De fluisterrevolutie op het platteland - Provincie Limburg

De varkenspest
Dood en verderf op het platteland
De macabere beelden staan nog steeds op het net-
vlies gegrift. Elke dag opnieuw zoemden de camera’s
van nieuwsrubrieken in op die taferelen. Dode varkens
die met bulldozers worden gedumpt in vrachtauto’s.
Legereenheden in actie op landbouwbedrijven. Wanhopige
boeren. Tot in de ziel geraakt. Zonder uitweg.
Boerendorpen in rouw. Einde van levenswerken. Soms
bood zelfmoord de enige oplossing.
De varkenspest in 1997 bracht ruim een jaar lang dood
en verderf op het platteland. De epidemie groeide uit
tot een ramp van ongekende omvang en een schade
van zo’n 2,5 miljard euro. Alleen de watersnood in 1953
leverde een grotere schadepost op. Meer dan elf miljoen
varkens werden geruimd op 1775 veehouderijen.
De varkenspest, die op 4 februari 1997 uitbrak in het
Boekelse kerkdorp Venhorst, leidde tot grote paniek.
Voor de afkondiging van vervoersverboden, werden var-
De varkenspest
kens nog massaal getransporteerd. Mede daardoor kon
de ziekte zich van de ene naar de andere plek slepen.
De varkensregistratie was niet optimaal. De controle
niet waterdicht. Toenmalig minister Jozias van Aartsen
(VVD) verkondigde al na enkele dagen dat de epidemie
onder controle was. Hij kreeg snel het verwijt de ramp
te laconiek te hebben opgevat. De pest breidde zich
maandenlang als een inktvlek uit.
De Europese Commissie legde Nederland kort na het
uitbreken van de varkenspest een exportverbod op
voor levende dieren. Er bestond een vaccin tegen varkenspest.
Maar er lagen internationale afspraken dat
het vaccin niet gebruikt mocht worden. Nadeel van
het vaccin was dat het onderscheid tussen zieke en gevaccineerde
varkens nauwelijks nog mogelijk was. Het
middel was in feite een afgezwakt pestvirus, dat antistoffen
moest aanmaken.
Brabant Gelderland Limburg Overijssel Utrecht
7