Rapport Pourier - Ban Boneiru Bèk

Voor Bonaire geldt in het bijzonder dat goed en modern onderwijs
onmisbaar is voor de ekonomische ontwikkeling. Bij schaarste aan
natuurlijke grondstoffen is het menselijk kapitaal de ekonomische
groeifaktor bij uitstek. Onderwijs is het middel om dit kapitaal
veilig te stellen en te bevorderen. Het is dan ook niet
verwonderlijk dat de Bonaireaanse overheid, door middel van
wetgeving voor financiering van het onderwijs, ‘human investment’
pleegt. De uitgaven voor onderwijs voor 1993 zijn begroot op ruim
NAf 10 miljoen, zijnde 21% van de totale lasten.
Bij een Bonaireaanse ontwikkelingsstrategie dient een goede
afstemming te bestaan tussen wat het onderwijs biedt en wat de
behoeften van de ekonomische sektor zijn.
Op het moment wijken vraag en aanbod in bepaalde sektoren
duidelijk van elkaar af. Dit is zonneklaar in de horeca-sektor,
het ambtelijk apparaat en de bouwsektor, waar nu op alle niveaus
een beroep moet worden gedaan op werkers v an buiten het eiland
bij gebrek aan genoeg geschikte 1okale mensen. Bonaireanen zelf
zijn zo vaak niet voldoende in de gelegenheid geweest voordeel te
trekken van de opgang van de ekonomie.
Hoe groot ook het belang is van goed onderwijs voor Bonaire en de
Bonaireanen, ook hier geldt weer de regelmatig terugkerende
konstante, dat Bonaire ook in onderwijsverband afhankelijk is.
Afhankelijk van een Nederlands onderwijssysteem. Afhankelijk van
het Land en van Curaçao waar het betreft wetgeving en de
implementatie daarvan. Afhankelijk van elders ontwikkelde
onderwijsmethoden. Voor onderwijs na de HAVO zijn de Bonaireaanse
jongeren gedwongen naar elders -- Nederland of Curaçao -- te
verkassen. Afhankelijk ook van buiten wanneer acht geslagen wordt
op het docentenaanbod. Bijna de helft van de leerkrachten op
Bonaire is afkomstig uit Nederland en Suriname. Dat leidt er
bijvoorbeeld toe, dat wanneer er gekozen zou worden voor het
Papiamentu als instruktietaal in het basisonderwijs dit vrijwel
onmogelijk zou zijn, simpelweg vanwege de afkomst van de
leerkrachten.
Allemaal afhankelijkheden en beperkingen die een goede
onderwijskwaliteit voor een deel in de weg kunnen staan. Daarom
acht de Commissie het een groot goed, dat zeer recentelijk toch
een eigen beleidsvisie is ontwikkeld, in de vorm van een
onderwijsnota getiteld Na Kaminda pa un Mihor Edukashon (1992). In
die nota wordt o.a. aandacht geschonken aan de naschoolse opvang
van de Bonaireaanse jeugd, waaraan -- naar de Commissie uit haar
hoorzittingen is gebleken --grote behoefte bestaat. De ideeen die
in de nota worden geventileerd omtrent de opleiding en upgrading
van overheidspersoneel spreken de Commissie zeer aan, zoals ook de
ideeen omtrent na-schoolse vakopleiding. Meer specifiek die voor
de hotelvakopleiding verdienen bijval.
De bestaande kloof in de aansluiting van het onderwijs op de
arbeidsmarkt kan meer gedicht worden. Zo liggen er naar het idee
van de Commissie ook mogelijkheden voor introduktie van
32