Publication ( PDF , 981.92 KB ) - Gezondheidsraad

In Nederland is nooit gericht onderzocht wat de effecten van gehoorverlies zijn op
de sociaal-economische perspectieven van slechthorenden, in welke mate gehoorverlies
leidt tot verlies van arbeidspotentieel of welk effect dit heeft op de kosten
van de gezondheidszorg. Er is echter geen aanleiding te denken dat de situatie in
Nederland beter zou zijn dan in de VS.
Tenslotte heeft het slechter horen ook ernstige gevolgen voor de kwaliteit van
leven van de betrokkenen. De mogelijkheden voor deelname aan maatschappelijke
activiteiten kunnen ernstig worden belemmerd en slechthorenden kunnen
zoals gezegd in een sociaal isolement raken, persoonlijke relaties verslechteren,
huisgenoten raken geïrriteerd en praten minder met als mogelijk gevolg verhoogd
wantrouwen bij de slechthorende. Ook de fysieke gezondheid kan onder het
gehoorverlies lijden. 7,8 Als gevolg van de communicatieproblemen bestaat de
mogelijkheid dat doven en slechthorenden minder geneigd zijn medische hulp te
zoeken als hen iets mankeert. Ze blijven langer doorlopen met een klacht (patient
delay). Omgekeerd worden gehoorbeperkten vaker dan horenden door artsen
onder- of niet correct gediagnosticeerd doordat niet een volledige, correcte
anamnese wordt afgenomen (doctors delay).
Concluderend, slechthorendheid en doofheid zijn relatief onzichtbare, vaak
irritatie opwekkende beperkingen, met een (potentieel) grote invloed op het
sociaal-maatschappelijk functioneren.
De meest beroemde dove is waarschijnlijk Ludwig van Beethoven. Hij schreef toen hij
omstreeks zijn 30 e slechthorend werd (later overgaand in doofheid) in een brief aan Karl
Amenda 9 : “... Hoe droevig is mijn lot, ik word gedwongen de dingen te laten die mij het
dierbaarst zijn. ...” . Beethoven ondervond aan den lijve dat de omgeving vaak lange tijd
niet in de gaten heeft dat iemand minder hoort, zoals hij schrijft aan zijn vriend Wegener 10 :
“Het is opmerkelijk dat in gesprekken er mensen zijn die mijn beperking totaal niet
opmerken; omdat ik altijd wat verstrooid ben geweest, wordt het daar aan geweten. Vaak
kan ik iemand die zacht spreekt nauwelijks horen. De geluiden, ja, maar niet de woorden.“.
2.2 OMVANG VAN HET PROBLEEM
Volgens de VTV 2002 behoren gehoorstoornissen tot de meest voorkomende
aandoeningen in Nederland. 11 Op basis van zorgregistraties staan gehoorstoornissen
bij zowel mannen als vrouwen zelfs bovenaan in de lijst van veel
voorkomende ziekten. Op basis van huisartsen- en zorgregistraties voor lawaai- en
ouderdomsslechthorendheid wordt in 2000 een jaarincidentie vermeld van ruim
40.000 en een puntprevalentie van ruim 570.000 gevallen. Voor (ernstige) gehoorstoornissen
bij kinderen waren geen (eenduidige) cijfers beschikbaar. Op basis van
14