De fluisterrevolutie op het platteland - Provincie Limburg

Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO)
Gerard Doornbos was van 1995 tot
2005 voorzitter van de LTO. Roerige
jaren, waarin hij geen blad voor de
mond nam. En hij doet dat nog steeds
niet. Voor minister Van Aartsen heeft
hij geen goed woord over. Brinkhorst
was een fijne sparringpartner en de
intensieve veehouderij draaft volgens
hem nog steeds wat te zeer door.
Doornbos is tegenwoordig dijkgraaf
van het Hoogheemraadschap Rijnland.
Gerard Doornbos:
‘Sector moet
meer zoeken
naar draagvlak’
“Na het uitbreken van de varkenspest was de sfeer
grimmig. Minister Van Aartsen deed geweldig z’n best
om de sector van alle ellende de schuld te geven en in
discrediet te brengen. Natuurlijk waren er veehouders
die als cowboys opereerden. Maar je kunt dan niet de
hele sector over één kam scheren. De parallel met vandaag
is dat je ook nooit kunt staven dat alle moslims
slecht zijn. Dat is net zo’n onzinnige uitspraak.
Met Brinkhorst was het tien keer constructiever en positiever
zaken doen. Alleen communiceerde hij onhandig
en stroef en zei hij de verkeerde dingen op de verkeerde
momenten. De boeren hadden een grote hekel
aan hem. Ik zat tijdens veehoudersvergaderingen altijd
met het dilemma dat er vanuit de zaal op hem werd
afgegeven, terwijl ik persoonlijk een prima werkrelatie
met hem had. Hij hield zich altijd aan de afspraken. Ook
al was hij een voorstander van de harde lijn richting intensieve
veehouderij.
De regeling Ruimte voor Ruimte leverde voor de boeren
de eerste keer weer wat perspectief op. Geen dwang,
maar de mogelijkheid om met financiële steun te reorganiseren
door stallensloop en woningbouw of helemaal
te stoppen. Dat was in die tijd toch min of meer
een trendbreuk, die ook ruimte bood voor nieuwe ontwikkelingen
op het platteland.
Over de reconstructieplannen ben ik van meet af aan
sceptisch geweest. Op papier zag het er allemaal mooi
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO)
uit, die herschikking van het land, van extensiveringsgebieden
tot landbouwontwikkelingsgebieden. Maar
papier is geduldig. Het duurt allemaal te lang. De bedrijfsverplaatsingen
stagneren. Zonder nieuwe ontwikkelingen
zie je ook geen beëindiging van bedrijven. En
met name in Noord-Brabant is de sector blind gebleven
voor die nieuwe ontwikkelingen. Zijn veehouders gewoon
blijven doordraven en is er gewoon ongebreideld
naar verdere groei toegewerkt. Uiteraard spelen industriële
belangen daarin ook een rol, maar de sector moet
ook aan een stukje zelfreflectie durven doen.
Het verwijt dat de varkenspest terug te voeren is op
de omvang van bedrijven, is flauwekul. Toch moet je je
afvragen of het wenselijk is dat we in Nederland naar
die hele grote bedrijven toegaan. Dat levert altijd extra
risico’s en schade op als er ooit weer een nieuwe dierenziekte
uitbreekt. En die ziektes zijn van alle tijden.
De veehouderij zou naar wat meer maatschappelijk
draagvlak moeten zoeken. Niet door bulkproductie,
maar door hoogwaardige specialisatie. Dat levert toegevoegde
waarde op en betekent dat er ook voor bedrijven
met kleinere omvang perspectief blijft.
Ik volg de ontwikkelingen nu alleen nog op afstand. Als
dijkgraaf heb ik ook veel te maken met gebiedsontwikkeling.
Alleen gaat het in het werkgebied van Rijnland
dan vooral om bollen- en boomteelt, glastuinbouw en
natuurlijk de melkveehouderij in een zeer verstedelijkt
gebied. Heel anders, maar minstens zo dynamisch”.
Brabant Gelderland Limburg Overijssel Utrecht
39