2 - GISnet

RAAP-RAPPORT 2018
Onderzoeksgebied Het Meer te IJsselmuiden, gemeente Kampen
Archeologisch vooronderzoek: een verkennend geoarcheologisch onderzoek
moeras(bos)veen is aangetroffen in boring 23, 24 en 25. De geulvormige zand- en kleilichamen
zijn te koppelen aan het kleidek dat algemeen in het gebied voorkomt. Het betreft naar alle waarschijnlijkheid
zogenaamde komontwateringsgeultjes die tijdens hoogwater van de rivier (de IJssel)
als aan- en afvoergeultjes naar het achterliggende komgebied fungeerden. In de zone tussen
boringen 23, 24 en 25 neemt het kleilichaam geleidelijk in dikte af. Hier lijkt het afzettingsmilieu
te hebben bestaan uit ondiep, door rivieractiviteit beïnvloed, open water in de randzone van het
omringende veenmoeras. De basis van deze zone bestaat uit een erosief afgezet zandpakket.
Mogelijk betreft het een zogenaamde afslagplas. Gezien de dimensies van het kleilichaam was de
afslagplas ter hoogte van boring 25 ondiep en ter hoogte van boring 23 het diepst. De opvulling
van deze afslagplas zal simultaan met de afzetting van het IJsselkleidek hebben plaatsgevonden.
Lokaal zijn langs de randen van deze plassen drijftillen ontstaan. De ingesloten kleilaagjes in
boringen 1, 19 en 20 zijn wellicht te interpreteren als zogenaamde klapkleien (kleilagen in de randzones
van veengebieden die zijn afgezet omdat het veen bij hoogwater werd ‘opgelicht’). Wellicht
is dit systeem van afslagplassen en kleine geulsystemen onderdeel geweest van het mondingsgebied
van de IJssel met het Aelmere dat in de 11e en 12e eeuw nabij IJsselmuiden lag. De huidige
Trekvaart is van dit geulsysteem dan als laatste in- en uitwateringsverbinding met de IJssel en het
Aelmere/de Zuiderzee overgebleven. De rest van de ondiepe meren zijn met veen en klei dichtgeslibd
en verland (boringen 24 en 25). Dit proces zal hebben plaatsgevonden tijdens de opkomst en
bloei van Kampen.
29