Download lecture - Nyenrode Business Universiteit

Download lecture - Nyenrode Business Universiteit Download lecture - Nyenrode Business Universiteit

02.11.2013 Views

12 IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE? Inmiddels heeft de SEC afgelopen zomer voorstellen gepubliceerd om jaarrekeningen opgemaakt in overeenstemming met de IFRSs van in de Verenigde Staten beursgenoteerde niet-Amerikaanse ondernemingen te accepteren zonder dat zij aansluitingsoverzichten (reconciliation statements) hoeven op te nemen waarin het nettoresultaat en het eigen vermogen op basis van de IFRSs worden aangesloten op het nettoresultaat en het eigen vermogen op basis van de US GAAP (SEC, 2007a). 11 De ontwikkelingen in de Verenigde Staten lijken dit jaar in een stroomversnelling te zijn gekomen. Naast deze voorstellen is namelijk een consultatiedocument van de SEC verschenen aan de hand waarvan zij aan belanghebbenden vraagt naar hun visie en commentaar op de mogelijkheid om zelfs Amerikaanse ondernemingen de mogelijkheid te bieden hun jaarrekening op te maken op basis van de IFRSs in plaats van de US GAAP (SEC, 2007b). In het consultatiedocument benadrukt de SEC dat er nog geen tijdschema is voor het eventueel creëren van deze keuzemogelijkheid voor Amerikaanse ondernemingen in de toekomst en een en ander bevindt zich dan ook nog in een prematuur stadium. Het is echter lang de vraag geweest of de Amerikanen ooit wel in overweging zouden willen nemen om jaarrekeningen van de eigen, Amerikaanse ondernemingen op basis van de IFRSs te accepteren. 12 Het consultatiedocument van de SEC zou ik toch als een belangrijke stap wil kwalificeren op weg naar één echte wereldstandaard voor de externe financiële verslaggeving. In Brussel is er veel kritiek op de invloed van de Europese Unie op de inhoud van de IFRSs die als te gering wordt gezien en op de uitwerking van de convergentiestrategie van de IASB en FASB. Dit komt duidelijk naar voren in een persbericht dat twee leden van het Europees Parlement in juni van dit jaar naar buiten hebben gebracht. 13 Zij vinden de invloed van de Amerikanen op het regelgevende proces van de IASB te groot waardoor zij feitelijk de inhoud van de IFRSs bepalen in plaats van dat beide sets 11 Ook in de Europese Unie zijn rapporten verschenen over (de bepaling van) de gelijkwaardigheid van de IFRSs in relatie tot de regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving in derden landen in het algemeen en de US GAAP in het bijzonder (zie CESR (2005, 2007a, 2007b) respectievelijk FEE (2006)). Zie ook de voortgangsrapportage hierover van de Europese Commissie aan de European Securities Committee en het Europees Parlement (Europese Commissie, 2007a). Het is de bedoeling dat met ingang van 1 januari 2009 ondernemingen van buiten de Europese Unie met een (aanstaande) beursnotering in lidstaten van de Europese Unie de door de Europese Commissie goedgekeurde IFRSs moeten toepassen. In plaats daarvan mogen ook de nationale verslaggevingsstandaarden worden toegepast als zij tenminste door de Europese Unie worden gekwalificeerd als gelijkwaardig aan de goedgekeurde IFRSs. 12 Zie onder meer Vergoossen en Van der Wel (2002). 13 Gezamenlijk persbericht Pervenche Berès en Alexander Radwan d.d. 22 juni 2007, Joint press release by Ms. Pervenche Berès (MEP – Chairwoman of the Economic and Monetary Affairs Committee – PSE) and Mr. Alexander Radwan (MEP – EPP) Rapporteur for the upcoming report on the IASB: International Financial Reporting Standards and US GAAP.

IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE? 13 van regelgeving naar elkaar toegroeien. Ook vrezen zij dat daardoor de conceptuele of op principes gebaseerde benadering (principles-based approach) van de IFRSs steeds meer opschuift in de richting van de kookboekbenadering of op regels gebaseerde benadering (rules-based approach) van de US GAAP. Daarnaast zou de samenstelling van de IASB onevenwichtig zijn en zouden landen en jurisdicties die de IFRSs hebben voorgeschreven, een zwaarder stempel moeten drukken op de totstandkoming van nieuwe en de aanpassing van bestaande standaarden en interpretaties. In de ogen van de twee parlementariërs moet de IASB daartoe worden geherstructureerd en moet het toezicht op dat orgaan worden verbeterd. Laat ik hier inzoomen op het punt van kritiek dat de IFRSs steeds gedetailleerder en stringenter worden en daarmee opschuiven richting de Amerikaanse kookboekbenadering of rules-based approach. Principles-based versus rules-based In de externe financiële verslaggeving worden grofweg twee regelgevende systemen onderscheiden: 1. verslaggevingsregels die zijn gebaseerd op principes of concepten (conceptuele benadering of principles-based approach) 14 en 2. verslaggevingsregels die nauwkeurig voorschrijven hoe bepaalde transacties, gebeurtenissen en omstandigheden moeten worden verantwoord (kookboekbenadering of rules-based approach). Deze twee regelgevende systemen onderscheiden zich niet alleen van elkaar voor wat betreft de mate van detail van de regelgeving, maar ook ten aanzien van de mogelijkheid of zelfs de plicht om in bepaalde gevallen van specifieke voorschriften af te wijken (derogatie of true and fair override). Het doel van beide regelgevende systemen is dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de behaalde resultaten en de financiële positie van de onderneming, dat wil zeggen dat de jaarrekening de economische werkelijkheid reflecteert. De conceptuele benadering kent geen strikte regels, maar beschrijft grondslagen en schept kaders ten behoeve van de externe financiële verslaggeving. Daardoor is er veel ruimte voor vakkundige oordeelsvorming en moet juist van regels worden afgeweken als naleving daarvan 14 Zie Walker (2007) voor een bespreking van wat onder principles wordt verstaan en hoe zich dat in de loop der jaren heeft ontwikkeld.

12<br />

IFRSs IN DE EUROPESE UNIE: EEN PAARD VAN TROJE?<br />

Inmiddels heeft de SEC afgelopen zomer voorstellen gepubliceerd om<br />

jaarrekeningen opgemaakt in overeenstemming met de IFRSs van in de<br />

Verenigde Staten beursgenoteerde niet-Amerikaanse ondernemingen<br />

te accepteren zonder dat zij aansluitingsoverzichten (reconciliation<br />

statements) hoeven op te nemen waarin het nettoresultaat en het eigen<br />

vermogen op basis van de IFRSs worden aangesloten op het nettoresultaat<br />

en het eigen vermogen op basis van de US GAAP (SEC, 2007a). 11<br />

De ontwikkelingen in de Verenigde Staten lijken dit jaar in een<br />

stroomversnelling te zijn gekomen. Naast deze voorstellen is namelijk<br />

een consultatiedocument van de SEC verschenen aan de hand waarvan<br />

zij aan belanghebbenden vraagt naar hun visie en commentaar op de<br />

mogelijkheid om zelfs Amerikaanse ondernemingen de mogelijkheid<br />

te bieden hun jaarrekening op te maken op basis van de IFRSs in plaats<br />

van de US GAAP (SEC, 2007b). In het consultatiedocument benadrukt<br />

de SEC dat er nog geen tijdschema is voor het eventueel creëren van<br />

deze keuzemogelijkheid voor Amerikaanse ondernemingen in de<br />

toekomst en een en ander bevindt zich dan ook nog in een prematuur<br />

stadium. Het is echter lang de vraag geweest of de Amerikanen ooit wel<br />

in overweging zouden willen nemen om jaarrekeningen van de eigen,<br />

Amerikaanse ondernemingen op basis van de IFRSs te accepteren. 12 Het<br />

consultatiedocument van de SEC zou ik toch als een belangrijke stap wil<br />

kwalificeren op weg naar één echte wereldstandaard voor de externe<br />

financiële verslaggeving.<br />

In Brussel is er veel kritiek op de invloed van de Europese Unie op de<br />

inhoud van de IFRSs die als te gering wordt gezien en op de uitwerking<br />

van de convergentiestrategie van de IASB en FASB. Dit komt duidelijk naar<br />

voren in een persbericht dat twee leden van het Europees Parlement in<br />

juni van dit jaar naar buiten hebben gebracht. 13 Zij vinden de invloed van<br />

de Amerikanen op het regelgevende proces van de IASB te groot waardoor<br />

zij feitelijk de inhoud van de IFRSs bepalen in plaats van dat beide sets<br />

11 Ook in de Europese Unie zijn rapporten verschenen over (de bepaling van) de gelijkwaardigheid van de IFRSs in relatie tot de<br />

regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving in derden landen in het algemeen en de US GAAP in het bijzonder<br />

(zie CESR (2005, 2007a, 2007b) respectievelijk FEE (2006)). Zie ook de voortgangsrapportage hierover van de Europese Commissie<br />

aan de European Securities Committee en het Europees Parlement (Europese Commissie, 2007a). Het is de bedoeling dat met<br />

ingang van 1 januari 2009 ondernemingen van buiten de Europese Unie met een (aanstaande) beursnotering in lidstaten van de<br />

Europese Unie de door de Europese Commissie goedgekeurde IFRSs moeten toepassen. In plaats daarvan mogen ook de nationale<br />

verslaggevingsstandaarden worden toegepast als zij tenminste door de Europese Unie worden gekwalificeerd als gelijkwaardig aan<br />

de goedgekeurde IFRSs.<br />

12 Zie onder meer Vergoossen en Van der Wel (2002).<br />

13 Gezamenlijk persbericht Pervenche Berès en Alexander Radwan d.d. 22 juni 2007, Joint press release by Ms. Pervenche Berès (MEP<br />

– Chairwoman of the Economic and Monetary Affairs Committee – PSE) and Mr. Alexander Radwan (MEP – EPP) Rapporteur for the upcoming<br />

report on the IASB: International Financial Reporting Standards and US GAAP.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!