2 - GISnet

RAAP-RAPPORT 2018
Onderzoeksgebied Het Meer te IJsselmuiden, gemeente Kampen
Archeologisch vooronderzoek: een verkennend geoarcheologisch onderzoek
het dorp nog aan de jonge monding van de IJssel lag: ‘muiden’ betekent ‘monding’. Mogelijk verwijst
Het Meer nog naar deze situatie.
Rond 1150 was er al houten bebouwing op de plaats waar het huidige Kampen ligt (de vroegst
bekende vermelding van de naam Kampen stamt pas uit 1277). De gunstige ligging aan de druk
bevaren handelsroute tussen het Almere en de Rijn maakte dat Kampen zich al snel ontwikkelde
van eenvoudige nederzetting tot welvarende handelsstad. De verminderende waterafvoer en de
daarmee gepaard gaande verzanding van de geulen maakte vanaf 1430 geleidelijk een einde aan
de voorspoed van de stad. 15 Rond de 16e eeuw eindigde de snelle uitbouw van de onderwaterdelta
en tot in de 17e eeuw trachtte men door middel van het afdammen van een aantal IJsselmonden
de bevaarbaarheid van de rivier te verbeteren. De IJsseldelta zelf is nooit bedijkt geweest en werd
pas na de afdamming van de Zuiderzee vrij van getijdenwerking.
2.2.8 De zoute Zuiderzee (1500-1932 na Chr.)
Een stormvloed in 1570 en de verminderende afvoer van de IJssel worden als oorzaken gezien
voor de verzouting van het tot die tijd brakke water van de Zuiderzee. Door golf- en windwerking
waren er langs de uitbouwende randen van de IJsseldelta zwak ontwikkelde kwelderwallen of
-ruggen gevormd (getij-overslaggronden) met langs de kreken kreek-oeverwalsystemen. Daar-
Figuur 4. Grondwaterspiegelcurve voor het oostelijke IJsselmeergebied. Diepte (linkeras) in meter -NAP. In
rood het diepste gekarteerde veenvoorkomen in onderzoeksgebied Het Meer. In oranje de fase van veen- en
meervorming (naar Van der Plassche e.a., 2005).
15
De Waal was enkele eeuwen daarvoor al de belangrijkste Rijntak geworden, waardoor er minder water voor de andere Rijntaken overbleef. Een
toename van sediment door de snel voortgaande ontginningen in het stroomgebied van de IJssel verslechterde de waterstaatkundige situatie
verder.
18