t Klepke nr. 26 oktober 2006 - Verbond der Schuttersgilden Genk

Genker Verbond der Schuttersgilden.
AANDACHT
- Jaarabonnement
voor 2 nummers
Losse nummers
2,00 Euro
1,00 Euro
- Bankrelatie: “ ’t Klepke” 001-3251506-45
Cipressenstraat 4 3530 Houthalen
UITGAVE
“ ’t Klepke”
Halfjaarlijks tijdschrift
REDACTIEADRES EN
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:
Guido Valée
Wijerdriesstraat 20
3600 Genk
E-mail: Guido.valee@pandora.be
PUBLICITEIT
De volgende tarieven werden vastgesteld per
kalenderjaar.
1/1 pagina buitenkant 30,00 Euro
1/1 pagina binnenkant 25,00 Euro
½ pagina binnenkant
15,00 Euro
¼ pagina binnenkant
9,00 Euro
1/8 pagina binnenkant 6,00 Euro
Geïnteresseerden gelieve kontact op te nemen met
een van de redacteurs. Dank U.
INHOUD
Ten geleide
Genker Verbond Actueel
Wapenwet
Rechten vrijwilliger
Uitslag ploegen 2006
Individuele uitslagen 2006
Belicht van onder de schietboom
Geluid uit de gilden
Info uit de bonden
Federatie Hist. Gilden
Belgisch Overlegorgaan
Agenda
EGS
Cursiefjes
Kruiswoordraadsel
HOOFDREDACTEUR:
Guido Valée 089/359942
E-mail: Guido.valee@pandora.be
EINDREDACTIE EN GRAFISCHE
VORMGEVING:
Hugo Steyls 089/380888
Guido Valee 089/359942
REDACTEURS:
Guido Valee 089/359942
Stan Krolicki 089/354840
Jaak Stulens 089/613299
Hugo Steyls 089/380888
Willy Louwet 011/814682
Verantwoordelijke website
E-mail: willy.louwet@pandora.be
http://users.pandora.be/genkerverbond
REACTIES:
Suggesties worden steeds in dank
aanvaard, te sturen naar hoger vermeld
adres.
Aanbrengen van teksten kan ook altijd bij
een van de redacteurs.
De teksten dienen met naam en adres
ondertekend. De redactie behoud het recht
voor teksten in te korten, of niet te
publiceren
.

Ten Geleide:
Weer een nieuwe wapenwet, weer papieren, wanneer
houd de overheid en eindelijk eens mee op?
Het seizoen is ten einde, de winnaars zijn gekend al is het kampioenschap niet verlopen zoals het
hoort.
Eigen waarde en gewin, al of niet gerechtvaardigd hebben er toe geleid dat ons kampioenschap tot
vier maal toe in een niet schuttersvriendelijke sfeer verlopen is.
Dit in tegenstelling dat traditiegetrouw de schutters onderling altijd een uitstekende verstandhouding
hebben.
Laten wij daarom vlug vergeten wat er allemaal mis gelopen is en verder bouwen aan ons ideaal.
De prijsuitreiking was weer een geslaagde afsluiter. Na de inwendige mens versterkt te hebben was
er de prijsuitreiking, waar ondanks de verkiezingskoorts schepen van sport Luc Dullers en de
voorzitter van de sportraad Rene Hendrix aanwezig waren.
Nogmaals proficiat aan al de kampioenen en de verdienstelijke schutters met name Marcel Loos
voor zijn 25 jarig actief lidmaatschap en Leopold Baeten met zijn 50 actieve jaren bij het verbond.
Dit jaar was er ook een D.J. voorzien welke zo goed meeviel dat er reeds gedanst werd tijdens het
eten.
De grote uitdaging voor dit najaar is natuurlijk de nieuwe wapenwet waar wij met ingang van 9
december a.s. in orde moeten zijn. De gilden hebben al de nodige onderrichtingen ontvangen zodat
zij hun leden zonder problemen hiermee verder kunnen helpen. Meer details hierover zijn te vinden
in dit t’ Klepke.
De schietcommissie is eveneens in actie getreden om de reglementen aan te passen en een nieuw
voorstel uit te werken voor het volgende seizoen. Het voorstel wordt zo spoedig mogelijk aan de
gilden bezorgd zodat dit besproken kan worden voor de stemming op de algemene vergadering.
Ik wens alle schutters en schutterressen enkele fijne rustige maanden toe en tot in het voorjaar voor
ons nieuwe seizoen.
Hugo Steyls
Voorzitter Genker Verbond der Schuttersgilden

Genker Verbond Actueel
En weer maar eens de WAPENWET
maar nu concreter ….
Volgens de nieuwe wapenwet moet eenieder die een wapen bezit een vergunning aanvragen
voor dat wapen. Het Koninklijk Besluit dat de modaliteiten moet regelen is echter nog niet
verschenen, zodat de Provincie zelfde formaliteiten heeft opgezet. Ook het decreet voor de
sportschutter laat op zich wachten en wordt pas tegen half volgend jaar verwacht.
In elk geval moeten al diegenen die reeds een vergunning bezitten en deze vergunning ouder
is dan 5 jaar, opnieuw een vergunning aanvragen. Indien uw vergunning dus nog geen 5 jaar
oud is hoeft U niets te doen. Diegenen die nog geen vergunning hebben kunnen er nu ook een
verwerven.
Deze nieuwe vergunning moet aangevraagd worden vóór 9 december 2006.
Elke aanvraag voor een vergunning moet vergezeld zijn van volgende documenten:
1. Formulier "Aanvraag van een vergunning tot het voorhanden hebben van een
vuurwapen”.
Dit formulier kunt U downloaden van www.limburg.be Vul in "kies uw onderwerp ". wapenwet" in en U
kunt dit formulier downloaden. Het is in PDF-formaat. Vul dit formulier zorgvuldig en leesbaar in.
Denk eraan dat wij een geweer hebben en geen karabijn. Voor het merk, model en dergelijke
raadpleegt U best uw bestaande vergunning. Raadpleeg uw verzekering "Privé- Leven" of het gebruik
van vuurwapens niet uitgesloten is (burgerlijke aansprakelijkheid voor gebruik van vuurwapens.)
Wordt dit gedekt geef dan de naam van de maatschappij en het polisnummer op. Vergeet niet om uw
meerderjarige gezinsleden te laten tekenen dat zij akkoord gaan met uw aanvraag.
2. Een kopie van de lidkaart van uw gilde
3. Een kopie van uw huidige wapenvergunning
4. Attest van de gilde:
te bekomen bij uw secretaris. Hierin verklaart uw gilde dat gij in de laatste 5 jaar geregeld actief uw
wapen gebruikt hebt.
5. Attest van een theoretische proef:
Voorlopig niet bij te voegen. Wij zullen later door de politie uitgenodigd worden om aan te tonen dat
wij het wapen veilig kunnen hanteren
6. Attest van de dokter:
Ook dat attest is te downloaden van de site www.limbutg.be net als het formulier onder punt 1. Dit
attest is echter in "Word".
Nog enkele randbemerkingen:
Bezit U meerdere wapens, dan moet U voor elk wapen een vergunning aanvragen.
De aanvraag moet gericht worden aan "De Hr Gouverneur van de Provincie
Limburg, Universiteitslaan, 1 te 3500 Hasselt" Aanvraag aangetekend versturen of
binnenbrengen op het Gouvernement.
Voor de schutters die geen eigen wapen hebben veranderd er niets. Zij blijven
voorlopig hun tijdelijke vergunning aanvragen zoals voorheen. (via hun gilde).
Stan Krolicki

NIET VERGETEN II!
MEEDELEN ORGANISATIENOTA OP DE ALGEMENE VERGADERING!!!
Wet op de rechten van de vrijwilliger
Deze wet regelt het vrijwilligerswerk dat verricht wordt op het Belgisch grondgebied.
Wat verstaat de wet onder vrijwilligerswerk?
Elke activiteit die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht
Die verricht wordt ten behoeve van een organisatie (feitelijke vereniging of VZW) of van
een groep.
Die niet ingericht wordt in familie- of privéverband.
Wat dient er te gebeuren?
Organisatienota: alvorens de activiteiten aan te vatten, moet de organisatie aan de
vrijwilliger een nota voorleggen met de volgende gegevens (er zijn voorbeelden
beschikbaar bij het Genker Verbond):
Het juridisch statuut en de sociale doelstellingen van de organisatie
Verzekeringscontract en dekking van eventuele risico' s
De uitbetaalde vergoedingen
Geheimhoudingsplicht.
De verzekering: elke organisatie is aansprakelijk voor de schade die de vrijwilliger aan
derden veroorzaakt bij het uitoefenen van zijn activiteit. Wat moet er verzekerd worden?
o De burgerlijke aansprakelijkheid, met uitzondering van de contractuele
aansprakelijkheid, van de organisatie.
o De burgerlijke aansprakelijkheid, met uitzondering van de contractuele
aansprakelijkheid, van de vrijwilliger tov de organisatie, aan de begunstigde, aan
andere vrijwilligers of derden tijdens de uitvoering en/of op weg naar en van de
activiteiten
De mop van de dag!
Een Hollander tankt in Antwerpen bij een selfservice station.
Hij gaat naar binnen om te betalen, gaat naar buiten en komt direct daarna in paniek weer
binnen. “weet ge", zegt hij, "nu heb ik mijn auto afgesloten en de sleutels erop laten steken".
“Geen paniek" zegt de bediende, "dat gebeurt wel vaker. U krijgt van mij een
schroevendraaier, een doekje en een ijzerdraadje mee. Met de schroevendraaier duwt u het
raamrubber opzij, u doet het doekje ertussen om niets te beschadigen en met het ijzerdraadje
hengelt u het pinnetje van de deur open".
De Hollander is helemaal opgelucht en loopt weer naar buiten.
Vijf minuten later komt een Antwerpenaar binnen.
"Dees kan na ni" zegt hij verbaasd tegen de bediende.
"Ja wat dan?" vraagt die.
“D’er stoa boaten ne Hollander, met een ijzerdraadje z'n deur open te vissen!"
En dan?" vraagt de bediende, "dat maken wij hier regelmatig mee!".
"Jaa" , zegt de Antwerpenaar, "moar toch ni dat de vraa in den auto zit en roept:
Bieeeetje naar linnnnnks ! Bieeeeetje naar reeeeeggs

Schuttersseizoen 2006 Genker Verbond
Eindrangschikking ploegen
A-reeks
Tot.
1. Sint Barbara Winterslag 389
2. Sint Hubertus Hemmen 387
3. Sint Renardus Camerlo 356
4. Sint Jozef Oud Winterslag 342
5. De Eendracht Gelieren 335
6. Sint Antonius Congo-Bockrijck 278
B-reeks
Tot.
1. Sint Jozef Oud Winterslag 362
2. Sint Barbara Winterslag 359
3. Sint Hubertus Hemmen 324
4. Sint Antonius Congo-Bockrijck 278
5. De Eendracht Gelieren 228
6. Sint Renardus Camerlo 68
C-reeks
Tot.
1. Sint Jozef Oud Winterslag C 361
2. Sint Jozef Oud Winterslag D 276
3. Sint Antonius Congo-Bockrijck C 267
4. Sint Antonius Congo-Bockrijck D 257
5. Sint Antonius Congo-Bockrijck E 198

Schuttersseizoen 2006 Individuele titels
Kampioen Genker Verbond.
Daniel Lubon van St.-Barbara Winterslag.
Kampioene Genker Verbond.
Rosa Bex van St. -Barbara Winterslag
Kampioen Senioren Genker Verbond.
Gilbert Vermeersch van St-Barbara Winterslag
Kampioene Senioren Genker Verbond
Paula Vervoort van St.-JozefWinterslag
Kampioen Junioren Genker Verbond.
Wouter Geerts van St. Renardus Camerlo
Kampioene Junioren Genker Verbond.
Lindsay Tomassen van St.-Antonius Congo-Bockrijck
Koning der Koningen Genker Verbond.
Daniel Lubon van St. -Barbara Winterslag
Koningin der Koninginnen Genker Verbond.
Gisela Stulens van St-Jozef Oud-Winterslag
Winnaar Keizerschieting Genker Verbond.
Jaak Knoops van St.-JozefOud-Winterslag
Winnares Keizerschieting Genker verbond.
Roza Bex van St.-Barbara Winterslag
Ontving de Erepenning van het Genker Verbond voor 25 jaar lidmaatschap.
Marcel Loos van St. -Hubertus Hemmen.
Ontving de nieuwe orde van het Genker Verbond als 50 jarig lid.
Leopold Baeten van De Eendracht Gelieren
Aan alle winnaars en winnaressen, ploegen en individueel, van harte proficiat
vanwege de redactie van 't Klepke

Belicht van onder de schietboom
Louis Vanduren en Paula Vervoort
Een schutterswedstrijd zonder Louis en Paula is haast ondenkbaar. Al 40 jaar nemen zij deel
aan het schutterswezen, zowel onder de schietboom als daar waar moet gewerkt worden. Tijd
om Louis en Paula een nader te bekijken.
Louis werd geboren op 15 december 1936 in Hasselt. Daar doorliep hij het lager onderwijs.
Op 12 jarige leeftijd volgde hij het middelbaar onderwijs in het Technisch Instituut H. Hart
aan de Kleine Breemstraat in Hasselt. Op 18 jarige leeftijd behaalde hij zijn A3 diploma
electro-mechanica. Na zijn middelbaar onderwijs ging Louis werken bij zijn vader die in lood
en zinkbewerking deed.
In 1955 moest Louis naar het leger. Zijn basisopleiding kreeg hij in Leopoldsburg, gedurende
4 maanden. Hij lag, "want bij het leger liggen ze", ingedeeld bij de pantsers. Hij werd er
bevorderd tot korporaal en overgeplaatst naar de school voor onderofficieren in Stockem
(prov. Luxemburg).Ongelukkig genoeg brak hij daar zijn enkel, maar slaagde er toch in zijn
graad van sergeant te behalen. Eens zo ver werd hij gekazerneerd in Siegen (Duitsland) en dit
gedurende 9 maanden. Alles bij elkaar 18 maanden legerdienst.
Na zijn legerdienst ging Louis terug in het vak bij zijn vader. Daar groeide hij uit tot een
volleerde vakman. Alles wat met lood en zinkwerk en sanitair te maken heeft is Louis niet
vreemd. Als jonge kerel werd er niet alleen gewerkt. Hij genoot ook volop van het
uitgaansleven en zo leerde hij Paula kennen. Paula was afkomstig van Hamont. Van het één
komt het ander en op 13 december 1958 trouwde ze. Paula en Louis kregen 3 dochters,
Jeanine, Brigitte en Monique. Zij zijn alle drie schutsters geweest en het waren goede.

In 1977 verhuisde ze naar Diepenbeek. Via zijn schoonbroer Jean Roux kwamen Louis en
Paula in contact op de schutterswei bij Jef Lenaerts in Oud- Winterslag. In de “plezante
schuur" werd menig pint je gedronken, maar er werd natuurlijk
ook op de klep geschoten. Louis was verloren en sloot aan bij
de St. Jozefgilde. Het was 1966. Na enkele jaren sloot ook
Paula aan als actief schutter bij St.-Jozef.
In 1978 werd Louis bestuurlid. Zijn eerste functie was die van
vaandrig van de gilde. In 1981 werd Louis commandant van de
gilde en dit tot 1991.
Ook in het Genker Verbond waren Louis en Paula actief Van
1973 tot 2002 maakte zij deel uit van de jury, waarvan Louis
enkele jaren voorzitter was.
Tijdens de opening van het Europees Schutterstreffen in 1992
te Genk, had Louis op stijlvolle wijze de leiding over de
vlaggengroet op het gemeenteplein. Ook had hij de
leiding over de wedstrijd van de buksschutters op de
schietweide. Aan de schietboom voor de Europese Koning was
hij schietmeester en commandant.
Bij de opbouw van het schuttersheem in de Gierenstraat was
Louis een niet te missen man. Alles wat met sanitair en
zinkwerk te doen had ging door zijn vakkundige handen.
Als schutters doorkruiste Louis en Paula gedurende jaren heel Limburg. Louis was en is en
geduchte tegenstander bij het kavelen, maar ook Paula staat bij het schieten goed haar
mannetje.
Zo reden zij met de auto naar één van de roemruchte schietwedstrijden aan het “Rustoord" in
Camerlo. Het regende tot het goot en het motortje van de ruitenwisser begaf het. Er was door
de voorruit niets meer te zien. En Louis draaide dan maar het venster open en met zijn hoofd
uit het raam werd de weg voortgezet. In de nog steeds pletsende regen herstelde Louis dat
motortje bij aankomst. Motortje hersteld, gedaan met regenen.

Kletsnat werden daarna de nodige kogels op de klep geschoten. De nattigheid en de koude
moest natuurlijke weggespoeld worden. Na enkele cognacjes en nog een paar werd er in de
late uurtjes naar huis vertrokken. Ook nu weer met het raam open maar dit keer om zijn hand
uit te steken en zo te voelen of ze nog op de goede weg zaten. Misschien lichtjes overdreven,
maar toen kon dat nog.
Tijdens een andere wedstrijd werd er een kinderfietsje gewonnen op de tombola. Dit moest
uitgeprobeerd. Er werd dus met dat fietsje over de tegen elkaar geschoven tafels gereden. Er
werd er zelf eentje aan de kapstok gehangen, af en toe kreeg hij wat te drinken. Wedstrijden
gingen toen door tot in de late uurtjes en lol en plezier was er altijd.
Dat Louis en Paula uitstekende schutters zijn is al vermeld, hier
een opsomming van hun gehaalde titels.
Bij St.-Jozef was Louis 5 maal Koning, in 1978, 1981, 1987,
1989 en 1993. Bij de senioren was hij 3 maal winnaar, in 2002,
2003 en 2004, zodoende werd hij
keizer van de senioren.
In 1993 werd hij Koning der Koningen van het Genker Verbond
en in 1997 en 2005 winnaar bij de senioren.
Ook Paula is een begenadigde schutter. Bij St.-Jozef werd zij
Koningin in 1975, 1981, 1985 en 1987. Als seniore bij haar
gilde werd zij winnares in 1986, 1989, 1995, 1996 en 1998. Zij
werd 1 maal koningin van het Genker Verbond en winnares bij
de senioren in 2006.
Paula en Louis we hopen u nog jaren als trouwe schutters te ontmoeten onder de schietboom

Geluid uit de gilden
Koninklijke schuttersgilde
“De Eendracht” Gelieren
Naar jaarlijkse traditie ging na het weekend na Pinksteren, op 10, 11 en 12 juni 2006 Gelieren
Kermis door. Op zaterdag 10 juni was er de bekerwedstrijd Jef Houben. De hoogdag van onze
kermis was op zondag 11 juni met het schieten op de houten vogel.
Onze voorzitter Leopold Baeten en zijn vrouw Ida werd op die dag gehuldigd als 50 jaar
actief schutter.
De vogel werd na enkele spannende ronden verrassend afgeschoten door onze voorzitter.
Op maandag 12 juni was er het stopkensschieten. De schuttersgilde van Niel bij As en
Camerlo komen naar jaarlijkse gewoonte met een kleine groep meeschieten, en zo sluiten we
samen de kermis af. We kijken nu al naar her volgend jaar.
Op zondag 2 juli ging het Koningsschieten door. Jacobs René werd Koning en Ceragiola Ida
werd Koningin.
Tijdens de laatste wedstrijd van het Genker Verbond op 17 september behaalde onze A-ploeg
de 5 de plaats in het Genker Verbond, ondanks het rumoerige seizoen. Wij zijn hierdoor ook
onze rode lantaarn kwijt geraakt na zoveel jaren en dit met veel spijt.
Op de prijsuitreiking van het Genker Verbond waren we met 10 personen aanwezig. We
hebben goed gegeten en daarna werden alle kampioenen gehuldigd. Ook onze voorzitter
Leopold Baeten werd er in de bloemen gezet als 50 jaar schutter van het Genker Verbond. Na
alle plechtigheden konden we wat napraten met een drankje, goede muziek en een lekker
dessert.
Op zaterdag 11 november hebben we met 16 leden deelgenomen aan de St. Martinusstoet,
ondanks het koude weer. Na aankomst op het evenementenplein was er nog een licht- en
klankshow met daarna de ontsteking van de brandstapel.
Tijdens het winterseizoen worden er geen activiteiten voorzien. We gaan wel de schietbomen
in orde maken, zodat we aan het nieuwe seizoen met een goede start kunnen beginnen zonder
al te veel problemen.

Koninklijke schuttersgilde
St. Jozef Oud-Winterslag
Koningsschieten
Daar het koningspaar op voorhand had afgesproken waar de afhaling zou gebeuren trokken
we naar Driehoeven ten huize van de familie Veppi-Stulens, waar onze uittredende vorsten
ons ontvingen en ons trakteerde op een drankje met een hapje.
Het hoofddoel van deze dag is natuurlijk uitkijken of eventueel iemand zijn titel kan
verlengen of gaan we op het einde van de dag iemand anders hebben die deze titel weet te
veroveren.
Rond 16u werd na het ontkronen een aanvang genomen met de wedstrijd. Wat iedereen die
dag bezielde weet niemand, maar in de voorronden werd er aan de lopende band gemist.
Bij de dames die schoten voor het begeerde kroontje wist slechts één iemand door de eerste
ronde te komen en alzo hadden we onze nieuwe
Koningin voor 2006 in de persoon van Jelka Smets.
De titel van Koning der senioren werd behaald door
Roger Hoppe.
Voor de titel van Koning werden in de kavelingen
wat meer kogels verschoten en
hier moest Alain d'Exelle het nipt afleggen tegen
Hugo Steyls.
Gaaischieting.
Het gaaischieten dat we sinds verleden jaar terug
hebben kunnen invoeren kende een niet zo geweldige
bijval, getuige het aantal inschrijvingen.
Zo als altijd werd er eerst op de kop, staart en
vleugels geschoten voor men aan de
romp kon beginnen. Deze romp kon een groot aantal
loodjes verdragen aangezien er meerdere rondes op
geschoten werd.
Uiteindelijk zou hij dan toch moeten vallen en het
schot dat gelost werd was zo geplaatst dat laatste stuk
naar beneden viel en Guido Valée de titel van
gaaienkoning bezorgde.
Genker Verbond
Net als verleden jaar kende onze gilde bij de aanvang van het kampioenschap een slechte start
want er werden verschillende missers genoteerd in al onze ploegen.
Het aantal ploegen dat wij voor 2006 hadden ingeschreven bedroeg maar vier zestallen, een
grote terugval tegenover enkele jaren terug toen we nog met zes ploegen en nog enkele
reserves noteerden.
In de A ploeg keken we met nog enkele wedstrijden te gaan tegen een geweldige achterstand
op die niet meer te overbruggen viel. Mede door dit feit konden we voor de laatste twee

wedstrijden enkele goede schutters van de A ploeg overhevelen naar de B ploeg om misschien
daar de titel in de wacht te slepen. We begonnen in deze reeks de laatste twee wedstrijden met
een achterstand van een punt en konden deze al onmiddellijk omzetten in een voorsprong.
Tijdens de allerlaatste wedstrijd was het dus alleen maar bevestigen en dit deden we ook door
geen misser te laten optekenen. Resultaat: kampioen in de B-reeks. In de C-reeks behaalden
we ook de titel van kampioen en wist de D-ploeg te eindigen op een tweede plaats, dit ook
omdat St. Antonius Bockrijck wegens een dispuut de laatste wedstrijden zich had terug
getrokken.
Europees schutterstreffen te Bernheeze- Heeswijk
Daar er in een straal van 40 km rond dit treffen geen overnachtingen konden geboekt worden
werd er besloten om zowel de zaterdag als de zondag deze verplaatsing met de bus te maken
die de gilde van St. Antonius Bockrijck had ingelegd.
Op de eerste dag ging het vooral om het schieten voor de titel van Europees Koning. Voor het
eerst in onze gilde mocht een dame meedingen wat een hele grote eer was voor onze jonge
Koningin Jelka Smets.
In de voorronden die op meerdere vogels
verschoten werd zag men hier en daar al enkele
vogels vallen onder luid gejuich van een grote
menigte. Op onze boom maakte de vogel ook al
wel enkele rare bewegingen, maar uiteindelijk
viel de vogel bij het schot dat de schutter enkele
plaatsen voor Jelka aan de beurt was loste. Onze
Koningin niet naar de finale maar wel een mooie
ervaring rijker.
De tweede dag bracht ons onder een donkere hemel niet
veel goeds in het vooruitzicht. De hemelsluizen hielden het
water nog wel een tijdje tegen maar toen het eerste deel
van de optocht van start ging viel het water met bakken uit
de lucht. '
Toen het aan ons was om ons naar de startweide
te begeven was deze al omgevormd tot een zompig terrein
waar je tot aan je enkels in de modder wegzakte. Gelukkig
bleef het voor het verdere verloop van de optocht droog.
Bij het publiek kreeg onze Koningin veel bijval wat haar ook een trots gevoel gaf, meerdere
malen is ze tijdens dit weekend gevraagd om te poseren voor een foto met zowel
toeschouwers als leden van andere aanwezige gilden.
Nationale gildendag te Maaseik en het Nationaal Koningschieten te Gemmenich.
Hieraan werd telkens door een l6-tal leden van onze gilde meegedaan. Optochten maken ren
vast deel uit van dit gebeuren en tijdens de optocht in Gemmenich wisten we zelfs een beker
voor beste defilé in de wacht te slepen.
Onze gildendag
Op zondag 29 oktober werd het seizoen officieel afgesloten met onze jaarlijkse gildendag
waarbij onze gilde de dag startte met de misviering gevolgd door een receptie voor alle
genodigden. Een middagmaal werd die dag aan onze leden aangeboden en in de namiddag
was het voor de laatste maal dat we het wapen schouderde om de wedstrijd Harry Machiels te
verschieten. Als afsluiter van de dag hadden we nog de prijsuitreiking voor onze
verdienstelijke schutters.

Schuttersgilde St. Hubertus
Hemmen
Het kampioenschap van het Genker Verbond was dit jaar goed begonnen voor onze gilde. Na
de eerste wedstrijd stonden we met de A-ploeg al alleen aan de leiding met twee punten
voorsprong. Tot aan de 8 ste wedstrijd hebben wij deze voorsprong kunnen behouden maar dan
was het voorbij. Na de 8 ste wedstrijd stonden we nog met gelijke punten op een gedeelde
eerste plaats, maar bij de 9 de wedstrijd hebben we de rol gelost en moesten we St. Barbara
Winterslag voor laten gaan met twee punten. Wij zijn dan wel nog teruggekomen tot op één
punt bij de 10 de wedstrijd maar moesten uiteindelijk toch het loodje leggen tegen St. Barbara
Winterslag met twee punten. Langs de andere kant was onze A-ploeg dit jaar dan wel het
prijzenbeest. We hebben maar liefst 18 keer de eerste prijs gewonnen van de 34 wedstrijden
(officiële en vriendenwedstrijden tezamen) waaraan wij deelgenomen hebben. Wat onze B-
ploeg betreft, deze heeft het niet kunnen waarmaken. Zij waren vanaf de 9 de wedstrijd niet
meer voltallig en hebben alzo geen mooi eindresultaat kunnen neerzetten. Zij hebben wel een
3-tal maal de dagprijs weten binnen te halen. Bij deze bedanken we al onze gildeleden van
harte voor hun inzet dit seizoen. Wij wensen ook de gilde St. Renardus Camerlo weer te
danken voor het gebruik van hun schietstand en ook hun en onze leden voor hun persoonlijke
inzet bij onze wedstrijden.
Op 11/06/2006 ging ons jaarlijks koningsschieten door. In totaal waren we deze maal met 13
kandidaten. Na het schieten van de voorronde van 10 kogels bleven er nog 7 heren over. Bij
dames was de koningin toen al gekend.
Dit jaar mocht Baeten Kristel het kroontje van koningin op haar hoofd plaatsen. Na een korte
tussenstop met een kleine maaltijd werd dan de eindronde onder de heren aangevat. Er hing
wat meer spanning in de lucht dan gewoonlijk gezien de kans bestond dat Reekmans Rudy
voor de derde maal achter elkaar zich tot koning kon schieten. Na een verbeten strijd die
tamelijk lang duurde werd het lot beslecht en werd Reekmans Rudy jammer genoeg tweede.
De titel van koning was dit jaar voor Maris
Maurice.
Op de prijsuitreiking van het Genker Verbond die
doorging op 17 oktober 2006
onze leden bijna allemaal aanwezig. Ook dit jaar
was het feest weer geslaagd met een Breugheliaans
buffet en goede muziek. Tijdens de prijsuitreiking
werd Loos Marcel gilde ook nog gehuldigd voor
zijn 25 jaren lidmaatschap.
Zo, hiermee is voor ons het seizoen weer
afgesloten. Maar wat voor een seizoen, één om vlug te vergeten, maar we gaan geen oude
koeien meer uit de gracht halen. Wij, en dan bedoel ik al schutters, moeten onze ogen richten
op volgend seizoen met een positieve aanpak.
Hopelijk zien we al de schutters van het Genker Verbond volgend jaar weer terug in een
goede verstandhouding.

Schuttersgilde St. Barbara
Winterslag
Na de winterstop zijn we met volle moet aan de kompetitie begonnen met als doel de titel
opnieuw te behalen.
Na de eerste wedstrijden was onze droom al in diggelen geslagen, we stonden al twee punten
op de eerste, dit hadden we niet verwacht.
Er zat niks anders op dan de volgende wedstrijden zoveel mogelijke het maximum aantal
treffers te scoren. Maar in de tweede wedstrijd lieten we weer een steek vallen, St. Hubertus
Hemmen liep weer een punt uit en na twee wedstrijden stonden we drie punten achter.
In de vierde wedstrijd hebben we onze achterstand kunnen terugdringen tot op twee punten.
Na de zesde wedstrijd stonden we met drie ploegen op een gedeelde eerste plaats, namelijk st.
Barbara W., St. Antonius C. en St. Hubertus A.
Vanaf de tiende wedstrijd namen we de leiding in handen en deze zullen we niet meer
afgeven tot op het einde.
Gilbert Vermeersch werd Kampioen senioren van het Genker Verbond 2006.
Kampioen 2006 reeks A.
A-ploeg Geyskens Jozef
Vermeersch Gilbert
Bex Roza
Schraepen Pol
Coenen André
Lubon Daniel
Daniel Lubon
Koning Genker Verbond 2006
Kampioen Genker Verbond 2006
Koning St. Barbara Winterslag 2006
Rosa Bex
Kampioene Genker Verbond 2006
Winnares dagwedstrijd Keizerinnen 2006
Koningin St. Barbara Winterslag 2006

Im Memoriam
Joseph Billen
Geboren in St.-Lambrechts-Herk op 28 juli 1933
Overleden op 29 juli 2006
Commandant van de Koninklijke Schuttersgilde
St.-Antonius Congo Bockrijck en 41 jaar lid.
Im Memoriam
Peter Maessen
Geboren te Genk op 16 oktober 1933
Overleden op 3 oktober 2006
34 jaar lid van de Koninklijke Schuttersgilde
St.-Antonius Congo Bockrijck
Met spijt in ons hart moesten wij afscheid nemen van Jef en Peter.
Jef en Peter wij allen zullen u missen.

Koninklijke Edele
Handboog Waterschei
Uitslagen van de gewone wedstrijden dit seizoen op de staande wip. Tijdens het
Koningsschieten schoten Stulens Jaak en Ongenae Mauricette de hoofdvogel, maar bij
het kavelen was Stulens Jaak de beste en werd Koning 2006. Prinses werd Ongenae
Mauricette.
Bij het schieten voor de wisselbeker
schoten Danny Ongenae en Janssen
Rob in de vierde ronde de hoofdvogel.
Maar bij het kavelen werd uiteindelijk
Janssen Rob de winnaar van deze
begeerde trofee.
De kermisbeker werd gewonnen door
Derijcker Benny, en tijdens de twee
daagse schoten Dirks Toon en Vanden
Dungen Henriette de meeste punten
waarmee ze het aandenken aan deze kermis in ontvangst mochten nemen.
Algemeen clubkampioen werd Janssens Marcel, maar voor de punten van het lopende
kampioenschap moest hij zijn prijs delen met Bochenek Rudi voor de hoge. Bij de klein
vogels had Dirks Toon de meeste punten. Bij de dames waren het Timmermans Josi en
Van den Dungen H. Die de prijzen in de wacht sleepten.
Dit seizoen werd er een mooi programma in elkaar gestoken:
De sportontmoeting in Lippelo St. Amands. Onder een stralende zon vertrokken we met
de bus naar de Antwerpse gemeente. Daar hadden ze na de welkomstkoffie een fijn
parcours met verschillende oude volkssporten klaar gemaakt zodat we ook met de
mensen ginder konden kennismaken. Na het lekkere middageten was er natuurlijk een
fijne schieting. Voor de volgende keer zijn er al afspraken gemaakt.
Tijdens de opendeurdagen van het Genker Verbond kwamen nieuwe schutters eens
proberen om te schieten op de liggende wip. Ze waren reeds enkele keren komen
oefenen op de staande wip maar wilden het verschil eens zien en meemaken.
Op de vraag om eens een demonstratie handboogschieten te geven voor gehandicapten
hebben we positief geantwoord. Omdat we het materiaal toch ter beschikking hadden
waren deze mensen uitgenodigd op een donderdag onder het verlof. Ze waren in twee
groepen verdeeld omdat we op voorhand niet wisten wat deze mensen konden of niet.
Voor ons was dit een prachtige ervaring maar ook voor de gehandicapten zelf ook.
Tijdens de donderdagtrainingen werd er voorgesteld om eens een barbecueschieting
te organiseren. Een van de nieuwe leden zou dan zorgen voor de volledige bereiding
en dan ook bakken. Wij moesten enkel zorgen dat men ook kon boogschieten. Dit
werd een gezellige zaterdag namiddag, waar nadien nog werd over gesproken zodat
we om het seizoen af te sluiten zelfs een mosselfeest organiseerden voor de leden en al
de mensen die op donderdag kwamen oefenen.
Tijdens het opmaken van de kalender van het Genker Verbond hadden we een datum
voorgesteld om een gaaienschieting te organiseren. We mochten de schuttersstand van
St. Renardus Camerlo gebruiken voor deze schieting. Voor de aanwezigen was het een

prachtige namiddag. De mooie tombola met vele prijzen viel in de smaak bij de
aanwezigen.
Het enige minpunt aan deze schieting was dat er zeer weinig volk van andere gilden
uit het Genkse aanwezig waren. Toch willen we de mensen van Camerlo bedanken
voor het gebruik van hun schietstand.

INFO uit de bonden
VZW
FEDERATIE van VLAAMSE
HISTORISCHE
SCHUTTERSGILDEN
Website: www.vlaamseschuttersgilden.be
e-mail : vlaamseschutters@tiscali.be
REGIONALE CELLEN:
Sinds de oprichting van de "Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden" in
1999, is er heel wat gebeurd.
De eerste jaren stonden vooral in het teken van de voorbereiding van de aanvraag tot
erkenning door het ministerie van cultuur, maar sinds de erkenning in 2001 een feit
werd, is er gewerkt aan de uitbreiding en bekendmaking van de federatie.
Door de recente aansluiting van enkele verbonden uit de westhoek, kan met recht en
reden gezegd worden dat de werking zich over geheel Vlaanderen uitstrekt.
De federatie groeit uit zijn voegen.
Een opsplitsing in regio's (cellen) dringt zich op. In eerste instantie werd geopteerd
voor drie regionale cellen nl:
1. De regio West-Vlaanderen, die als naam "Schild en Vriend" gekozen hebben
2. De regio Brabant-Antwerpen met als naam "Het land van Ryen"
3. De regio Limburg met "De Bokkerijders" als naam
Deze regio's gaan zelfstandig opereren, terwijl de Raad van Bestuur met zijn
commissies de algemene zaken gaan behartigen.
De eerste taak voor de regio's is de inventarisatie van de schuttersgilden in hun regio en
het opzoeken van slapende gilden om ze eventueel nieuw leven in te blazen. De
bedoeling is dat een stukje volks cultuur, een eeuwenoude traditie en een belangrijk deel
van ons erfgoed niet verloren gaat.
Om te noteren:
6 de GILDENDAG van de federatie
in IEPER
op zondag 30 september 2007

OPROEP
De federatie is een bond in volle expansie. Door het groeiend aantal leden wordt de
organisatie alsmaar groter. Er zijn hoe langer hoe meer handen nodig om alles in goede
banen te leiden en onze doelstellingen te realiseren:
Heb je wat vrije tijd en zin om mee te helpen in de commissies (gildendag,
tentoonstelling enz.) laat het ons weten:
089 – 35 48 40
vlaamseschutters@tiscali.be
Je bent meer dan welkom
(Het gaat uiteraard om vrijwilligerswerk doch alle onkosten worden vergoed)
VERZEKERINGEN
Sinds kort biedt de Federatie ook een verzekering aan voor de leden van een
schuttersgilde. Deze verzekering dekt de burgerlijke aansprakelijkheid en de
rechtsbijstand van de leden van de schuttersgilde. Een lijst met de namen van de eden
hoeft niet voorgelegd te worden het opgeven van het aantal te verzekeren leden is
voldoende.
De verzekering kost 6,50 euro per lid per jaar.
Voor meer inlichtingen en nadere gegevens kunt U zich wenden tot Peter RESSEN,
Breeërsteenweg 394 te 3640 Kinrooi - tel 089-70.29.50
E-mailadres: peter.ressen@skynet.be
TIJDSCHRIFT
Het tijdschrift van de federatie verschijnt twee maal per
jaar. Rond april en rond oktober. De federatie verdeelt
gratis 10 exemplaren van het tijdschrift per
schuttersgilde. Wie daarbuiten nog een tijdschrift wil
bekomen kan zich abonneren door 6,- euro per jaar te
storten op rekening: 735-0011152-82 van de Federatie
van Vlaamse Historische Schuttersgilden, Nieuwland 22
te 3600 Genk. Vergeet niet te vermelden "
abonnement tijdschrift".
OPGELET
Per januari 2007 neemt PETER RESSEN het secretariaat over
Het secretariaat verhuist dan naar de Breeërsteenweg 394 te 3640 Kinrooi
Tel: 089-70 29 50. Het e-mailadres blijft ongewijzigd:
vlaamseschutters@skynet.be

Europese Gemeenschap van Historische
Schuttersgilden
Het l5 de Europees schutterstreffen in Bernheeze
Het slechte weer was hier de grote spelbreker. Juist voor het vertrek van de optocht brak
een onweer los die de plaats van opstelling voor de optocht volledig blank zette. Menig
koningin had kletsnatte voeten vooraleer deze plaats bereikt werd. Al met al hebben de
schutters een sfeervolle 2-daagse meegemaakt. De Polen waren dolgelukkig met hun
nieuwe koning: Tadeusz Zyla uit Pszczyna.
Dit Europees Schutterstreffen stond in het teken van de Presidentswisseling : Graaf 't
Kint de Roodebeke gaf de scepter over aan Prins de Merode. Deze nieuwe Belgische
president woont op het kasteel "de Merode" in Merode, een dorp bij Duren in Duitsland.
EGS in financiële moeilijkheden
Nu dat de toelage van Europa is weggevallen verkeert de EGS in financiële problemen.
Op de laatste vergadering van het presidium (bestuur) werden enkele voorstellen om
deze financiën weer gezond te maken, naar voor gebracht.
De herinneringsmedaille van een Europees schutterstreffen zal voortaan door de
EGS aangemaakt worden en verkocht worden aan 5,- euro per stuk. De verkoop
zou gebeuren door de plaatselijke organisatie (jeugd) die per daarvoor een
vergoeding zou krijgen van 0,50 euro per medaille.
Het lidgeld verhogen naar 4,- euro per aangesloten schuttersgilde.
De kosten van de orde van de H. Sebastiaan van Europa aanpassen (verhogen).
Uiteraard moeten deze voorstellen voorgelegd worden aan de algemene vergadering die
hierover zal stemmen. De eerst volgende algemene vergadering heeft plaats in Peine
(Duitsland) op 13 en 14 april 2007.
Kinrooi bereidt zich voor op de 16 e Europees schutterstreffen in 2009.
De 4 schutterijen van de Gemeente Kinrooi n1 : St. Martinus Grootbeersel, St.
Ambrosius Kinrooi, St. Martinus Kinrooi en St. Servatius Raam organiseren samen het
16 de Europees Schutterstreffen op 28, 29 en 30 augustus 2009.
Schrijf dit reeds nu in, in uw agenda !!
Info: Secretariaat EST
Breeërsteenweg 146
3640 KINROOI
089-70.03.27
Z-mail: elsy.hawinkel@publilink.be

9 december 2006 : deadline voor het indienen van de aanvraag oor de vergunning voor uw
vuurwapen.
26 januari 2007 : Algemene vergadering Genker Verbond bij St. Jozef Oud- Winterslag.
2 februari 2007 : Kampioenenviering Sportraad. .
2 maart 2007 : Algemene vergadering Sportraad.
15 september 2007 : Prijsuitreiking Genker Verbond.
30 september 2007 : Gildedag Federatie Vlaamse Historische Schuttersgilden in IEPER. 7
oktober 2007: Nationaal Koningschieten in Kaulile.
28, 29 & 30 augustus 2009 : 16 de Europees Schutterstreffen in Kinrooi (B) .
Vanaf 1 januari 2007
algemeen rookverbod
in eetgelegenheden

NATIONAAL KONINGSSCHIETEN
15 oktober 2006
«Association de Sociétés de Tir de Plombieères»
Association
de Sociétés
de Tir
Plombieères
Goed georganiseerd Nationaal Koningsschieten eindigt in mineur.
Op zondag 15 oktober was de gilde St.-Hubert uit Gemmenich gastheer voor het 13 de Nationaal
Koningsschieten, dat elk jaar georganiseerd wordt onder supervisie van het Belgisch
Overlegorgaan van Historische Schuttersgilden.
De dag begon voortreffelijk, met een stijlvolle eucharistieviering, in een sfeervolle en goed
gevulde kerk van Gemmenich, waar E.H. pastoor de schutters in de 3 landstalen welkom heette.
Een prima locatie, en mooi weer zorgden voor een goede sfeer. De optocht kende weliswaar
weinig belangstelling, maar de verschillende gilden en schutterijen uit alle hoeken van België
zorgden voor veel afwisseling en kleur. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met alle
aspecten van het gilde - en schutterswezen in België.
Na de optocht en de officiële opening was er de traditionele receptie.
Omstreeks 13.00 uur begaven de schutters zich naar de verschillende schietstanden, waar de
nevenwedstrijden een aanvang namen.
Maar het grote moment is toch wanneer de koningen en koninginnen zich opstellen, en in
optocht naar de schietstand gaan, onder begeleiding van een drumband, voor het jaarlijkse
koningsschieten.
Na een korte toespraak van Eerwaarde Heer Pastoor, en de ereschoten kon het koningsschieten
onder grote belangstelling beginnen. Dit koningsschieten gebeurt altijd volgens de
geplogenheden van de organiserende vereniging of bond. In dit geval met een karabijn.22 op
een houten vogel.
Normaal hoort het koningsschieten omstreeks 17.00 uur afgelopen te zijn, waarna de koning
gehuldigd wordt. Ondanks de verzekering van de organisatoren dat de vogel na ongeveer 300
schoten zeker gevallen zou zijn, bleek helaas weer dat dit niet het geval was. Omstreeks 19.45
uur werd door de aanwezige leden van het dagelijks bestuur van het Belgisch Overlegorgaan
van Historische Schuttersgilden besloten het koningsschieten te stoppen, en niemand tot koning
uit te roepen.
Dit is niet de eerste keer dat er problemen zijn met het koningsschieten. Waarom is niet
duidelijk, maar in Meldert enkele jaren geleden duurde het koningsschieten veel te lang, waarna
er geloot werd wie zich voor een jaar Nationaal Koning mocht noemen. Vorig jaar in Rodt
waren er ook al problemen met het koningsschieten, waar na veel discussie besloten werd om
Guido Schoonjans van Sint-Sebastiaan Dilbeek tot koning te kronen. Dit jaar is er dus geen
koning gekroond.
Dit zijn toestanden een Nationale Koningsschieting onwaardig. Binnen het Belgisch
Overlegorgaan zal men dringend op zoek moeten gaan om hier oplossingen voor te vinden.
Niet alleen de schutters beginnen te mopperen, maar een dergelijk feest mag niet op deze manier
eindigen. Ook komen toekomstige organisaties in de problemen, omdat door deze toestanden de
belangstelling minder zal worden.
P.R.

13° Nationaal Koningsschieten te Gemmenich
15 oktober 2006
Orde van Verdienste
Laureaten
nr: 36
Pierrot Rager
Kon. & Keiz. St. Sebastiaansgilde
Neder-over-Heembeek
nr: 37
Willy Willems
Kon. Sebastiaansgilde Waanrode
Optocht
Koning:
Koningin:
Koningspaar:
Keizerspaar:
Vaandeldrager Militair & Fantasie:
Vaandeldrager Historisch:
Commandant Militair & Fantasie:
Commandant Historisch:
Defilé Militair:
Defilé Fantasie:
Defilé Historisch:
St. Hubertus Amel
St. Jan-Baptiste Moresnet
St. Harlindus & Relindus Ellikom
St. Martini Hergenrath
St. Egligius Büllingen
Kolveniersgilde Mechelen
St. Monulfus & Gondulfus Rotem
St. Jozefgilde Lommel
Kon. St. Jozefgilde Oud-Winterslag
St. Barbara Kelmis
St. Sebastiaansgilde Lommel

Mooiste groep Militair:
Mooiste groep Fantasie:
Mooiste groep Historisch:
Grootste gilde/schutterij:
St. Sebastianus Kettenis
St. Kristoffel Munsterbilzen
St. Martinus Kinrooi
St. Sebastiaansgilde Lommel
WEDSTRIJDUITSLAGEN
Schietdiscipline O.L.S.
Luchtkarabijn 10 meter vlak op blokjes
Ploegen: 1 ste St. Elisabeth Stokkem
Schietdiscipline O.S.V.
Luftgewehr 10 meter flach auf Sternchen
Jeugd: 1 ste Lucassen Florinda St. Barbe Montzen
Dames: 1 ste Brouwers Christine St. Lambert Sippenaeken
Heren: 1 ste Claes Ghislain St. Barbe Montzen
Ploegen: 1 ste St. Joseph Eupen
2 de St. Lambert Sippenaeken
3 de St. Barbe Montzen
Schietdiscipline MALMEDY & ST. VITH
Luftgewehr 10 meter flach auf Sternchen
Heren: 1 ste Claes Ghislain St. Barbe Montzen
Ploegen: 1 ste St. Barbe Montzen

Schietdiscipline P.V.K.G.S.
Luchtkarabijn vlak 10 meter op blokjes
Ploegen: 1 ste St. Kristoffel Munsterbilzen
2 de St. Niklaas Eigenbilzen
Schietdiscipline H.S.G.B.
Boogschieten liggende wip 17,-meter
Katrolboog
Jeugd: 1 ste Spapen Jeroen St. Sebastiaansgilde Waanrode
Dames: 1 ste Verhaegen Martha St. Sebastiaansgilde Waanrode
Heren: 1 ste Willems Willy St. Sebastiaansgilde Waanrode
Schietdiscipline H.S.G.B.
Boogschieten liggende wip 17,-meter Gewone handboog
Jeugd: 1 ste Stoop Jeroen St. Sebastiaansgilde Dilbeek
Dames: 1 ste Verberckt Yvonne St. Sebastiaansgilde Neder-over-Heembeek
Heren: 1 ste Vankerckhoven Maurice St. Sebastiaansgilde Dilbeek
Ploegen: 1 ste St. Sebastiaansgilde Neder-over-Heembeek
Schietdiscipline H.S.G.B.
Boogschieten liggende wip 17,-meter met hulpstukken (Vizier,
enz…)
Boog met hulpstukken (Vizier, enz…)
Jeugd: 1 ste Spapen Jeroen St. Sebastiaansgilde Waanrode
Dames: 1 ste Weyens Wies St. Sebastiaansgilde Halen
Heren: 1 ste Theys Albert St. Sebastiaansgilde Halen

Schietdiscipline Federatie Vl. Hist. Schuttersgilden
Boog 20 meter vlak op doel
Jeugd: 1 ste Van Ballaert Thiery St. Sebastiaansgilde Schoten
Dames: 1 ste Torfs Andrea St. Sebastiaansgilde Schoten
Heren: 1 ste Van Overstraeten Johan St. Sebastiaansgilde Schoten
2 de Van Overstraeten Johan St. Sebastiaansgilde Schoten

Binnenkort vieren we Kerstmis. Dit feest is zodanig gecommercialiseerd dat wij ons geen vragen
meer stellen naar het ontstaan van dit feest, noch naar de diepere betekenis van de vele
volksgebruiken die met dit feest verweven zijn. Het is onbegonnen werk een onderscheid te maken
tussen de eigenlijke Kerstmisviering en de gebruiken die aan Nieuwjaar en Driekoningen
verbonden zijn. De meeste gebruiken zijn dooreengestrengeld. Wij gaan trachten enkele van deze
gebruiken nader toe te lichten om hun waarom beter te begrijpen.
KERSTTAK
Wijd verbreid was het gebruik om in de
kerstnacht een twijg van een kersenboom,
meidoorn of Appelboom in het water te
zetten; die zou dan bloeien met Lichtmis. In
West- Vlaanderen deed men dat op St.-
Luciadag (13 dec.) om het tegen Kerstmis
te laten uitbotten. In Limburg meende men
dat als men op kerstnacht een tak van een
vruchtboom in water zet, een goed fruitjaar
niet zou uitblijven. Ook in Limburg
ontstond het gebruik om op kerstavond een
plant in water te zetten, die de naam van
Roos van Jericho draagt. Tegen
middernacht spreiden de korte vertakkingen
der plant zich uit en vertoont ze een
bloeivorm als van een roos. (Wellicht ligt
hier de oorsprong van het kerstlied: Er ist
ein ros entsprungen?)
DE MARETAK OF MISTLETOE
De takken die door de mare (= nachtmare
of nachtmerrie, in het Frans cauchemar)
werden aangeraakt, bezitten, volgens het
volksgeloof, een bijzondere kracht. Vooral
in Limburg treft men deze kale, altijd
groene woekerplanten aan. Aan de balken
gehangen, houden deze takken de mare van
de veestapel Verwijderd. Later heeft men
de 'onheilafwerende' kracht uitgebreid tot
het 'aanbrengen van geluk' en thans wordt
de marentak, via Engeland, ingeschakeld in
onze kerstviering. Het gebruik wil dat wie
met een meisje of dame onder een marentak
staat, haar mag zoenen ...
KERSTBOOM
Geen Kerstmis zonder dennenboom. Toch
is het gebruik om een kerstboom in de
huiskamer te brengen en te versieren nog
niet zo oud. Tot in 1500 versierde men de
huizen met losse groene takken. De
kerstboom zou een 'meiboom' zijn, die
verplaatst werd naar het
Midwinterzonnewendefeest. Afkomstig uit
Duitsland werd de kerstboom pas na
de eerste wereldoorlog bij ons op het
platteland ingeburgerd. De oudste
mededelingen over een Duitse kerstboom
zijn uit Schlettstadt in de Elzas in 1521. In
1605 is er sprake van een kerstboom te
Straatsburg versierd met papieren rozen en
bladgoud, met appels en koekjes en
suikergoed. In 1737 wordt gewag gemaakt
van de verlichting van de kerstboom, terwijl
J. W. Goethe in 1765 te Leipzig voor het
eerst van zijn leven een kerstboom
aanschouwde. In 1807 kwamen de
kerstbomen eerst te koop op de markt te
Leipzig. In 1837 deden de eerste
kerstbomen hun intrede in Nederland, eerst
in de zondagschool en de kerk, later in de
gegoede 'liberale' burgerstand. Nog in 1943
kon dr. Jan de Vries de kerstboom eigenlijk
geen 'volksgebruik' noemen, maar eerder
als 'modeverschijnsel' betitelen ...
KERSTKRIBBE - KERSTWIEG
In het algemeen staat in katholieke middens
een kerststal onder of bij de kerstboom.
Voor Kerstmis alléén Jozef en Maria. In de
kerstnacht komt er dan het Kindeke Jezus
bij, de herders en de schaapjes. En op
Driekoningen (de dag voordat alles weer
werd ingepakt en opgeborgen) verschijnen
de drie vorstelijke figuren met hun
kamelen. Ook dit gebruik is nog van recente

datum (negentiende eeuw). Tegen het einde
van de middeleeuwen werden de kerken
symbolisch met stro belegd, de mooiste
versieringen werden aangebracht met veel
licht. Om de kribbe, soms in het midden
van de kerk geplaatst, werden spelen
vertoond, er werd gewiegd, gedanst en
gezongen. Op sommige plaatsen werd de
kribbe vervangen door een wieg en bij vele
nonnenkloosters werd het Kind (een pop)
echt gewiegd. Was de kribbe dus vroeger al
in de kerken bekend, het is toch Franciscus
van Assisi (te Greccio) die ze algemeen
ingang deed vinden. In 1223 vroeg hij aan
de Paus de toelating om de geboorte van
Christus door levende personen te
laten uitbeelden in de vrije natuur, in een
arme, realistische stal. (Hij kwam er tegen
op dat men de bakstenen kribbe in de
geboortegrot vervangen had door een
zilveren). De kleine kerststalletjes, zoals wij
die thans kennen komen eigenlijk uit
Frankrijk. Een Marseillaans
beeldhouwer,Jean-Louis Lagnel, kwam op
het snuggere idee kleine kerstbeeldjes te
bakken in klei, die hij vervolgens
beschilderde. Deze beeldjes, in het
Provençaals 'santoun' geheten, zouden
weldra een echte rage verwekken. Een stal
met echte 'santoun' bestaat uit 28 mannenen
28 vrouwenfiguurtjes!
KERSTGESCHENK
Kerstgeschenken komen in de
middeleeuwse verbodsbepalingen
herhaaldelijk voor. De geschenkenwisseling
tussen volwassenen zou worden verklaard
uit het Romeinse Nieuwjaarsfeest . Het
gebruik had een natuurreligieuze
ondergrond en stond in verband met het
goed stemmen van de
geesten en met de dodenverering. Men
geloofde in de terugkeer van de geesten der
afgestorvenen naar de plaats waar zij
geleefd hadden en teneinde zich met hen te
verzoenen en eventuele schadelijke invloed
af te weren legde men offerspijzen neer in
de stallen, op de wegen en in de weiden.
Die geschenken bestonden aanvankelijk uit
vruchten die konden bewaard worden
(appelen, noten, kastanjes) en zo komt het
dat deze vruchten nu nog in de Kersttijd als
versiering of geschenk worden gebruikt. In
de Skandinavische landen kent men de
'Julklapp': men hoort een klop op de deur of
het venster, het geschenk rolt binnen, soms
in stro verpakt, of anders ligt het voor de
deur: van de bode of schenker geen
spoor! Duizend jaar voor Christus schonken
de Egyptenaren elkaar bij de jaarwisseling
flesjes, waarop heilwensen stonden
geschreven ... Dit was wellicht de
oorsprong van de wenskaartenindustrie,
zoals wij die thans kennen.
Wij eindigen met enkele weerspreuken
met en rond Kerstmis :
Decembermist
Goud in de kist
December vol regen
Is wis geen zegen
Vliegen op Kerstmis de muggen rond,
Dan dekt op Pasen het ijs de grond.
Als Driekoningen is in 't land,
Komt de vorst in 't vaderland.
Is op Kerstmis de hemel klaar,
Verwacht maar gerust een vruchtbaar jaar.
..... nog een zalig Kerstmis toegewenst !!