Schuttersbrief 026 - Verbond der Schuttersgilden Genk

SCHUTTERSBRIEF
Onregelmatig maar frequent verschijnend e-magazine
als ideeënbus, discussieforum, actieprogram en informatieblad
voor het schutterijwezen in het Nederlandstalige gebied van de EGS
Nummer 26 – Maastricht, vrijdag 20 mei 2005
REDACTIE
Bezoekadres: SB-redactie, p/a Franciscus Romanusweg 6-B, 6221 AE Maastricht
Telefoon (met voicemail): 043 - 325 76 62; vanuit het buitenland: 00.31.43.325 76 62
Mobiel: 06.42 58 70 04 Fax : (00.31) (0)43.310 04 06 E-mail: redactie@schuttersbrief.nl
Voorlopige bankrekening binnenland: 85 88 27 298 t.n.v. Alfred Disch te Maastricht
Voorlopige bankrekening buitenland
IBAN-code: NL86SNSBO - 85 88 27 298; BIC-code: SNSBNL2A
ten name van / auf den Namen von / au nom de / in the name of: Alfred Disch, NL - 6221 AE Maastricht
Redacteurs: 1) Alfred Disch; 2) vacature(s).
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
INHOUD
HET GROOTSTE JAARLIJKSE SCHUTTERSFEEST IN DE BEIDE LIMBURGEN: HET OLS, blz. 466-467
En verder: twee nieuwe en vijf oudere rubrieken: blz. 468-480
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
COLOFON
De Schuttersbrief (SB) verschijnt sinds 19 juni 2004 en is een uitgave van de SB-stichting i.o.
De SB wordt gratis verstrekt: zie de verzendlijst op de voorlaatste pagina van SB-nummer 8.
Met de SB worden bij tijd en wijle de zogeheten ‘SB-Bijlagen. Werkdocumenten
voor het schutterswezen’ meegezonden. De SB-Bijlagen verschijnen ten minste tweemaal per jaar.
Wilt U ook GRATIS en RECHTSTREEKS de SB en de SB-Bijlagen ontvangen? Laat dit dan m.v.v.
Uw volledige naam, Uw woonadres en Uw telefoonnummer weten aan: redactie@schuttersbrief.nl.
Daar de aan de uitgave van de SB-nummers en SB-Bijlagen verbonden kosten vooralsnog gehéél worden
betaald uit particuliere middelen, verzoekt de redactie U om een vrijwillige bijdrage o.v.v. ‘Donatie’ te
storten op de hierboven vermelde (voorlopige) bankrekening van de SB-Stichting (i.o.). Voor Uw zéér
gewaardeerde gift, hoe gering ook, zegt de redactie U bij voorbaat hartelijk dank!
De Schuttersbrief heeft een doorlopende paginering.
Veelgebruikte afkortingen worden verklaard op de laatste pagina van SB-nummer 8.
U mag - om o.a. auteursrechtelijke redenen - uitsluitend voor eigen persoonlijk gebruik de SB uitprinten,
dus niet (!) ten behoeve van anderen.
Oude nummers van de digitale Schuttersbrief kunnen te allen tijde bij de redactie worden opgevraagd.
Geprinte maandedities, inclusief eventuele SB-Bijlagen en voorzien van inhoudsopgave, verkorte versies
in het Nederlands en Duits, register, omslag en rugband, zijn te verkrijgen door overmaking vooraf van
€ 5 per exemplaar (porto inbegrepen!) naar de hierboven vermelde bankrekening. Jaarabonnement: € 30.
Digitale en schriftelijke post ter publicatie in de Schuttersbrief wordt naar onderwerp gerubriceerd en
vervolgens in logische volgorde opgenomen in de betreffende SB-rubriek.
Wilt U óók Uw eigen berichten opgenomen zien in de SB, gelieve dan per brief of per e-mail steeds
slechts één onderwerp te behandelen. Dat vergemakkelijkt aanzienlijk de rubricering van de
correspondentie in de SB. In principe worden alle ingekomen brieven en e-mails geplaatst, ook indien ze
van dezelfde persoon en van dezelfde datum zijn. Bovendien wordt voor elk nieuw aangedragen
onderwerp een nieuwe rubriek in de SB geopend.
© Copyright: SB-stichting (i.o.), Maastricht MMIV
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
INTERNET
De SB is ook te raadplegen op de EGS-website: www.egs-schuetzen.com > Schuttersbrief.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 465
1

MEDEDELINGEN
MEDEDELING 19 (inzake het OLS 2005 te Wessem)
De grootste jaarlijkse manifestatie op schutterijgebied in de beide Limburgen is buiten kijf het
Oud-Limburgs Schuttersfeest (OLS), dat dit jaar georganiseerd wordt door Schutterij St.-Joris
te Wessem, gemeente Heel, in de Nederlandse provincie Limburg.
Programma van het OLS 2005
Vrijdag, 1 juli 2005
om 19:00 uur Opening entree en bonnenverkoop
om 20.00 uur Tent open voor publiek
om 20.30 uur Start voorprogramma
om 22.30 uur Rowwen Hèze (tot 00.30 uur)
om 23.30 uur Opheffing entree
om 01.00 uur Stop bonnenverkoop
om 02.00 uur Sluiten tap
Zaterdag, 2 juli 2005
om 18:15 uur Aankomst genodigden
om 18.30 uur Vertrek vanaf ‘de Tump’ naar de kerk, voorafgegaan door de St.-Joris
om 18.45 uur Presentatie vaandel
om 19.00 uur Eucharistieviering
om 20.00 uur Vertrek naar ‘de Tump’, voorafgegaan door de St.-Joris
om 20.15 uur Koffietafel in ‘de Tump’ voor genodigden
om 21.30 uur Sluiting door M.A.J. (Tjeu) Geurts, voorzitter Stichting OLS 2005
Zondag, 3 juli 2005
om 08.30 uur Aankomst Federatiebestuur en juryleden in ‘de Tump’
om 09.00 uur Start entree (incl. inrichten entreeposten en start bonnenverkoop); aanvang ontbijt
om 09.30 uur Afsluiting optochtroute
om 09.45 uur Gemeentebestuur aanwezig in ‘de Sprong’
om 10.00 uur Ontvangst (in ‘de Sprong’) van Federatiebestuur, genodigden, sponsoren en
eregasten door burgemeester, voorzitter St.-Joris, voorzitter Stichting OLS
2005 en het Zestal van St.-Joris
om 10.50 uur Welkomstwoord door de burgemeester
om 11.00 uur Vertrek naar erepoort feestterrein Thornerweg
om 11.20 uur Ontvangst bij erepoort door het Federatiebestuur
om 11.30 uur Ceremoniële opening bij de vlaggenmasten
om 12.00 uur Vertrek naar feesttent. Openingstoespraken
om 12.45 uur Openingsgebed door OLS-moderator Mutsaerts
om 12.55 uur Heildronk door J. Michels, vice=president van de Federatie
om 13.00 uur Naar schietbomen; openingsschoten
om 13.30 uur Vertrek optocht vanaf opstelplaats. Aanvang der wedstrijden
om 14.30 uur Aanvang beoordeling koningsparen, koningen, enz. vanaf nr. 101
om 15.30 uur Aanvang beoordeling koningsparen, koningen, enz. nrs. 51 t/m 100
om 16.15 uur Aanvang korpsschieten 1 ste ronde
om 17.00 uur Opheffen entreeposten
om 19.15 uur Bekendmaking van de prijswinnaars optocht en terreinwedstrijden
om 19.00 uur Koud buffet voor Federatiebestuur, jury, algemeen bestuur (tot 22.30 uur)
om 21.30 uur Vermoedelijk eindtijd schieten (schieten tot lichtsterkte minder 100 lux)
om 24.00 uur Vermoedelijk vertrek van de laatste bussen
om 01.00 uur Stop bonnenverkoop
om 02.00 uur Sluiten tap
Dinsdag, 5 juli 2005 [Vrijwilligersavond]
om 19.00 uur Tent open
om 02.00 uur Sluiten tap
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
466 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
2

Zaterdag,
9 juli 2005 [Uitkavelen]
om 09.00 uur Bezetting tappunten en bonnenkassa’s
om 10.00 uur Aankomsten gasten, Federatiebestuur en juryleden
om 10.30 uur Inschieten van de nog deelnemende schutterijen
om 11.00 uur Herstart schietwedstrijden
om 12.30 uur (of daaromtrent) Lunchpauze
om 13.30 uur Vervolg schietwedstrijden totdat de winnaar bekend is
aansluitend (d.w.z. één uur nadat de winnaar bekend is) Start prijsuitreiking
op later tijdstip Sluiten tap
Wijzigingen voorbehouden. Men raadplege daarom altijd voor de meest actuele gegevens: www.ols2005.nl.
Uitleg van het logo van het OLS 2005
Ontwerper Jo Joosten:
De kleuren blauw, rood en geel verwijzen naar de kleuren van het uniform van de schutterij. Het
overwinningslicht maakt de skyline van Wessem zichtbaar in de beide Limburgen. Het havenbaken,
de boeg van een schip in strijd met de elementen, staat symbool voor de strijd die de
schutters voeren met de elementen tijdens het schieten (denk aan wind en regen). De schietboom
met hark als onderdeel van de basisactiviteit van de schutterij is een symbool voor de eerlijkheid
tijdens het schieten: iedereen kan zelf zien wie de winnaar of de verliezer is. Onder het logo
staat de slogan voor het OLS 2005: ‘Belaef UM mét in Wessem’. Deze slogan is afkomstig van
de tekstdichter Ted Scheeren. (Bron: www.ols2005.nl > OLS Wessem 2005 > Uitleg logo)
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 467
3

SCHUTTERSOBJECTEN (1)
VAN: De Heer F.H. (Frans) Geens,
volkskundige,
oprichter en secretaris van het Instituut voor Vlaamse Volkskunst (IVV),
hoofdredacteur van het IVV-kwartaalblad Volkskunst
Geachte Heer,
Schoten (Ant.), 16 april 2005
Ter informatie hierbij de lijst van de gildenvoorwerpen waaromtrent ik voor enkele jaren begon
met het samenstellen van een publicatie. De idee desbetreffende is gegroeid vanuit de vaststelling
dat men in het gildenwezen al te weinig bekend is met gildentradities en met de
voorwerpen die in het verleden in een aantal gilden te vinden waren.
Bedoeling was van elk dezer voorwerpen enige historiek te brengen, het voorwerp te beschrijven
en er een afbeelding bij te plaatsen. Dat we voor uitgave de laatste jaren niet erg gevorderd zijn,
is louter te wijten aan… tijdsgebrek. Erg actief in de drie werkgroepen en de redactie die deel
uitmaken van het Instituut voor Vlaamse Volkskunst, moest ik de laatste jaren steeds andere
publicaties de voorrang verlenen.
Ik hoop evenwel, dat ik in de nabije toekomst tijd (en nog de lust) zal vinden om het terzake
bedoelde werk verder af te handelen.
Met gildenvoorwerpen bedoelde ik:
01) Blazoen
02) Dameskapmantel
03) Dansdocumentatie
04) Dodenschild
05) Gildenaltaar
06) Gildenboek
07) Gildenkledij
08) Gildenmedaillon
09) Gildenoorkonde (voor
nieuw beëdigde leden)
10) Gildentrom
11) Gildenvaandel
12) Gildenzwaard (o.m. voor
zwaarddansen)
13) Hoedinsigne
14) Hoofdmansketen
15) Hoofdmanssikkel
16) Keizersstaf
17) Koninginnekroon
18) Koningsbeker
19) Koningsbreuk
20) Koningshoed
21) Koningsketting
22) Koningskraag
23) Koningskroon
24) Koningsmantel
25) Koningsmedaillon
26) Koningsplaat
27) Koningsschild
28) Koningsschotel
29) Koningsstaf
30) Koningsvogel
31) Koningsvogel op wip
32) Landjuweelbeker
33) Liggende wip
34) Medaillon
35) Obituarium
36) Opzet koningsstaf
37) Oudermansstok
38) Overdeken-insigne
39) Patroonsbeeld
40) Patroonsschild (-teken)
41) Pieken
42) Pijlenkoker
43) Pijlenwijzer
44) Pijpers
45) Prijsbekers
46) Registers
47) Relikwieconsorium
48) Schenkkan
49) Schietstand op doelen
50) Schoengespen
51) Schouderdraagkleed
(haam)
52) Schuttersbord
53) Sjerpen
54) Staande wip
55) Standaard
56) Toortsen
57) Trompet
58) Vendeliersinsigne
59) Vendels
60) Voorzittersketen
61) Vrouwenhalsdoek
62) Wapens
63) Wijwatervat
64) Zilvermantel
65) Zwaaivaandel
Met gildenbroederlijke groeten,
F.H. Geens.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
468 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
4

Geachte Heer Geens,
AAN: De Heer Frans Geens
Maastricht, 20 april 2005
Uw brief van vier dagen geleden ontving ik heden in goede orde en ik zeg U daarvoor hartelijk
dank.
Ik mag Uw huidige brief wel beschouwen als een aanvulling op Uw schrijven dat gepubliceerd
werd in SB 23, blz. 425. Immers, in de brief van 19 maart merkt U slechts terloops op, dat het U
maar niet lukt om ‘een boek over alle mogelijke gildenbezittingen af te werken.’
Als ik U goed begrijp, hebt U reeds 65 soorten schutterijbezittingen beschreven en de tekst van
passende illustraties voorzien en dit alles in concept voor een boek dat een meer volledig
overzicht wil geven.
Om ten minste aan de spreekwoordelijke ‘101’ te komen, doe ik - zo uit het blote hoofd - U bij
dezen het navolgende overzichtslijstje van een 36-tal soorten schuttersrealia toekomen. Ik hoop
van harte, dat ook anderen - al dan niet na raadpleging van een of meer publicaties - toch
minstens nog een paar typische schuttersobjecten willen noemen voor vermelding in de SB.
Wellicht kunt U dan met behulp van al die aanvullingen verder met de definitieve afwikkeling
van het terzake bedoelde naslagwerk.
Met vriendelijke groeten,
Alfred Disch.
Supplement 1 op Geens’ overzichtslijst van schuttersobjecten
01) Beschrijvingsbrieven (= uitnodigingen
voor deelname aan schiettoernooi)
02) Bierkannen
03) Caerten (= reglementen, incl. die voor
de zogeheten ‘kleine schutterij’)
04) Dekenmutsen
05) Dekenstokken
06) Doodskleden
07) Draaginsignes
08) Drinkhoorns (zie bijv. de afbeelding
op blz. 425 van SB 23)
09) Gevelstenen (zie bijv. de afbeelding
op eveneens blz. 425 van SB 23)
10) Hangsieraden (zie o.m. SB 22, blz.
418 met afbeelding)
11) Heraldische wapens
12) Hoofdmansstaven
13) Keizersschilden
14) Keizersvogels (o.a. de drievoudige)
15) Knalbussen (i.v.m. kamerschieten)
16) Kompen (= schatkisten, gildenkisten)
17) Koninginnekazuifels
18) Koningsscepters
19) Koningsstokken
20) Kruithoorns
21) Liederenbundels
22) Meubilair
23) Misgewaden
24) Narrenpakken
25) Narrenscepters
26) Nieuwjaarsgedichten (zie bijv. de
afbeelding op blz. 421 van SB 23)
27) Officiersschilden
28) Patroontassen
29) Polsbeschermers (handboogschutters)
30) Presentiepenningen
31) Schuttersstukken (= schilderijen)
32) Uithangborden
33) Wapenborden
34) Wijnkroezen
35) Wimpels (vaantjes)
36) Windvanen
- - - - - -
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 469
5

HET SCHUTTERIJWEZEN TE SUSTEREN, VROEGER EN NU (1)
VAN: De Heer Drs. H.H.G. (Rico) Beckers,
voorzitter van Schutterij St.-Nicolaas te Susteren
[Fragment; zie verder SB 27]
Susteren (Lb.), 19 mei 2005
Beste Alfred,
Onze broederschap Schutterij St.-Nicolaas uit Susteren voert momenteel een nieuw onderzoek uit naar
haar ontstaan, waarbij het jaartal 1656 al lang niet meer zo zeker blijkt zoals altijd is aangenomen. In
1559 liep er in Susteren al een St.-Nicolaasbroederschap rond; dit hebben we reeds vastgesteld.
Hoogachtend, Rico Beckers.
Beste Rico,
AAN: De Heer Rico Beckers
Maastricht, 19 mei 2005
Hoewel jouw e-mailtje ongetwijfeld te beschouwen is als een welkome reactie op de in SB 25 door Frank
Lebens aangevangen rubriek ‘De oudste schutterij van Nederlands Limburg’ (blz. 455), wil ik met jouw
bericht toch eveneens een geheel nieuwe artikelenreeks openen. Reden: er valt niet alleen over het
alleroudste maar ook over het meer recente schutterijwezen van het historische stadje Susteren nogal wat
uit te zoeken. Zelf deel je - tot mijn vreugde - mee, dat er op dit moment een hernieuwd onderzoek
gedaan wordt naar de ontstaansgeschiedenis van de huidige St.-Nicolaasschutterij. Ook ik wil, wat dát
betreft, een duit in het zakje doen. Daarenboven wil ik op enkele meerdere, overigens voormalige
schuttersorganisaties in jouw woonplaats de aandacht vestigen. Ik moet dat alles - wegens plaatsgebrek in
deze SB-aflevering - helaas in telegramstijl doen. Mijn excuses daarvoor. Wellicht kunnen we later het
uitgebreider over een en ander hebben. Ik tel namelijk voor het stadje Susteren - de vijf schietsportverenigingen
waarvan ik iets weet, niet meegerekend - minstens zes, mogelijk zelfs zeven schutterijen. In
omgekeerd chronologische volgorde zijn dat de onderstaande.
7) Garde Civique, 1831-1867. Wapen: geweer. Zie en vergelijk SB 3, blz. 76-78.
6) Rustende Schutterij, 1816-1830 en 1868-1907. Wapen: geweer. Confer SB 3, t.a.p.
5) Landstorm, 1814-1815. Wapen: geweer. Zie en vergelijk SB 20, blz. 386.
4) St.-Petrus en St.-Paulus, in of vóór 1652 - kort na 1922. Wapen: bij aanvang vermoedelijk geweer;
ten laatste de zware buks. Was van meet af aan (?) een jonggezellenschutterij en dus een zgn. ‘jonge’
schutterij. [Deze schutterij niet te verwarren met de gelijknamige afsplitsing uit ±1922 te Heide!].
3) St.-Nicolaas, hoogst waarschijnlijk lang vóór 1656 - heden. Wapen: geweer; ten laatste de zware
buks. Was zéér vermoedelijk van meet af aan een zogeheten ‘oude’ schutterij, d.w.z.: gehuwde
weerbare mannen maakten er deel van uit. Oudste zilver: borstplaat uit 1656; 1656 is dus niet per se
het stichtingsjaar; 1656 of kort daarvoor kan heroprichtingstijd zijn. Algemene regel (maar géén wet
van Meden en Perzen): een schutterij die in of kort na de 80-jarige Oorlog bestond, zal doorgaans
kort of lang vóór 1568 zijn gesticht; in het geval van de St.-Nicolaas wordt dit derhalve weer eens bevestigd:
zie het (althans voor mij) nieuwe gegeven inzake het jaar 1559, aangehaald in jouw mailing!
2) St.-Sebastianus, waarschijnlijk (zéér) lang vóór 1624 - (heden?). Wapen: aanvankelijk vermoedelijk
handboog en pas later geweer; ten laatste de zware buks. Hier geldt dezelfde algemene regel als vermeld
onder voorgaand punt 3. Bovendien pleit ook nog de schutterijnaam voor een hoge ouderdom.
Rico, is deze schutterij inmiddels opgeheven? In elk geval ten tijde van Jolles 1936-1937 nog niet.
1) St.-Joris (?), waarschijnlijk zéér lang vóór 1610 - vóór of na 1610. Wapen: kruisboog; nadien ook
geweer? Algemene regel (doch géén wet van Meden en Perzen): in de steden ontstond eerst een
kruisbooggilde en pas daarna een handbooggilde. Bovendien had de kerk van Susteren in 1610 (en
dus ook ruimschoots daarvóór?) een St.-Jorisaltaar (= van oorsprong een schuttersgildenaltaar?).
Nota bene. In 1498 (!) klaagden de schutters (!) van het stadje Susteren (!) over hun lange diensttijd;
bron: Von Below 1895. Mijns inziens betreft het hier mogelijk de schutterijen nr. 1 en/of nr. 2.
- - - - - - M.vr.gr., Alfred Disch
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
470 16 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
6

DE OUDSTE SCHUTTERIJ VAN NEDERLANDS LIMBURG (2)
AAN: De Heer Frank Lebens,
secretaris van de schutterij St.-Salvius te Limbricht,
LS-correspondent voor de OLS-schuttersbond St.-Gerardus
Beste Frank,
Maastricht, 19 mei 2005
Het tweede deel van mijn reactie op jouw e-mail van 4 april jl. had ik dezelfde dag bereids klaar, doch
kon ik wegens ruimtegebrek niet tezamen met het eerste deel plaatsen in de vorige SB. Achteraf
beschouwd misschien maar goed ook! In het tweede deel wilde ik namelijk minstens één nuancering
aanbrengen bij het door mij gestelde t.a.v. de stedelijke schutterijen in Nederlands Limburg. En laat nu
net drs. Rico Beckers met zijn mailing (zie hierboven blz. 470) - bewust of onbewust? - mij een gerede
aanleiding geven om in hetzelfde verband tevens de aandacht te vestigen op nóg een noodzakelijke
nuancering. Waar gaat het precies om?
In het eerste deel van mijn beantwoording van jouw vraag (SB 25, blz. 455) verkondigde ik welhaast
provocerend: ‘anders dan velen het willen doen voorkomen, heeft in Nederlands Limburg geen énkele
stedelijke schutterij - in tegenstelling tot menige plattelandse schuttersgilde! - zich vanaf de Late
Middeleeuwen (±1300 - ±1500) weten te handhaven tot in onze dagen.’ De eerste nuancering die ik bij
die bewering van mij sowieso wilde aanbrengen, houdt verband met de drieledige kwestie: wanneer
mogen we een schutterij als opgeheven beschouwen, wanneer als heropgeleefd en wanneer als
heropgericht? Toegespitst op slechts twee concrete exempels: a) welke stichtingsdatum heeft de huidige
Koninklijke Sociëteit van Handboogschutters ‘Sint-Sebastiaan 1408’ te Maastricht? Inderdaad reeds de
datum 13 augustus 1408 (naar zijzelf meent) of toch pas ergens aan het eind van het jaar 1810 (wat ik
beweer)?; b) is de huidige St.-Catharinagilde te Weert eerst in 1986 totstandgekomen of gebeurde dat al
in 1480?. In beide gevallen dus een verschil van maar liefst méér dan vier eeuwen! Wel de moeite waard
om daar eens bij stil te staan. In het Maastrichtse geval kan men van mij binnen afzienbare tijd rekenen
op publicatie van een vrij uitvoerige studie. Ten aanzien van het voorbeeld uit Weert hoop ik van deze of
gene SB-lezer op korte termijn een of meer argumenten pro ‘1480’ dan wel pro ‘1986’ te vernemen; ik zal
er dan, evenals misschien menig andere belangstellende, er met genoegen op reageren!
Echter, er is een tweede nuancering m.b.t. mijn hierboven gememoreerde ‘provocatie’ te melden en dit
dan mede n.a.v. Beckers’ mailing over de St.-Nicolaassschutterij te Susteren. Anders dan ik in de vorige
SB lijk te suggereren (al was dat geenszins mijn bedoeling), is het beslist niet zo, dat we omtrent de
ontstaansgeschiedenis van alle voormalige en tegenwoordige stedelijke schutterijen in Nederlands
Limburg welgedocumenteerd zijn, bijv. dankzij voorhanden archiefstukken zoals oprichtingsakten. Het
tegendeel is waar: Beckers’ berichtgeving (zie de voorgaande pagina) en mijn tegelijkertijd daarop
gegeven reactie bewijzen dat! Sterker nog: het is niet denkbeeldig, dat ooit nog een eventueel middeleeuwse
oorsprong van de St.-Nicolaasschutterij aangetoond gaat worden. Maar - en dit heb ik met mijn
uitdagende woorden willen betogen - totnogtoe is van geen énkele thans bestaande stedelijke schutterij de
origine van vóór het jaar 1501 bewezen. Heel wat anders is het gesteld, wanneer we in de Nederlandse
provincie Limburg de dorpse en halfstedelijke schuttersgilden uit de Late Middeleeuwen onder de loep
gaan nemen: sommige uit die categorie bestaan ook vandaag de dag nog en van weer andere hedendaagse
uit die zelfde categorie is een laatmiddeleeuwse oorsprong méér dan waarschijnlijk!
Volledigheidshalve meld ik hier de veertien historische steden in de Nederlandse provincie Limburg, met
tussen haakjes de al dan niet vermoedelijke tijd waarin zij - in afwijking van het toenmalige landsrecht -
het stadsrecht (lees: een verregaande vorm van zelfbestuur) verwierven. Dat zijn dan in chronologische
volgorde: Maastricht (vóór 1204), Roermond (1232), Sittard (1243), Montfort (1263?), Susteren (vóór
1276), Nieuwstadt (vóór 1290), Valkenburg (13 de eeuw, dus vóór 1401), Wessem (1329), Echt (vóór
1343), Venlo (1343), Gennep (1371?), Thorn (lang vóór 1401, maar toch nog in de 14 de eeuw?), Weert
(1414) en Stevensweert (1633?). Historische halfsteden in Nederlands Limburg waren overduidelijk:
Arcen, Heerlen en Urmond. Overigens waren ‘stad’, ‘halfstad’ en ‘dorp’ nooit vastomlijnde begrippen.
Tegenwoordig heeft in Nederland de term ‘stad’ trouwens in het geheel géén juridische betekenis meer,
hooguit een geografische betekenis; dit i.t.t. België, waar ‘stad’ tevens een bij K.B. verleende eretitel kan
zijn. Van ‘halfsteden’ spreekt vandaag de dag zelfs niemand meer, wél nog van ‘dorpen’ en ‘gehuchten’.
- - - - - - Met vriendelijke groeten, Alfred Disch
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
471 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
7

SCHUTTERSFEESTEN / GILDENFEESTEN IN GEVAAR (3)
VAN: De Heer David van den Brink,
persoonlijk medewerker van het Tweede-Kamerlid Annie Schreijer-Pierik
Geachte Heer Disch,
Den Haag, 17 mei 2005
Hierbij ontvangt U desgevraagd de aanvullende Kamervragen inzake de zomerfeesten.
Met vriendelijke groeten,
David van den Brink.
Letterlijke tekst van de vervolgvragen van het Tweede-Kamerlid Annie Schreijer-Pierik
[Zie en vergelijk SB 25, blz. 459]
2040514420
Vragen van het lid Schreijer-Pierik (CDA) aan de ministers van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
Ordening en Milieubeheer en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over zomerfeesten op
agrarische grond.(Ingezonden 6 mei 2005)
1
Deelt U de mening, dat bij zomerfeesten al gauw rekening moet worden gehouden met een week
voor de opbouw van het feest, enkele dagen voor het afbreken van het feest en een duur van het
feest zelf van drie dagen, dat enkele duizenden bezoekers op dergelijke feesten afkomen en dat
het gevolg van de uitspraak van de Raad van State 1) is, dat feesten van deze of grotere omvang in
de toekomst door gemeenten niet meer toegestaan zullen kunnen worden op agrarische grond?
2
Deelt U de mening, dat de in de uitspraak van de Raad van State geïndiceerde criteria voor
kortdurend en incidenteel gebruik van het terrein, waartegen de bestemmingsplanvoorschriften
zich niet zouden verzetten, gemeenten nog maar weinig ruimte laten om zomerfeesten op
agrarische grond doorgang te laten vinden?
3
Bent U bereid het vraagstuk van de zomerfeesten in relatie tot bestemmingsplanvoorschriften
mee te nemen bij de fundamentele herziening van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en het
daartoe te leiden dat gemeenten, conform de in de Nota Ruimte gehanteerde sturingsfilosofie,
méér beleidsruimte krijgen om een eigen lokale afweging te maken met betrekking tot het toestaan
van zomerfeesten op agrarische grond?
Toelichting
Dit zijn vervolgvragen naar aanleiding van de antwoorden van de Minister van LNV, 2 mei jl.,
op Kamervragen van het lid Schreijer-Pierik d.d. 15 april jl. inzake zomerfeesten op agrarische
grond.
1) Uitspraak van de Raad van State d.d. 13 april 2005, nr. 200405311/1.
0405tkkvl2040514420, Sdu Uitgevers, ’s-Gravenhage 2005
Tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, Vragen.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
472 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
8

- - - - - -
MEDEDELING 20 (inzake koepelorganisaties)
MEDEDELINGEN
Het aantal koepelorganisaties in het werkgebied van de SB kan verder uitgebreid worden met twee nauw
met elkaar samenwerkende West-Vlaamse schuttersverbonden, t.w.: ZWL (= Zuid-Westland) en VA (=
Veurne-Ambacht), tezamen goed voor 25 schuttersgilden. Zie verder hierbeneden op blz. 480.
- - - - - -
MEDEDELING 21 (inzake gift voor de SB) [Vervolg op SB-nummer 14, blz. 344]
Vorige maand mocht de SB-redactie geldelijke steun ontvangen en wel van:
8) de heer F.X. (Frans) van Miert te Berlicum (N.Br.) d.d. 11.4.2005: € 15,00.
Hartelijk dank!
Giften uit binnen- en buitenland ten behoeve van de instandhouding van de Schuttersbrief (SB) en de
totstandkoming van de SB-website kunnen worden gestort op de bankrekening, vermeld op de 1 ste bladzijde
van elk SB-nummer. Wilt U per se dat Uw naam niet publiekelijk bekend wordt, vermeldt U dan
‘Gift van NN’ (of in plaats van ‘NN’ Uw initialen) op Uw overschrijvingsformulier aan de bank.
Uw donatie, hoe gering ook, is zéér welkom:
zonder Uw geldelijke ondersteuning redt de SB-redactie het op den duur niet!
- - - - - -
MEDEDELING 22 (inzake digitale adressen)
Mede naar aanleiding van de overzichtslijsten van digitale adressen in SB 23 (blz. 429-432 successievelijk
blz. 433-434) willen we U de volgende adreswijzigingen dan wel correcties doorgeven.
Inzake de Compagnie Royale des Francs Arquebusiers Visétois dite Saint-Martin (= Koninklijke Compagnie
van de Vrije Kolveniers van Wezet alias St.-Martinus) kunnen we melden, dat van deze schutterij
te Visé / Wezet (B) de beide digitale adressen thans moeten zijn: www. arquebusiers.be en arquebusiers
@skynet.be.
Inzake de St.-Antoniusgilde te Well (Lb.) is het digitale secretariaatsadres: g.eickmans@planet.nl.
Inzake de Koninklijke St.-Willibrordusgilde te Geysteren (Lb.) luidt het websiteadres: www.gilde
geijsteren.nl, en het digitale secretariaatsadres: gildegeijsteren@planet.nl. Dus in beide gevallen géén
Griekse y maar een Nederlandse ij gebruiken!
In de vanaf week 15 verzonden exemplaren van SB 23 is t.a.p. de tekst dan ook inmiddels dienovereenkomstig
aangepast.
- - - - - -
MEDEDELING 23 (inzake 3 de Bondssite binnen de OLS)
Ten onrechte verkeerde ik in de mening, dat de OLS-bond ‘Eendracht Born-Echt en omstreken’ een
internetsite moest krijgen. Niets is minder waar! De Bond beschikt namelijk al sinds 30 november 2004
over een website. Waarschijnlijk ben ik door de tekst van het verzoek van bondswebmaster Peter Peeters
op het verkeerde been gezet: zie SB 25, blz. 463. Maar misschien ook, doordat ik mij helemaal niet herinnerde
ooit over deze derde OLS-bondsinternetsite iets te hebben gelezen in het Limburgse Schutterstijdschrift
of elders iets te zijn tegengekomen. Hoe het ook zij, de Oud-Limburgse Schuttersfederatie
(OLS) telt negen schuttersbonden. En van die negen hebben er nu dus drie een homepage. Dat zijn: de
Schuttersbond Eendracht Maakt Macht [= EMM = Weert en omstreken] (www.schuttersbondemm.nl), de
Schuttersbond Maas en Kempen [= M&K = noordoostelijk Belgisch Limburg] (www.maasenkempen.be)
en de Schuttersbond Eendracht Born-Echt en omstreken (www.freewebs.com/bondeendracht). Volledigheidshalve
vermeld ik ook maar even de bij de OLS aangesloten Belgisch-Limburgse ‘LSG’ [= het verbond
De (drie) Lommelse Schuttersgilden], waarvan het website-adres is: www.lommelseschuttersgilden.
be. Zowel de ‘LSG’ als de ‘M&K’ maken tevens deel uit van de Federatie van Vlaamse Historische
Schuttersgilden (FVHS).
- - - - - - Alfred Disch
- - - - - -
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 473
9

DIGITALE ADRESSEN
VAN
DE SCHUTTERIJEN IN NEDERLAND EN VLAAMS BELGIË
DE FEDERATIE VAN GELDERSE SCHUTTERSGILDEN EN SCHUTTERIJEN (FGS)
(4 Kringen en 63 schuttersgilden / schutterijen)
Internet: www.schuttersnet.nl. E-mail: secretaris@schuttersnet.nl.
Onderstaand overzicht maakt géén aanspraak op volledigheid. De SB-lezers wordt daarom verzocht
de redactie te informeren over eventueel nog ontbrekende of onjuiste adressering.
Wat betreft het digitale secretariaatsadres, wordt de besturen DRINGEND aanbevolen
om te kiezen voor een zakelijk e-mailadres (zie bijv. hierbeneden de nrs. 01, 04, 09, 12 en 38)
en dus niet voor een persoonlijk e-mailadres, daar dit laatste te zeer aan wijziging onderhevig is.
Zeker bij een eigen website mag de keuze voor een zakelijk e-mailadres géén probleem vormen!
Voor de digitale adressen van de schuttersfederaties en hun eventuele bonden of kringen
zie ook SB-nummer 24, blz. 443-446.
Te zijner tijd zal een complete adressenlijst van de Nederlandse en Vlaams-Belgische
schuttersverenigingen en hun koepelorganisaties verschijnen in de reeks SB-Bijlagen.
[…] = genoemde website is formeel niet eigendom van de betreffende schuttersorganisatie
maar komt geheel en al voor rekening en verantwoording van de webmaster-eigenaar.
FGS – KRING DE ACHTERHOEK [d.i. inclusief Twente, prov. Overijssel !!!]
(28 Schuttersgilden)
Internet: www.schuttersnet.nl > Kringen. E-mail: martinvangessel@hetnet.nl.
01) St.-Antonius, Lengel Geweer en Kruisboog
www.st-antonius-lengel.nl (momenteel onder constructie) st.antoniuslengel@planet.nl
02) Deldense Schuttersvereniging, Delden (Ov.) Geweer
Nog géén website.
staijen@supermail.nl
03) De Eendracht, Etten Kruisboog
www.de-eendracht-etten.nl
bh.wellink@planet.nl
04) De Eendracht, Nieuw-Wehl Geweer
www.schutterij-de-eendracht.nl
info@schutterij-de-eendracht.nl
05) De Eendracht, Ulft Handboog en Kruisboog
www.eendrachtulft.nl
info@eendrachtulft.nl
06) De Eendracht, Wehl Geweer en Pistool
Nog géén website.
eendrachtwehl@tiscali.nl
07) Eendracht Maakt Macht, Dinxperlo Geweer
Nog géén website.
r.vreemann@12move.nl
08) Eendracht Maakt Macht, Hengelo Geweer
www.emmhengelo.tk
rbuyting@wanadoo.nl
09) Haaksbergsche Schutterij, Haaksbergen (Ov.) Handboog
www.schutterij.nl
bestuur@schutterij.nl
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
474 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
10

10) St.-Helena, Aalten [Uitsluitend vendeliers!] Dus géén schietwapen
Nog géén website.
s.pastoors@hetnet.nl
11) St.-Hubertus, Ulft Geweer, Pistool, Handboog en Kruisboog
http://www.sinthubertusulft.nl
info@sinthubertusulft.nl
12) St.-Jan, Keijenborg Handboog
www.schuttersgildestjan.nl
secretaris@schuttersstjan.nl
13) St.-Jan, Kilder Geweer
Nog géén website.
steentjes67@wanadoo.nl
14) St.-Joris, Ulft Kruisboog, Geweer en Handboog
[www.sintjorisulft.nl = www.polsekermis.com]
danielle.hermsen@12move.nl
15) St.-Martinus, Braamt Geweer
Nog géén website.
keurntjes21@zonnet.nl
16) St.-Martinus, Dichteren Dichteren
www.stmartinus.dichteren.nl.
oyntema@xs4all.nl
17) St.-Martinus, Gaanderen Kruisboog en Handboog
www.stmartinusgaanderen.nl;
martinwennink@planet.nl
18) St.-Martinus, Megchelen Kruisboog
www.megchelen.tk
g-vergoor@planet.nl
19) St.-Martinus, Wehl Geweer
Nog géén website.
sjonnie.keuben@hetnet.nl
20) St.-Oswaldus, Stokkum Geweer en Kruisboog
www.st-oswaldus-gilde.nl
hdffels@xs4all.nl
21) De Schanskloppers, Lievelde [Alléén drumband, vendeliers en majorettes] Dus géén schietwapen
Nog géén website.
robertressing@hetnet.nl
22) Schuttersvereniging, Glanerbrug (Ov.) Geweer
Nog géén website.
tijdelijk: g.hulsbeek@keyaccess.nl
23) St.-Sebastiaan, Zieuwent-Marienvelde Geweer
Nog géén website.
andrestorteler@hetnet.nl
24) St.-Switbertus, Lichtenvoorde Handboog en Kruisboog
www.st-switbertus.nl
info@st-switbertus.nl
25) Onze Lieve Vrouwe, Varsselder-Veldhunten Kruisboog
www.olvgilde.nl
m.engelen12@chello.nl
26) Wals Wieken Milt, Gendringen Kruisboog
Nog géén website.
hgw_terhorst@wish.net
27) Wilhelmina, Azewijn Geweer en Kruisboog
Website: géén en voorlopig ook niet te verwachten!
tiggelovend@wifi-bergh.nl
28) Willem Tell, Silvolde Kruisboog
www.willemtell.net
info@willemtell.net
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 475
11

De (inmiddels deels verouderde) gemeentekaart van de provincie Gelderland
FGS – KRING DIDAM
(7 Schuttersgilden)
Internet: www.schuttersnet.nl > Kringen. E-mail: pag.peters@wanadoo.nl
29) St.-Antonius, Didam Geweer en Kruisboog
www.stantonius.nl
secretaris@stantonius.nl
30) De Eendracht, Didam Geweer en Kruisboog
www.schutterij.nu
g.dereus@chello.nl
31) De Heegh, Didam Geweer en Kruisboog
Nog géén website.
christant64@lycos.nl
32) St.-Isidorus, Oud-Dijk Geweer en Kruisboog
home.wanadoo.nl/st.isidorus
stisidorus@tiscali.nl
33) Loil Vooruit, Loil Geweer en Kruisboog
http://schutterij.loil.nl
a.dieker@wanadoo.nl
34) St.-Martinus, Greffelkamp (Didam) Geweer en Kruisboog
Nog géén website.
peters.lusthof@tiscali.nl
35) Wilhelmina, Didam Geweer en Kruisboog
www.schutterij-wilhelmina.nl
secretaris@schutterij-wilhelmina.nl
NOTA BENE
De gemeente Didam is recentelijk opgegaan in de nieuwgevormde gemeente Montferland. Deze
nieuwe gemeente telt méér schuttersgilden (schutterijen) dan het hierboven genoemde zevental.
Daarom zal met ingang van 1 januari 2006 de FGS-kring Didam plaatsmaken voor een nieuwe
schutterskring, t.w.: FGS-kring Montferland. Nadere gegevens volgen in een later SB-nummer!
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
476 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
12

FGS – KRING DE LIEMERS
(13 Schuttersgilden)
Internet: www.schuttersnet.nl > Kringen. E-mail: mart.hoekstra@hetnet.nl.
36) St.-Andreas, ’t Grieth (Zevenaar) Kruisboog, Handboog en Geweer
www.st-andreas-grieth.nl
secretaris@standreas-grieth.nl
37) St.-Anna, Oud-Zevenaar Geweer en Handboog
www.schutterijstanna.nl
andri.simons@planet.nl
38) Eendracht Maakt Macht, Giesbeek Kruisboog
Nog géén website.
bjh.vd.brink@hccnet.nl
39) Eendracht Maakt Macht, Groessen Kruisboog
Nog géén website.
hans@tekenburo-welling.nl
40) Eendracht Maakt Macht, Ooy-Zevenaar Handboog en Kruisnboog
www.schutterijemm.nl
info@schutterijemm.nl
41) Eendracht Maakt Macht, Spijk Kruisboog
www.emmspijk.nl
r.ariessen@chello.nl
42) Excelsior, Lobith Geweer
www.schuttersgilde-excelsior.nl
secretaris@schuttersgilde-excelsior.nl
43) St.-Jan, Babberich Geweer
www.gildestjan.nl
postmaster@gildestjan.nl
44) Onderling Genoegen. Duiven Geweer, Handboog en Kruisboog
www.go.to/schutterij-og
schutterij-og@planet.nl
45) St.-Remigius, Duiven Kruisboog
www.remigiusduiven.nl
postmaster@remigiusduiven.nl
46) Het Schuttersgilde van Pannerden, Pannerden Kruisboog
Nog géén website.
n.wetering@hetnet.nl
47) Vrede en Vriendschap. Herwen Geweer
www.vrede-en-vriendschap.nl
info@vrede-en-vriendschap.nl
48) Willem Tell, Loo (Duiven) Geweer en Kruisboog
Nog géén website.
theo.janssen@12move.nl
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 477
13

De gemeentekaart op blz. 476 en het bovenstaande vignet zijn ontleend aan de FGSwebsite.
Deze internetsite is tot op heden (mei 2005) in het Nederlandstalige gebied
de enige federatieve waarop van alle (!) aangesloten schuttersverenigingen het
website-adres (uiteraard voorzover aanwezig) én het e-mailadres vermeld staan.
Didam: ’t Albertusgebouw, waar in het rechtergedeelte het Gelders Schuttersmuseum is gevestigd.
Zie ook: www.schuttersnet.nl > Museum. Met dank aan dhr. Ap Dieker te Loil voor toezending van foto.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
478 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
14

FGS – KRING RIJK VAN NIJMEGEN EN DE BETUWE
(15 Schuttersgilden)
Internet: www.schuttersnet.nl > Kringen. E-mail: jvsonsbeek@planet.nl.
49) St.-Bavo, Angeren Geweer en Kruisboog
www.stbavo.myweb.nl
info@stbavo.myweb.nl
50) St.-Damianus, Niftrik Geweer
Nog géén website.
aotten@hccnet.nl
51) Eendracht, Ooy (bij Nijmegen) Geweer, Pistool en Kruisboog
www.schutterij-eendracht.glow.nl
t.h.verstege@chello.nl
52) Eendracht Maakt Macht, Kekerdom Geweer, Pistool en Kruisboog
www.schutterijemmkekerdom.nl
jan.vanhaaren@burgersmakelaardij.nl
53) St.-Gangulphus en St.-Laurentius, Huissen Kruisboog
www.gildenhuisen.nl
info@gildenhuissen.nl
54) Gijsbrecht van Aemstel, Doornenburg Kruisboog
http://www.schutterijdoornenburg.nl
secretaris@schutterijdoornenburg.nl
55) St.-Hubertus, De Horst - Groesbeek Geweer en Kruisboog
www.hubertusgroesbeek.nl
sthubertusgroesbeek@hetnet.nl
56) St.-Maarten, Epe Kruisboog en Geweer
www.members.lycos.nl/jorina5
ajmak@xs4all.nl
57) O.E.V. 1, Millingen aan de Rijn Geweer
Nog géén website.
oev1@hccnet.nl
58) Orde Eendracht Vreugde, Millingen aan de Rijn Geweer, Pistool en Kruisboog
www.oev-millingen.nl
antoon.janssen@12move.nl
59) St.-Salvator Mundi, Nederasselt Kruisboog
Nog géén website.
willy@vanrens2.fol.nl
60) Schutterij Beek, Ubbergen, Berg en Dal [Beek-Ubbergen] Geweer
Nog géén website.
schutterijbub@denbreul.nl
61) Schutterij van de Clingelbeeck, Arnhem Geweer
Nog géén website.
wagej@wxs.nl
62) St.-Sebastianus, Gendt Kruisboog
www.sebastianus.nl
sebastianus@nienhaus.nl
63) Vriendenkring. Leuth Geweer en Kruisboog
www.vriendenkring-leuth.nl
info@vriendenkring-leuth.nl
Maastricht, mei 2005
Alfred Disch
Met dank aan: de FGS-internetredactie, dhr. Mathy Leunissen te Klimmen (Lb.), dhr. Ben Stegeman te
Huissen (Gld.), vele verenigingssecretarissen in Gld. + Ov. alsmede dhr. Jurgen Weijl te Ypenburg (ZH).
- - - - - -
- - - - - -
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Schuttersbrief - nummer 26 20 mei 2005 479
15

DOORLOPEND GEBRUIKTE AFKORTINGEN
ACG Antwerpse Confederatiegilden [betreft zowel de gemeente als de provincie Antwerpen]
BOHS Belgisch Overlegorgaan Historische Schuttersgilden [= Vlaams-Waals-Kantonnaal overleg inzake EGS]
CCOHB Culturele Commissie Oud Hertogdom Brabant [voorheen: ‘Noord-Zuid’ en ‘Gildencongressen’]
CHS Confederatie van Historische Schuttersgilden [betreft o.a. (?) de provincie Vlaams Brabant]
DK
De Knaap [= kwartaalblad van de HGK]
DLS Drielanden(hoek)-Schuttersfeest [van de IBG] = Dreiländereck-Schützenfest [van de IIG]
EGS Europese Gemeenschap van Schuttersgilden
EGS-regio 1 Europa Midden-Noord, d.w.z.: Duitsland benoorden de Main
EGS-regio 2 Europa Midden-Zuid, d.w.z.: Duitsland bezuiden de Main; Italië; Lichtenstein, Oostenrijk; Zwitserland
EGS-regio 3 Europa Noord-West, d.w.z.: Denemarken; Finland; Groot-Brittannië; Nederland, Noorwegen; Zweden
EGS-regio 4 Europa Zuid-West, d.w.z.: België (o.a. Vlaams België); Frankrijk; Griekenl.; Luxemburg; Portugal; San Marino; Spanje
EGS-regio 5 Europa Oost, d.w.z.: Estland; Georgië; Hongarije; Letland; Litauen; Oekraïne; Polen; Rusland; Slowakije; Tsjechië
EST Europees Schutterstreffen
FGS Federatie van Gelderse Schuttersgilden en Schutterijen (‘St.-Hubertus’)
FSSV Federatie van Scherpschuttersverenigingen (‘Op de Wipboom’) [betreft N.Br., Lb. en Gld.]
FVHS Federatie van Vlaamse Historische Schuttersgilden; FVHS-Tijdschrift: halfjaarlijks blad van de FVHS
GT
De Gildetrom [= kwartaalblad van de NBFS]
HGB Hoge Gildenraad van Brabant [betreft de provincie Vlaams Brabant]
HGK Hoge Gildenraad der Kempen [betreft noordelijk en oostelijk deel van de provincie Antwerpen]
HvB Hoofdschuttersgilde van Brabant [betreft de provincie Vlaams Brabant]
IBG = IIG = 3F Internationale Belangengemeenschap van de schutters in de drielandenhoek B, D en NL; confer DLS
IFO Interfederatief Overleg [= Overleg tussen de Nederlandse schuttersfederaties]
LDS Limburgs Damesschuttersfeest [betreft Belgisch Limburg en Nederlands Limburg]
LS
Limburgs Schutterstijdschrift [= kwartaalblad van de OLS]
LSG De Lommelse Schuttersgilden [betreft de gemeente Lommel in Belgisch Limburg]
NBFS Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden (‘St.-Joris’)
NOP Nobele Orde van de Papegay [betreft verlening van onderscheidingen; werkgebied: geheel Europa]
OLS, de Oud-Limburgse Schuttersfederatie [betreft Belgisch Limburg] en Nederlands Limburg]
OLS, het Oud-Limburgs Schuttersfeest [betreft Belgisch Limburg en Nederlands Limburg]
PVKSG Provinciaal Verbond Karabijnschuttersgilden Limburg [betreft Belgisch Limburg]
SAS (stichting) Steun Aan het Schutterswezen in de beide Limburgen [betreft Belg. en Ned. Limburg]
SB
Schuttersbrief [= onafhankelijk e-magazine voor Nederland en Vlaanderen; frequent verschijnend]
SVS Stichting Vrienden van het Schutterswezen in de beide Limburgen [betreft Belg. en Ned. Limburg]
VA
Verbond Veurne-Ambacht [in de provincie West-Vlaanderen]; werkt nauw samen met ZWL
ZLF, de Zuid-Limburgse Federatie = Zuid-Limburgse Schuttersfederatie (de ZLS) [in NL-Limburg]
ZLF, het Zuid-Limburgs Federatiefeest = Zuid-Limburgs Schuttersfeest (het ZLS) [in NL-Limburg]
ZWL Verbond Zuid-Westland [in de provincie West-Vlaanderen]; werkt nauw samen met VA
ACHTER SOMMIGE GEOGRAFISCHE NAMEN:
(Ant.) = provincie Antwerpen (N.Br.) = provincie Noord-Brabant
(B) = België (NL) = Nederland
(Belg. Lb.) = Belgische provincie Limburg (Ov.) = provincie Overijssel
(D) = Duitsland (O.Vl.) = provincie Oost-Vlaanderen
(Gld.) = provincie Gelderland (Vl. Br.) = provincie Vlaams Brabant
(Lb.) = Nederlandse provincie Limburg (W.Vl.) = provincie West-Vlaanderen
Nederlandse koepelorganisaties (ca. 465)
IFO, waarbij aangesloten: FGS met 4 kringen (63)
NBFS met 6 kringen (203)
OLS met 7 Ned. bonden (140), 2 Belg. bonden (32)+LSG (3)
FSSV met 10 bonden / kringen (60, waarvan 36 tevens bij de NBFS aangesloten zijn)
Vlaams-Belgische koepelorganisaties (ca. 220)
FVHS, waarbij aangesloten: CHS (9)
HvB met 2 gewesten (12)
LSG (3), tevens aangesloten bij de OLS
OLS-bonden ‘Maas en Kempen’ (24) en ‘De Maasvallei’ (8)
PVKSG met 4 verbonden (41)
Samenwerkende Verbonden ZWL en VA (25)
ACG (11) waarvan ten minste 1 gilde via de CHS tevens aangesloten is bij de FVHS
HGB met 3 gewesten (17)
HGK (71)
In rood: het aantal aangesloten schutterijen (schuttersgilden)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
480 20 mei 2005 Schuttersbrief - nummer 26
16