Schuttersbrief 004 - Verbond der Schuttersgilden Genk

1) U meldt in Uw mailtje, ‘dat in België het vak Geschiedenis niet meer onderwezen wordt’.
Voorzover ik weet, krijgen de Belgische kinderen in het primair onderwijs wel degelijk nog
steeds geschiedenisles, nl. als onderdeel van W.O. (= Werkelijkheidsonderricht; was voorheen
- zoals nu nóg in Nederland - Wereldoriëntatie). Vroeger heette dat onderdeel in Uw
land - meen ik - ‘W.O. - Tijd’, lees: Wereldoriëntatie - Geschiedenis. En ook de ouders van
de jongelui van het secundair onderwijs in België hoeven zich in het geheel geen zorgen te
maken: geschiedenis wordt overal op de humaniora gegeven. Sterker nog: ik denk - al weet
ik dit niet zeker - dat óók aan Uw jonge landgenoten op de scholen van het technisch
onderwijs het onderricht in de geschiedenis niet wordt onthouden. Blijft over: het tertiair
onderwijs en dan met name de universiteiten in het land der Belgen. Dáár - evenzeer als bij
de noorderburen - struikelt men, bij wijze van spreken, over de talrijke specialismen in de
hof van Vrouwe Clio, de muze der geschiedenis. Gij hebt dus voorwaar geenszins te klagen
over het geschiedenisonderricht in Uw eigen landje! Komt (komen) nu Uw bedenking(en)
tegen een eventuele ‘Leerstoel Schutterswezen’ in België te vervallen?
2) Ik wil U eraan herinneren, dat er diverse soorten ‘leerstoelen voor het schutterswezen’
mogelijk zijn, zowel in Uw land als in het mijne. Zo is er allereerst het bekende onderscheid
tussen de ‘gewone’ en de ‘bijzondere’ leerstoel. De gewone leerstoel: de professor die dáárop
mag zitten, heeft als hoogleraar een fulltime job. Diens collega op de bijzondere leerstoel
mág weliswaar evenveel tijd spenderen aan studie en onderricht maar is eigenlijk niets
anders dan een betaalde parttimer. Aan het fenomeen lectoraat ga ik maar stilzwijgend
voorbij; is bovendien in Nederland m.i.v. 1.1.1980 afgeschaft; hoe dit in België zit, weet ik
niet. Maar waar ik naartoe wil, is nog een heel ánder onderscheid. En dát brengt mij tot het
plaatsen van een derde kanttekening.
3) EGS-secretaris Lothar Heupts heeft het - in zijn e-mail van 13 mei j.l. aan mij - over: een
‘leerstoel voor het Europese schutterswezen’. Uw collega, Ton Banning, secretaris van EGSregio
3, spreekt in zijn reactie van 8 mei daarentegen over een ‘Europese leerstoel voor het
schutterswezen’. Hoogstwaarschijnlijk was het de beide heren - evenals mij - om het even,
waar in de benaming het adjectief Europees wordt geplaatst. Niettemin is het verschil tussen
beide benamingen niet zonder betekenis, omdat aan een nieuw op te richten leerstoel i.c. aan
een nieuw te creëren professoraat een nauw dan wel een ruim omschreven leeropdracht kan
worden meegegeven. En méér nog: de leeropdracht kan zelfs van dien aard zijn, dat er
eigenlijk sprake is van een andersoortige studierichting dan die der geschiedwetenschap. In
dat verband doet U een interessante suggestie aan de hand, nl. om toe te werken naar een
hoogleraarschap ‘volkscultuur’, waarmee U - denk ik - de folklore bedoelt, d.i. het
oorspronkelijk Engelse woord ‘folk-lore’, dus ‘volks-kunde’. Nog daargelaten de kwestie of
m.n. de militaire, politiële en brandweerlijke aspecten van het vroegere schutterijwezen
alleszins in te passen zijn in het nu toch wel erg knellend geworden korset van de
‘volkscultuur’ - Uw suggestie werd echter uitsluitend of vooral ingegeven door Uw stelling
inzake het vermeende manco aan geschiedenisonderwijs in Uw vaderland: zie hierboven
mijn eerste kanttekening.
4) In mijn vaderland, beste Stan Korlicki, kennen we een diepgewortelde gewoonte: wanneer
we in organisatieverband er niet uit denken te komen, richten we doodsimpel een
onderzoekscommissie op, met héél wijze mannen en vrouwen daarin. Misschien - zie mijn
mailtjes van 10 en 12 mei aan Ton Banning! - dan toch maar eerst een ‘Commissie
Wetenschappelijk Onderzoek Schutterswezen’ (C.W.O.S.)?
Dank voor Uw goede wensen.
Met vriendelijke groeten,
Alfred Disch.
- 15 -