De fluisterrevolutie op het platteland - Provincie Limburg

Inhoud
Inleiding: Brakkestein schreef stukje historie ................................................................................. 5
Varkenpest: dood en verderf op het platteland ............................................................................. 7
De regeling: urenlang overleg en hoogspanning ......................................................................... 11
De Reconstructiewet: een vitaal platteland in zicht ....................................................................15
De hoofdrolspelers toen
Pieter van Geel: ‘Kritiek? Dan trekken we de regeling toch in’. ................................................ 19
Hans Boxem: ‘Ik werd op het matje geroepen’............................................................................. 23
Ger Driessen: ‘Winst, winst en nog eens winst’. ..........................................................................27
Herman Kemperman: ‘Er had meer ingezeten’. ............................................................................31
Roel Robbertsen: ‘Teveel nadruk gelegd op de verschillen’. ...................................................... 33
Gerard Daandels: ‘Rampspoed is afgewend’. ............................................................................... 35
Gerard Doornbos: ‘Het was een trendbreuk’. ...............................................................................39
Laurens Jan Brinkhorst: ‘Ik ben me lam geschrokken’. ............................................................... 41
De hoofdrolspelers nu
Harry Keereweer: ‘Dit is echt gigantisch’. ......................................................................................45
Jean Bronckers: ‘Oppassen voor teveel drukte op het platteland’. ........................................ 49
Piet Jansen: ‘Bij ons heeft het gewoon langer geduurd’. ............................................................51
Paul Rüpp: ‘Gewoon doorgaan met bouwen’. .............................................................................. 53
Bart Krol: ‘Het gaat om de kwaliteit’. ............................................................................................. 57
André van der Zande: ‘Vernieuwing gaat nooit zonder slag of stoot’. ..................................59
Chris Kuijpers: ‘Boeren worden niet onevenredig geplaagd’. ...................................................63
Omvang varkensstapel ......................................................................................................................67
De veehouders
Mien en Noud van Deursen: ‘De rek is eruit’................................................................................69
Martin Jochemsen: ‘Boeren worden ondergewaardeerd’ ..........................................................71
Lies en Jo Coenen: ‘Er is natuur genoeg’. ........................................................................................ 73
De zielenherder
Mathieu Jenniskens: ‘Het ging mij om de mensen’. .................................................................... 75
De minister
Gerda Verburg: ‘Uitvoering reconstructie mag sneller’. ............................................................79
De resultaten .........................................................................................................................................82
Woensdag 15 maart 2000 werd er op het landgoed
Brakkestein in Nijmegen een stukje historie geschreven.
Bestuurders van de provincies Limburg, Noord-
Brabant, Gelderland, Utrecht, Overijssel en de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten ondertekenden na
urenlang overleg een contract met de ministeries van
LNV en VROM: Het Pact van Brakkestein.
Na drie jaar vol emotionele discussies over maatregelen
voor sanering van de intensieve veehouderij,
betekende het Pact van Brakkestein dat Rijk, provincies
en gemeenten voor de eerste keer schouder
aan schouder optrokken om het buitengebied in het
zuiden en oosten van Nederland nieuwe impulsen
te geven. Dat platteland was lamgeslagen door het
uitbreken van de varkenspest in 1997.
Het Pact van Brakkestein betekende in veel opzichten
een doorbraak. Veehouders kregen een steuntje in
de rug om te stoppen met hun bedrijf. Het mestoverschot
kon voor een groot deel weggewerkt worden.
In het buitengebied verdwenen duizenden oude stallen,
die vaak lelijke puisten in het landschap vormden.
Maar het Pact van Brakkestein leverde ook nieuwe
planologische inzichten op. De feitelijke start van het
fenomeen gebiedsontwikkeling. In ruil voor de financiering
van die massale stallensloop konden de vijf
provincies maximaal 6500 woningen aan de randen
Inleiding
van dorpskernen bouwen. En het Pact leverde nieuwe
verhoudingen tussen Rijk, provincies en gemeenten op.
Dit boek gaat over het belang van het Pact van
Brakkestein. Tien jaar na de ondertekening blikken
de hoofdrolspelers van toen terug. En geven bestuurders
van nu en topambtenaren van LNV en VROM
hun visie. Maar ook veehouders, de boerenorganisatie
LTO en (oud)ministers komen aan het woord.
Kritische, positieve, maar vooral openhartige getuigenissen.
Natuurlijk zijn er ook de harde feiten: de
aanleiding, de resultaten en het vervolg. Slechts één
bestuurder weigerde aan het boek mee te werken.
Oud-minister Jan Pronk (PvdA, VROM) verklaarde
‘niet in de gelegenheid’ te zijn om geïnterviewd te
worden.
Het oordeel over het belang van het Pact varieert
van ‘nieuwe wegen en een ommekeer’ tot ‘een regelrechte
revolutie’. Voor het boek is de term ‘fluisterrevolutie’
bedacht. Daarvoor zijn twee redenen. Het
Pact van Brakkestein zorgde daadwerkelijk voor een
doorbraak, een trendbreuk op het platteland. Zonder
veel tamtam. En jammer genoeg onopgemerkt bij
het grote publiek.
Gezien de resultaten, had het Pact van Brakkestein
meer verdiend.
Brabant Gelderland Limburg Overijssel Utrecht
5