Publication ( PDF , 981.92 KB ) - Gezondheidsraad

1 INLEIDING
1.1 A DVIESAANVRAAG
Op 16 april 2002 heeft de RGO de adviesaanvraag Gehooronderzoek ontvangen
van de minister van VWS (bijlage 1). Aanleiding hiervoor was onder meer de
VTV van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 1 , waaruit
blijkt dat gehoorbeperkingen hoog scoren wat betreft prevalentie, ziektejaarequivalenten
en DALY’s (Disability Adjusted Life Years) en dat slechthorendheid
grote somatische en psychische maar ook sociale en economische gevolgen kan
hebben.
De minister verzoekt de Raad advies uit te brengen over het benodigde gehooronderzoek
voor de preventie, curatie en revalidatie van slechthorendheid in
relatie tot de huidige onderzoeksactiviteiten op dit gebied in Nederland. Preventie
dient zich volgens de minister vooral te richten op jongeren. In dit verband
verzoekt zij de Raad ook nader in te gaan op de wenselijkheid en mogelijkheden
van longitudinaal onderzoek bij deze groep. Deze vraag is vooral gebaseerd op de
uitkomsten van het TNO-rapport ‘Gehoorschade door popmuziek’ uit 2001. 2
Curatie en revalidatie kunnen bij alle leeftijdsklassen aan de orde zijn, maar de
minister vraagt in dit kader bijzondere aandacht voor de groep oudere
slechthorenden.
Gehoorverlies heeft grote gevolgen voor communicatie en informatieverwerving.
De uitspraak dat wij in een informatietijdperk leven is wel een cliché, maar dat
neemt niet weg dat veel mensen met gehoorverlies zich in sociaal opzicht
buitengesloten voelen. Meer en meer wordt sociale uitsluiting gezien in termen
van verstoken zijn van belangrijke stromen van informatie. Hierbij wordt dan
vaak gedacht aan de (beperkte) toegang tot elektronische communicatiemiddelen.
Steeds meer initiatieven worden dan ook genomen om internet en e-mail
toegankelijk te maken voor diegenen die door hun leeftijd of sociaal-economische
omstandigheden van deze media uitgesloten (dreigen te) worden. Toch blijft
ondanks het toenemend belang van ICT persoonlijk contact essentieel voor het
functioneren van sociale structuren, zowel formeel als informeel. Een persoon,
wiens gehoor of spraak ernstig beperkt is, wordt derhalve ook ernstig beperkt in
het deelnemen aan sociale interacties, die immers sterk afhankelijk zijn van
gesproken taal.
Volgens het TNO-rapport ‘Slechthorendheid in Nederland’ 3 uit 1995 is ca. 10%
van de bevolking in meer of mindere mate slechthorend. Dit percentage stijgt nog
steeds, vooral als gevolg van de vergrijzing. Bevestiging hiervoor komt uit de
Continue Morbiditeitsregistratie (CMR) Nijmegen 4 waarin, hoewel over de
periode 1976-2001 de incidentie geleidelijk wat afnam (van 5 naar 3 nieuwe
9