8 maart 2013 - Recente tendensen in de ... - GD&A-advocaten

KANTOORSEMINARIE
Recente tendensen in de Ruimtelijke Ordening
Vrijdag 8 maart 2013
Tom SWERTS
Advocaat-vennoot GD&A
1

1. Weerlegbaar vermoeden
vergunning
2. Nutteloze nutsleidingen
3. Onontvankelijke
milieustakingsvordering
4. Buurtwegen
2

Onweerlegbaar vermoeden van vergunning
voor constructies opgetrokken voor de
stedenbouwwet op 22 april 1962;
Weerlegbaar vermoeden van vergunning voor
constructies die dateren uit de periode vanaf
22 april 1962 tot de vaststelling van het
eerste gewestplan;
4

DRO bepaalde dat allereerste vaststelling van
het gewestplan essentieel was voor tijdskader
van het weerlegbaar vermoeden;
Geleid tot discussie in de rechtspraktijk m.b.t.
stedenbouwwet : bekendmaking BS en ter
inzage gemeentehuis;
◦ RvSt strenge inzageplicht: Tegenstelbaar ook nietnormatieve
gedeelte
◦ Niet aan te tonen
5

Rechtsonzekerheid - aanpassing
stedenbouwwet
◦ decreet 22 december 1993 – Uitvoeringsbesluit 23
februari 1994 (24 maart 1994)
Enkel normatief gedeelte ter inzage
6

Artikel 4.2.14 VCRO regelt het vermoeden
van vergunning;
Datum van inwerkingtreding gewestplan
doorslaggevend;
◦ Memorie van toelichting verwijst inwerkingtreding
15dagen BS + consulteren gemeente – logisch
eindpunt
7

Strekking RL (Rvst -190 GW) tijdskader
weerlegbaar vermoeden tot 24 maart 1994
(uitz. Bewijs)
◦ Basis GH 21 december 1995 – niet retroactiviteit
◦ onmiddellijke werking (sinds 1 januari 1994
GH – 24 maart 1994 RvSt)
◦ Opzet decreetgever
8

O.a. RvVB 20 december 2011 nr.
A/2011/0209)
Recent nogmaals in arrest RvVB van 16
januari 2013:
◦ In huidig artikel VCRO enkel verwezen naar
“inwerkingtreding”, zoals opgenomen in artikel 10
Stedenbouwwet, zijnde “vijftien dagen na
bekendmaking bij uittreksel in BS”
◦ Nav opname vergunningenregister
9

Cassatieberoep lopende
◦ Argumenten pro aanwezig
Gevolgen gemeenten
◦ Periode
Bewijs (nieuw VCRO)
◦ 5 jaar na optrekken PV of niet anoniem
bezwaarschrift
10

Recente persaandacht
◦ Afgekoppelde waterleidingen uit asbestcement
◦ Mechelse ondergrond
◦ Lot van deze leidingen?
12

Cruciale vraag nutteloze nutsleidingen =
afvalstof?
Definitie afvalstof:“Elke stof of elk voorwerp waarvan de
houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich
moet ontdoen” (artikel 3.1. Kaderrichtlijn Afvalstoffen,
omgezet in nationaal recht via artikel 3, 1° Materialendecreet)
In casu: juridische argumenten voorhanden
om te spreken van afvalstof ( a fortiori asbest)
13

Verwijderingsverplichting (artikel 12, §3 van
het Materialendecreet):
« Het is verboden afvalstoffen achter te laten of te
beheren in strijd met de voorschriften van dit decreet
of de uitvoeringsbesluiten ervan. »
Belangrijke consequenties voor beheerder
nutsleidingen + beheerder van het openbaar
domein (‘houder’ van afvalstoffen)
14

Nutsleidingen = erfdienstbaarheid van
openbaar nut met daaraan verbonden recht
van opstal (Brussel 17 mei 2011, TBO 2012, afl. 3, 112).
Opstalrecht nutsmaatschappij =
◦ Beperkt zakelijk recht
◦ Bij beëindiging nl. afkoppeling buizen:
◦ Vertikale natrekking
◦ Grondeigenaar wordt van rechtswege eigenaar
15

De lege ferenda
◦ Wetgevend initiatief OVAM @ minister Joke
Schauvliege omtrent kwalificatie van ‘nutteloze
nutsleidingen’ als ‘afvalstof’ en de hieraan
gekoppelde verwijderingsverplichting
◦ Geen principiële rechtspraak van het Europese Hof
van Justitie
◦ Richtlijnconforme interpretatie !
◦ Praktische oplossing – lijn Nederland
16

Milieustakingsvordering – 1994
Stedenbouw
Artikel 194 Gemeentedecreet
Milieustakingsrechter Mechelen 19 november
2009:
◦ Bevestigd door HvB Antwerpen 28 juni 2011
18

Milieustakingsvordering ingesteld door
inwoners namens gemeente
◦ Uitspraak Hof van Cassatie omtrent vraagstuk in het arrest
van 7 december 2012:
“De vordering van inwoners namens de gemeente is
slechts ontvankelijk wanneer gemeente in gebreke blijft
om in rechte op te treden.”
Dat van de gemeente niet kan worden verwacht dat zij
‘vooraleer over de vordering bij de Raad van State
uitspraak werd gedaan, een stakingsvordering of een
andere maatregel nam ten aanzien van de houder van de
vergunning’…”
19

Mutatis mutandis geldt deze redenering ook
bij procedures voor andere rechtscolleges,
zoals de RvVB
Argument ten aanzien inwoners – druk
Omvang
◦ Eigen beslissing
◦ Alle 159 GW
20

Problematiek toegankelijkheid buurt- en
voetwegen
◦ Historiek
Actueler dankzij …
◦ Tendens via talrijke verzoeken binnen kader
klachtenbehandeling beleid gemeenten te sturen
naar een individuele benadering – ‘fouten’
Rechtspraak milder en genuanceerder
22

Decreet openbaarheid van bestuur en ABBB
Plichten van behoorlijk burgerschap
Vredegerecht tweede kanton Aalst 25 mei 2011:
◦ Een burger die zich gedraagt als “politieman over de voetwegen en aldus
continu het globale takenpakket van de gemeente inzake
voetwegenonderhoud viseert, valt niet te rijmen met een persoonlijk en
concreet belang, maar neigt duidelijk naar een actio popularis
23

Aan te raden via een systematische benadering die kadert in
een algemene beleidsvisie;
Indien nodig gecombineerd met een aantal specifiek
geselecteerde individuele benaderingen naar aanleiding van
klachtenbehandeling binnen het redelijke;
Zorgvuldigheid in het optreden met oog op mogelijke
procedure.
24

Antwerpsesteenweg 16-18
2800 MECHELEN
Tf. 015/40 49 40
Fax 015/276 276
Bedrijvencentrum 4 Wings
Nijverheidsstraat 13
2260 OEVEL-WESTERLO
Tf. 014/57.46.52
info@gdena-advocaten.be
Tom.Swerts@gdena-advocaten.be
25