Download lecture - Nyenrode Business Universiteit

Download lecture - Nyenrode Business Universiteit Download lecture - Nyenrode Business Universiteit

02.11.2013 Views

IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE? oordeel dat de baten van de toepassing van de IFRSs niet opwogen tegen de daaraan verbonden kosten en suggereerde zelfs uitstel van de invoering van de IFRSs in de Europese Unie. In het voorjaar van 2006 toen pas echt duidelijk bleek welke effecten de IFRSs daadwerkelijk hadden op de verslaggevingspraktijk, culmineerde de kritiek in een ware stortvloed. Statements die indertijd vaak zijn gebezigd, luiden als volgt: • IFRSs zijn multi-interpretabel en voor meerdere uitleg vatbaar; • IFRSs zijn complex en niet te doorgronden; • IFRSs werken winststuring in de hand; • IFRSs leiden tot grote winstschommelingen; en • IFRSs beïnvloeden het gedrag van ondernemingsleidingen. Dit alles zou de transparantie en de vergelijkbaarheid van ondernemingen verslechteren, terwijl de IFRSs juist zijn bedoeld om die te verbeteren. In een artikel in Het Financieele Dagblad van 21 april 2006 heb ik deze kritiekpunten trachten te ontkrachten dan wel te nuanceren (Vergoossen, 2006a). Kritiekpunten die naar mijn gevoel voor een groot deel zijn voortgekomen uit een stuk emotie, namelijk dat we afscheid hebben moeten nemen van het liberale karakter dat altijd kenmerkend is geweest voor de regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving in Nederland. Ik zal hieronder mijn visie op de genoemde kritiekpunten nog eens kort de revue laten passeren. IFRSs multi-interpretabel Soms laten de IFRSs inderdaad ruimte voor interpretatie en dat moet tot op zekere hoogte ook zo blijven. Het is bijna onmogelijk dat regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving voor elke denkbare economische transactie of omstandigheid specifieke voorschriften bevat. Bovendien zijn de IFRSs met de introductie in de Europese Unie pas voor het eerst op grote schaal toegepast. Logisch dat zich dan interpretatiekwesties aandienen. Europees en wereldwijd wordt door toezichthouders en accountantskantoren gewerkt aan manieren om tot een zo consistent mogelijke interpretatie en toepassing te komen. Overigens moeten we Zie ook Hoogendoorn (2006). Zie Vergoossen (2006d) voor de bevindingen van een onderzoek naar de cijfermatige invloed van de invoering van de IFRSs op het nettoresultaat en het eigen vermogen van Nederlandse en een aantal andere Europese ondernemingen. Zie ook Van der Tas (2006).

IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE? niet vergeten dat vóór de invoering van de IFRSs de interpretatieruimte vaak vele malen groter was. IFRSs complex Dat de IFRSs complex zijn en vaak moeilijk te doorgronden, heeft te maken met de internationalisering van bedrijfsleven en kapitaalmarkt en de toegenomen complexiteit van de omgeving waarbinnen ondernemingen opereren. Dit vindt onvermijdelijk ook zijn weerslag in de regelgeving op het gebied van de externe financiële informatieverschaffing. De IFRSs worden daarmee een terrein voor specialisten, maar dat is geen bijzondere ontwikkeling. Specialisatietendensen zien we ook op tal van andere vakgebieden, zoals het fiscaal recht en het vennootschapsrecht. Winststuring Doordat onder de IFRSs in veel gevallen moet worden gewaardeerd tegen marktwaarden of andere reële waarden, is de subjectiviteit bij de waardering en resultaatbepaling en daarmee de mogelijkheid om winstcijfers te sturen in sommige gevallen belangrijk toegenomen. De IFRSs eisen echter dat in de jaarrekening uitgebreid informatie wordt verstrekt over de veronderstellingen die zijn gehanteerd en schattingen die zijn gemaakt bij de bepaling van de reële waarden. Deze informatie geeft inzicht in de visie van de onderneming op de toekomst. Dit is waardevol voor de kapitaalmarkt, waardevoller dan de informatie opgenomen in traditionele, op historische kosten gebaseerde jaarrekeningen. Winstschommelingen De mutaties in de reële waarden, die doorgaans in de winst-en-verliesrekening moeten worden verantwoord, zorgen voor grotere fluctuaties in de gepresenteerde winstcijfers. Dit is inherent aan de IFRSs die de economische realiteit zoveel mogelijk willen reflecteren en is geen reden tot paniek. De toegenomen winstschommelingen zijn mijns inziens een kwestie van gewenning. Beleggers en beleggingsanalisten zullen zich nog minder dan voorheen moeten fixeren op het ‘winstcijfer onder de streep’. Het is veel belangrijker dat wordt gekeken naar de ‘kwaliteit van de winst’, Zie Heemskerk en Van der Tas (2006) voor een onderzoek naar de veranderingen in de winststuring als gevolg van de invoering van de IFRSs bij Duitse en Zwitserse ondernemingen. De onderzoeksresultaten lijken erop te duiden dat de winststuring bij deze ondernemingen is toegenomen.

IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE?<br />

<br />

niet vergeten dat vóór de invoering van de IFRSs de interpretatieruimte<br />

vaak vele malen groter was.<br />

IFRSs complex<br />

Dat de IFRSs complex zijn en vaak moeilijk te doorgronden, heeft te<br />

maken met de internationalisering van bedrijfsleven en kapitaalmarkt<br />

en de toegenomen complexiteit van de omgeving waarbinnen<br />

ondernemingen opereren. Dit vindt onvermijdelijk ook zijn weerslag<br />

in de regelgeving op het gebied van de externe financiële informatieverschaffing.<br />

De IFRSs worden daarmee een terrein voor specialisten,<br />

maar dat is geen bijzondere ontwikkeling. Specialisatietendensen zien<br />

we ook op tal van andere vakgebieden, zoals het fiscaal recht en het<br />

vennootschapsrecht.<br />

Winststuring<br />

Doordat onder de IFRSs in veel gevallen moet worden gewaardeerd<br />

tegen marktwaarden of andere reële waarden, is de subjectiviteit bij<br />

de waardering en resultaatbepaling en daarmee de mogelijkheid om<br />

winstcijfers te sturen in sommige gevallen belangrijk toegenomen. <br />

De IFRSs eisen echter dat in de jaarrekening uitgebreid informatie wordt<br />

verstrekt over de veronderstellingen die zijn gehanteerd en schattingen<br />

die zijn gemaakt bij de bepaling van de reële waarden. Deze informatie<br />

geeft inzicht in de visie van de onderneming op de toekomst. Dit is<br />

waardevol voor de kapitaalmarkt, waardevoller dan de informatie<br />

opgenomen in traditionele, op historische kosten gebaseerde jaarrekeningen.<br />

Winstschommelingen<br />

De mutaties in de reële waarden, die doorgaans in de winst-en-verliesrekening<br />

moeten worden verantwoord, zorgen voor grotere fluctuaties<br />

in de gepresenteerde winstcijfers. Dit is inherent aan de IFRSs die de<br />

economische realiteit zoveel mogelijk willen reflecteren en is geen reden<br />

tot paniek. De toegenomen winstschommelingen zijn mijns inziens een<br />

kwestie van gewenning. Beleggers en beleggingsanalisten zullen zich nog<br />

minder dan voorheen moeten fixeren op het ‘winstcijfer onder de streep’.<br />

Het is veel belangrijker dat wordt gekeken naar de ‘kwaliteit van de winst’,<br />

<br />

Zie Heemskerk en Van der Tas (2006) voor een onderzoek naar de veranderingen in de winststuring als gevolg van de invoering<br />

van de IFRSs bij Duitse en Zwitserse ondernemingen. De onderzoeksresultaten lijken erop te duiden dat de winststuring bij deze<br />

ondernemingen is toegenomen.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!