves zijn reserves met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het bestuur
is aangebracht.
Algemene reserve gebouwen
Deze reserve is ontstaan uit het saldo eigen vermogen in materiële vaste activa in het kader van de Integrale
Verantwoordelijkheid Huisvesting (IVH)-operatie per 1 januari 1995. De reserve muteert als gevolg van
desinvesteringen.
Algemene reserves
Dit zijn de vrij besteedbare middelen op balansdatum van de exploitatiesaldi tot en met het verslagjaar.
118

Bestemde reserves
Dit zijn de reeds bestemde middelen op balansdatum van de exploitatiesaldi tot en met het verslagjaar.
Herwaarderingsreserve
Indien herwaarderingen in de herwaarderingsreserve zijn verwerkt, worden de gerealiseerde herwaarderingen
ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht.
Voorzieningen
Wachtgelden
De wachtgeldvoorziening is gebaseerd op de per balansdatum afgegeven beschikkingen in het kader van
wachtgeld en (bovenwettelijke) WW-uitkeringen. De voorziening is bepaald op 75% van de berekende maximale
verplichtingen. Uitzondering hierop vormen de beschikkingen van vóór 1991, die voor 100% zijn
voorzien. Betaalde uitkeringen worden aan de voorziening onttrokken.
Jubilea
Deze voorziening is gevormd in verband met de verplichtingen die samenhangen met toekomstige 25-jarige
en 40-jarige jubileumuitkering van het personeel.
Spaarverlof
De voorziening spaarverlof is gevormd in verband met verplichtingen die samenhangen met het meerjarig
sparen van verlofdagen.
WIA/WGA Eigen Risico
De TiU is sinds 1 juli 2004 eigenrisicodrager voor de WIA/WGA. De voorziening is gebaseerd op de verplichtingen
in verband met toegekende WIA/WGA-uitkeringen na (gedeeltelijk) ontslag wegens arbeidsongeschiktheid.
Overige voorziening
Dit betreft een voorziening voor een buitengewone verlofconstructie.
Kortlopende schulden
De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs.
119

10.3 Grondslagen voor bepaling exploitatiesaldo
Algemeen
De baten en lasten worden toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden
slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn verwezenlijkt. Verliezen en risico’s die hun oorsprong
vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen, indien zij voor het vaststellen van de
jaarrekening bekend zijn geworden.
Baten
Rijks- en overige bijdragen
Dit betreft de rijksbijdrage die volgens de modelmatige verdeling door de minister is toegewezen, alsmede
de toegekende doelsubsidies.
College en examengelden
Dit betreft de ontvangen college- en examengelden voor zover deze aan het verslagjaar kunnen worden
toegerekend.
Opbrengst werk voor derden
Dit betreft opbrengsten uit contractonderwijs en contractonderzoek met betrekking tot afgesloten projecten
en opbrengsten van lopende projecten tot een bedrag van de gemaakte projectkosten. Eventuele positieve
resultaten worden gerealiseerd bij afsluiting van het project. Indien het waarschijnlijk is dat de totale
projectkosten de totale projectopbrengsten overschrijden, dan worden de verwachte verliezen onmiddellijk
in de exploitatie verwerkt.
Overige opbrengsten
Dit betreft de opbrengsten uit alle andere activiteiten voor zover deze aan het verslagjaar kunnen worden
toegerekend.
Rentebaten
De rentebaten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop ze betrekking hebben.
Lasten
Personele lasten
Hier zijn de lasten opgenomen in verband met de beloning voor verrichte arbeid, inclusief sociale lasten en
pensioenpremies, alsmede overige personeelskosten voor zover deze betrekking hebben op het verslagjaar.
De Tilburg University heeft een pensioenregeling bij Stichting Bedrijfspensioenfonds ABP. Op deze pensioenregeling
zijn de bepalingen van de Nederlandse Pensioenwet van toepassing en worden op verplichte,
contractuele of vrijwillige basis premies betaald door de instelling. De premies worden verantwoord als personeelskosten
zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende
activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Nog niet
betaalde premies worden als verplichting op de balans opgenomen.
120

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa
Immateriële vaste activa en materiële vaste activa worden met ingang van het jaar van ingebruikneming
afgeschreven over de verwachte toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen wordt niet afgeschreven.
Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden de
toekomstige afschrijvingen aangepast.
Overige lasten
Dit zijn alle overige lasten voor zover deze betrekking hebben op het verslagjaar.
Rentebaten en rentelasten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet
van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de
verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
121

10.4 Jaarrekening
Geconsolideerde balans per 31-12-2011 (na resultaatbestemming, alle bedragen in €)
Activa 31-12-2011 31-12-2010
Vaste activa
Immateriële vaste activa 5.220.242 5.597.610
Materiële vaste activa 121.934.281 120.068.335
Financiële vaste activa 14.362.266 18.874.526
Totaal vaste activa 141.516.789 144.540.471
Vlottende activa
Voorraden 120.801 44.832
Vorderingen 23.273.120 23.455.753
Liquide middelen 103.672.851 106.120.693
Totaal vlottende activa 127.066.772 129.621.278
Totaal activa 268.583.561 274.161.749
Passiva 31-12-2011 31-12-2010
Groepsvermogen
Eigen vermogen 133.849.168 136.387.434
Aandeel derden 703.344 817.315
134.552.512 137.204.749
Voorzieningen 6.296.753 6.429.034
Langlopende schulden 42.186.588 44.155.753
Kortlopende schulden 85.547.708 86.372.213
134.031.049 136.957.000
Totaal passiva 268.583.561 274.161.749
122

Geconsolideerde exploitatierekening 2011 (alle bedragen in €)
2011 Begroting 2011 2010
Baten
Rijksbijdragen OCW 104.636.923 100.370.000 104.214.035
Collegegelden 21.808.566 21.600.000 20.459.802
Baten werk i.o.v. derden 53.156.593 57.585.000 57.633.321
Overige baten 17.808.402 17.151.000 15.008.220
Totaal baten 197.410.484 196.706.000 197.315.378
Lasten
Personele lasten 147.511.144 151.266.000 150.463.213
Afschrijvingen 8.805.554 9.599.000 9.364.355
Huisvestingslasten 9.478.527 9.478.000 8.841.743
Overige lasten 35.258.926 39.220.000 36.330.205
Totaal lasten 201.054.151 209.563.000 204.999.516
Saldo baten en lasten -3.643.667 -12.857.000 -7.684.138
Financiële baten en lasten 1.179.797 447.000 1.747.859
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
vóór belastingen
-2.463.870 -12.410.000 -5.936.279
Belasting resultaat uit gewone
bedrijfsvoering
-7.570 - 112.730
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
na belastingen
-2.471.440 -12.410.000 -6.049.009
Aandeel derden 113.971 - -25.664
Exploitatieresultaat -2.357.469 -12.410.000 -6.074.673
123

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2011 (alle bedragen in €)
2011 2010
Kasstroom uit operationele activiteiten
Saldo baten en lasten -3.643.667 -7.684.138
Belastingen -7.570 -112.730
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen 8.805.554 9.364.355
Mutaties voorzieningen -132.281 -207.337
8.673.273 9.157.018
Veranderingen in vlottende middelen:
Voorraden -75.969 135.910
Vorderingen 182.633 1.885.161
Schulden -824.505 4.019.921
-717.841 6.040.992
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 4.304.195 7.401.142
Ontvangen interest 3.061.480 3.216.493
Betaalde interest -1.881.683 -1.468.634
Buitengewoon resultaat - -
1.179.797 1.747.859
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 5.483.992 9.149.001
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen in immateriele vaste activa - -
Desinvesteringen in immateriele vaste activa - -
Investeringen in materiele vaste activa -10.294.132 -18.374.064
Desinvesteringen in materiele vaste activa - 15.207
Investeringen in deelnemingen - -
Mutaties leningen 7.000 8.000
Overige investeringen in financiële vaste activa 4.505.260 -2.133.562
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -5.781.872 -20.484.419
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Nieuw opgenomen leningen - 15.000.000
Aflossing langlopende schulden -1.969.166 -1.969.166
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten -1.969.166 13.030.834
Kasstroom uit overige balansmutaties -180.798 702
Mutatie liquide middelen -2.447.844 1.696.118
124

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde balans
Activa
Immateriële vaste activa Aanschaf prijs Afschrijvingen Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen
t/m 2010 t/m 2010 31-12-2010 2011 2011 AW
Goodwill 7.322.421 1.724.811 5.597.610 - -
Totaal immateriële vaste activa 7.322.421 1.724.811 5.597.610 - -
Materiële vaste activa
Aanschaf prijs Afschrijvingen Boekwaarde Investeringen Desinvesteringen
t/m 2010 t/m 2010 31-12-2010 2011 2011 AW
Gebouwen en terreinen
Gebouwen 156.267.299 70.427.686 85.839.613 9.861.700 -
Terreinen (incl. inrichting) 13.576.188 1.712.342 11.863.846 154.601 -
Terrein TFT 882.408 - 882.408 - -
Gebouwen in uitvoering 9.138.037 - 9.138.037 -3.387.063 -
179.863.932 72.140.028 107.723.904 6.629.238 -
Inventaris en apparatuur 35.487.954 23.143.523 12.344.431 3.664.894 -
Totaal materiële vaste activa 215.351.886 95.283.551 120.068.335 10.294.132 -
Activa
Immateriële vaste activa
Desinvesteringen
2011 AFS
Afschrijvingen
2011
Aanschaf prijs
t/m 2011
Afschrijvingen
t/m 2011
Boekwaarde
31-12-2011
Goodwill - 377.368 7.322.421 2.102.179 5.220.242
Totaal immateriële vaste activa - 377.368 7.322.421 2.102.179 5.220.242
Materiële vaste activa Desinvesteringen
2011 AFS
Afschrijvingen
2011
Aanschaf prijs
t/m 2011
Afschrijvingen
t/m 2011
Boekwaarde
31-12-2011
Gebouwen en terreinen
Gebouwen - 4.469.987 166.128.999 74.897.673 91.231.326
Terreinen (incl. inrichting) - 186.787 13.730.789 1.899.129 11.831.660
Terrein TFT - - 882.408 - 882.408
Gebouwen in uitvoering - - 5.750.974 - 5.750.974
- 4.656.774 186.493.170 76.796.802 109.696.368
Inventaris en apparatuur - 3.771.412 39.152.848 26.914.935 12.237.913
Totaal materiële vaste activa - 8.428.186 225.646.018 103.711.737 121.934.281
125

De afschrijvingen worden vanaf het jaar van ingebruikname van het actief berekend over de aanschafwaarde
en zijn gebaseerd op de volgende percentages:
Goodwill 5% - 10%
Terreinen 0%
Inrichting van terreinen 3,3%
Gebouwen 3,3%
Apparatuur en inventaris 10% - 25 %
Financiële vaste activa
Overige leningen u/g Plaats Boekwaarde Verstrekkingen Aflossingen Boekwaarde
31-12-2010 2011 2011 31-12-2011
d’Artagnan Tilburg 19.000 - 19.000 -
ESN Tilburg - 12.000 - 12.000
Totaal overige leningen u/g 19.000 12.000 19.000 12.000
De renteloze lening aan d’Artagnan had een oorspronkelijke looptijd van 5 jaar. Het restant van de lening is afgeboekt
(zie voorziening dubieuze debiteuren).
De renteloze lening aan ESN heeft een looptijd van 3 jaar. De resterende looptijd is 3 jaar.
Effecten Boekwaarde Investeringen Desinvestering Boekwaarde
31-12-2010 in 2011 in 2011 31-12-2011
Obligaties 18.855.526 5.065.400 9.570.660 14.350.266
Aandelen - - - -
Totaal effecten 18.855.526 5.065.400 9.570.660 14.350.266
De actuele waarde van de effecten per 31-12-2011 is € 14.350.266
Totaal financiële vaste activa 18.874.526 14.362.266
126

Vlottende activa
31-12-2011 31-12-2010
Voorraden
Gebruiksgoederen 120.801 44.832
Totaal voorraden 120.801 44.832
Vorderingen
Debiteuren 13.027.440 12.830.064
Overige vorderingen:
Kaskortingen OCW - 204.000
Overige 537.611 503.720
Totaal overige vorderingen 537.611 707.720
Overlopende activa:
Vooruitbetaalde kosten 3.706.049 3.020.541
Nog te factureren kosten contractonderzoek 3.416.205 4.333.052
Verstrekte voorschotten 198.062 108.437
Overige 2.387.753 2.482.939
Totaal overlopende activa 9.708.069 9.944.969
Af: voorzieningen wegens oninbaarheid - -27.000
Totaal vorderingen 23.273.120 23.455.753
De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.
Het verloop van de voorziening wegens oninbaarheid is als volgt:
31-12-2011 31-12-2010
Stand per 1 januari -27.000 -192.870
Ontrekking 27.000 192.870
Dotatie - -27.000
Stand per 31 december - -27.000
Liquide middelen
Banken 15.262.303 16.538.632
Kasmiddelen 14.106 10.307
Deposito’s 88.396.442 89.571.754
Totaal liquide middelen 103.672.851 106.120.693
Deposito’s zijn voor € 64.000.042 niet direct opeisbaar. Geen van de deposito’s heeft een looptijd langer dan 12 maanden.
Totaal vlottende activa 127.066.772 129.621.278
127

Passiva
Groepsvermogen
Eigen vermogen
Saldo
Bestemming
Overige
Saldo
31-12-2010
resultaat 2011
Mutaties
31-12-2011
Algemene reserve publiek 83.380.239 -1.404.173 -5.282.900 76.693.166
Algemene reserve privaat 11.500.038 -256.678 - 11.243.360
Bestemmingsreserve publiek:
Reserve huisvestingsbeleid 14.493.931 - - 14.493.931
Bestemde reserves 25.450.867 -317.695 5.282.900 30.416.072
Bestemmingsreserve privaat:
Eigen vermogen geconsolideerde
verbonden partijen 1.166.185 -378.923 - 787.262
Herwaarderingsreserve effecten 396.174 - -180.798 215.376
Totaal eigen vermogen 136.387.434 -2.357.469 -180.798 133.849.168
Aandeel derden
Saldo
Bestemming
Overige
Saldo
31-12-2010
resultaat 2011
Mutaties
31-12-2011
Aandeel derden 817.315 -113.971 - 703.344
Totaal aandeel derden 817.315 -113.971 - 703.344
Totaal groepsvermogen 137.204.749 134.552.512
Voorzieningen
Saldo
Dotaties
Onttrekkingen
Vrijval
Saldo
31-12-2010
2011
2011
2011
31-12-2011
Wachtgelden 1.020.509 942.568 871.228 5.931 1.085.918
Spaarverlof 3.217.651 173.107 2.015 270.246 3.118.497
WIA/WGA eigen risico 786.598 171.426 116.975 - 841.049
Jubilea 1.183.575 - 181.694 98.275 903.606
Voorziening belastingen - 55.683 - - 55.683
Overige voorzieningen 220.701 292.000 220.701 - 292.000
Totaal voorzieningen 6.429.034 1.634.784 1.392.613 374.452 6.296.753
128

Bestedingen van het saldo per 31-12-2011 < 1 jaar 1 > 5 jaar > 5 jaar Totaal
Wachtgelden 466.193 506.116 113.609 1.085.918
Spaarverlof 311.850 1.247.399 1.559.249 3.118.497
WIA/WGA eigen risico 121.794 487.177 232.078 841.049
Jubilea 92.522 373.237 437.847 903.606
Voorziening belastingen 55.683 - - 55.683
Overige voorzieningen 64.745 227.255 - 292.000
Totaal voorzieningen 1.112.787 2.841.183 2.342.783 6.296.753
Langlopende schulden
Plaats Saldo
31-12-2010
Verstrekking
2011
Aflossingen
2011
Saldo
31-12-2011
Aflossings-
verplichting
Balans
31-12-2011
2012
BNG 32 jaar
(renteperc. 4,4%) Den Haag 23.161.229 - 945.356 22.215.873 945.356 21.270.517
BNG 30 jaar
(renteperc. 4,0%) Den Haag 6.312.500 - 250.000 6.062.500 250.000 5.812.500
BNG 25 jaar
(renteperc. 4,0%) Den Haag 15.000.000 - 600.000 14.400.000 600.000 13.800.000
BNG 17 jaar
(renteperc. 3,5%) Den Haag 1.651.190 - 173.810 1.477.381 173.810 1.303.571
Totaal langlopende schulden 46.124.919 - 1.969.166 44.155.754 1.969.166 42.186.588
Van deze langlopende schulden heeft € 34.309.924 een looptijd langer dan 5 jaar.
Kortlopende schulden 31-12-2011 31-12-2010
Vooruitontvangen termijnen OHW 15.343.472 17.162.943
Crediteuren 9.556.361 7.679.322
Loonheffing 4.785.556 5.608.906
Omzetbelasting 386.840 879.260
Premies sociale verzekeringen 910.792 1.013.814
Schulden terzake pensioenen 1.668.803 1.694.984
Overige kortlopende schulden
Aflossingsverplichting langlopende schulden
1.969.166 1.969.166
Penvoerderfondsen 1.083.404 1.513.423
Rijksbijdrage Theologieopleidingen UvT 1 352.752 352.752
Flankerend Sociaal Beleid
551.095 551.095
Theologieopleidingen UvT 2
Winstaanspraken derden 238.918 548.738
Overige 426.352 531.285
Totaal overige kortlopende schulden 4.621.687 5.466.459
129

Overlopende passiva
Vooruitontvangen collegegelden 10.063.560 8.967.964
Vooruitontvangen collegegeld
15.245.488 14.957.204
contractonderwijs
Vakantiegeld 3.930.816 4.107.868
Vakantiedagen 3.183.343 3.203.351
Overige 15.850.990 15.630.138
Totaal overlopende passiva 48.274.197 46.866.525
Totaal kortlopende schulden 85.547.708 86.372.213
1
De kortlopende schuld Rijksbijdrage Theologieopleidingen UvT (€ 352.752) was voorheen sinds 1991 opgenomen als rijkssubsidie
KIWTO’s bij de geïncorporeerde Stichting TFT.
2
De kortlopende schuld Flankerend Sociaal Beleid theologieopleidingen UvT (€ 551.095) is afkomstig van de geïncorporeerde
Stichting TFT en zal nu de reorganisatie van de katholieke theologieopleidingen van de STFT en de FKTU is afgerond conform
de doelstelling worden aangewend voor de daaruit voortvloeiende reorganisatiekosten.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Leaseverplichtingen
De Universiteit van Tilburg heeft een operationeel autoleasecontract gesloten met een maximale looptijd
van 5 jaar. De jaarkosten bedragen € 215.323, waarvan € 127.009 bij TiasNimbas Business School B.V..
Investeringsverplichting
De Universiteit van Tilburg heeft een niet uit de balans blijkende verplichting voor investeringen met een
verplichting in 2012 van 7.089.683.
Ondershoudscontracten
De Universiteit van Tilburg heeft een niet uit de balans blijkende verplichting voor onderhouds- contracten
met een verplichting van € 2.366.507 in 2012, een verplichting van € 573.881 tussen 2013 en 2016 en een
verplichting van € 80.313 vanaf 2017.
ICT
Met betrekking tot de ICT is een onderhoudscontract afgesloten met een jaarlijkse verplichting van
€ 261.000.
Huurcontracten
De TiasNimbas Business School B.V. heeft een niet uit de balans blijkende verplichting voor huurcontracten
met een jaarlijkse verplichting van € 333.428.
Niet uit de balans blijkende rechten
IVA
Ultimo boekjaar bedragen de niet gewaardeerde vorderingen uit hoofde van voorwaartse verlies-verrekening
€ 146.333 op basis van 20% vennootschapsbelasting (2010: € 63.947).
130

Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde exploitatierekening
Baten 2011 2010
Rijksbijdragen OCW
Normatieve Rijksbijdrage UvT (WO) 105.849.283 105.817.000
Overige overheidsbijdragen en -subsidies 451.587
Inkomensoverdrachten -1.663.947 -1.602.965
Totaal rijksbijdragen 104.636.923 104.214.035
Collegegelden
College- en examengelden 21.808.566 20.459.802
Totaal collegegelden 21.808.566 20.459.802
Baten werk in opdracht van derden
Contractonderwijs 24.930.719 28.514.607
Contractonderzoek
Internationale organisaties 5.017.864 4.625.648
Nationale overheden 4.060.005 5.182.870
NWO 12.283.527 12.549.064
KNAW 26.280 58.984
Overige non-profit organisaties 3.037.622 3.070.860
Bedrijfsleven 2.169.067 2.109.825
Totaal contractonderzoek 26.594.364 27.597.251
Overige baten in opdracht van derden 1.631.510 1.521.463
Totaal baten werk in opdracht van derden 53.156.593 57.633.321
Overige baten
Verhuur onroerende zaken 394.417 295.944
Detachering personeel 1.168.126 561.620
Overige baten 16.245.859 14.150.656
Totaal overige baten 17.808.402 15.008.220
131

Lasten 2011 2010
Personele lasten
Brutolonen en salarissen 102.446.926 102.749.281
Sociale lasten 9.958.680 10.048.055
Pensioenpremies 14.194.867 13.804.733
Overige personele lasten
Uitzendkrachten 16.072.047 17.631.444
Dotatie personele voorzieningen 1.579.286 1.743.885
Overige 4.036.520 5.422.361
Totaal overige personele lasten 21.687.853 24.797.690
Uitkeringen (-/-) -777.182 -936.546
Totaal personele lasten 147.511.144 150.463.213
Afschrijvingen
Immateriële vaste activa 377.368 377.367
Materiële vaste activa 8.428.186 8.986.988
Totaal afschrijvingen 8.805.554 9.364.355
Huisvestingslasten
Huur 718.448 924.083
Verzekeringen 201.018 203.650
Onderhoud 1.195.949 1.069.804
Energie en water 1.999.164 1.871.982
Schoonmaakkosten 1.727.386 1.664.914
Heffingen 544.382 526.508
Overige 3.092.180 2.580.802
Totaal huisvestingslasten 9.478.527 8.841.743
Overige lasten
Administratie- en beheerlasten 367.990 243.349
Accountantskosten 275.267 250.604
Inventaris en apparatuur 1.054.757 1.501.753
Overige 33.560.912 34.334.499
Totaal overige lasten 35.258.926 36.330.205
132

Accountantskosten 2011 2010
Honorarium onderzoek jaarrekening 156.134 94.500
Honorarium andere controle werkzaamheden 78.657 156.104
Honorarium fiscale advisering 13.286 -
Honorarium andere niet-controlediensten 27190 -
Totaal 275.267 250.604
Financiële baten en lasten 2011 2010
Rentebaten 2.327.323 2.110.345
Waardeveranderingen financiële activa 154.157 385.135
Overige opbrengsten financiele activa 580.000 721.013
Rentelasten -1.881.683 -1.468.634
Saldo Financiële baten en lasten 1.179.797 1.747.859
Overzicht verbonden partijen
Meerderheidsdeelneming (BV of NV)
Juridische Statutaire
TiasNimbas
Business School
vorm
zetel
Code
activiteiten
Vermogen per
31-12-2011
Exploitatie
saldo in 2011
Omzet in
2011
Verklaring
art. 2:403
solida-
BW
tie
BV Tilburg 1 3.516.719 -569.857 23.712.757 N 80% Ja
Deelname
Con-
UvT Holding BV Tilburg 4 422.381 50.063 3.096.747 N 100% Ja
Totaal meerderheidsdeelneming 3.939.100 -519.794 26.809.504
Beslissende zeggenschap (stichting of vereniging)
Juridische Statutaire Code Vermogen per
vorm zetel activiteiten 31-12-2011
Exploitatie
saldo in 2011
Omzet in
2011
Verklaring
art. 2:403
BW
IVA stichting Tilburg 2 1.325.440 -278.527 3.412.956 N
IVO stichting Tilburg 4 -506.117 -311.468 434.631 N
Universiteitsfonds
Tilburg stichting Tilburg 4 255.940 211.072 220.488 N
Totaal beslissende zeggenschap 1.075.263 -378.923 4.068.075
Toelichting code activiteiten: 1. contractonderwijs, 2. contractonderzoek, 3. onroerende zaken, 4. overige.
Gemiddeld aantal medewerkers: TiasNimbas 117, UvT Holding 1, IVA 42, IVO 6.
Overige verbonden partijen (minderheidsdeelneming en geen beslissende zeggenschap)
Juridische
vorm
Statutaire
zetel
Code
activiteiten
Stichting Steun Sportcentrum KUB stichting Tilburg 4
Stichting Bijzondere Leerstoelen stichting Amsterdam 4
133

Overzicht bezoldigingen CvB / RvT 2011 2010
College van Bestuur
Mr. H.M.C.M. van Oorschot 220.342 216.973
Prof. Dr. Ph. Eijlander 215.616 215.236
435.958 432.209
Raad van Toezicht
Prof. dr. R.F.M. Lubbers 11.000 11.000
Dhr. W.I.I. van Beek 5.500 -
Mevr. drs. R.I. Doerga RA 5.500 5.500
Mevr. dr. A. Esmeijer 5.500 5.500
Drs. H. Borstlap - 7.150
Ir. B.W.M. Koeckhoven 5.500 5.500
Drs. M.A.M. Leers 8.250 8.250
Ing. J.P.C.M. van Zijl 5.500 5.500
46.750 48.400
Totaal bezoldigingen CvB / RvT 482.708 480.609
134

Enkelvoudige balans per 31-12-2011 (na resultaatbestemming, alle bedragen in €)
Activa
31-12-2011 31-12-2010
Vaste activa
Materiële vaste activa
Gebouwen 91.231.326 85.839.613
Terreinen 12.714.068 12.746.254
Gebouwen in uitvoering en vooruitbetalingen 5.750.974 9.138.037
109.696.368 107.723.904
Inventaris en apparatuur 11.738.548 11.866.523
121.434.916 119.590.427
Financiële vaste activa
Deelnemingen 3.235.754 3.641.578
Overige leningen u/g 12.000 19.000
Effecten 13.930.516 17.888.146
17.178.270 21.548.724
Totaal vaste activa 138.613.186 141.139.151
Vlottende activa
Voorraden
Gebruiksgoederen 120.801 44.832
Vorderingen
Debiteuren 6.261.771 6.152.348
Verbonden partijen 370.008 364.812
Kasstortingen OCW - 204.000
Overige vorderingen 23.690 34.304
Nog te factureren kosten contractonderzoek 2.605.278 3.448.200
Overlopende activa 5.101.098 4.177.318
14.361.845 14.380.982
Af: voorzieningen wegens oninbaarheid -575.000 -27.000
Liquide middelen 88.749.092 90.417.374
Totaal vlottende activa 102.656.738 104.816.188
Totaal activa 241.269.924 245.955.339
135

Passiva
31-12-2011 31-12-2010
Eigen vermogen
Algemene reserve publiek 76.118.164 83.380.239
Algemene reserve privaat 8.007.605 7.858.459
Bestemmingsreserves publiek 44.910.003 39.944.798
Bestemmingsreserves privaat 3.235.754 3.641.578
Herwaarderingsreserve 215.376 396.174
132.486.902 135.221.248
Voorzieningen
Wachtgeld 1.085.918 1.020.509
Overige 5.113.295 5.145.782
6.199.213 6.166.291
Langlopende schulden
Overige langlopende schulden 42.186.588 44.155.753
Kortlopende schulden
Vooruitontvangen termijnen contractonderzoek
13.377.058 14.895.679
Crediteuren 8.168.009 5.855.920
Loonheffing 4.254.952 4.780.478
Omzetbelasting 229.023 641.504
Premies sociale verzekeringen 910.792 1.013.814
Schulden terzake pensioenen 1.635.051 1.663.703
Aflosverplichting langlopende schulden 1.969.166 1.969.166
Overige kortlopende schulden 2.372.055 2.912.906
Overlopende passiva 27.481.115 26.678.877
60.397.221 60.412.047
Totaal passiva 241.269.924 245.955.339
136

Enkelvoudige exploitatierekening 2011
2011 Begroting 2011 2010
Baten
Rijksbijdragen OCW 104.576.923 100.370.000 104.214.035
Collegegelden 21.808.566 21.600.000 20.459.802
Baten werk in
opdracht van derden 27.771.562 29.444.000 29.062.501
Overige baten 18.596.605 15.157.000 16.505.480
Totaal baten 172.753.656 166.571.000 170.241.818
Lasten
Personele lasten 131.479.768 134.877.000 133.711.432
Afschrijvingen 8.177.838 8.737.316
Huisvestingslasten 8.758.015 7.819.839
Overige instellingslasten
27.387.262 44.474.000 26.689.083
Totaal lasten 175.802.883 179.351.000 176.957.670
Saldo baten en lasten -3.049.227 -12.780.000 -6.715.852
Financiële baten en lasten 901.505 197.000 1.446.759
Resultaat -2.147.722 -12.583.000 -5.269.093
Resultaat deelnemingen -405.824 -241.000 134.154
Exploitatieresultaat -2.553.546 -12.824.000 -5.134.939
137

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening
Financiële vaste activa
Deelnemingen Plaats Boekwaarde
Investeringen
Desinvestering
Resultaat
Boekwaarde
01-01-2011
2011
2011
2011
31-12-2011
UvT Holding B.V. Tilburg 372.318 50.063 422.381
TiasNimbas
Business School B.V. Tilburg 3.269.260 -455.886 2.813.374
Totaal deelnemingen 3.641.578 - - -405.823 3.235.755
UvT Holding B.V. is een door de UvT opgerichte en door haar gefinancierde vennootschap, met een maatschappelijk kapitaal van
€ 226.890 waarvan € 113.445 geplaatst en € 90.756 gestort is. UvT Holding B.V. neemt voor 100% deel in KUB Career Services B.V..
TiasNimbas Business School B.V. is een door de UvT opgerichte en door haar gefinancierde vennootschap met een maatschappelijk
kapitaal van € 12.500.000, waarvan geplaatst en gestort € 2.500.000. TiasNimbas Business School B.V. neemt voor
100% deel in TiasNimbas Business School Eindhoven B.V., TiasNimbas Business School Utrecht B.V. en TiasNimbas Business
School Germany GmbH en deze deelnemingen zijn betrokken in de consolidatie. De 100% deelneming in VRZ Tilburg B.V. is
niet meegenomen in de consolidatie. Op 31 maart 2011 zijn TiasNimbas Business School Eindhoven B.V. en VRZ Tilburg B.V.
geliquideerd.
UvT heeft een 80% deelneming in TiasNimbas Business School B.V..
138

Eigen vermogen
Saldo
31-12-2010
Bestemming
resultaat 2011
Overige
Mutaties
Saldo
31-12-2011
Algemene reserve publiek:
Algemene reserve centraal 17.506.567 -3.667.929 -904.281 12.934.357
Algemene reserve gebouwen 24.900.596 - - 24.900.596
Algemene reserves decentraal 40.973.076 1.688.756 -4.378.621 38.283.211
Algemene reserve privaat:
Algemene reserves decentraal 7.858.459 149.146 0 8.007.605
Bestemmingsreserve publiek:
Bestemde reserves 28.975.622 -317.695 5.282.900 33.940.827
Bestemde reserve huisvestingsbeleid 10.969.176 - - 10.969.176
Bestemmingsreserve privaat:
Reserve deelnemingen 3.641.578 -405.824 - 3.235.754
Herwaarderingsreserve effecten 396.174 - -180.798 215.376
Totaal eigen vermogen 135.221.248 -2.553.546 -180.800 132.486.902
Aansluiting tussen de enkelvoudige jaarrekening en de geconsolideerde jaarrekening
Vermogen 31-12-2011 31-12-2010
Eigen vermogen UvT 133.061.904 135.221.248
Eigen vermogen I.V.A. 1.325.440 1.603.967
Eigen vermogen I.V.O. -794.117 -482.649
Eigen vermogen Universiteitsfonds Tilburg 255.941 44.867
Geconsolideerd eigen vermogen 133.849.168 136.387.433
Exploitatiesaldo 2011 2010
Exploitatiesaldo UvT -1.978.546 -5.134.939
Exploitatiesaldo I.V.A. -278.527 -470.514
Exploitatiesaldo I.V.O. -311.468 -503.236
Exploitatiesaldo Universiteitsfonds Tilburg 211.072 34.016
Geconsolideerd exploitatiesaldo -2.357.469 -6.074.673
139

Resultaatbestemming
Het exploitatieresultaat 2011 bedraagt -/- € 2.357.469 en zal als volgt worden bestemd:
Aan de algemene reserves op centraal en decentraal niveau wordt -/- € 1.660.851 onttrokken.
Aan diverse bestemde reserves wordt -/- € 317.695 onttrokken.
Het resultaat van de verbonden partijen ad. -/- € 378.923 wordt onttrokken aan het eigen vermogen van
deze partijen.
Deze resultaatbestemming is in de jaarrekening verwerkt.
Geoormerkte Doelsubsidies OCW
Aflopend per ultimo verslagjaar
Subsidie Kenmerk Jaar Bedrag
van toewijzing
Ontvangen
t/m
verslagjaar
Totale
kosten
t/m verslagjaar
Te
verrekenen
ultimo
verslagjaar
Krachtig
meesterschap 804AO-27006 2009 250.000 250.000 250.000 -
Doorlopend tot in een volgend verslagjaar
Subsidie Kenmerk Jaar Bedrag Saldo Ontvangen Lasten Totale Saldo nog
van toewijzing
2010 t/m in 2011 kosten te besteden
verslagjaar 31-12-2011 ultimo
verslagjaar
Subsidieregeling
Sirius Programma 705AO-2184 2009 949.050 63.515 405.200 245.192 383.677 21.523
Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen
Op grond van artikel 6 van de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens
(WOPT, Stb. 2006, 95) is de universiteit verplicht jaarlijks het belastbare loon te publiceren van functionarissen
van wie dit bedrag uitgaat boven het zgn. normsalaris (gemiddeld belastbare jaarloon van de ministers).
Voor het verslagjaar 2011 is het gemiddelde belastbare jaarloon vastgesteld op € 193.000 (indicatie
norm 2011).
Voor de universiteit heeft de publicatieplicht betrekking op de navolgende functionarissen:
140

Nr.
Functie
Belastbaar loon 2011
“Pensioen-afdrachten en overige voorzieningen
betaalbaar op termijn 2011”
Ontslag- vergoeding
Totaal 2011
Duur dienst-verband in maanden 2011
Contractuele uren per week
Belastbaar loon 2010
“Pensioen-afdrachten en overige voorzieningen
betaalbaar op termijn 2010”
Totaal 2010
Duur dienst-verband in maanden 2010
1. Voorzitter CvB 162.075 40.258 202.333 12 38,0 148.376 54.367 202.743 12
2. Lid CvB (rector) 163.042 39.479 202.521 12 38,0 163.460 38.606 202.066 12
3. Hoogleraar/
decaan
158.749 74.694 233.443 12 34,2 174.301 85.158 259.459 12
4. Hoogleraar 149.430 51.098 200.528 12 38,0 149.123 50.188 199.311 12
5. Hoogleraar 184.837 97.600 282.437 12 38,0 161.012 120.914 281.926 12
6. Hoogleraar 172.660 46.150 218.810 12 38,0 176.327 44.910 221.237 12
7. Hoogleraar 145.508 56.139 201.647 12 34,2 145.891 40.257 186.148 12
8. Hoogleraar 156.760 41.592 198.352 12 38,0 157.152 40.671 197.823 12
9. Hoogleraar 142.645 65.925 208.570 12 38,0 146.557 65.238 211.795 12
10. Hoogleraar 151.742 41.441 193.183 12 38,0 156.326 40.944 197.270 12
11. Hoogleraar 37.116 5.714 42.830 12 7,6 108.381 26.612 134.993 12
12. Hoogleraar 159.140 39.477 198.617 12 38,0 156.096 30.996 187.092 12
13. Hoogleraar 147.774 49.638 197.412 12 38,0 124.815 48.888 173.703 12
14. Projectmanager 84.285 21.943 225.121 331.349 12 38,0 83.022 14.825 97.847 12
Ad 1 en 2:
Dit betreft de leden van het College van Bestuur met een salaris van resp. 137,5% en 135% van het maximum van
salarisschaal 18 volgens de CAO Nederlandse Universiteiten.
Ad 3:
Dit betreft een decaan met een bijzondere bestuurstoelage.
Ad 4 t/m 13: Dit betreft hoogleraren die een persoonlijke toelage ontvangen vanwege hun bijzondere verantwoordelijkheid voor
het wetenschappelijk ondezoek.
Ad 14:
Dit betreft een projectmanager met wie een beëindigingsovereenkomst is gesloten per 1-1-2012, waarbij de (langdurige)
ontslaguitkeringen zijn afgekocht.
141

10.5 Letter of representation
142

143

144

145

10.6 Accountantsverklaring
146

147

Bijlage 1 Lijst van afkortingen
AIO
AVC
B
BaMa
BSA
CAO
CentER
CIR
CKT
CoRPS
CPO
CS
CvB
CWL
EBC
ECTS
ENTER
FBI
FS
FSW
fte
GS
HBO
HOOP
HRM
IB
ICT
Intervict
ISI
IVA
IVO
KNAW
LIS
M
MBA
MKB
Netspar
NVAO
NWO
OBP
OCW
QANU
Assistent in opleiding
Audio Visueel Centrum
Bachelor
Bachelor Master
Bindend Studie Advies
Collectieve Arbeidsovereenkomst
Center for Economic Research
Center for Innovation Research
Center for Knowledge Transfer (voormalig CvK)
Center of Research on Psychology in Somatic diseases
Centrum voor Patristisch Onderzoek
Corporate Staff
College van Bestuur
Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing
European Banking Center Tilburg
European Credit Transfer System
European Network for Training in Economic Research
Fonds Beleidsinitiatieven
Facility Services (voormalig DFB)
Faculteit Sociale Wetenschappen
fulltime-equivalent
General Services (voormalig BU)
Hoger Beroeps Onderwijs
Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan
Human Resource Management
Instellingsbeleid
Informatie en Communicatie Technologie
International Victimology Institute Tilburg
Institute of Scientific Information
Instituut voor sociaal-wetenschappelijk beleidsonderzoek en advies
Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken
Koninklijke Nederlandse Akademie voor Wetenschappen
Library and IT Services
Master
Master of Business Administration
Midden- en Kleinbedrijf
Network for Studies on Pensions, Aging and Retirement
Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
Ondersteunend en beheerspersoneel
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Quality Assurance Netherlands Universities
148

ReflecT
RV
SBL
SEP
SIS
SKO
StS
TiasNimbas
Tiber
Tilec
TiLPS
TILT
TiSEM
TiSIL
TiU
TLS
TMP
TSH
TSB
TST
UD
UHD
UvT
VSNU
VWO
WHW
WIA
WO
Wopi
WP
Research Institute for Flexicurity, Labour Market Dynamics and Social Cohesion
Restauratieve Voorzieningen
Stichting Bijzondere Leerstoelen
Standard Evaluation Protocol
Studenten Informatie Systeem
Stuurgroep Kwaliteitszorg Onderwijs
Student Services (voormalig DSZ)
TiasNimbas Business School
Tilburg Institute for Behavioral Economics Research
Tilburg Law and Economics Center
Center for Logic and Philosophy of Science
Tilburg Institute for Law, Technology and Society
Tilburg School of Economics and Management (voormalig FEB)
Tilburg Social Innovation Lab
Tilburg University
Tilburg Law School (voormalig FRW)
Taken Middelen Plan
Tilburg School of Humanities (voormalig FGW)
Tilburg School of Social and Behavioral Sciences (voormalig FSW)
Tilburg School of Catholic Theology (voormalig FKT)
Universitair Docent
Universitair Hoofddocent
Universiteit van Tilburg
Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten
Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs
Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek
Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen
Wetenschappelijk Onderwijs
Wetenschappelijk Onderwijs Personeels Informatie
Wetenschappelijk Personeel
149

Bijlage 2 Nevenfuncties Stichtingsbestuur
en College van Bestuur
Stichtingsbestuur
Prof.dr. R.F.M. Lubbers
• Minister van Staat
• Lid Earth Charter Commission
• Voorzitter Raad van Toezicht ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland)
• Voorzitter Curatorium VNO-NCW
• Lid directie Breesaap BV
• Voorzitter Council Rotterdam Climate Initiative
• Voorzitter Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF
• Voorzitter Stichtingsbestuur Tilburg University
Mevr. Drs. R.I. Doerga RA (Directeur interne auditdienst APG Groep NV)
• Lid Raad van Commissarissen Rabo Amsterdam
• Lid Board IFAC (International Federation of Accountants)
• Lid Monitoring Commissie Talent naar de Top
• Voorzitter Intac (NBA)
• Lid Stichtingsbestuur Tilburg University
Mevr. Dr. A. Esmeijer (Directeur-bestuurder Prins Bernhard Cultuurfonds)
• Vice-voorzitter Raad van Toezicht van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
• Lid bestuur Rathenau Instituut
• Lid bestuur Stichting Aanwending Loterijgelden Nederland
• Lid bestuur Stichting Collecteplan
• Lid bestuur Goede Doelen Platform
• Waarnemer Advisory Council van de European Cultural Foundation
• Jurylid Academische Jaarprijs
• Lid Raad van Advies stichting Democratie en Media
• Secretaris bestuur van The Hague Club (Europees netwerk van vermogensfondsen)
• Lid Comité van Aanbeveling van de stichting Wetenschapsoriëntatie Nederland (won)
• Directeur Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen
• Lid Stichtingsbestuur Tilburg University
Drs. M.A.M. Leers (Voormalig voorzitter Raad van Bestuur CZ Zorgverzekeringen)
• Voorzitter Raad van Commissarissen Rabobank Tilburg e.o.
• Lid bestuur Stichting Nederlandse Lourdesbedevaart voor Zieken
• Lid European Healthcare Innovation Leadership Network
• Voorzitter programmacommissie Thema 2 (Positie van de cliënt en patiënt) van het Nationaal
Actieprogramma Diabetes (NAD)
150

• Lid Raad van Toezicht St. Maartenskliniek Nijmegen
• Lid Raad van Toezicht Thebe Zorg Tilburg
• Lid Raad van Advies Meduon Holding
• Lid Toetsingscommissie RvvZ Zeist
• Voorzitter stichting Perspekt Keurmerk in de Zorg Utrecht
• Voorzitter Kenniscentrum Zorg en Ervaringsdeskundigheid Tilburg
• Lid Raad van Advies Nederlandse Zorgautoriteit
• Vice-voorzitter Stichtingsbestuur Tilburg University
Ir. B.W.M. Koeckhoven (Manager Achmea/Directeur NV Hagelunie)
• Voorzitter Raad van Commissarissen Recreatie Noord-Holland NV
• Lid Raad van Commissarissen LTO-Groeiservice BV
• Lid Adviesraad Social Sciences Group Wageningen UR
• Bestuurslid Stichting MARA
• Voorzitter Stichting Samenwerkende Organisaties voor Christelijk Maatschappelijk Activeringswerk
• Penningmeester Adrianusfonds
• Bestuurslid Stichting ‘Ons Erf’
• Lid Ereraad Katholieke Studenten Vereniging (KSV)
• Lid Bestuur Stichting ‘Eigen Huis’
• Lid Stichtingsbestuur Tilburg University
De heer W.I.I. van Beek (Lid Tweede Kamer)
• Lid Raad van Commissarissen Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch
• Lid Raad van Advies Vereniging Hou’ en Trou
• Voorzitter Raad van Toezicht Catharina Ziekenhuis, Eindhoven
• Lid Raad van Toezicht Nationaal Monument Kamp Vught
• Lid Stichtingsbestuur Tilburg University
Ing. J.P.C.M. van Zijl (Voorzitter MBO-raad)
• Voorzitter Platform Beroepsonderwijs Bedrijfsleven i.o.
• Voorzitter Stichting Emplooi (arbeidsbemiddeling vluchtelingen)
• Voorzitter Stichting Chakana (NGO)
• Voorzitter Het Platform Beroeps Onderwijs
• Lid bestuur Vluchtelingenwerk Nederland
• Lid bestuur Platform Bèta Techniek
• Lid bestuur Stichting van het Onderwijs
• Lid Raad van Advies Stichting GAK Fonds
• Lid Raad van Advies Akkermans & Partners Groep (pensioenbranche)
• Lid Raad van Advies Nationaal Initiatief Lang Leve Leren!
• Lid Raad van Advies Expertisecentrum LEEFtijd
• Lid Stichtingsbestuur Tilburg University
151

College van Bestuur
Mr. H.M.C.M. van Oorschot (Voorzitter Tilburg University)
• Bestuurslid Nationaal Comité 4 en 5 mei
• Lid Raad van Toezicht Legermuseum
• Lid Raad van Commissarissen Lysias Adviseurs BV
• Lid Raad van Commissarissen Energie Beheer Nederland NV
• Lid Raad van Commissarissen Eon-Benelux
• Vice-voorzitter bestuur Omroep Brabant
• Lid Raad van Toezicht St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg
Prof.dr. Ph. Eijlander (Rector Magnificus Tilburg University)
• Lid VSB-fonds adviescommissie WO
• Lid Adviesraad Nuffic
• Voorzitter SER-Commissie Monitoring Code Goed Bestuur Product- en Bedrijfschappen
• Voorzitter Comité 4 mei Tilburg
• Lid van de Board of Trustees CASE Europe
• Vice-voorzitter Raad van Commissarissen TiasNimbas
• Vice-voorzitter Dagelijks Bestuur Midpoint
152

Tilburg University
Postbus 90153
5000 LE Tilburg
T 013 - 466 9111
www.tilburguniversity.edu