Programma Symposium publieke kritiek.pdf - Universiteit Utrecht

SURRF - Samenwerkingverband van de Rechtbank Utrecht en het
Departement Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht
Rechtsgeleerdheid
Rechtbank Utrecht
Symposium
Publieke Kritiek van Rechters op Rechtspraak en Beleid.
26 Januari, ASP 200 Raadszaal, Utrecht.
Programma
13.00 -13.30 Ontvangst
13.30 -13.40 Introductie, Philip Langbroek, Hoogleraar Rechtspleging. Montaigne centrum
Universiteit Utrecht
13.40 -14.05 Mag ik de vuile was buiten hangen? Willem Korthals Altes, Senior Rechter,
Rechtbank Amsterdam
14.05 -14.30 Recht van Spreken Tony Heeren, Voorzitter Rechtbank Hasselt, België .
14.30 -15.00 vragen, discussie
15.00 -15.30 Pauze
15.30 -15.55 Spreken is zilver, maar zwijgen geen goud, Rick Verschoof, Senior Rechter,
Rechtbank Utrecht
15.55 -16.20 Pleidooi voor rollebollende rechters Reiner de Winter, Raadsheer Gerechtshof
Amsterdam
16.20 -17.10 Discussie
17.10 -17.15 Afsluiting
17.15 -18.00 Borrel
Aanmelden kan tot 25 januari a.s. bij:
Christine den Das,
Secretaresse afdeling Rechtstheorie
Achter Sint Pieter 200
T. 030 253 7086
c.dendas@uu.nl

Inleiding op het thema
Rond het proces tegen Wilders en het boek van Raadsheer Rinus Otte, De Nieuwe Kleren van de
Rechter, Boom 2010) is een discussie ontstaan over de vraag of rechters kritiek kunnen leveren op het
functioneren van de rechterlijke organisatie (De rechtspraak). Daarnaast is de vraag of rechters
elkaars uitspraken en functioneren publiekelijk mogen bekritiseren.
Denk daarbij aan Raadsheer Schalken, die zijn behandeling als getuige bij de Rechtbank Amsterdam in
het proces tegen Wilders publiekelijk aan de kaak stelde en ontslag nam. Daarna werd hij publiekelijk
terecht gewezen door Leendert Verheij, president van het Gerechtshof Amsterdam. Ook Peter Kop,
voormalig raadsheer in de Hoge Raad ondervond er de gevolgen van, want zijn publieke kritiek op de
reactie van Verheij leidde er toe dat hij geen rechter plaatsvervanger kon worden in het Gerechtshof
Amsterdam. Een concrete zaak waar sommige strafrechters graag kritiek op zouden willen leveren, is
een arrest van de Hoge Raad over de vraag of de verhuurder van een loods waar hennep wordt
geteeld, medeplichtig kan zijn aan wietteelt. Neen zegt de Hoge Raad, niet als de verhuurder van niets
wist (LJN: BQ7999, 10/00126).
Overigens is de vraag of rechters mee kunnen doen met het publieke debat.
Dat kan natuurlijk ook gaan over nogal technische onderwerpen, zoals de vraag of de Schutznorm zou
moeten worden opgenomen in het procesrecht van de Algemene wet bestuursrecht. Maar er zijn ook
politiek gevoeliger thema’s te bedenken, waarbij voorstelbaar is dat rechters vanuit hun deskundigheid
deelnemen aan het publieke debat. Dat kan bij voorbeeld gaan over het drugsbeleid, TBS,
wetsvoorstellen zoals de invoering van kostendekkende griffierechten, enz.
Daarbij kan van betekenis zijn, dat benoeming van rechters in de Hoge Raad in toenemende mate een
politieke aangelegenheid lijkt te worden (Buruma, Aben).
Vragen:
- Diskwalificeert het uiten van publieke kritiek op een rechterlijke uitspraak een ervaren rechter
voor rechterlijke taakvervulling? Tast dat het rechterlijk gezag aan?
- Mogen rechters openbare kritiek leveren op het organisatorisch functioneren van de
rechtspraak?
- Mogen rechters in het openbaar kritiek geven op uitspraken van andere rechters?
o Maakt het verschil van wat voor media ze daarbij gebruik maken? In hoeverre speelt
afstand in de tijd daarbij een rol?
o boeken; artikelen in rechtsgeleerde tijdschriften, dissenting opinions, annotaties,
krantenartikelen, blogs, social media, tweets etc.
Web Links
http://weblogs.nrc.nl/rechtenbestuur/2011/08/06/kritiek-onder-rechters-is-ongewenst/
http://njblog.nl/2011/07/25/recht-beeldvorming-en-media/
http://www.mr-online.nl/nieuws/juridisch-nieuws/botsende-meningen-over-handelswijze-presidentverheij-in-zaak-peter-kop.html
http://rechtennieuws.nl/33892/rechters-geven-nevenfuncties-nog-steeds-niet-op.html
http://www.rechtspraak.nl/Organisatie/Gerechtshoven/Amsterdam/Nieuws/Pages/Reactiepresidentger
echtshofAmsterdamopinterviewmrSchalkeninNRC.aspx
http://weblogs.nrc.nl/rechtenbestuur/2011/12/17/hoe-de-pvv-een-raadsheer-uit-de-hoge-raadweerde/#more-6672
Carla Joustra (red).De positie van de rechter in de samenleving, Prinsengrachtreeks 2005/1
Robin Mishra, Zulässigkeit und Grenzen der Urteilsschelte, Duncker & Humblot, 1997.
Reinier de Winter Nederlands Juristenblad, Ook rechters hebben meningen. So what? NJB 2009, p. 395
Zij die zich aanmelden krijgen elektronisch een kleine syllabus toegestuurd.