Fietsberaadpublicatie_18_fietsbeleid_versie_1_0 .pdf

gegroeide steden kampen vaak met bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblemen, omdat de
compacte structuur niet geschikt is voor het massale autoverkeer. Daarnaast speelt een
pragmatische overweging een rol: voor Alkmaar zijn de vereiste modellen beschikbaar.
Alkmaar in het kort
Alkmaar heeft ongeveer 94 duizend inwoners. Nederland telt 63 middelgrote gemeenten,
met 50 tot 200 duizend inwoners. Hier woont 37 procent van alle Nederlanders.
Rond Alkmaar ligt een aantal kernen op fietsafstand. Heerhugowaard is de belangrijkste.
Een toename van het fietsgebruik zal ook gevolgen hebben voor de vervoerwijzekeuze op
deze relatie.
De inwoners van Alkmaar pakken voor 41 procent van alle korte verplaatsingen (< 7,5 km)
de fiets. Het fietsgebruik is daarmee aanzienlijk hoger dan in de gemiddelde middelgrote
stad, waar het aandeel van de fiets op de korte ritten 33 procent is. Het autogebruik op de
korte afstanden is daarentegen weer aanzienlijk lager dan in de gemiddelde middelgrote
stad (29% in plaats van 40%).
De vervoerwijzekeuze van de Alkmaarders is dus niet representatief voor de middelgrote
stad. Vanwege het hogere fietsgebruik zullen de effecten van 10 procent meer fietsgebruik
dan ook groter zijn dan gemiddeld. Anderzijds zullen er in de doorsnee middelgrote stad
meer groeimogelijkheden zijn voor de fiets, omdat men op de korte afstanden vaker de auto
gebruikt.
Vanwege de verschillen kunnen de resultaten van deze studie niet één op één geprojecteerd
worden op andere middelgrote steden. Niet alleen de vervoerwijzekeuze wijkt af, ook de
plaatselijke situatie verschilt. Zo is in Alkmaar het Noordhollands Kanaal sterk bepalend voor
de verbindingsmogelijkheden. Andere steden hebben weer andere barrières. Het gaat in
deze studie niet om de exacte effecten, maar om de orde van grootte van effecten. Slechts
enkele malen wordt geëxtrapoleerd naar de effecten voor alle middelgrote steden. Daarbij is
dan gecorrigeerd voor het relatief hoge fietsgebruik van Alkmaar.
De effecten van een hoger fietsgebruik zijn berekend voor het prognosejaar 2020. De ‘autonome
ontwikkelingen’, zoals bevolkingsgroei en toename van het autobezit, zijn daarin verwerkt.
Ook de plannen voor woningbouw, bedrijventerrein en infrastructuur die in het voorjaar
van 2009 bestuurlijk waren vastgesteld, zijn meegenomen in de berekeningen. In de
modellen is de (eventuele) invoering van kilometerheffingen nog niet verdisconteerd.
Het was niet meer mogelijk om de meest recente planontwikkeling in de prognoses mee te
nemen. Zo heeft de gemeenteraad van Alkmaar in september 2009 de Kadernota Duurzame
Bereikbaarheid vastgesteld. Hierin is een aantal ingrijpende infrastructuurplannen opgenomen,
zoals ongelijkvloerse kruispunten op de westelijke ring, een extra brug over het Noordhollands
Kanaal en eenrichtingsverkeer op de binnenring.
18 Fietsberaadpublicatie 18