Rapport Pourier - Ban Boneiru Bèk

1991. Inmiddels is ruim anderhalf jaar voorbij met weinig
aanstalten om deze (toch door de Eilandsraad
onderschreven)suggesties uit te voeren.
Evenzo stelde het Structure Plan dat de onderliggende eilandelijke
ruimtelijke ordeningsregelgeving in 1991 klaar zou moeten zijn en
door de Eilandsraad goedgekeurd. Inmiddels is het weer een jaar
later, een jaar waarin allerlei ongestruktureerde ontwikkelingen
hun gang hebben kunnen gaan.
Wanneer een ruimtelijke ordeningsregeling, inklusief bestemmingsplannen,
tot stand komt, geldt deze voor heel Bonaire en
Klein Bonaire, ongeacht de onderliggende eigendomssituatie van de
grond. Die eigendomssituatie is grofweg gesproken op Bonaire
aldus:
- Partikuliere eigendom bestaat ten aanzien van een aantal zeer
grote percelen (vroegere plantages, stroken langs de kust en het
merendeel der percelen binnen Kralendijk).
- Meer dan de helft van de Bonaireaanse grondoppervlakte is
formeel nog overheidseigendom, te herleiden tot de vroegere
domeingronden. Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn grote delen
daarvan, na verkaveling uitgegeven in erfpacht. De
oorspronkelijke gedachte achter deze uitgifte in erfpacht was
dat op deze wijze ook midden en lagere Bonaireaanse
inkomenstrekkers tegen een acceptabele prijs grond voor hun
huizenbouw konden verwerven. De canonverplichting was
dientengevolge zeer laag. Hoewel een aantal malen aangepast, is
deze in een aantal situaties -- met name waar deze gronden ook
in erfpacht zijn uitgegeven voor meer toeristisch georiënteerde
projekten -- absurd laag. Absurd laag omdat de kosten die op de
overheid gedrukt hebben voor algehele ontsluiting in geen
verhouding staan tot de jaarlijkse canonkosten van de
erfpachter, die feitelijk op zeer goedkope wijze bouwgrond in
handen kregen (en krijgen). De formele erfpachtskonstruktie is
nauwelijks te onderscheiden van partikulier eigendom. Een
gedifferentieerde verhoging van de erfpachtscanon -- te
differentiëren naar sociale woningbouw, gewone partikuliere
woningbouw, condominiums, toeristische projekten -- acht de
Commissie op haar plaats. Evenzo acht zij het aangewezen een
baatbelasting tot stand te brengen, waardoor projekten die
welhaast integraal door overheidspenningen ontsloten worden,
uitgesmeerd over meerdere jaren, belast kunnen worden voor de
feitelijk gemaakte ontsluitingskosten.
- Evenzeer valt aan te treffen de situatie van kortlopende huur
van overheidsgrond, in beginsel op jaar tot jaar basis. Deze
konstruktie is vaak toegepast in het verleden, veelal om
sociale of andere, ook elektorale motieven. Van dit soort huren
bestaan vaak uiterst gebrekkige kontrakten en ontbreekt
evenzeer een goede
30