«Bestond er gedurende een bepaalde periode een dialectisch ... - VTi

THEATER & OPENBAARHEID
zijn immers op ervaringen uit! Tijdelijk vrijgesteld van de dwang tot handelen ontstaat
voor het individu de ‘veilige’ mogelijkheid tot een ervarend experimenteren zonder
dat dit onmiddellijke praktische consequenties heeft. Opnieuw zou ik hieraan willen
toevoegen dat juist in het theater het esthetisch ervarend individu zich tegelijkertijd
ook ervaart als deelgenoot van een publiek waartoe het behoort. De bijzondere
kwaliteit van het theater ligt juist besloten in de daadwerkelijke collectiviteit waarin het
esthetisch handelen en ervaren zich voltrekt.
Dirk Roofthooft in Bezonken rood (ro theater, 2005).
3 Kwesties van algemeen belang
Het streven van de kunst bij te dragen aan kwesties van algemeen belang – het derde
aspect van openbaarheid – wil ik beknopt aan de orde stellen door na te gaan welke
geldigheidaanspraken met de kunst verbonden zijn. Om deze in een breder kader te
plaatsen, zal ik in navolging van Franz Koppe (1983) en Martin Seel (1985) eerst een
onderscheid maken tussen twee tradities van denken over kunst, de traditie van de
waarheidsesthetica en die van de gevoelsesthetica.
De waarheidsesthetica berust op een integraal begrip van waarheid en kennis. De
esthetische ervaring wordt als een bijzondere wijze van kennen beschouwd die door
geen andere kenwijze kan worden overtroffen. De gevoelsesthetica daarentegen
44