Eigentijds rapport - Faculteit Geowetenschappen - Universiteit Utrecht

Tijdens de laagwaterperiode van september
2004 waren de stuwen in de Nederrijn gesloten en
bewoog slechts weinig zwevend sediment door de
Nederrijn (2 m 3 /dag excl. poriën). In de IJssel was
het transport wat groter (12 m 3 /dag), maar nog
altijd iets kleiner dan in het Pannerdensch Kanaal
(circa 15 m 3 /dag). De onzekerheid van de
transportberekening was het grootst in de IJssel
(19%), omdat er maar op twee posities over de
dwarsdoorsnede is gemeten. In figuur 41 staat de
sedimentverdeling over het splitsingspunt tijdens
laagwater aangegeven. Vrijwel al het zwevend
sediment blijkt de IJssel ingegaan te zijn, slechts
13% van de zwevend sedimentlast ging richting
Nederrijn.
4.3.3 Het zwevend transportmateriaal
Aandeel in het totaal
zwevend transport (%)
100
75
50
25
Vrije afvoerverdeling
Ne de rrijn
IJssel
0
16-1-2004 21-1-2004 26-1-2004
Gestuw d
6-9-
2004
Januari 2004 Sept. 2004
Figuur 41 De verdeling van zwevend
transport (excl. poriën) over het
splitsingspunt tijdens de afvoergolf
van januari 2004 en de laagwaterperiode
van september 2004.
De meeste monsters van het zwevend transportmateriaal die zijn genomen tijdens de afvoergolf
van januari 2004 bestonden voor 95-100 % uit sediment met een diameter kleiner dan 1
millimeter. Eénvijfde van de monsters bevatte ook grover sediment, vooral grof zand (1-2 mm) en
een weinig grind.
De gemiddelde korrelgrootteverdeling van het zwevend transportmateriaal tijdens de afvoergolf
van januari 2004 (19-26 januari) is afgebeeld in figuur 42. Bij de constructie van deze
korrelgrootteverdeling is het sediment grover dan 1 millimeter verwaarloosd. De
korrelgrootteverdeling geldt alleen voor het transport in de onderste meter van de waterkolom,
want hoger zijn immers geen korrelgroottemonsters verzameld. Uit figuur 42 blijkt dat het
zwevend transport unimodaal verdeeld was met een mediane korrelgrootte van 0.35 millimeter.
Het zwevend transportmateriaal hield tijdens de gehele afvoergolf ongeveer dezelfde
samenstelling (fig. 43). Wèl waren er grote ruimtelijke verschillen in de samenstelling van het
zwevend transport (fig. 44). Zo was het zwevendtransportmateriaal vlak bij de bodem grover dan
hoger in de verticaal. Ook was het zwevend transportmateriaal grover in het centrum van de rivier
dan aan de randen, net zoals het bodemtransportmateriaal.
Voor de laagwaterperiode kon slechts met moeite een korrelgrootteverdeling opgesteld worden
omdat tijdens de metingen niet genoeg sediment verzameld kon worden voor een
korrelgrootteanalyse. Het was echter heel duidelijk dat het zwevend sediment tijdens de
laagwaterperiode veel fijner was dan tijdens de hoogwaterperiode. De mediane korrelgrootte
bedroeg ongeveer 0.14 millimeter.
Massafractie (-)
0.3
0.2
0.1
0.0
0.1 1
Mediane korrelgrootte (mm)
0.50
0.25
0.00
19-1-04 22-1-04 26-1-04
Korreldiameter (mm)
Afstand t.o.v. rivieras (m)
Figuur 42 Gemiddelde korrelgrootteverdeling
van het zwevend transportmateriaal
in het Pannerdensch
Kanaal tijdens de afvoergolf van
januari 2004. De curve geldt voor
de onderste meter van de
waterkolom.
Figuur 43
Temporele variatie in de samenstelling
van het zwevend transportmateriaal
gedurende de afvoergolf van januari
2004. Alle waarden zijn gemiddelden
voor de onderste meter van de
waterkolom en de hele rivierbreedte.
31