12.11.2013 Views

Informatie voor kinderen van 6-10 - Nederlandse Coeliakie Vereniging

Informatie voor kinderen van 6-10 - Nederlandse Coeliakie Vereniging

Informatie voor kinderen van 6-10 - Nederlandse Coeliakie Vereniging

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Informatie</strong> <strong>voor</strong><br />

<strong>kinderen</strong> <strong>van</strong> 6-<strong>10</strong><br />

1


Voorwoord<br />

Hoi!<br />

Ik ben Jessica en ik ben acht jaar. Een tijdje Ik heb altijd een briefje bij me waarop staat wat<br />

terug hoorde ik <strong>van</strong> de dokter dat ik niet alles ik heb. Het telefoonnummer <strong>van</strong> mijn moeder<br />

meer mocht eten. Anders word ik ziek en kan staat er ook op. Dan kunnen ze haar bellen om<br />

ik niet naar school, of leuke dingen doen. Eerst te vragen of ik iets mag eten of niet. Meestal<br />

dacht ik dat ik nooit meer iets lekkers kon eten, gaat dat goed, want ik mag best veel. Ik weet<br />

maar dat is niet zo. Er zijn best veel dingen die zelf heus ook wel wat ik niet mag eten. Maar het<br />

ik wel kan eten en die ook lekker zijn.<br />

is fijn dat ze mijn moeder kunnen bellen. Ik ben<br />

2 blij met dit boekje. Ik neem het mee naar school 3<br />

Op school heb ik een spreekbeurt gehouden en naar vriendjes en geef het aan hun ouders.<br />

over coeliakie. Dat was leuk omdat de klas<br />

het woord coeliakie niet kan uitspreken en ik Heb jij dit boekje gekregen? Lees het dan maar<br />

wel. Je spreekt het uit als ‘seu-lia-kíe’. Dat is goed door. Er zijn best veel <strong>kinderen</strong> zoals ik en<br />

best een moeilijk woord natuurlijk. Mijn klasgenootjes<br />

die vinden het fijn als je weet hoe het zit.<br />

vonden het eerst raar dat ik niet<br />

altijd hun snoep at. Ze vonden dat stom <strong>van</strong> Groetjes <strong>van</strong> Jessica Verlinden uit Apeldoorn<br />

mij. Na de spreekbeurt weten ze dat als ik hun<br />

snoep eet, ik dan heel erg ziek word. En dat<br />

willen ze natuurlijk niet.


t<br />

Hoofdstuk 1<br />

<strong>Coeliakie</strong><br />

Je zult zien dat je heel snel weet wat je wel<br />

* Haver en haverproducten kun je<br />

Is het een ziekte. Kan het overgaan? Is coeliakie<br />

en wat je beter niet kunt eten. In eerste<br />

beter niet eten omdat deze vaak<br />

hetzelfde als een allergie? Waarom heb ik het?<br />

instantie lijkt het misschien alsof je helemaal<br />

in contact komen met granen waar<br />

En wat is er tegen te doen? Er spookt <strong>van</strong> alles<br />

niets mag eten. Maar dat verandert als je<br />

gluten in zit.<br />

door je hoofd; je hebt ontdekt dat je coeliakie<br />

hebt. En wat nu?<br />

serieus met je dieet start. Dan merk je dat er<br />

best veel lekkere dingen zijn die je wél mag<br />

eten. En als je dat door hebt, dan wordt het<br />

Ik heb coeliakie. Wat gebeurt er<br />

in mijn buik als ik gluten eet?<br />

4<br />

Als eerste moet je weten wat coeliakie is. Als<br />

je niet tegen gluten kunt, dan heb je coeliakie.<br />

makkelijker om je aan je dieet te houden.<br />

Omdat het belangrijk is dat je het dieet<br />

Je lichaam heeft eten en drinken nodig, net zoals<br />

een auto benzine moet hebben om te rijden.<br />

5<br />

Je spreekt het trouwens uit als ‘seu-lia-kíe’. Dat<br />

goed volgt moeten ook je broertjes en<br />

Eten en drinken gaat <strong>van</strong> je mond naar je maag.<br />

klinkt helemaal niet Nederlands. Dat woord<br />

zusjes snel de bij coeliakie behorende<br />

In je mond kauw je het eten fijn. Vervolgens<br />

komt uit Griekenland. Coeliak betekent namelijk<br />

‘tafelmanieren’ leren.<br />

gaat het via een buis, die je slokdarm heet, naar<br />

buik in het Grieks. Wij lenen dat woord nu in het<br />

Nederlands. Heb je coeliakie, dan is het onge-<br />

Gluten<br />

je maag. In je maag komen er sappen bij. Die<br />

sappen maken het eten nóg fijner. Daarna gaat<br />

zond om producten te eten waar gluten in zit.<br />

Wat is gluten nu eigenlijk? Gluten is een stofje<br />

het naar je dunne darm. En dan naar je dikke<br />

dat in je eten zit. Dit stofje noemen we ook wel<br />

darm. En dan….? Juist dan moet je naar de wc.<br />

Het is niet leuk dat je coe-<br />

graaneiwit, omdat het in granen zit. Granen<br />

liakie hebt. Toch is het<br />

zijn planten. Gluten zit in granen zoals tarwe,<br />

goed dat je het nu al<br />

weet. Jonge kinde-<br />

haver*, rogge, gerst, spelt en kamut. Hier wordt<br />

brood en taart <strong>van</strong> gemaakt. Gluten maakt<br />

Tafelmanieren?<br />

ren zoals jij kun-<br />

brood en taart luchtig in plaats <strong>van</strong> hard en dik.<br />

Zit niet met je vingers aan mijn brood<br />

nen namelijk snel<br />

En het is een soort lijm. Je zou kunnen zeggen<br />

Snoep niet uit mijn pot pindakaas of jam<br />

wennen aan een<br />

dat doordat er gluten in brood zit, het brood<br />

Neem geen likje <strong>van</strong> mijn boter<br />

glutenvrij dieet.<br />

niet uit elkaar valt.<br />

En gaat het mis? Laat je het mij dan weten?


Waar gaat het in dit hele proces dan mis als<br />

je coeliakie hebt? In je dunne darm! Je dunne<br />

darm is een lange buis met ‘plooien’. Op deze<br />

plooien zitten een soort vingers. Die vingers<br />

halen alle goede voedingsstoffen uit je eten.<br />

Daardoor groei je en blijf je gezond. Deze vingers<br />

heten ‘darmvlokken’.<br />

Jouw darmvlokken kunnen niet tegen gluten.<br />

Als jij gluten eet dan verdwijnen de darmvlokken.<br />

Voedingsstoffen worden dan niet meer<br />

uit het eten gehaald. En dat merk je. Je lichaam<br />

krijgt geen benzine. Ook al eet je nog zoveel,<br />

je wordt snel moe en krijgt vaak buikpijn. Ook<br />

op de langere termijn is het belangrijk dat je<br />

alle voedingsstoffen binnen krijgt. Kalk, bij<strong>voor</strong>beeld.<br />

Dat is een voedingsstof waar je botten<br />

sterk <strong>van</strong> worden. Als je lichaam geen kalk uit<br />

het eten kan halen dan is dat niet goed <strong>voor</strong><br />

je botten. Zo zijn er nog meer <strong>voor</strong>beelden.<br />

Je beschermt de vlokken als je glutenvrij eet.<br />

Wel zo verstandig!<br />

6 7


Hoofdstuk 2<br />

De diëtist<br />

Naar de dokter<br />

Hoe weet de dokter dat ik coeliakie heb?<br />

Als je jezelf al een tijdje niet lekker voelt, dan<br />

is het goed om eens bij de dokter op bezoek<br />

te gaan. De dokter kan niet altijd meteen aan<br />

je zien wat je hebt. Daar is onderzoek <strong>voor</strong><br />

nodig. De dokter stelt eerst veel vragen. Heb<br />

Een diëtist helpt je gezond te blijven. Hij of zij<br />

zal <strong>voor</strong> jou een speciaal dieet maken waar<br />

In bloed kun je namelijk ontdekken of je wel of<br />

geen gluten in zit en toch lekker is. Ook al mag<br />

niet tegen gluten kunt.<br />

je niet alles eten. De diëtist geeft jou en je<br />

familie tips over wat je wel en wat je niet mag<br />

Om echt helemaal zeker te weten dat je coeliakie<br />

hebt, moet er nog een proef gedaan wor-<br />

je ouders. Heb je vragen, dan kun je die altijd<br />

eten. De diëtist is er <strong>voor</strong> jou maar ook <strong>voor</strong><br />

den. In het ziekenhuis kijkt een dokter met een<br />

stellen.<br />

kleine camera in je buik. Dit klinkt eng. Maar de<br />

Controle bij de dokter en de diëtist is belangrijk<br />

dokter zorgt er<strong>voor</strong> dat je hier niets <strong>van</strong> merkt.<br />

om gezond te blijven. Je groeit snel. Daarom<br />

8 je vaak diarree? Heb je last <strong>van</strong> verstopping Hoe werkt dat? De camera zit aan een buisje.<br />

is het is goed dat iemand kijkt of alles goed de diëtist is dus altijd een goed plan!<br />

9<br />

(harde poep)? En ruikt dat raar? Ben je moe, Dat buisje wordt via je mond en je slokdarm<br />

huilerig, een beetje somber? Is je buik dikker naar je maag gebracht. En dan komt het in je<br />

dan normaal? Ben je afgevallen? Heb je geen darm. Zo kan de dokter de darmvlokken onderzoeken.<br />

Dit onderzoek heet een trek om te eten? Als de dokter denkt dat je<br />

biopsie.<br />

coeliakie hebt, dan gaat de dokter het bloed<br />

onderzoeken. Daar<strong>voor</strong> moet je bloed prikken.<br />

Gezond blijven<br />

Je hebt coeliakie. Dat wil niet zeggen dat je<br />

ziek bent. Je hoeft gelukkig geen pillen te slikken<br />

of spuiten te krijgen. Wat je wel moet doen<br />

is zorgen dat je geen gluten eet. Niet even<br />

of een dagje, maar je hele leven. Volg je een<br />

glutenvrij dieet, dan blijf je gezond. En is dat<br />

moeilijk? Natuurlijk is dat soms moeilijk. En rot!<br />

Maar denk dan aan hoe je je voelde <strong>voor</strong>dat je<br />

aan het dieet begon. Was dat ook niet rot?<br />

met je blijft gaan. De dokter doet de medische<br />

‘onderzoeken’. Hij of zij onderzoekt of je goed<br />

groeit en of je genoeg voedingsstoffen hebt.<br />

De diëtist geeft voedingstips en controleert of<br />

het dieet nog goed verloopt. De diëtist vraagt<br />

wat je gegeten hebt en wat er moeilijk of juist<br />

makkelijk is aan het glutenvrije dieet.<br />

De diëtist kan je ook alles vertellen over eten<br />

waar geen gluten in zit. Dat zijn de produkten<br />

die je moeder of vader <strong>voor</strong> jou kunnen<br />

kopen. De diëtist kan je alles vertellen over<br />

de etiketten <strong>van</strong> het eten in de supermarkt en<br />

de speciaalzaken. Daarop staat namelijk of<br />

iets glutenvrij is of niet. Dat is handig <strong>voor</strong> je<br />

Een tip <strong>voor</strong> de ouders: Op diverse internetfora<br />

staan goedbedoelde adviezen over het<br />

glutenvrije dieet. De betrouwbaarheid hier<strong>van</strong><br />

staat echter niet vast. Raadpleeg bij twijfel<br />

daarom je dokter of de diëtist.<br />

ouders als ze boodschappen gaan doen.<br />

En misschien kun jij het zelf ook al leren?!<br />

De diëtist helpt je ook graag met het geven<br />

<strong>van</strong> advies over hoe je om moet gaan met<br />

coeliakie op school. Of tijdens een schoolreisje<br />

of verjaardagsfeestje. Een afspraak bij


Hoofdstuk 3<br />

Wat een volwassene moet weten<br />

Glutenvrij dieet<br />

Wat mag je wel<br />

Gluten zit in verschillende producten. Omdat aardappels, rijst en maïs<br />

je coeliakie hebt, mag jij geen gluten eten. vlees, vis, kip en ei<br />

Je ouders kunnen speciale producten kopen peulvruchten zoals bruine en witte bonen en<br />

die geen gluten bevat, zoals speciaal glutenvrij doperwten<br />

brood, koekjes, cake en pizza.<br />

melk en kaas<br />

fruit en vruchtensap<br />

Het is natuurlijk best lastig om te weten wat je groenten<br />

<strong>10</strong> wel en wat je niet mag eten. Thuis kan je vader En…..je kunt brood, pizza, cake, koekjes en pasta<br />

ten die geschikt zijn om te gebruiken in een tarwezetmeel dat in glutenvrije dieet producten 11<br />

of moeder je helpen. Maar op school of bij<br />

eten gemaakt <strong>van</strong> speciaal glutenvrij meel!<br />

glutenvrij dieet (glutenvrije merkartikelenlijst). wordt gebruikt. Dit is wel geanalyseerd en<br />

het<br />

vriendjes en vriendinnetjes ligt dat anders.<br />

Het is dan ook een goed idee als je ouders<br />

met de juffen en meesters en ouders <strong>van</strong> je<br />

vriendjes en vriendinnetjes duidelijke<br />

afspraken maken.<br />

Aandachtspunten <strong>voor</strong> je ouders<br />

Wat mag je niet<br />

Glutenvrije (dieet)producten<br />

zijn te herkennen aan de tekst<br />

‘glutenvrij’ met of zonder<br />

het glutenvrij logo (doorgestreepte<br />

aar).<br />

Eet geen producten gemaakt <strong>van</strong> tarwe, rogge,<br />

haver*, gerst, spelt en kamut zoals: brood, koek<br />

en gebak, macaroni, spagetti, lasagne, bami en<br />

vermicelli. Ook in soepen en sausjes kunnen<br />

gluten <strong>voor</strong>komen.<br />

Verborgen gluten<br />

Gluten komt bij<strong>voor</strong>beeld ook <strong>voor</strong> in<br />

producten zoals chips, ijs, chocolade, hamburgers,<br />

frikadellen, bitterballen en knakworstjes.<br />

Ook in snoep en ijs kan tarwezetmeel<br />

verwerkt zijn. Dit noemen we ‘verborgen<br />

gluten’. Een volwassene moet altijd het etiket Ouders let op: Omdat producten vaak <strong>van</strong><br />

lezen (ingrediëntendeclaratie) of een product samenstelling veranderen is het verstandig het<br />

gluten bevat of niet. De diëtist en de <strong>Nederlandse</strong><br />

<strong>Coeliakie</strong> <strong>Vereniging</strong> kunnen hierin<br />

etiket er nog eens op na te lezen.<br />

ondersteunen. Verder geeft het Voedingscentrum<br />

lijsten uit met merknamen <strong>van</strong> produc-<br />

Op internet kunt u ook eens kijken op<br />

www.livaad.nl.<br />

Tarwezetmeel<br />

Het gebruik <strong>van</strong> tarwezetmeel vraagt extra<br />

aandacht. Er bestaat soms verwarring omdat<br />

er onderscheid gemaakt moet worden tussen<br />

gewoon tarwezetmeel en speciaal glutenvrij<br />

gemaakt tarwezetmeel.<br />

Gewoon tarwezetmeel wordt in reguliere<br />

voedingsmiddelen gebruikt. Het wordt niet<br />

geanalyseerd op glutengehalte. Het eindproduct<br />

kan teveel gluten bevatten.<br />

Speciaal glutenvrij gemaakt tarwe zetmeel is<br />

eindproduct voldoet aan de interna tionale<br />

norm (de Codex Alimentarius; dat is Latijn <strong>voor</strong><br />

‘voedsel wet’) <strong>voor</strong> glutenvrije dieetproducten.<br />

Sinds 2009 is deze voedselwet ook in de Europese<br />

wetgeving opgenomen.<br />

Waar koop je glutenvrij?<br />

Er zijn steeds meer glutenvrije producten<br />

verkrijgbaar. In de speciaalzaken, maar ook<br />

gewoon in de supermarkt. En dat is prettig<br />

want bij het consequent doorvoeren <strong>van</strong><br />

het dieet wordt de kans dat je kind gluten<br />

binnenkrijgt tot een minimum beperkt.<br />

De uitdaging zit hem niet alleen in het


doorvoeren <strong>van</strong><br />

het glutenvrije<br />

gluten vrije dieetproducten. In deze winkels<br />

wordt soms ook advies gegeven over de<br />

Foutje, wat nu?<br />

dieet, maar ook<br />

gluten vrije dieetproducten. Online, direct<br />

in het er<strong>voor</strong><br />

mailing of postordersysteem: bestellen per<br />

Het is belangrijk om in alle gevallen en altijd<br />

zorgen dat je<br />

telefoon of via internet. Het aantal zogenoemde<br />

je glutenvrije dieet te volgen. Soms lijkt dat<br />

kind niet via andere<br />

webwinkels groeit snel. Hier is een zeer groot<br />

niet stoer. Je vriendjes of vriendinnetjes eten<br />

mensen gluten binnen-<br />

assortiment aan glutenvrije dieetproducten<br />

gewone koekjes en willen graag dat jij die ook<br />

krijgt. Goede <strong>voor</strong>lichting en<br />

te verkrijgen. Ook hier wordt soms advies<br />

eet. Soms begrijpen ze niet wat er met je buik<br />

communicatie met en naar de omgeving toe is<br />

gegeven over glutenvrije dieetproducten.<br />

gebeurt. Onthoud: het is niet stoer is om gluten<br />

dus zeer belangrijk.<br />

Pas op <strong>voor</strong> contaminatie<br />

mee te eten. Jij wordt er ziek <strong>van</strong>. Eet altijd je<br />

eigen glutenvrije koekjes. Deel deze ook eens<br />

Er wordt geschat dat ons land zo’n 120.000<br />

Tijdens de bereiding <strong>van</strong> een glutenvrije maal-<br />

uit. Je vriendjes en vriendinnetjes kunnen wel<br />

- 160.000 coeliakiepatiënten telt. Bij het meren-<br />

tijd kan er vermenging met gluten optreden.<br />

jouw lekkere glutenvrije koekjes eten. Schaam<br />

12<br />

deel is de aandoening echter nog niet gediagnosticeerd.<br />

Er wordt dan ook verwacht dat de<br />

Dit noemen we ook wel contaminatie of<br />

besmetting. Glutenvrije producten mogen<br />

je dus niet en volg je eigen dieet, dan blijf je<br />

gezond.<br />

13<br />

markt <strong>voor</strong> glutenvrije dieetproducten, met het<br />

daarom niet in aanraking komen met gluten-<br />

stijgen <strong>van</strong> de vraag, alleen maar zal groeien.<br />

bevattende producten.<br />

Iedereen maakt wel eens een foutje. Stel je<br />

In de supermarkten zijn de glutenvrije dieet-<br />

hebt een koekje gegeten dat toch gluten bevat,<br />

producten meestal te vinden in het schap<br />

wat dan? Geen paniek het is niet meteen heel<br />

met dieetproducten. Het assortiment is rela-<br />

erg. Het risico bestaat wel dat je er niet lek-<br />

tief klein, maar is sinds enkele jaren sterk<br />

groeiende.<br />

Enkele tips om contaminatie te <strong>voor</strong>komen<br />

ker <strong>van</strong> wordt. Maar je kan best tegen een<br />

stootje! Het is wel belangrijk dat je <strong>voor</strong>taan<br />

• zorg <strong>voor</strong> aparte broodplanken,<br />

beter let op wat je eet. Wees slim en eet<br />

Bij speciale detaillisten, zoals reformwinkels,<br />

broodroosters<br />

nooit zo maar iets <strong>van</strong> iemand anders op.<br />

natuurvoedingswinkels, gezondheidswinkels,<br />

• bereid een glutenvrije maaltijd apart<br />

Er kan gluten in zitten en daar kun jij niet<br />

drogisterijen, enz. zijn over het algemeen meer-<br />

• gebruik aparte botervloten, jampotten en<br />

tegen. Als je goed oplet, word je niet on-<br />

dere merken te vinden en het assortiment zal<br />

ander (smeerbaar) beleg<br />

nodig ziek. En voel je je lekker!<br />

veelal groter zijn dan in de supermarkt.<br />

• gebruik schone messen om brood te smeren<br />

Het assortiment is vaak afhankelijk <strong>van</strong> de<br />

• gebruik een aparte pan met frituurvet <strong>voor</strong><br />

grootte <strong>van</strong> de winkel en de afname <strong>van</strong><br />

glutenvrije snacks


Hoofdstuk 4<br />

Schoolreisjes, feestjes, logeren<br />

Hoe vertel ik mijn vriendjes en<br />

vriendinnetjes wat ik heb?<br />

Het is goed als je vader of moeder aan de<br />

juf of meester uitlegt dat jij coeliakie hebt en<br />

dus niet alles mag eten. De klas hoort het via<br />

de juf of meester. En je vrienden horen het via<br />

Mag ik nog wel taart eten?<br />

In veel lekkere dingen zit gluten. Die mag jij dan<br />

niet eten als je niet ziek wilt worden. Gelukkig<br />

zijn er veel recepten <strong>voor</strong> <strong>kinderen</strong> bedacht<br />

zodat die ook lekker kunnen smullen. De diëtist<br />

en de <strong>Nederlandse</strong> <strong>Coeliakie</strong> <strong>Vereniging</strong><br />

kunnen jou hierbij helpen. Er bestaan lekkere<br />

taartjes die glutenvrij zijn. Je moeder kan die<br />

14 hun ouders. Maar je kunt zelf ook iets doen! kopen, of zelf bakken! Dat laatste is natuurlijk<br />

<strong>voor</strong> 12 broodjes. Een grote kom en een mixer met deeghaken.<br />

15<br />

Misschien kun je, als je dat wilt, een keertje over extra gezellig!<br />

coeliakie vertellen in de kring? Of een spreekbeurt<br />

houden over je dieet? Je zult zien dat Hiernaast staat een recept waarmee je samen<br />

Stap 1. Als eerste zet je de oven aan op 50 graden. Plaats onderin de oven een bakje<br />

andere <strong>kinderen</strong> je verhaal reuze interessant een lekkere taart kunt maken! Smullen maar!<br />

met heet water.<br />

vinden. Ze snappen dan dat het heel gewoon is<br />

Stap 2. Nu mag je aan de slag: meng de droge ingrediënten (gist meelmix of de glutenvrij<br />

dat jij soms andere dingen eet. De <strong>Nederlandse</strong><br />

meergranen mix) met de suiker en fiberhusk.<br />

<strong>Coeliakie</strong> <strong>Vereniging</strong> heeft leuke posters en<br />

folders die jou kunnen helpen bij het uitleggen.<br />

Tips:<br />

Je kunt met je ouders en de juf of meester afspreken, dat je alle klasgenootjes een briefje<br />

mee naar huis mag geven. Daarop staat waarom jij niet alles mag eten. Maar natuurlijk ook<br />

wat jij wél mag eten. Dan kunnen andere ouders ook wat lekkers <strong>voor</strong> jou meegeven bij een<br />

traktatie op school.<br />

Recept <strong>voor</strong> het bakken <strong>van</strong> glutenvrije broodjes<br />

Ingrediënten:<br />

• 375 gram glutenvrij meergranen, wit of bruine meelmix<br />

• 1 zakje gist <strong>van</strong> 7 gram<br />

• ½ eetlepel suiker (of ½ zakje <strong>van</strong>ille suiker)<br />

• ½ eetlepel fiberhusk<br />

• 3 eetlepels vloeibare margarine<br />

• 150 ml kookroom<br />

• 150 ml heet water<br />

• 2 eetlepels crème fraîche<br />

Materiaal:<br />

Gebruik bij dit recept een siliconen bakvorm <strong>voor</strong> 2 of 6 broodjes of een muffinvorm<br />

Stap 3. Voeg de kookroom, het water en de vloeibare margarine toe.<br />

Mix dit vijf minuten met de deeghaken.<br />

Stap 4. Roer nu de crème fraiche er doorheen.<br />

Stap 5. Verdeel het deeg over de vormen en druk het deeg dan met vochtige vingers aan<br />

zodat de bovenkant mooi glad is.<br />

Stap 6. De oven is lekker opgewarmd. Nu moet het deeg rijzen. Zet de oven maar uit en laat<br />

de vormpjes met het deeg zo’n 30 tot 45 minuten in het midden <strong>van</strong> de oven staan.<br />

Stap 7. Als de broodjes twee maal zo groot zijn geworden zet je de oven weer aan.<br />

Nu op 195 graden. Over ongeveer 30 minuten zijn ze gaar.


Kan ik blijven logeren?<br />

Mag ik mee op schoolreisjes?<br />

wil uitleggen waarom jouw kind ziek wordt <strong>van</strong><br />

bij<strong>voor</strong>beeld gewoon brood, koek en taart.<br />

verjaardagen op bij de juf. Je kunt dan met de<br />

ouder <strong>van</strong> de jarige op een rustig moment een<br />

knutselen. Leer het kind dat het zelf schone handjes<br />

houdt. Laat de juf of meester zelf ook met schone<br />

Misschien wil je wel eens bij een vriendje<br />

Tip 3<br />

alternatief bespreken. Ook gun je jezelf hiermee<br />

handen de beker en bakjes <strong>van</strong> je kind openen.<br />

blijven logeren? Of wil je mee op een school-<br />

Een kindje dat keer op keer niet mee kan doen<br />

de tijd om een keer een traktatie na te bootsen!<br />

Tip 5<br />

reisje? Dat kan gewoon. Het is belangrijk dat<br />

raakt natuurlijk teleurgesteld. Als je ergens<br />

Hoe leuk is dat? Vooral als je kind dat niet in de<br />

Geef het kind een eigen mandje met daarin<br />

de ouders, juffen en meesters weten hoe ze<br />

naartoe gaat dan neem je als ouder regelmatig<br />

gaten heeft. Er zijn al genoeg momenten dat je<br />

pindakaas, appelstroop etc. Knoop er een<br />

jou het beste kunnen helpen. En dat jij <strong>voor</strong> de<br />

zoete en zoute etenswaren mee. Gewoon <strong>voor</strong><br />

kind ‘verrast’ wordt. Daar<strong>voor</strong> kun je een trom-<br />

leuke strik of sleutelhanger aan. Neem <strong>voor</strong> de<br />

zekerheid eten bij je hebt.<br />

de zekerheid. Maar soms zijn er <strong>van</strong> die momen-<br />

meltje met glutenvrij lekkers in de klas klaarleg-<br />

andere <strong>kinderen</strong> die niet glutenvrij hoeven te<br />

Ben ik de enige met coeliakie ofzo?<br />

ten… waar de inhoud <strong>van</strong> jouw tas niet aan kan<br />

tippen. Je kunt in dat geval besluiten om als<br />

gen. Maar verjaardagen zijn zelden onverwacht.<br />

Tip 2<br />

eten eenzelfde soort mandje. Je kunt het vrijwel<br />

helemaal met hetzelfde beleg vullen. Dan is het<br />

Je kunt soms het idee hebben dat je als enige<br />

ouder solidair te zijn met het kind: ‘weet je wat?<br />

Informeer de leerkracht en de <strong>kinderen</strong> in de klas<br />

verschil niet zo groot, het ziet er op tafel leuk<br />

dat ‘gedoe’ met eten hebt. Er is regelmatig<br />

Mag jij het niet, dan neem ik niet. We nemen<br />

over de aandoening <strong>van</strong> je kind. Het is daarbij<br />

uit, is makkelijk te onthouden en dus veilig!<br />

een markt <strong>van</strong> glutenvrije producten. Kijk maar<br />

samen iets uit de tas’. Of je werkt met een<br />

belangrijk dat de <strong>kinderen</strong> in de klas geen<br />

Tip 6<br />

16<br />

op de website <strong>van</strong> de NCV. Daar komen altijd<br />

<strong>kinderen</strong> op af. Die net als jij….super goed hun<br />

stickerkaart. Bij drie <strong>van</strong> die grote teleurstellingen<br />

wordt een super alternatief gezocht. Probeer het<br />

glutenbevattende koekjes, snoep en andere<br />

etenswaren uitwisselen met je kind. Ook is het<br />

Sommige knutselmaterialen zoals klei, schmink,<br />

verf, lijm, potloden en wasco kunnen gluten<br />

17<br />

best doen maar soms even willen weten dat ze<br />

gevoel <strong>van</strong> de teleurstelling in sommige geval-<br />

verstandig er<strong>voor</strong> te zorgen dat andere <strong>kinderen</strong><br />

bevatten. Check bij de school welke knutsel-<br />

het niet als enigen doen!<br />

len een andere wending te geven. Besteed er<br />

niet aan de glutenvrije etenswaren, zoals het<br />

materialen er worden gebruikt. Overleg zo-<br />

Tips <strong>voor</strong> de juffen, meesters en ouders<br />

aandacht aan en maak het iets <strong>van</strong> de familie,<br />

in plaats <strong>van</strong> dat het alleen een ‘probleem’ is<br />

glutenvrije koekje of het fruit <strong>van</strong> je kind komen.<br />

Ouders <strong>van</strong> de <strong>kinderen</strong> vinden het heel leuk als<br />

nodig met de schoolleiding of er glutenvrij<br />

knutselmateriaal kan worden aangeschaft indien<br />

<strong>van</strong> het kind dat coeliakie heeft.<br />

je op een informatieavond <strong>voor</strong> ouders iets<br />

niet aanwezig. En anders eigen spullen in het<br />

Tip 1<br />

Als je er zeker <strong>van</strong> wilt zijn dat je kind altijd<br />

Tips <strong>voor</strong> ouders<br />

vertelt. Heel kort, maar je hebt wel even de<br />

aandacht en het werpt zeker vruchten af.<br />

bureau doen. Weer een kans om daar iets leuks<br />

<strong>van</strong> te maken als tegenhanger <strong>voor</strong> het eten.<br />

een alternatief heeft dan is het handig om in<br />

Tip 3<br />

Verder beschikt de NCV over een lijst met<br />

overleg met de leerkracht een trommeltje<br />

Tip 1<br />

Nog meer feestmomenten op school waarbij<br />

merknamen <strong>van</strong> knutselmaterialen welke<br />

met glutenvrij lekkers in de klas te zetten.<br />

Wees <strong>voor</strong>bereid op verjaardagen <strong>van</strong> klas-<br />

vaak gegeten wordt zijn Kerst, Sinterklaas en<br />

glutenvrij zijn. Deze kan opgevraagd worden.<br />

Juist <strong>voor</strong> die onverwachte traktatie of<br />

genootjes. Het geeft enorm veel rust <strong>voor</strong> jou<br />

Pasen. Vaak is er op school een feestcommissie<br />

Tip 7<br />

gelegenheid.<br />

en je kind als je niet keer op keer ‘opgeschrikt’<br />

die inkopen doet. Ook dit is te plannen.<br />

Evaluatie: ook al weet de juf of meester veel, het<br />

Tip 2<br />

wordt door zo’n enorme traktatie waar<strong>van</strong> je de<br />

Tip 4<br />

is toch goed om contact te blijven onderhouden<br />

Het is een goed idee om aan de leerkracht te<br />

inhoud niet kent. We hebben het over ten minste<br />

Het zou fijn zijn als je kind <strong>van</strong> de juf of meester<br />

en daarbij ook echt aandacht te schenken aan<br />

vragen of hij of zij aan de <strong>kinderen</strong> in de klas<br />

25 momenten per schooljaar! Vraag de lijst met<br />

zijn handjes mag wassen <strong>voor</strong> het eten en na het<br />

de extra moeite die een leerkracht doet.


18<br />

De <strong>Nederlandse</strong> <strong>Coeliakie</strong> <strong>Vereniging</strong> (NCV)<br />

<strong>Coeliakie</strong>patiënten hebben hun eigen belangenorganisatie:<br />

de <strong>Nederlandse</strong> <strong>Coeliakie</strong><br />

<strong>Vereniging</strong> (NCV). De NCV is opgericht in<br />

1974 en heeft inmiddels ruim <strong>10</strong>.000 leden.<br />

Het doel <strong>van</strong> de NCV is om het lichamelijk<br />

en sociaal welzijn <strong>van</strong> coeliakiepatiënten te<br />

be vorderen. Daarnaast levert de vereniging<br />

een bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek<br />

naar coeliakie en dermatitis herpetiformis.<br />

(Dermatitis herpetiformis is een aan coeliakie<br />

verwante huidaandoening).<br />

Het landelijk bestuur vormt de statutaire<br />

directie en bestaat uit vrijwilligers. De NCV<br />

werkt zoveel mogelijk samen met stichtingen<br />

en verenigingen waarmee kennisuitwisseling<br />

<strong>van</strong> belang is. De NCV is lid <strong>van</strong> de NPCF.<br />

Adresgegevens: Postbus 65, 3860 AB Nijkerk.<br />

Voor al uw (dieet)vragen kunt u de NCV of<br />

de diëtist bereiken op telefoonnummer<br />

033 - 247 <strong>10</strong> 40 of e-mailen naar info@glutenvrij.nl<br />

of dietist@glutenvrij.nl.<br />

Bezoek <strong>voor</strong> meer informatie onze website:<br />

www.glutenvrij.nl of lees het kwartaalblad<br />

‘Glutenvrij Magazine’ dat door de vereniging<br />

wordt uitgegeven <strong>voor</strong> leden.<br />

Interessante websites:<br />

www.glutenvrij.nl<br />

www.coeliakie.startpagina.nl<br />

www.jong-en-glutenvrij.info<br />

www.cyberpoli.nl<br />

www.voedingscentrum.nl<br />

www.livaad.nl<br />

www.lumc.nl/coeliakiepoli<br />

www.mlds.nl


© 2009<br />

<strong>Nederlandse</strong> <strong>Coeliakie</strong> <strong>Vereniging</strong> (NCV)<br />

Stationsweg 6 B<br />

Postbus 65<br />

3860 AB Nijkerk<br />

Concept, tekst en vormgeving: SBC Schrijfbedrijf Concept, Almere

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!