Vrijen en kinderen krijgen. Voor mensen met ... - Gezondheidsraad

Vrijen en
kinderen krijgen
Voor mensen met een verstandelijke beperking

Welke informatie vind je
in deze folder?
Waarom deze folder over vrijen en kinderen krijgen? 3
Wil je kinderen, of wil je geen kinderen? 4
Wat moet je doen als je geen kinderen wilt? 7
Wie beslist er over kinderen krijgen en voorbehoedmiddelen? 10
Wat weet je nu? 12
Waarom deze folder over
vrijen en kinderen krijgen?
Deze folder gaat over vrijen en kinderen krijgen.
Als een man en een vrouw met elkaar vrijen, kan de vrouw zwanger worden. Na 9 maanden krijgt zij dan een baby.
Maar wil je wel vader of moeder worden?
Deze folder helpt je om goed na te denken over wel of geen kinderen krijgen.
Misschien wil je vrijen, maar geen kinderen. Dan moet je een voorbehoedmiddel gebruiken.
Want dan word je geen vader of moeder. Deze folder helpt je om na te denken over voorbehoedmiddelen.
Je kunt dit boekje natuurlijk alleen lezen. Maar je kunt het ook samen met iemand lezen.
Deze folder is voor mannen en voor vrouwen.
Colofon
De Gezondheidsraad geeft adviezen aan de ministers in onze regering.
De Gezondheidsraad heeft nagedacht over mensen die moeilijk kunnen leren.
Wat moeten zij doen als zij kinderen willen? En wat als zij geen kinderen willen?
De Gezondheidsraad heeft opgeschreven wat hij daarover denkt. In een dik rapport.
Dat rapport heet: Anticonceptie voor mensen met een verstandelijke handicap.
Het secretariaat van de Gezondheidsraad heeft deze folder gemaakt naar aanleiding
van dit rapport.
De tekst van deze folder staat ook op de website van de Gezondheidsraad.
Je kunt de tekst ook downloaden. Ga naar www.gr.nl.
Vormgeving: de Vormers, Utrecht
© Gezondheidsraad 2002
2 Vrijen en kinderen krijgen
Vrijen en kinderen krijgen 3

Wil je kinderen, of wil je
geen kinderen?
Veel mensen willen graag kinderen. Kinderen geven veel plezier. Je kunt samen lachen en spelen. Het is leuk om te
zien hoe kinderen groot worden. Maar een kind opvoeden is ook moeilijk. Een kind kan ziek worden. Een kind kan
problemen hebben op school. En een kind maakt soms ruzie met zijn ouders.
Een kind krijgen is een grote stap. Daar moet je goed over nadenken. Jouw hele leven verandert als je een kind hebt.
Voor altijd. Voor je eigen kind moet jij zelf goed zorgen. Jij bent verantwoordelijk.
Wat heb je nodig om goed voor een kind te zorgen?
Partner
Een partner is erg belangrijk. Met een partner kun je praten over hoe je het kind
opvoedt. En een partner kan de helft van al het werk doen.
Geld
Een kind kost veel geld. Alleen luiers kosten al 40 euro per maand! Dus je hebt
minder geld voor jezelf. Misschien kun je niet meer zoveel cd’s kopen. Of je kunt
minder kleding kopen.
Praat eens met mensen die kinderen hebben. Zij weten hoe het is. Vraag het aan je ouders.
Vraag het aan vrienden. Wat vonden zij leuk? Wat vonden zij moeilijk?
Tijd
Een kind kost ook veel tijd. Je moet dag en nacht klaarstaan. Soms moet je midden in de
nacht opstaan om het kind eten te geven. Of je moet het kind helpen met huiswerk als je naar
een leuk tv-programma zit te kijken. Je kunt ook niet meer zo vaak uitgaan. Want een kind kun
je niet alleen thuis laten.
In het boekje ‘Kinderen verzorgen’ lees je hoe je voor een kind zorgt.
Je kunt het boekje aanvragen bij Somma.
Bel met telefoonnummer 030-2363707.
Of schrijf naar: Somma, postbus 85271, 3508 AG Utrecht.
Of mail naar: bureau@somma.nl.
Woonruimte
Een kind heeft een eigen kamer nodig. Je huis moet genoeg ruimte hebben voor een kind.
Het programma ‘Knoop in je zakdoek’ heeft leuke video’s gemaakt over kinderen krijgen. Die kun je kopen.
Bel naar telefoonnummer 0900-1344.
Of schrijf naar Teleac/NOT, postbus 1070, 1200 BB Hilversum.
Zorg
Als moeder of vader moet je veel geduld hebben. Want kinderen weten veel dingen nog niet. Je moet altijd goed
opletten of een kind veilig is. Een klein kind kan zomaar de weg oplopen, onder een auto. Of van de trap vallen.
Als het kind groter is, kan het ook moeilijk zijn. Misschien wordt het kind gepest op school. Of het kind heeft moeite
met leren. Soms luistert een kind niet naar zijn ouders. Weet je dan wat je moet doen?
Familie en vrienden
Je hebt ook familie en vrienden nodig om voor een kind te zorgen.
Die kunnen op het kind passen als jij gaat werken. Of als je naar de film gaat.
Familie en vrienden kunnen je ook raad geven. Bijvoorbeeld als het kind niet
naar jou luistert.
Misschien wil je wel eens oefenen met een baby. Dat kan. Je kunt een
probeerpop lenen. Die probeerpop lijkt op een baby. Hij huilt vaak midden in
de nacht. Dan moet jij opstaan. Zo kun je voelen hoe het is om een baby te
hebben. Een week lang. Bij Somma weten ze welke SPD een probeerpop heeft.
Bel met telefoonnummer 030-2363707.
Of schrijf naar: Somma, postbus 85271, 3508 AG Utrecht.
Of mail naar: bureau@somma.nl.
Je weet nu wat je allemaal nodig hebt om voor een kind te zorgen. Een partner. Geld. Genoeg tijd.
Genoeg ruimte in je huis. Veel geduld en zorg. Familie en vrienden.
Misschien kun jij goed voor een kind zorgen. En wil je dat ook graag. Dan kun je proberen samen een kind te krijgen.
Maar niet iedereen kan een kind opvoeden. Als je niet goed voor je kind kunt zorgen, is dat heel vervelend.
Dan kan je kind niet bij jou blijven wonen. Dat is heel naar. Voor jou. Maar ook voor het kind. Soms is het te moeilijk
om voor een kind te zorgen. Dan kun je beter geen baby krijgen. Hoe verdrietig je dat ook vindt.
4 Vrijen en kinderen krijgen
Vrijen en kinderen krijgen 5

Met wie praat je over
kinderen krijgen?
Praat met je partner
Natuurlijk praat je met je partner over kinderen
krijgen. Willen jullie kinderen? Of blijven jullie liever
met zijn tweeën?
Praat met je begeleider
Je begeleider kan je helpen na te denken over wel
of geen kinderen krijgen. Je kunt samen bespreken
of jij een goede ouder kunt zijn.
Praat met je ouders
Je ouders weten hoe het is om een kind te
hebben. En je ouders kennen jou goed.
Misschien vinden zij dat jij een goede ouder kunt
zijn. Misschien vinden zij dat je beter geen kind
kunt krijgen. Luister naar wat zij zeggen.
En geef ook je eigen mening.
Praat met je arts
Je arts kan je belangrijke dingen vertellen.
Kan jouw kind later goed leren? Is jouw kind
straks gezond? Gebruik je medicijnen die niet
goed zijn voor een baby in de buik?
Blijf jij zelf gezond als je zwanger bent?
Dat moet je allemaal weten.
De arts moet genoeg tijd voor jou hebben. Maak een afspraak bij de assistente.
Zeg dat je met de arts wilt praten over kinderen krijgen. Dan weet hij dat je rustig wilt praten.
Praat met anderen
Je kunt natuurlijk ook nog met anderen praten.
Met je curator of mentor. Of met een vriend of vriendin.
Of met een familielid.
Als jullie maar goed kunnen praten over kinderen krijgen.
Wat moet je doen als je geen
kinderen wilt?
Misschien wil je geen kinderen. Maar je wilt als vrouw wel met een man vrijen.
Of je wilt als man met een vrouw vrijen. Dan moet je voorbehoedmiddelen gebruiken.
Want dan word je geen moeder. Of geen vader.
Er zijn veel voorbehoedmiddelen. De meeste voorbehoedmiddelen zijn voor vrouwen.
Maar er is ook een voorbehoedmiddel voor mannen.
Mannen en vrouwen kunnen zich ook laten steriliseren. Dat is voor altijd.
Na een sterilisatie kun je nooit meer een kind krijgen.
Folders over vrijen en voorbehoedmiddelen kun je vinden bij de Sociaal Pedagogische Dienst (SPD).
Kijk in het telefoonboek waar een SPD bij jou in de buurt is.
Voorbehoedmiddelen voor vrouwen
Prikpil
De prikpil krijg je door een injectie met een naald. Daarna hoef je 3 maanden niet aan de
prikpil te denken. En word je toch niet zwanger. Voor de prikpil moet je naar je arts gaan.
Pil
Je kunt ook de pil nemen. Dan word je niet zwanger. Je slikt elke dag een pilletje. Ook als je
die dag geen seks hebt. Daar moet je dus wel goed aan denken. De pil kun je niet zomaar
kopen. Je moet naar je arts. Die geeft je een recept.
Staafje
Je kunt ook een klein staafje in je arm krijgen. Dat is even raar. Daarna voel je er niets meer
van. Je hoeft dan 3 jaar niet meer aan voorbehoedmiddelen te denken. En je kunt niet
zwanger worden.
Spiraaltje
Het spiraaltje is klein en van koper. De arts doet het in je baarmoeder. Dat kan even pijn doen.
Daarna hoef je er zeker 5 jaar niet meer aan te denken. En word je toch niet zwanger.
6 Vrijen en kinderen krijgen
Vrijen en kinderen krijgen 7

Pessarium
Het pessarium is een rond, plat schijfje. Van rubber. Dat doe je in je vagina. Je doet dat 1 uur
voordat je seks hebt. Het pessarium in je vagina doen is een precies werkje. En je moet ook
een crème in je vagina doen. Na het vrijen haal je het pessarium weer uit je vagina. Je maakt
het pessarium schoon onder de kraan, en je bewaart het goed. Tot de volgende keer dat je
gaat vrijen. Je arts kan je een pessarium geven. De arts moet je dan wel eerst onderzoeken.
Hij maakt het pessarium op maat. Dan past het precies in je vagina.
Heb je als vrouw seks gehad zonder voorbehoedmiddel? Dan kun je zwanger zijn. Ga de volgende dag meteen
naar je arts. Die kan je speciale pillen geven. Maar je kunt niet elke keer dat je seks hebt gehad zulke pillen halen.
Daar kan je lichaam niet tegen.
Voorbehoedmiddelen voor mannen
Voor mannen is er het condoom. Het condoom is een heel dun rubberen hoesje.
Dat past om je penis. Je hoeft het condoom niet bij een arts te halen.
Je kunt condooms gewoon in de supermarkt kopen. Of bij de drogist.
Wat doe je met een condoom als je gaat vrijen? Je haalt het condoom uit zijn pakje. Dat pakje is heel plat en klein.
Het hoesje voor je penis is nog helemaal opgerold. Is je penis stijf, dan rol je het hoesje uit. Je doet het hoesje
helemaal om je penis heen. Pas dan ga je met je penis in de vagina van de vrouw. Na het vrijen trek je je penis met het
condoom erom weer voorzichtig naar buiten. Pas op dat je het condoom niet verliest. Je zaad blijft in het condoom
zitten. Je gooit het condoom daarna in de vuilnisbak.
Soa’s
Sommige mensen zijn ziek. Zij weten dat zelf niet altijd. Zij hebben een soa. Dat is een ‘seksueel overdraagbare
aandoening’. Het heet ook wel een geslachtsziekte. Als je seks hebt met iemand met een soa, krijg jij die ziekte
vaak ook. Je hebt vast van AIDS gehoord. Maar er zijn ook andere soa’s. Het condoom kan je beschermen.
Of je nu man bent of vrouw. Vrij je steeds met andere mensen? Gebruik dan altijd een condoom. Ook als je al een
ander voorbehoedmiddel gebruikt.
Steriliseren
Je kunt je laten steriliseren. Dat doe je als je nooit meer kinderen wilt krijgen.
En als je andere voorbehoedmiddelen vervelend vindt.
Voor steriliseren moet je naar het ziekenhuis. Daar krijg je een operatie.
Voor mannen is steriliseren een kleine operatie. Voor vrouwen is steriliseren een grotere operatie.
Je hoeft na een sterilisatie nooit meer voorbehoedmiddelen te gebruiken.
Maar je kunt ook nooit meer een kind krijgen. Daar moet je dus goed over nadenken.
Met wie praat je over
voorbehoedmiddelen?
Praat met je partner
Natuurlijk praat je met je partner over
voorbehoedmiddelen. De man kan een voorbehoedmiddel
gebruiken. Of de vrouw kan een
voorbehoedmiddel gebruiken. Je kunt ook allebei
een voorbehoedmiddel gebruiken. De vrouw kiest
een voorbehoedmiddel. En de man gebruikt een
condoom. Dan krijg je ook geen soa.
Praat met je begeleider
Je begeleider kan je vertellen over voorbehoedmiddelen.
En je begeleider kan zeggen hoe
ze werken. Praat met je begeleider over welk
voorbehoedmiddel voor jou het beste is.
Praat met je ouders
Als je nog geen 16 jaar bent, moet je met je ouders
praten over voorbehoedmiddelen. Zij helpen je
beslissen. Vanaf 16 jaar beslis je zelf over voorbehoedmiddelen.
Praat met je ouders als je dat fijn
vindt. Maar je hoeft niet met je ouders te praten.
Praat met je arts
Je arts weet veel over voorbehoedmiddelen.
Je kunt vragen stellen. En met de arts praten over
een voorbehoedmiddel dat bij jou past. De arts moet genoeg tijd voor jou hebben. Maak een afspraak bij de
assistente. Zeg dat je met de arts wilt praten over voorbehoedmiddelen. Dan weet hij dat je rustig wilt praten.
Praat met anderen
Je kunt natuurlijk ook met anderen praten over voorbehoedmiddelen. Met je curator of mentor.
Of met een vriend of vriendin. Of met een familielid. Als jullie maar goed kunnen praten over verliefdheid en vrijen.
Een voorbehoedmiddel kiezen kost even tijd. Denk er goed over na. En praat met andere mensen over
voorbehoedmiddelen. Want een voorbehoedmiddel moet goed bij jou passen. Zodat je plezier kunt hebben met vrijen.
En toch niet zwanger wordt. Of iemand anders zwanger maakt.
8 Vrijen en kinderen krijgen
Vrijen en kinderen krijgen 9

Kan ik
zelf beslissen?
Wie beslist er over
kinderen krijgen en
voorbehoedmiddelen?
Zelf beslissen
Veel mensen kunnen zelf beslissen over kinderen krijgen en voorbehoedmiddelen. Daar is ook een woord voor.
Als je zelf kunt beslissen, heet dat wilsbekwaam. Dan ben je helemaal de baas.
Jij mag zeggen wat er met je lichaam gebeurt. Niemand mag jou dwingen tot steriliseren.
Niemand mag jou dwingen voorbehoedmiddelen te gebruiken. Je arts mag je niet dwingen.
Je ouders mogen je niet dwingen. De keus is aan jou.
Je moet wel oud genoeg zijn of zelf te beslissen. Tussen 12 en 16 jaar beslis je samen met je ouders.
Vanaf 16 jaar beslis je zelf. Dat staat in de wet.
Niet zelf beslissen
Soms is het moeilijk om zelf te beslissen over kinderen en voorbehoedmiddelen. Dan zegt de arts dat jij niet zelf kunt
beslissen. Daar is een woord voor. De arts zegt dan dat jij wilsonbekwaam bent. Andere mensen moeten het met de
arts eens zijn.
Zegt de arts dat jij niet zelf kunt beslissen over kinderen en voorbehoedmiddelen? Dan beslist iemand anders voor
jou. Je curator of mentor, als je die hebt. Heb je geen curator of mentor? Dan beslist iemand uit je familie.
Bijvoorbeeld je ouders. Maar ze moeten wel goed naar jou luisteren. Jij moet je goed voelen. Jou dwingen mag alleen
als het niet anders kan.
Een arts kan zeggen dat jij niet zelf mag beslissen. Misschien ben jij het niet eens met de arts. Vind jij dat je zelf
kunt beslissen? Dan kun je naar de rechter. Samen met iemand anders. Met iemand die jou wil helpen.
Vrijen en kinderen krijgen 11

Wat weet je nu?
Deze folder ging over vrijen en kinderen krijgen.
Je weet nu wat er nodig is om voor een kind te zorgen.
• Je hebt een partner nodig. Om samen voor een kind te zorgen.
• Je moet genoeg geld hebben. Voor luiers en kleding en eten voor het kind.
• Je moet ook een kamer hebben voor het kind.
• Je moet geduldig zijn. Een kind moet nog veel leren. En je moet heel goed opletten dat het kind altijd veilig is.
• Je hebt familie en vrienden nodig. Die kunnen je helpen om voor een kind te zorgen.
Je weet nu ook welke voorbehoedmiddelen er zijn.
• Voor vrouwen zijn er veel middelen. De prikpil, het staafje, de pil, het spiraaltje, het pessarium.
• Voor mannen is er het condoom.
• Voor mannen en vrouwen is er ook nog sterilisatie. Na sterilisatie kun je nooit meer kinderen krijgen.
Je weet nu ook wie er beslist over kinderen krijgen en voorbehoedmiddelen.
• Dat ben jij, als je het kunt.
• Soms is beslissen te moeilijk. Dan beslist iemand anders voor jou.
Die praat met jou, en kiest wat het beste is voor jou.
Hij of zij moet wel goed naar je luisteren.
Je weet nu waar je allemaal over na kunt denken. Je weet ook met wie je kunt praten.
En je weet waar je meer informatie kunt vinden.