Download lecture - Nyenrode Business Universiteit

28
IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE?
besluitvorming door met name de vermogensverschaffers van
ondernemingen. De IFRSs zijn voor dat doel geschreven en niet om te
dienen als basis voor de belastingheffing. Bij de informatieverstrekking
op basis van de IFRSs speelt fair value accounting oftewel de waardering
en resultaatbepaling op basis van marktwaarden of andere reële
waarden een steeds belangrijkere rol. Die leent zich vanwege de soms
zeer subjectieve inschattingen die door de ondernemingsleiding
moeten worden gemaakt niet voor de vaststelling van de belastbare
winst. De fiscale winstbepaling is gediend met objectieve normen.
Bovendien impliceert fair value accounting dat er ongerealiseerde
winsten kunnen zijn die de onderneming nog niet in liquide vorm ter
beschikking staan. Belastingheffing over dergelijke winsten zou dan tot
liquiditeitsproblemen kunnen leiden;
• op de tweede plaats zijn de IFRSs primair bedoeld voor de externe
financiële verslaggeving van beursgenoteerde ondernemingen, terwijl
de bepaling van de grondslag voor de belastingheffing voor het gehele
bedrijfsleven uniform behoort te zijn. Mijns inziens past het niet om
daarvoor de IFRSs te nemen;
• en last but not least zou door het één op één volgen van de IFRSs de
fiscale winstbepaling in de Europese Unie feitelijk in handen worden
gegeven van de IASB. De fiscaliteit is in mijn optiek bij uitstek een
terrein dat volledig in overheidshanden moet blijven. Het past dan
niet dat een privaatrechtelijk orgaan als de IASB daar een bepalende
invloed op kan hebben, ook al moeten de IFRSs een uitgebreide
goedkeuringsprocedure doorlopen alvorens zij rechtskracht in de
Europese Unie hebben.
Dus wat mij betreft, moet CCCTB zich primair los van de IFRSs
ontwikkelen. Daarbij kan ik mij overigens voorstellen dat door middel
van het concept van het goedkoopmansgebruik – dat in Nederland al
sinds jaar en dag de basis vormt voor de fiscale winstbepaling – er wel
enige invloed van de IFRSs op de vaststelling van de belastinggrondslag
uitgaat. 30 Zo kunnen wij ons bijvoorbeeld afvragen waarom ontwikkelingskosten
die onder IFRSs moeten worden geactiveerd zodra is voldaan aan
een aantal strikte voorwaarden, bij de bepaling van de belastbare winst
wel direct als kosten mogen worden genomen.
30 Van Hoepen (2005 en 2007) geeft een analyse van de uiteenlopende manieren waarop de IFRSs in Nederland via het goedkoopmansgebruik
hun invloed kunnen doen gelden op de fiscale winstbepaling. In Essers (2005) wordt uitgebreid stilgestaan
bij de toekomst van het goedkoopmansgebruik na de invoering van de IFRSs. Zie in dat kader ook Kampschöer (2004) en
Hoogendoorn (2005).